سواد رسانه در دنیای جنگ رسانه
مهدی توکلیان روزنامهنگار
این روزهای سرد زمستانی خبرهای داغی در رسانههای مطرح و فضای مجازی در حال انتشار و بازنشر است که نهتنها دغدغه عموم مردم نیست بلکه در اولویت اخبار رسانهها هم قرار ندارد اما اتفاقهای متعددی دور از انتظار عموم مردم باعث میشود تا اخبار بازنشر گستردهای بیابد و این موارد نهچندان مهم به علت سرعت انتقال در جامعه امروز حائز اهمیت است.
اگر حقیقتگویی در رسانهگری (ارتباطایجادکردن) عبارت باشد از ارائه اطلاعات لازم به مخاطب برای ایجاد توانایی جهت اخذ تصمیمهای آگاهانه راجع به حوادث و رویدادهای مهم و سایر جنبههای زندگی و آگاهساختن مخاطب از وضعیتی که در آن به سر میبرد، ضروری است همه رسانهها با دقت نظر بیشتری به ارائه و تولید محتوا اقدام کنند.
اصول سیاست فرهنگی کشور مصوب جلسات متعددی در شورای عالی انقلاب فرهنگی است که به نظر باید تمام مدیران فرهنگی بهرغم تسلط کامل بر آن در اجراییشدن آن نیز مصر باشند تا اتفاقهای خاص کمتر رخ دهد و دستمایه رسانههای فارسیزبان معاند نظام جمهوری اسلامی را فراهم نکنند. بهعبارتدیگر از ضروریات فعالیت فرهنگی آنهم در حوزه مدیریت فرهنگی، داشتن سواد رسانهای بهصورت علمی و عملی است، زیرا با عنایت به گسترش روزافزون فضای رسانهای و انتقال اطلاعات متنی و تصویری در بستر فضای مجازی، نیازمند شناخت و مطالعه است. سخنگفتن بدون ملاحظه با هر انگیزه و دلیلی حتی بهمنظور تکریم و احترام فرد یا گروه میتواند اثرات جبرانناپذیری برای صنف یا گروهی خاص ایجاد کرده و حتی در برخی موارد باعث تزلزل برخی باورها در میان نسل نوجوان و جوان جامعه باشد.
با تحلیل محتوا و واکاوی اندیشههای فرهنگی محصولات و ابزارهای رسانههای سلطه درمییابیم رسانه در ساخت برنامههای خود چند گروه هدف را بهعنوان مخاطبان تعریفشده در اولویت کاری خود قرار داده است: جوانان، زنان، اقوام و مذاهب. با تعیین هر یک از مؤلفههای مورد هدف در برنامهسازی آشکار میشود که یکی از اصلیترین اهداف این برنامهها تغییر سبک زندگی است که قصد دارد نوعی سبک زندگی جدید را در مقابل سبک زندگی ایرانی قرار دهد که خود باعث تغییر دیگر رفتارها و باورهای مخاطبان میشود.
بهخاطر سپردن این بخش از فرمایشات مقام معظم رهبری برای مدیران فرهنگی و رسانهای ضروری است. معظمله در 23آبان1382 با اشاره به حرکت استحالهای دشمن در قبال ایران به این جریان اشاره میکنند و در 11آذر1383 در جمع اهالی رسانه ملی با این عبارت که «امروز جنگ دنیا، جنگ رسانههاست» عنوان جنگهای روز جهان را جنگ رسانه تعبیر میکنند. تهاجمی که در ترویج فرقههای انحرافی، طرز پوشش و مدلهای بیگانه لباس بافرهنگ ایرانی، سایتهای مبتذل، توسعه شبکههای ماهوارهای و راهاندازی شبکههای اجتماعی، ترویج ناسالم روابط دختران و پسران در جهت مهندسی تازه افکار عمومی برای رسیدن به هویت اجتماعی تازهای که «دینستیز» و «دینگریز» است، ساماندهی شده است.
و لذاست که با داشتن سواد رسانهای در کنار سایر علوم میتوان خدمتی ارزنده و قابلقبول در تراز فرهنگ جمهوری اسلامی ایران ارائه کرد و از سلیقهمحوری و شخصیگرایی در رویدادها و مناسبتهای مهم فرهنگی، هنری و رسانهای دوری جست و از بزرگنمایی چهرههایی که قابلیت الگوشدن نزد مخاطب و جامعه را ندارد، پرهیز و به همان فن و حرفه و تخصص افراد اکتفا کرد و بیش از این افراد و مخاطبان را دچار توهمهای کاذب و دروغین نکرد.
اگر حقیقتگویی در رسانهگری (ارتباطایجادکردن) عبارت باشد از ارائه اطلاعات لازم به مخاطب برای ایجاد توانایی جهت اخذ تصمیمهای آگاهانه راجع به حوادث و رویدادهای مهم و سایر جنبههای زندگی و آگاهساختن مخاطب از وضعیتی که در آن به سر میبرد، ضروری است همه رسانهها با دقت نظر بیشتری به ارائه و تولید محتوا اقدام کنند.
اصول سیاست فرهنگی کشور مصوب جلسات متعددی در شورای عالی انقلاب فرهنگی است که به نظر باید تمام مدیران فرهنگی بهرغم تسلط کامل بر آن در اجراییشدن آن نیز مصر باشند تا اتفاقهای خاص کمتر رخ دهد و دستمایه رسانههای فارسیزبان معاند نظام جمهوری اسلامی را فراهم نکنند. بهعبارتدیگر از ضروریات فعالیت فرهنگی آنهم در حوزه مدیریت فرهنگی، داشتن سواد رسانهای بهصورت علمی و عملی است، زیرا با عنایت به گسترش روزافزون فضای رسانهای و انتقال اطلاعات متنی و تصویری در بستر فضای مجازی، نیازمند شناخت و مطالعه است. سخنگفتن بدون ملاحظه با هر انگیزه و دلیلی حتی بهمنظور تکریم و احترام فرد یا گروه میتواند اثرات جبرانناپذیری برای صنف یا گروهی خاص ایجاد کرده و حتی در برخی موارد باعث تزلزل برخی باورها در میان نسل نوجوان و جوان جامعه باشد.
با تحلیل محتوا و واکاوی اندیشههای فرهنگی محصولات و ابزارهای رسانههای سلطه درمییابیم رسانه در ساخت برنامههای خود چند گروه هدف را بهعنوان مخاطبان تعریفشده در اولویت کاری خود قرار داده است: جوانان، زنان، اقوام و مذاهب. با تعیین هر یک از مؤلفههای مورد هدف در برنامهسازی آشکار میشود که یکی از اصلیترین اهداف این برنامهها تغییر سبک زندگی است که قصد دارد نوعی سبک زندگی جدید را در مقابل سبک زندگی ایرانی قرار دهد که خود باعث تغییر دیگر رفتارها و باورهای مخاطبان میشود.
بهخاطر سپردن این بخش از فرمایشات مقام معظم رهبری برای مدیران فرهنگی و رسانهای ضروری است. معظمله در 23آبان1382 با اشاره به حرکت استحالهای دشمن در قبال ایران به این جریان اشاره میکنند و در 11آذر1383 در جمع اهالی رسانه ملی با این عبارت که «امروز جنگ دنیا، جنگ رسانههاست» عنوان جنگهای روز جهان را جنگ رسانه تعبیر میکنند. تهاجمی که در ترویج فرقههای انحرافی، طرز پوشش و مدلهای بیگانه لباس بافرهنگ ایرانی، سایتهای مبتذل، توسعه شبکههای ماهوارهای و راهاندازی شبکههای اجتماعی، ترویج ناسالم روابط دختران و پسران در جهت مهندسی تازه افکار عمومی برای رسیدن به هویت اجتماعی تازهای که «دینستیز» و «دینگریز» است، ساماندهی شده است.
و لذاست که با داشتن سواد رسانهای در کنار سایر علوم میتوان خدمتی ارزنده و قابلقبول در تراز فرهنگ جمهوری اسلامی ایران ارائه کرد و از سلیقهمحوری و شخصیگرایی در رویدادها و مناسبتهای مهم فرهنگی، هنری و رسانهای دوری جست و از بزرگنمایی چهرههایی که قابلیت الگوشدن نزد مخاطب و جامعه را ندارد، پرهیز و به همان فن و حرفه و تخصص افراد اکتفا کرد و بیش از این افراد و مخاطبان را دچار توهمهای کاذب و دروغین نکرد.
تیتر خبرها