با دكتر افسون صدیقی، جراح ومتخصص مغزواعصاب
اصول مراقبت از دیسك كمر
دیسك‌ها در ناحیه ستون فقرات چه خصوصیاتی دارند؟
اول این‌كه مهره‌ها را به هم اتصال می‌دهند. دوم به خاطر محتوایی كه دارند؛ بافت فیبری غضروفی که اجازه حركت به مهره‌ها را می‌دهند. نکته سوم این كه دیسك‌ها ضربه‌گیر هستند. كمكی كه به مهره‌ها می‌شود، هم ازطرف مایع مغزی نخاعی كه داخل كانال نخاعی است و هم جذب‌كننده‌های شوك ناشی از ضربات كه به خاطر ژله‌ای بودن ومحتوای مایعی است كه حدود70 تا80 درصد دیسك بین مهره‌ای را تشكیل می‌دهد. از 40 سالگی به بعد روند فرسایشی ناشی از سن را داریم كه به‌دنبال آن دیسك هم آب ازدست می‌دهد و به مرور زمان خشك می‌شود.
مشكلات دیسك كمربا تنگی كانال نخاع چه فرقی دارد؟
دیسك جزئی است كه بین مهره‌ها قراردارد . اما كانال از روی هم قرارگرفتن حلقه‌های استخوانی كه پشت مهره‌ها قراردارد، تشكیل می‌شود. اگر دیسك برجسته شود، می‌تواند به تنگی كانال نخاع منجر شود. اما كانال فقط به‌دلیل برجستگی دیسك تنگ نمی‌شود. اگر اجزای استخوانی هم ضخیم شوند، می‌تواند تنگی كانال نخاع ایجاد كند.
آیا فرسایش دیسك را بیماری تلقی می‌كنیم؟
خیر. فرسایش دیسك درهمه اتفاق می‌افتد ولی به‌تدریج و طی چهارمرحله و با افزایش سن، فشارهای مكانیكال در دیسك اتفاق می‌افتد. اگر فشارها تسریع شود بیماری در مهره را ایجاد می‌كند و تغییرات شیمیایی داخل مواد دیسك اتفاق می‌افتد كه به آن تخریب دیسك می‌گوییم؛ به‌خصوص از حدود
45 سالگی تغییرات دژنراتیو اتفاق می‌افتد و ما نمی‌توانیم جلوی این روند را بگیریم. ولی می‌توانیم آن را كند كنیم. برای كند كردن این روند اول باید
بر فعالیت‌های خود نظارت کرده و آنها را تعدیل كنیم . مثلا برای بلند كردن بار سنگین، نباید خم شویم و باید ابتدا بنشینیم و بعد بار را بلند كنیم. هركارطولانی مثل نشستن و ایستادن باعث می‌شود دیسك بین مهره‌ای آسیب ببیند.
چه زمان لغزش ستون فقرات اتفاق می‌افتد؟
وقتی یك مهره نسبت به مهره پایینی عقب برود یا حركت روبه جلو داشته باشد.
آیا بیرون‌زدگی دیسك به جراحی نیاز دارد؟
بیرون‌زدگی دیسك می‌تواند دردهای سیاتیك ایجاد كند، اما اگر كسی درد تیركشنده دارد لزوما نباید جراحی شود. جراحی زمانی انجام می‌شود كه نقص حركتی و اختلال عملكرد ادراری وجود داشته باشد. اگرنقص عصبی مطرح نباشد با استفاده از مسكن و درمان طبی 80 تا90درصد ازجراحی جلوگیری می‌كنیم. امروزه استراحت مطلق فقط 48ساعته است.
اول این‌كه مهره‌ها را به هم اتصال می‌دهند. دوم به خاطر محتوایی كه دارند؛ بافت فیبری غضروفی که اجازه حركت به مهره‌ها را می‌دهند. نکته سوم این كه دیسك‌ها ضربه‌گیر هستند. كمكی كه به مهره‌ها می‌شود، هم ازطرف مایع مغزی نخاعی كه داخل كانال نخاعی است و هم جذب‌كننده‌های شوك ناشی از ضربات كه به خاطر ژله‌ای بودن ومحتوای مایعی است كه حدود70 تا80 درصد دیسك بین مهره‌ای را تشكیل می‌دهد. از 40 سالگی به بعد روند فرسایشی ناشی از سن را داریم كه به‌دنبال آن دیسك هم آب ازدست می‌دهد و به مرور زمان خشك می‌شود.
مشكلات دیسك كمربا تنگی كانال نخاع چه فرقی دارد؟
دیسك جزئی است كه بین مهره‌ها قراردارد . اما كانال از روی هم قرارگرفتن حلقه‌های استخوانی كه پشت مهره‌ها قراردارد، تشكیل می‌شود. اگر دیسك برجسته شود، می‌تواند به تنگی كانال نخاع منجر شود. اما كانال فقط به‌دلیل برجستگی دیسك تنگ نمی‌شود. اگر اجزای استخوانی هم ضخیم شوند، می‌تواند تنگی كانال نخاع ایجاد كند.
آیا فرسایش دیسك را بیماری تلقی می‌كنیم؟
خیر. فرسایش دیسك درهمه اتفاق می‌افتد ولی به‌تدریج و طی چهارمرحله و با افزایش سن، فشارهای مكانیكال در دیسك اتفاق می‌افتد. اگر فشارها تسریع شود بیماری در مهره را ایجاد می‌كند و تغییرات شیمیایی داخل مواد دیسك اتفاق می‌افتد كه به آن تخریب دیسك می‌گوییم؛ به‌خصوص از حدود
45 سالگی تغییرات دژنراتیو اتفاق می‌افتد و ما نمی‌توانیم جلوی این روند را بگیریم. ولی می‌توانیم آن را كند كنیم. برای كند كردن این روند اول باید
بر فعالیت‌های خود نظارت کرده و آنها را تعدیل كنیم . مثلا برای بلند كردن بار سنگین، نباید خم شویم و باید ابتدا بنشینیم و بعد بار را بلند كنیم. هركارطولانی مثل نشستن و ایستادن باعث می‌شود دیسك بین مهره‌ای آسیب ببیند.
چه زمان لغزش ستون فقرات اتفاق می‌افتد؟
وقتی یك مهره نسبت به مهره پایینی عقب برود یا حركت روبه جلو داشته باشد.
آیا بیرون‌زدگی دیسك به جراحی نیاز دارد؟
بیرون‌زدگی دیسك می‌تواند دردهای سیاتیك ایجاد كند، اما اگر كسی درد تیركشنده دارد لزوما نباید جراحی شود. جراحی زمانی انجام می‌شود كه نقص حركتی و اختلال عملكرد ادراری وجود داشته باشد. اگرنقص عصبی مطرح نباشد با استفاده از مسكن و درمان طبی 80 تا90درصد ازجراحی جلوگیری می‌كنیم. امروزه استراحت مطلق فقط 48ساعته است.
