نهاده هست چرا گران‌فروشی؟!

«جام‌جم» دلایل افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ را بررسی می‌کند

نهاده هست چرا گران‌فروشی؟!

قیمت مرغ و تخم‌مرغ به‌عنوان، دو کالای پروتئینی مورد نیاز مردم در بازار این روزها با افزایش روبه‌رو بوده است به طوری که هم اکنون در برخی مناطق قیمت هر عدد تخم‌مرغ از مرز 5000 تومان گذشته و قیمت مرغ نیز در محدوده 85 تا 90هزار تومان در برخی مناطق به فروش می‌رسد.

وزارت جهاد کشاورزی آخرین بار 73هزار تومان را قیمت مصوب مرغ اعلام کرد، این در حالی است که به نظر می‌رسد قیمت‌گذاری مرغ به‌ستاد تنظیم بازار و شورای قیمت‌گذاری آن واگذار شده و این قیمت به 76هزار و 500تومان رسیده ، ازطرف دیگر قیمت هر شانه 30 عددی تخم‌مرغ نیز باید بین 115تا 120هزار تومان باشد، بنابراین نباید هر عدد تخم‌مرغ در بازار بیش از 4000 تومان به فروش برسد.

فعالان بخش خصوصی صنعت مرغ معتقدند کاهش واردات نهاده‌های دامی و افزایش قیمت آنها و همچنین گرانفروشی جوجه یکروزه‌ از اصلی‌ترین دلایل این امر است، کارشناسان اما وابستگی زیاد کشور به واردات نهاده‌های دامی، سوء‌مدیریت شرکت پشتیبانی امور دام و تخلفات تولیدکنندگان جوجه یکروزه را از دلایل این امر می‌شمارند. اما به نظر می‌رسد برخی دلایل فعالان بخش خصوصی و کارشناس درخصوص این افزایش قیمت، درست و برخی اشتباه باشد که در این گزارش به آن خواهیم پرداخت.
   
کمبود نهاده دامی نداریم
آن‌طور که مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به خبرنگار ما اعلام کرده‌‍‌اند  کمبودی در بازار نهاده‌های دامی وجود ندارد و به نظر می‌رسد گرانفروشی این محصولات در بازار آزاد توجیهی نداشته باشد. به طوری که بر اساس آمار گمرک در هفت‌ماهه امسال هشت میلیون و 359 هزار تن به ارزش چهار میلیارد دلار نهاده دامی شامل دانه‌سویا، جو، ذرت دامی و کنجاله سویا وارد کشور شده که نشان می‌دهد در یک سال اخیر واردات این چهار قلم نهاده دامی به کشور با رشد بیش از 30درصدی در وزن و رشد حدود 25درصدی در ارزش روبه‌رو بوده است. با این حال اما طی ماه‌های گذشته اندکی با کمبود کنجاله سویا در بازار روبه‌رو بودیم که این امر نیز به این دلیل صورت گرفت که وزارت جهاد کشاورزی به‌دنبال افزایش واردات سویا بود تا در داخل کشور و فعال کردن کارخانجات خود استحصال کنجاله سویا را انجام دهد تا جلوی واردات گسترده این محصول و ارزبری را بگیرد. ظاهرا این مشکل نیز هم اکنون مرتفع شده به‌طوری که طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی در یک ماه اخیر، بیش از ۴۰۰هزار تن کنجاله در کشور توزیع شده و قرار است با همکاری اتحادیه‌ها و تشکل‌های مرتبط تا پایان دی بیش از یک میلیون تن دیگر نیز بین واحدهای تولیدی دام و طیور توزیع ‌شود. این میزان توزیع در حالی صورت می‌گیرد که میزان نیاز مصرف میانگین واحدهای تولیدی کشور ماهانه حداکثر 380هزار تن کنجاله است. 
علیرضا پیمان پاک، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی درباره توزیع و بارگیری کنجاله سویا گفته است: در حال حاضر فقط موجودی در حال بارگیری شرکت پشتیبانی امور دام بیش از 150هزار تن کنجاله سویای ترخیص شده در بنادر است که علاوه بر این 70 هزار تن کنجاله این شرکت در لنگرگاه آماده تخلیه و بیش از 180هزار تن کنجاله خشک وارداتی دیگر این شرکت نیز در مسیر بنادر ایران است. 
وی تأکید کرده است: علاوه بر این بیش از 100هزار تن کنجاله تهاتر شده با نفت نیز در بندر امام‌خمینی(ره) در حال تخلیه و ترخیص است و بیش از 100هزار تن کنجاله دیگر نیز از محل تهاتر به سمت بنادر ایران در حال حرکت است و تا پایان آذرماه تخلیه می‌شود.
به گفته پیمان پاک، این حجم از کنجاله سویا فقط توسط دولت تأمین شده اما بیش از 400هزار تن کنجاله خشک و دانه سویا هم توسط بخش خصوصی تأمین شده که در حال تخلیه و ترخیص است.
برخی فعالان بخش خصوصی معتقدند که به‌طور متوسط قیمت نهاده‌های دامی از 19هزار تومان به 30هزار تومان رسیده، این در حالی است که محمد مهدی نهاوندی، دبیر اتحادیه واردکنندگان نهاده‌های دامی نیز در این خصوص می‌گوید: با وجود مشکلاتی که پیش از این در خصوص تامین منابع ارزی و زمانبر بودن گذر از قوانین و... برای واردات نهاده‌های دامی در کشور وجود داشت اما در حال حاضر به‌ویژه در زمینه جو و ذرت با تعامل دولت و همچنین تلاش فعالان بخش خصوصی در این حوزه مشکلی وجود ندارد و حتی 15تا 20درصد کمتر از قیمت مصوب در بازار به مقدار مناسب عرضه می‌شود و اگر کسی ادعایی در باره نبود یا گران بودن نهاده جو و ذرت دارد، می‌تواند با مراجعه به اتحادیه نیاز خود را در این خصوص رفع کند.
طبق توافق سیدجواد ساداتی نژاد، وزیر سابق وزارت جهاد کشاورزی با فعالان صنعت مرغ قرار بود که هرگاه نرخ نهاده‌های تولید تا 7درصد افزایش پیدا کند، قیمت محصولات صنایع مصرف‌کننده این نهاده‌ها هم بالا برود. مرغداران معتقدند قیمت نهاده‌های دامی از آن زمان تاکنون رشد قابل توجهی داشته است. در این خصوص ناصر نبی‌پور، رئیس هیات‌مدیره اتحادیه مرغداران مرغ تخمگذار می‌گوید: قیمت سویا در حدود سه ماه گذشته ۲۴درصد افزایش داشته به طوری که سه ماه پیش سویا ۱۶هزارو۳۰۰ تومان در هر کیلو قیمت داشت و الان قیمت آن به ۲۱هزار تومان رسیده و گاهی مرغدار مجبور است این نهاده را با قیمت ۳۶هزار تومان نیز تامین کند و می‌توان گفت در میان نهاده‌ها فقط قیمت ذرت است که افزایش نداشته است. 

تخلفات تولیدکنندگان جوجه یکروزه
یکی دیگر از دلایل افزایش قیمت مرغ و تخم‌مرغ در بازار به سوءمدیریت شرکت پشتیبانی امور دام برمی‌گردد به طوری که قیمت جوجه یکروزه در بازار از 16هزار تومان به 31هزار تومان نیز رسیده است. درهمین خصوص اواخر هفته گذشته انجمن جوجه یکروزه با صدور اطلاعیه‌ای به تولیدکنندگان اعلام کرد نسبت به رعایت قیمت متعادل در بازار توجه جدی نشان دهند. این امر در حالی صورت گرفته که انجمن‌های نظارتی کشور و وزارت جهاد کشاورزی هیچ‌گونه برخوردی با این بخش نداشته‌اند، از سوی دیگر زمانی که این وزارتخانه معتقد است که هر ماه 130تا 135میلیون قطعه جوجه‌ریزی می‌شود هیچ دلیلی برای کمبود  یا افزایش قیمت مرغ نباید وجود داشته باشد. آمارهای گمرک در هشت ماهه سال‌جاری نیز حکایت از واردات 18هزار و 978 تن و 705 کیلوگرم مرغ به کشورمان به ارزش 44میلیون و 80 هزار دلار دارد به همین دلیل کمبود در بازار توجیه ندارد.