سایه مستدام جنگ بر اروپای مدعی دیپلماسی

سایه مستدام جنگ بر اروپای مدعی دیپلماسی

مناقشه آتلانتیکی‌ها و مسکو به نقطه اوج خود رسیده ومتعاقب وقوع جنگ اوکراین، شاهد تصاعد بحران میان طرفین هستیم. گرچه برخی اعضای پیمان آتلانتیک شمالی درصدد مهار مناقشه و تحدید دامنه آن هستند اما در مقابل برخی اعضا مانند آمریکا، انگلیس ولهستان نیز درصددحفظ این گره کوروتبدیل آن به مناقشه‌ای دائمی بامسکو برآمده‌اند.

از یک‌سو شرایط میدانی جاری در جنگ اوکراین (به‌خصوص پس از تصرف باخموت و آودیوکا توسط روس‌ها) به‌گونه‌ای است که قدرت مانور میدانی کی‌یف را شدیدا تحت تاثیر قرار داده و احتمال شکست نهایی آن در جنگ را دوچندان ساخته است. 
از سوی دیگر، تصویب لایحه اخیر در مجلس نمایندگان آمریکا مبنی بر کمک ده‌ها میلیارددلاری این کشور به کی‌یف، تل‌آویو و تایپه نشان داد که واشنگتن و لندن در‌صدد ایجاد و تشدید بحران‌های راهبردی در نقاط کلیدی و ژئواستراتژیک نظام بین‌الملل هستند. با این حال به نظر می‌رسد آمریکا متوجه عواقب و تبعات بازی خطرناک خود نیست یا درکی از مدیریت بحران‌های خودساخته در عرصه جهانی ندارد.اخیرا آندژی دودا، رئیس‌جمهور لهستان با اشاره به تقویت سیستم تسلیحاتی روسیه در بلاروس و کالینینگراد، گفت که کشورش برای استقرار سلاح‌های هسته‌ای ناتو آماده است. این مواضع رئیس‌جمهور لهستان می‌تواند نقطه آغاز یک مناقشه بسیار خطرناک و غیر‌قابل مهار در نظام بین‌الملل باشد. ورود منازعه آتلانتیکی‌ها و کاخ کرملین به حوزه هسته‌ای به معنای رسیدن به بالاترین سطح منازعه است که قواعد موجود در حوزه بازدارندگی هسته‌ای نیزتوان کنترل آن راندارد.لهستان یکی از اعضای ناتو وازحامیان سرسخت اوکراین است. این کشوربا بلاروس وروسیه مرز مشترک دارد. با این حال جناح شرقی ناتو ازجمله کشور‌های مجارستان واسلواکی، خواستار تشدید دامنه نبرد با روسیه یا قرارگیری در چارچوب یک جنگ سرد جدید نیستند!
همین مسأله، دستان لهستانی را بیشتر خواهد بست. روسیه در واکنش به این اظهار‌نظر، هشدارداد که درصورت این اتفاق، اقداماتی برای «تامین امنیت خود» انجام خواهد داد. نکته قابل‌تامل این‌که مواضع اخیر ورشو متاثر از هم‌پیمانی مطلق آن با واشنگتن و لندن در ناتو است. به عبارت بهتر، اظهارات آندژی دودا نقطه آشکارساز یک منازعه جدی است!
رئیس‌جمهور لهستان این اظهارات را پس از بازگشت از سفر نیویورک مطرح کرد. او در جریان این سفر، جلساتی را در سازمان ملل برگزار و با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا درباره جنگ اوکراین گفت‌وگو کرد. او همچنین در ماه مارس به واشنگتن دی‌سی سفر و در آنجا با جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا دیدار کرد. از این‌رو مواضع رئیس‌جمهور لهستان، مخرج مشترک نگاه راهبردی خطرناک هردو حزب سنتی آمریکا(دموکرات‌ها و جمهوریخواهان)نسبت به تحولات جاری در نظام بین‌الملل محسوب می‌شود. آیا غرب قادر به کنترل عواقب و تبعات مناقشه‌ای که به‌صورت خودخواسته و بر‌اساس توهمات خود مشغول خلق و ساماندهی آن است، خواهد بود؟ پاسخ این سؤال قطعا مثبت نیست.

حنیف غفاری / عضو شورای سردبیری