گفت‌وگو با 2 نفر از گردانندگان موسسه دیده‌بان عدالت که کارشان محرومیت زدایی است
هدفمان، نیازمند پروری نیست
سیلی که فروردین امسال بخش‌هایی از شمال، غرب، شرق و جنوب را با خود برد،رسانه‌ای تمام شده اما در واقعیت هنوز مردم این مناطق درگیرتبعات آن هستند، به‌خصوص بچه‌ها که هم ایام بهار و امتحانات آخر سال بدون مدرسه ماندند و هم از نیمه‌های تابستان دلهره این را داشتند که مهر می‌توانند سر کلاس و مدرسه بروند یا نه ؟ از همه مناطق سیل‌زده، بچه‌های منطقه پلدختر استان لرستان و بازهم به‌خصوص‌تر بچه‌های روستاهای چم مهر و چم گز.این دو روستا که جزو مناطق محروم لرستان هستند در سیل بیشتر آسیب دیدند.
مشارکت دادن بچه‌ها در کارها
این‌‌ها را شریفی می‌گوید که یکی از اعضای موسسه دیده‌بان عدالت است و اهداف و کارهای یکی از زیرمجموعه‌های این موسسه بنام قرارگاه آماج را برایم توضیح می‌دهد.آماج کارش رسیدگی به مدارس مناطق سیل‌زده است که البته بعد از فروکش کردن سیل و کمکهایی که حدود 40 روز طول کشیده، متمرکز شده‌اند در روستاهای چم گز و چم مهر.دو روستایی که تقریبا زیر گل و لای فرو رفته بودند.به همت این گروه جهادی بچه‌های این دو روستا اول مهر توانستند به مدرسه بروند و درس خواندن را شروع کنند.شریفی می‌گوید:ما فعالیت و محرومیت‌زدایی را در این دو روستا متمرکز کردیم چون مردم این روستاها هم از نظر مالی در مضیقه بودند و هم از نظر فرهنگی که دومی شدیدتر از اولی بود.راستش را بخواهید مدرسه و درس خواندن بچه‌ها برای مردم این روستاها در اولویت نبود.برای همین ما بعد از فروکش کردن سیل و چهل روزی که از سیل گذشت و تقریبا مشخص شد خرابی‌ها چگونه است و چه جاهایی باید کلا دوباره ساخته شوند و چه جاهایی را می‌توان بازسازی کرد، شروع به برنامه‌ریزی برای مدرسه‌ها و دانش‌آموزان کردیم.تیم پیشرو موسسه دیده‌بان عدالت، اولین گروه جهادی بود که در لرستان و شهرستان پلدختر، دست به کار شد، آسیب‌ها و خرابی‌ها را برآورد کرد و مشخص کرد کمک‌ها و گروه‌های جهادی که وارد شهر می‌شوند باید در کجاها مستقر شوند.مدیریت این گروه تقریبا توانست از هدر رفت نیروها و کمک‌ها جلوگیری کند. حتی اعضای آماج با مهارت و برنامه‌ریزی که برای آن آموزش دیده‌اند، لوازم‌تحریری که از طریق کمک‌های مردمی به این مناطق می‌رسید را جمع‌‌آوری کرده و برای مهر و بازگشایی مدارس نگه داشتند و اول مهر بین دانش‌آموزان توزیع کردند.
شریفی تاکید می‌کند، هدف ما محرومیت‌زدایی از طریق آموزش و مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان است.برای بازسازی مدارس از مشارکت خود بچه‌ها استفاده کردیم و آنها را تشویق کردیم که مثلا در رنگ‌‌کردن در و دیوار مدرسه و تمیز کردن آن به جهادگران کمک کنند.معتقدیم وقتی بچه‌ها خودشان در پیشرفت روستا مشارکت داشته باشند این روند را ادامه می‌دهند.ما طبق برنامه‌ریزی تا دیروز در این دو روستا بودیم و کارها را سر و سامان دادیم که بچه ها مدرسه را شروع کنند.اکنون هم آنها را رها نمی‌کنیم و یک نماینده داریم که با معتمدین روستاها و معلمان در ارتباطند و هر جا لازم باشد، کمک خواهیم کرد.در این چند ماه تیم مشاوره و روان‌شناسان آماج در این روستاها در رفت و آمد بودند و به زن‌ها و بچه‌ها مشاوره می‌دادند تا آنها بتوانند روحیه خود را بازیابی کنند.وقتی سیل با آن حجم خرابی و ویرانی رخ داد، خیلی از زن‌ها روحیه خود را باخته بودند و شرایط خوبی نداشتند که مشاوران ما خیلی به آنها کمک کردند.تیم پزشکی گروه جهادی آماج هر جا که لازم بود به کمک آمد و این کمک ها از طریق پزشکانی که عضو هیات علمی دانشگاه‌‌های تهران هستند، همچنان ادامه خواهد داشت.تیم آموزش گروه آماج کاملا آموزش دیده‌اند و در این چند ماه به روش‌های کارگاهی و مهارت‌آموزی به بچه‌ها درس دادند تا هم عقب‌افتادگی زمان سیل جبران شود و هم آنها برای سال تحصیلی جدید آماده شوند.
محرومیت‌زدایی بر اساس پژوهش
علی‌اکبر آسا که دکترای فقه و حقوق از دانشگاه تهران دارد، موسسه دیده‌بان عدالت را با هدف محرومیت زدایی تاسیس کرده و برای رسیدن به این هدف برای هیات مدیره و دیگر همکارانش، اعضای علمی دانشگا‌ه‌ها و نخبه‌های دانشگاهی و فعالان اجتماعی را به همکاری دعوت کرده است.محور اصلی دیده‌بان عدالت پژوهش است و تلاش میکنند بر اساس داده‌های علمی و تحقیقی برای محرومیت زدایی و کمک به محرومان برنامه‌ریزی کنند.شناسایی آسیب‌های ا جتماعی در طیف‌های مختلف و مکان‌ها و شهرهای مختلف یکی از کارهای مهم گروه تحقیق این موسسه است.
از آسا می پرسم روی چه موضوعاتی بیشتر متمرکز هستید؟ می‌گوید: آسیب‌های اجتماعی و توانمندسازی افراد.زنان،مردان و کودکان را تحت پوشش داریم.توان مالی ما محدود است چون بر اساس کمک‌های مردمی فعالیت می‌کنیم.محققان ما اطلاعات را به ما می‌دهند و ما روی یک یا چند منطقه متمرکز می‌شویم. دو سالی است که در منطقه جازموریان کرمان، شهر زِه کلوت مشغول فعالیت هستیم و تمرکزمان روی بچه‌هاست که درس بخوانند.منطقه‌ای که بسیار محروم است.اما وقتی سیل آمد ما مجبور شدیم برای کمک به سیل‌زده‌ها فعالیت در کرمان را متوقف کنیم.
دکتر آسا می‌گوید: در همه کشور به‌خصوص در مناطق حاشیه شهرها، محرومیت وجود دارد، تهران هم محروم زیاد دارد.در منطقه 12 گروهی زندگی میکنند که اوضاع مالی خوبی دارند اما پشت بازار منطقه کاملا محروم و فقیر هستند.حالا این محرومیت مثلا در استان سیستان‌وبلوچستان و شهری مانند سرباز خیلی بیشتر است.موسسه دیده‌بان عدالت از اول مبنای فعالیت خود را محرومیت‌زدایی بر اساس آموزش مهارت گذاشته است.ما به مناطق محروم می‌رویم و اعضای ما به زنان و مردان آن مناطق حرفه‌هایی را آموزش می‌دهند، در ادامه ما با وام‌های خُرد که از 500 هزار تومان شروع می‌شود تا پنج میلیون تومان به مردم کمک می‌کنیم که خودشان بتوانند درآمدزایی داشته باشند.از آن طرف هم موسسه خودمان برای کمک از آنها خرید می‌کنیم و هم دیگران را تشویق می‌کنیم که اجناس آنها را خریداری کنند تا آنها بتوانند دوام بیاورند.
به دکتر آسا می‌گویم، مراکز خیریه مردم نهاد در کشور زیاد است، خیرین خیلی زیاد شده‌اند، کمیته امداد و بهزیستی هم هست اما باز هم گفته می‌شود که تعداد محرومین و فقرا روز به روز بیشتر می‌شود، با این تفاسیر می‌شود این گمانه در ذهن قوی شود که شاید برخی از مردم به کمک گرفتن عادت کرده‌اند و دیگر تن به کار نمی‌دهند یا به آباد کردن محل زندگیشان فکر نمی‌کنند.
این فعال اجتماعی می‌گوید: بله این هم یکی از آسیب‌هایی است که جامعه ما را تهدید می‌کند.برخی از محرومان که از چند جا کمک دریافت میکنند و این شده سبک زندگیشان.به نظرم بهتر است دولت سامانه‌ای را برای شناسایی و ثبت دریافت کمکهایی که محرومین دریافت میکنند، راه‌اندازی کند تا مشخص شود هر کسی از چه جاهایی کمک می‌گیرد بعد می‌توان کمک‌ها را برنامه‌ریزی کرد و تلاش کرد به همه یکسان کمک شود.
مشارکت دادن بچه‌ها در کارها
این‌‌ها را شریفی می‌گوید که یکی از اعضای موسسه دیده‌بان عدالت است و اهداف و کارهای یکی از زیرمجموعه‌های این موسسه بنام قرارگاه آماج را برایم توضیح می‌دهد.آماج کارش رسیدگی به مدارس مناطق سیل‌زده است که البته بعد از فروکش کردن سیل و کمکهایی که حدود 40 روز طول کشیده، متمرکز شده‌اند در روستاهای چم گز و چم مهر.دو روستایی که تقریبا زیر گل و لای فرو رفته بودند.به همت این گروه جهادی بچه‌های این دو روستا اول مهر توانستند به مدرسه بروند و درس خواندن را شروع کنند.شریفی می‌گوید:ما فعالیت و محرومیت‌زدایی را در این دو روستا متمرکز کردیم چون مردم این روستاها هم از نظر مالی در مضیقه بودند و هم از نظر فرهنگی که دومی شدیدتر از اولی بود.راستش را بخواهید مدرسه و درس خواندن بچه‌ها برای مردم این روستاها در اولویت نبود.برای همین ما بعد از فروکش کردن سیل و چهل روزی که از سیل گذشت و تقریبا مشخص شد خرابی‌ها چگونه است و چه جاهایی باید کلا دوباره ساخته شوند و چه جاهایی را می‌توان بازسازی کرد، شروع به برنامه‌ریزی برای مدرسه‌ها و دانش‌آموزان کردیم.تیم پیشرو موسسه دیده‌بان عدالت، اولین گروه جهادی بود که در لرستان و شهرستان پلدختر، دست به کار شد، آسیب‌ها و خرابی‌ها را برآورد کرد و مشخص کرد کمک‌ها و گروه‌های جهادی که وارد شهر می‌شوند باید در کجاها مستقر شوند.مدیریت این گروه تقریبا توانست از هدر رفت نیروها و کمک‌ها جلوگیری کند. حتی اعضای آماج با مهارت و برنامه‌ریزی که برای آن آموزش دیده‌اند، لوازم‌تحریری که از طریق کمک‌های مردمی به این مناطق می‌رسید را جمع‌‌آوری کرده و برای مهر و بازگشایی مدارس نگه داشتند و اول مهر بین دانش‌آموزان توزیع کردند.
شریفی تاکید می‌کند، هدف ما محرومیت‌زدایی از طریق آموزش و مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان است.برای بازسازی مدارس از مشارکت خود بچه‌ها استفاده کردیم و آنها را تشویق کردیم که مثلا در رنگ‌‌کردن در و دیوار مدرسه و تمیز کردن آن به جهادگران کمک کنند.معتقدیم وقتی بچه‌ها خودشان در پیشرفت روستا مشارکت داشته باشند این روند را ادامه می‌دهند.ما طبق برنامه‌ریزی تا دیروز در این دو روستا بودیم و کارها را سر و سامان دادیم که بچه ها مدرسه را شروع کنند.اکنون هم آنها را رها نمی‌کنیم و یک نماینده داریم که با معتمدین روستاها و معلمان در ارتباطند و هر جا لازم باشد، کمک خواهیم کرد.در این چند ماه تیم مشاوره و روان‌شناسان آماج در این روستاها در رفت و آمد بودند و به زن‌ها و بچه‌ها مشاوره می‌دادند تا آنها بتوانند روحیه خود را بازیابی کنند.وقتی سیل با آن حجم خرابی و ویرانی رخ داد، خیلی از زن‌ها روحیه خود را باخته بودند و شرایط خوبی نداشتند که مشاوران ما خیلی به آنها کمک کردند.تیم پزشکی گروه جهادی آماج هر جا که لازم بود به کمک آمد و این کمک ها از طریق پزشکانی که عضو هیات علمی دانشگاه‌‌های تهران هستند، همچنان ادامه خواهد داشت.تیم آموزش گروه آماج کاملا آموزش دیده‌اند و در این چند ماه به روش‌های کارگاهی و مهارت‌آموزی به بچه‌ها درس دادند تا هم عقب‌افتادگی زمان سیل جبران شود و هم آنها برای سال تحصیلی جدید آماده شوند.
محرومیت‌زدایی بر اساس پژوهش
علی‌اکبر آسا که دکترای فقه و حقوق از دانشگاه تهران دارد، موسسه دیده‌بان عدالت را با هدف محرومیت زدایی تاسیس کرده و برای رسیدن به این هدف برای هیات مدیره و دیگر همکارانش، اعضای علمی دانشگا‌ه‌ها و نخبه‌های دانشگاهی و فعالان اجتماعی را به همکاری دعوت کرده است.محور اصلی دیده‌بان عدالت پژوهش است و تلاش میکنند بر اساس داده‌های علمی و تحقیقی برای محرومیت زدایی و کمک به محرومان برنامه‌ریزی کنند.شناسایی آسیب‌های ا جتماعی در طیف‌های مختلف و مکان‌ها و شهرهای مختلف یکی از کارهای مهم گروه تحقیق این موسسه است.
از آسا می پرسم روی چه موضوعاتی بیشتر متمرکز هستید؟ می‌گوید: آسیب‌های اجتماعی و توانمندسازی افراد.زنان،مردان و کودکان را تحت پوشش داریم.توان مالی ما محدود است چون بر اساس کمک‌های مردمی فعالیت می‌کنیم.محققان ما اطلاعات را به ما می‌دهند و ما روی یک یا چند منطقه متمرکز می‌شویم. دو سالی است که در منطقه جازموریان کرمان، شهر زِه کلوت مشغول فعالیت هستیم و تمرکزمان روی بچه‌هاست که درس بخوانند.منطقه‌ای که بسیار محروم است.اما وقتی سیل آمد ما مجبور شدیم برای کمک به سیل‌زده‌ها فعالیت در کرمان را متوقف کنیم.
دکتر آسا می‌گوید: در همه کشور به‌خصوص در مناطق حاشیه شهرها، محرومیت وجود دارد، تهران هم محروم زیاد دارد.در منطقه 12 گروهی زندگی میکنند که اوضاع مالی خوبی دارند اما پشت بازار منطقه کاملا محروم و فقیر هستند.حالا این محرومیت مثلا در استان سیستان‌وبلوچستان و شهری مانند سرباز خیلی بیشتر است.موسسه دیده‌بان عدالت از اول مبنای فعالیت خود را محرومیت‌زدایی بر اساس آموزش مهارت گذاشته است.ما به مناطق محروم می‌رویم و اعضای ما به زنان و مردان آن مناطق حرفه‌هایی را آموزش می‌دهند، در ادامه ما با وام‌های خُرد که از 500 هزار تومان شروع می‌شود تا پنج میلیون تومان به مردم کمک می‌کنیم که خودشان بتوانند درآمدزایی داشته باشند.از آن طرف هم موسسه خودمان برای کمک از آنها خرید می‌کنیم و هم دیگران را تشویق می‌کنیم که اجناس آنها را خریداری کنند تا آنها بتوانند دوام بیاورند.
به دکتر آسا می‌گویم، مراکز خیریه مردم نهاد در کشور زیاد است، خیرین خیلی زیاد شده‌اند، کمیته امداد و بهزیستی هم هست اما باز هم گفته می‌شود که تعداد محرومین و فقرا روز به روز بیشتر می‌شود، با این تفاسیر می‌شود این گمانه در ذهن قوی شود که شاید برخی از مردم به کمک گرفتن عادت کرده‌اند و دیگر تن به کار نمی‌دهند یا به آباد کردن محل زندگیشان فکر نمی‌کنند.
این فعال اجتماعی می‌گوید: بله این هم یکی از آسیب‌هایی است که جامعه ما را تهدید می‌کند.برخی از محرومان که از چند جا کمک دریافت میکنند و این شده سبک زندگیشان.به نظرم بهتر است دولت سامانه‌ای را برای شناسایی و ثبت دریافت کمکهایی که محرومین دریافت میکنند، راه‌اندازی کند تا مشخص شود هر کسی از چه جاهایی کمک می‌گیرد بعد می‌توان کمک‌ها را برنامه‌ریزی کرد و تلاش کرد به همه یکسان کمک شود.
