درست است که فناوری «مغز عمیق» نمی‌تواند هر آن چیزی که از خاطر برده‌اید را برای‌تان یادآوری کند اما نتایج پژوهشی جدید در دانشگاه ویک فارست و دانشگاه کالیفرنیای‌جنوبی (USC) نشان داده که این فناوری در برخی موارد توانسته به افراد کمک کند تا تصاویر خاصی را با سهولت بیشتری به خاطر بیاورند، بنابراین شاید خیلی هم از آن روز دور نباشیم که بتوانیم بخش مورد نظر از خاطرات‌مان را با کمک این فناوری بازیابی کنیم.  تحریک الکتریکی و مغناطیسی مغز اخیرا به‌عنوان روش‌های امیدوارکننده برای تقویت عملکرد کلی شناختی ظاهر شده‌ است اما تا پیش از این پیشرفت اخیر، ایده هک مغز برای یادآوری جزئیات، موضوعی علمی-تخیلی به‌شمار می‌رفت. برنت رودر، متخصص مغز و اعصاب دانشکده پزشکی دانشگاه ویک فارست توضیح می‌دهد: «نتایج پژوهش ما نشان داده است که این روش نه فقط تکنیکی نوآورانه با استفاده از تحریک عصبی برای تقویت حافظه است، بلکه همچنین گویای این است که تحریک حافظه فقط به رویکردی کلی محدود نمی‌شود و می‌تواند برای بازیابی اطلاعات خاصی که برای فرد حیاتی است نیز اعمال شود.» این آزمایش‌ها میان 14 بزرگسال مبتلا به صرع انجام شد که الکترودهای مغزی برای یافتن کانون‌های تشنج‌شان نصب شده بود. رودر و همکارانش سال‌هاست که از نتایج چنین مطالعاتی استفاده می‌کنند، زیرا این ایمپلنت‌ها برای مطالعه تحریک الکتریکی مغز هم کاربردی است. در سال 2018، این تیم ایمپلنت‌های عصبی را با هدف «کدنویسی» اطلاعات در هیپوکامپ - بخشی از مغز را که گفته می‌شود خاطرات در مغز در این بخش ذخیره می‌شود، آزمایش کردند. این کدهای الکتریکی برای تقلید از الگوی فعالیت عصبی مرتبط با به خاطر سپردن اطلاعات طراحی شده‌ بودند. حالا تیم حتی عملکرد دقیق‌تری را دنبال می‌کند؛ آنها با استفاده از مدلی کامپیوتری که اساسا فعالیت مغز یک فرد را زیر نظر دارد تلاش کردند تا متوجه شوند که چه الگوهایی با حافظه تصاویری خاص هماهنگ است. هنگامی که شرکت‌کنندگان در آزمون حافظه بصری شرکت کردند، این مدل، الگوهای تحریکی را برای هر فرد ایجاد کرد و این الگوها با به‌خاطر سپردن تصاویر حیوانات، ساختمان‌ها، گیاهان، ابزارها و وسایل نقلیه ثبت شدند. هنگامی که همان «کدهای» عصبی به‌طور مصنوعی به هیپوکامپ بازگردانده شد، چیزی حدود 22‌درصد شرکت‌کنندگان در مطالعه در تطبیق تصاویر مشاهده ‌شده قبلی از حافظه بهتر عمل کردند. هرچند این میزان خیلی بالا نیست، زمانی که محققان هر دو نیمکره مغز را تحریک کردند و فقط روی شرکت‌کنندگانی که حافظه ضعیف داشتند تمرکز کردند، نتایج به نزدیک 38درصد افزایش یافت. رودر می‌گوید: «هدف ما ایجاد مداخله‌ای است که بتواند عملکرد حافظه از دست رفته به‌دلیل بیماری آلزایمر، سکته مغزی یا آسیب سر را بازیابی کند. ما متوجه شدیم که بارزترین تغییر در افراد پس از این آسیب‌ها، ضعیف شدن حافظه است.» این تیم تحقیقاتی می‌گوید یافته‌های آنها به‌وضوح نشان می‌دهد که این شکل از تحریک عمیق مغز ظرفیت استفاده برای تغییر قابل توجه در حافظه را دارد. با این حال چالش‌های متعددی برای توسعه این فناوری وجود دارد. / منبع: Science Alert

فراز سهیلی‌آزاد   |       گروه دانش