رایزنیهای جداگانه برجامی عراقچی و ظریف در اتریش و ترکیه
مذاکره در وین، محکم کاری در آنتالیا
مذاکرات ایران و اعضای 1+4 بر سر توافق هستهای در وین، پایتخت اتریش همچنان جریان دارد. اگرچه سیدعباسعراقچی مذاکرهکننده ارشد کشورمان از پیشرفت در مذاکرات احیای برجام خبر دادهاست اما بر اساس آخرین مواضع او، کماکان ابهامات و مسائلی در مسیر بازگشت طرفهای مذاکرهکننده به توافق هستهای باقی ماندهاست. از سوی دیگر، محمد جواد ظریف وزیرخارجه کشورمان نیز در سفر به آنتالیا و دیدار با جوزف بورل، مسؤول سیاست خارجی ارشد اتحادیهاروپا، بر سر آخرین وضعیت توافق هستهای به گفتوگو پرداختهاست.
محمدجواد ظریف، وزیرخارجه ایران و جوزف بورل، مسؤول سیاست خارجی و امنیت اتحادیهاروپا که برای شرکت در مجمع دیپلماسی آنتالیا در ترکیه حضور داشتند، در حاشیه این نشست دیدار وگفتوگو کردند.این دو، موضوعات مربوط به افغانستان و مذاکرات هستهای در وین را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند. ظریف در این دیدار ضمن مرور آخرین وضعیت مذاکرات ایران در وین بر رویکرد این کشور در خصوص لزوم رفع تحریمهای آمریکا و عدم امکان مذاکره مجدد در مورد برجام تاکید کرد.ظریف همچنین ابراز امیدواری کرد مذاکرات در حال انجام در وین، نتیجه بخش باشد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی،جوزف بورل نیز در این دیدار ضمن ابراز امیدواری نسبت به نتیجه بخش بودن مذاکرات وین، به مرور آخرین وضعیت منطقه غرب آسیا، افغانستان و آمریکایلاتین پرداخت.مجمع دیپلماسی آنتالیا دیروز 18ژوئن با سخنرانی رجبطیباردوغان، رئیسجمهور ترکیه آغاز شد و یکشنبه 20 ژوئن به پایان خواهد رسید.مولود چاووشاوغلو، وزیرخارجه ترکیه در زمینه برگزاری این رویداد اعلام کرده بود که در کنار دو نشست با حضور سران، مقامات عالیرتبه و شخصیتهای سیاسی سرشناس کشورهای مختلف، 15نشست دیگر در چارچوب این همایش برگزار خواهد شد. همچنین در کنار این برنامهها برگزاری نشستهای
دو و چندجانبه نیز در جریان خواهدبود.
تخلفاتی که کماکان باقی مانده
از سوی دیگر، سیدعباسعراقچی رئیس هیات مذاکرهکننده ایران در مصاحبه با شبکهالجزیره، به پرسشهایی درخصوص مذاکرات برجام در وین پاسخ داد و درباره این که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته برای احیای برجام ضروری است تا تشکیل دولت جدید جمهوری اسلامی صبر کرد. آیا واقعا همینطور است؟»، گفت: گروسی احتمالا شناختی از دینامیزمهای سیاسی در ایران ندارد. مذاکرات هستهای یک موضوع کلان سیاست خارجی است و تصمیم گیریهای مربوط به آن در مراجع عالی نظام صورت میگیرد.
عراقچی در این خصوص تاکید کرده است: رسیدن به توافق منوط به تامین خواستههای کلیدی و رفع نگرانیهای اصولی جمهوری اسلامی است و هر زمان که ما به چنین نقطهای برسیم توافق صورت خواهدگرفت، چه در این دولت باشد چه در دولت آینده. البته باید بگویم اکنون بیش از هر زمان در گذشته به توافق نزدیک هستیم و شخصا بسیار امیدوارم توافق در همین دولت صورت گیرد.
در عین حال، بر اساس آنچه دیپلماتهای کشورمان و دیگر شرکتکنندگان در مذاکرات وین تصریح میکنند، کماکان اختلافات بر سر نحوه رفع تحریمهای ضد ایرانی، تعیین حدود و ثغور برنامه تحقیق و توسعه ایران در ذیل برجام، راستیآزمایی بازگشت آمریکا به برجام و ارائه تضمینهای لازم در خصوص بقای توافق هستهای ( در صورت احیای آن ) به قوت خود باقیاست. اصرار طرف آمریکایی بر مواضع سلبی و غیرحقوقی خود در این موارد، منجر به آن شده تا پروسه احیای برجام همچنان ادامه داشته باشد.
مواضع روسیه در قبال مذاکرات وین
رئیس هیات روسیه در مذاکرات وین دیروز جمعه، در توییت جدیدی نوشت: من معتقدم مذاکرهکنندگان از پای در نیامده، بلکه اندکی خسته شدهاند. بدیهی است که مذاکرات وین برای پایان موفق این روند طولانی و بسیار پیچیده نیاز به زمان بیشتری دارد.
از سوی دیگر، رافائل گروسی مدیر کل آژانسبینالمللیانرژیاتمی نیز طی هفتههای اخیر سعی کرده با ارسال سیگنالهای نگران کننده از آینده همکاریهای آژانس و ایران، فشارهای هدفمندی را به کشورمان در خصوص پذیرش خواستههای آمریکا در مذاکرات وین فراهم آورد. این در حالیاست که جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که مطالبات حقوقی خود را فدای جوسازیها و بازی مشترک آمریکا، اتحادیه اروپا و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مذاکرات وین نخواهدکرد.
اعتیاد آمریکا به تحریمهای ضد ایرانی
بدون شک، مهم ترین مانع فعلی در مذاکرات وین، تفکیک تحریمهای ضد ایرانی از سوی وزارت خارجه و خزانهداری آمریکا و تلاش دولت بایدن برای حفظ بخشی از تحریمها ( به عنوان اهرم فشار علیه ایران ) است. مهمترین نقطه اختلافی میان ایران و آمریکا، به پروسه رفع تحریمها بازمیگردد. واقعیت امر این است که میان سرعت بازگشت ایران به تعهدات برجامی و رفع تحریمهای ضدایرانی تناسبی به لحاظ زمانی وجود ندارد.حتی اگر آمریکا دستور رفع تحریمها را صادر کند، عملیاتیسازی این مساله ممکن است 90 تا 180 روز به طول بینجامد. این در حالی است که طرف آمریکایی اصرار دارد به محض اعلام این کشور مبنی بر بازگشت به برجام، ایران به وضعیت قبل از خروج ترامپ از توافق هستهای باز گردد! تاکید خاص رهبرمعظم انقلاب بر موضوع راستیآزمایی نشاتگرفته از همین مساله است. با این حال طرف آمریکایی در مذاکرات وین تاکید کردهاست راستی آزمایی را تنها در صورتی میپذیرد که زمان آن در یک بازه زمانی بسیار محدود صورت گیرد. در این میان، بازیگران اروپایی مانند همیشه نقش کاتالیزور و مهره بازی طرف آمریکایی را دارند. مطابق اخبار واصله، نمایندگان هر سه کشور اروپایی( آلمان، انگلیس و فرانسه) در مذاکرات وین تاکید کردهاند ایران نباید بر سر تقارن زمانی بازگشت طرفین به برجام وسواس به خرج دهد و همین فرصت را باید غنیمت بشمرد.در هر حال، نباید فراموش کرد که با توجه به خروج یکجانبه و غیرقانونی دولت سابق آمریکا از برجام و مکانیسم حقوقی مشخصی که در بازگشت به این توافق وجود دارد، آمریکا باید میان دو گزینه بازگشت واقعی به برجام یا عدم بازگشت به توافق هستهای تصمیم گیری کند. در این معادله، گزینه سومی برای آمریکا وجود ندارد.
اتفاقا سیدعباسعراقچی نیز ضمن اذعان نسبت به رویکرد مخرب آمریکا در توافق هستهای در این خصوص تاکید کردهاست:
مشکل اصلی مذاکرات در رویکرد آمریکاییهاست که قادر نیستند اعتیاد مفرط خود به تحریم را کنار بگذارند و هنوز نمیتوانند درک کنند تحریم یک راهحل شکست خوردهاست همچنانکه در یکی از توییتهای اخیر خود گفتم، ترامپ رفتهاست اما تحریمهای غیرقانونی و جنایتآمیز او همچنان برقرارند.
به گزارش خبرگزاری آناتولی،جوزف بورل نیز در این دیدار ضمن ابراز امیدواری نسبت به نتیجه بخش بودن مذاکرات وین، به مرور آخرین وضعیت منطقه غرب آسیا، افغانستان و آمریکایلاتین پرداخت.مجمع دیپلماسی آنتالیا دیروز 18ژوئن با سخنرانی رجبطیباردوغان، رئیسجمهور ترکیه آغاز شد و یکشنبه 20 ژوئن به پایان خواهد رسید.مولود چاووشاوغلو، وزیرخارجه ترکیه در زمینه برگزاری این رویداد اعلام کرده بود که در کنار دو نشست با حضور سران، مقامات عالیرتبه و شخصیتهای سیاسی سرشناس کشورهای مختلف، 15نشست دیگر در چارچوب این همایش برگزار خواهد شد. همچنین در کنار این برنامهها برگزاری نشستهای
دو و چندجانبه نیز در جریان خواهدبود.
تخلفاتی که کماکان باقی مانده
از سوی دیگر، سیدعباسعراقچی رئیس هیات مذاکرهکننده ایران در مصاحبه با شبکهالجزیره، به پرسشهایی درخصوص مذاکرات برجام در وین پاسخ داد و درباره این که رافائل گروسی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته برای احیای برجام ضروری است تا تشکیل دولت جدید جمهوری اسلامی صبر کرد. آیا واقعا همینطور است؟»، گفت: گروسی احتمالا شناختی از دینامیزمهای سیاسی در ایران ندارد. مذاکرات هستهای یک موضوع کلان سیاست خارجی است و تصمیم گیریهای مربوط به آن در مراجع عالی نظام صورت میگیرد.
عراقچی در این خصوص تاکید کرده است: رسیدن به توافق منوط به تامین خواستههای کلیدی و رفع نگرانیهای اصولی جمهوری اسلامی است و هر زمان که ما به چنین نقطهای برسیم توافق صورت خواهدگرفت، چه در این دولت باشد چه در دولت آینده. البته باید بگویم اکنون بیش از هر زمان در گذشته به توافق نزدیک هستیم و شخصا بسیار امیدوارم توافق در همین دولت صورت گیرد.
در عین حال، بر اساس آنچه دیپلماتهای کشورمان و دیگر شرکتکنندگان در مذاکرات وین تصریح میکنند، کماکان اختلافات بر سر نحوه رفع تحریمهای ضد ایرانی، تعیین حدود و ثغور برنامه تحقیق و توسعه ایران در ذیل برجام، راستیآزمایی بازگشت آمریکا به برجام و ارائه تضمینهای لازم در خصوص بقای توافق هستهای ( در صورت احیای آن ) به قوت خود باقیاست. اصرار طرف آمریکایی بر مواضع سلبی و غیرحقوقی خود در این موارد، منجر به آن شده تا پروسه احیای برجام همچنان ادامه داشته باشد.
مواضع روسیه در قبال مذاکرات وین
رئیس هیات روسیه در مذاکرات وین دیروز جمعه، در توییت جدیدی نوشت: من معتقدم مذاکرهکنندگان از پای در نیامده، بلکه اندکی خسته شدهاند. بدیهی است که مذاکرات وین برای پایان موفق این روند طولانی و بسیار پیچیده نیاز به زمان بیشتری دارد.
از سوی دیگر، رافائل گروسی مدیر کل آژانسبینالمللیانرژیاتمی نیز طی هفتههای اخیر سعی کرده با ارسال سیگنالهای نگران کننده از آینده همکاریهای آژانس و ایران، فشارهای هدفمندی را به کشورمان در خصوص پذیرش خواستههای آمریکا در مذاکرات وین فراهم آورد. این در حالیاست که جمهوری اسلامی ایران بارها تاکید کرده که مطالبات حقوقی خود را فدای جوسازیها و بازی مشترک آمریکا، اتحادیه اروپا و آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مذاکرات وین نخواهدکرد.
اعتیاد آمریکا به تحریمهای ضد ایرانی
بدون شک، مهم ترین مانع فعلی در مذاکرات وین، تفکیک تحریمهای ضد ایرانی از سوی وزارت خارجه و خزانهداری آمریکا و تلاش دولت بایدن برای حفظ بخشی از تحریمها ( به عنوان اهرم فشار علیه ایران ) است. مهمترین نقطه اختلافی میان ایران و آمریکا، به پروسه رفع تحریمها بازمیگردد. واقعیت امر این است که میان سرعت بازگشت ایران به تعهدات برجامی و رفع تحریمهای ضدایرانی تناسبی به لحاظ زمانی وجود ندارد.حتی اگر آمریکا دستور رفع تحریمها را صادر کند، عملیاتیسازی این مساله ممکن است 90 تا 180 روز به طول بینجامد. این در حالی است که طرف آمریکایی اصرار دارد به محض اعلام این کشور مبنی بر بازگشت به برجام، ایران به وضعیت قبل از خروج ترامپ از توافق هستهای باز گردد! تاکید خاص رهبرمعظم انقلاب بر موضوع راستیآزمایی نشاتگرفته از همین مساله است. با این حال طرف آمریکایی در مذاکرات وین تاکید کردهاست راستی آزمایی را تنها در صورتی میپذیرد که زمان آن در یک بازه زمانی بسیار محدود صورت گیرد. در این میان، بازیگران اروپایی مانند همیشه نقش کاتالیزور و مهره بازی طرف آمریکایی را دارند. مطابق اخبار واصله، نمایندگان هر سه کشور اروپایی( آلمان، انگلیس و فرانسه) در مذاکرات وین تاکید کردهاند ایران نباید بر سر تقارن زمانی بازگشت طرفین به برجام وسواس به خرج دهد و همین فرصت را باید غنیمت بشمرد.در هر حال، نباید فراموش کرد که با توجه به خروج یکجانبه و غیرقانونی دولت سابق آمریکا از برجام و مکانیسم حقوقی مشخصی که در بازگشت به این توافق وجود دارد، آمریکا باید میان دو گزینه بازگشت واقعی به برجام یا عدم بازگشت به توافق هستهای تصمیم گیری کند. در این معادله، گزینه سومی برای آمریکا وجود ندارد.
اتفاقا سیدعباسعراقچی نیز ضمن اذعان نسبت به رویکرد مخرب آمریکا در توافق هستهای در این خصوص تاکید کردهاست:
مشکل اصلی مذاکرات در رویکرد آمریکاییهاست که قادر نیستند اعتیاد مفرط خود به تحریم را کنار بگذارند و هنوز نمیتوانند درک کنند تحریم یک راهحل شکست خوردهاست همچنانکه در یکی از توییتهای اخیر خود گفتم، ترامپ رفتهاست اما تحریمهای غیرقانونی و جنایتآمیز او همچنان برقرارند.