نگاهی به یک نظرسنجی
سیدهادی شریفزاده كارشناس رسانه
بر اساس آخرین نظرسنجی مركز تحقیقات رسانه ملی، در فصل پاییز 5/62 درصد از ایرانیان بیننده شبكههای استانی بودهاند و در این میان، شبكه افلاك خرمآباد با
3/78 درصد، شبكه كردستان با 8/77 و شبكه اصفهان با 5/77 درصد بیشترین بیننده را به خود اختصاص دادهاند. مقایسه این آمار و سایر آمارهای پیشین درخصوص میزان بیننده شبكههای استانی، نشان از روند مطلوب میزان مخاطب این رسانهها دارد و البته موضوعی قابل تأمل را به ذهن متبادر میكند.
پرسش این است با توجه به افزایش روزافزون و تنوع رسانههای مختلف در كشور، دلیل استقبال مردم از تولیدات استانی چیست و چرا این رسانهها همچنان مخاطبان خود را حفظ كردهاند؟ پاسخ این پرسش را باید در ماهیت وجودی و نوع تولیدات رسانههای استانی جستوجو كرد؛ ماهیتی كه دلیل و ضرورت راهاندازی مراكز صداوسیما در استانها نیز در آن نهفته و بر پایه آن شكل گرفته است.
نگاهی به رسانههای محلی در كشورهای مختلف نشان میدهد كشورهای دارای تنوع فرهنگی و قومیتی بیش از سایر كشورها به راهاندازی رسانههای محلی و منطقهای روی آوردهاند و اتفاقا در ادامه این راه و جذب مخاطب نیز موفقتر عمل كردهاند. به بیان دیگر، رسانههای ملی اغلب بهدلیل رویكرد كلان و جامعی كه به مسائل كشوری دارند، نمیتوانند آنچنان كه شایسته است به موضوعات مبتلابه محلی و استانی توجه كنند و این رویكرد، گاه باعث دور شدن و غفلت از نیازها و اولویتهای مردم سایر شهرها و روستاها میشود و رسانه را ناخواسته به آفت مركزگرایی دچار میكند. اینجاست كه نقش و جایگاه رسانههای محلی و استانی آشكار و ضرورت راهاندازی این رسانهها بهوضوح احساس میشود. ذكر این نكته مهم نیز ضروری است خلأ رسانههای محلی با تولیدات بومی آنقدر جدی است كه در تهاجم فرهنگی بهعنوان راهكاری برای سناریوی نفوذ توسط دشمنان و قدرتهای رسانهای از آن استفاده میشود تا گسترهای از مخاطبان ساكن در مرزها را از نظر فرهنگی و سیاسی جذب كنند. بر همین اساس میتوان به عوامل توفیق رسانههای محلی و استانی كشورمان در جذب مخاطب نیز رهنمون شد؛ عواملی كه آنها را از رسانههای سراسری متمایز میسازد و با نگاه ویژه به اولویتها و سلایق مخاطبان یك منطقه جغرافیایی یا فرهنگی خاص، تولیدات و آثار مورد انتظار مردم آن استان و منطقه را دنبال میكند. تأمل در این موضوع نشان میدهد بخش مهمی از نیازها و خواستههای مخاطبان محلی، شامل محصولات و تولیداتی است كه در رسانههای ملی و حتی بینالمللی كمتر یافت میشود و چنانچه رسانه محلی یا استانی بتواند با شناسایی و احصای این نیازها، پاسخگوی مناسبی برای مخاطبان محلی و استانی خود باشد، بیشك جای ویژهای را در سبد رسانهای بینندگان و شنوندگانش باز خواهد كرد و در صدر فهرست رسانههای مطلوب مخاطبانش قرار خواهد گرفت.