وزرای اول انقلاب، اجاره‌نشین بودند

علیرضا مرندی در گفت‌وگو با جام‌جم از آسیب‌های اشرافی‌گری بعضی مسؤولان می‌گوید

وزرای اول انقلاب، اجاره‌نشین بودند

فردا آغاز چهلمین دهه فجر انقلاب اسلامی است. جمهوری اسلامی در این 40 سال فراز و نشیب‌های زیادی داشته، اما همچنان استوار در مقابل فشارهای دشمنان به مسیر خود ادامه می‌دهد. ایام دهه فجر، ایام مناسبی برای سنجش ضعف‌ها و قوت‌های این حركت 40‌ساله است و برای همین كار با سید علیرضا مرندی، رئیس فرهنگستان علوم پزشكی گفت‌وگو كرده‌ایم. او كه سال‌ها وزیر بهداشت بوده ضمن برشمردن دستاوردهای انقلاب اسلامی، یكی از مهم‌ترین آفت‌ها را اشرافیگری برخی مسؤولان می‌داند. او معتقد است اصلا برای انتخاب مسؤولان نباید سراغ افراد ثروتمند رفت.

در آستانه 40 سالگی انقلاب اسلامی، بزرگ‌ترین آفتی كه انقلاب را تهدید می‌كند، چیست؟
به نظر من در این زمینه باید به هشدارهای رهبر انقلاب توجه كرد. انقلابی عمل نكردن، جهادی عمل نكردن، نقدناپذیری و مشورت نكردن با دیگران از مهم‌ترین آفاتی است كه ممكن است به انقلاب اسلامی آسیب برساند. به نظر می‌رسد برخی از مسؤولان وقتی حكم خود را دریافت می‌كنند، تصورشان بر این است كه عقل كل دنیا را از طریق این حكم به آنان پیوند زده‌اند و از این‌رو خود را بی‌نیاز از هرگونه مشورت می‌بینند. یكی از اشكالات مدیریتی در 40 سال اخیر این است كه بعضی از افراد كه تصدی مناصبی را به‌عهده می‌گیرند ممكن است به لحاظ سواد و تخصص در سطح بالایی باشند، اما در كار اجرایی كه به‌عهده آنان گذاشته شده یا تجربه نداشته یا تجربه كمی دارند. متاسفانه این دسته از مسؤولان خود را بی‌نیاز از مشورت با اهل فن و تجربه می‌دانند. این مساله آفت بزرگی برای جمهوری اسلامی است.

بعضی‌ها اشرافیگری مسؤولان را یكی از بزرگ‌ترین آفت‌ها می‌دانند. چقدر این مساله را قبول دارید؟
قطعا همین طور است. به نظر من مسؤولان جمهوری اسلامی باید جزو مستضعفان باشند و نباید جزو متمكنین باشند. در گذشته برخی از وزیرانی كه دور یك میز جمع می‌شدیم، اجاره‌نشین بودند. خب این خیلی ارزشمند بود. یادم می‌آید در تمام دوره پنج ساله اول وزارتم برای سفرهای خارجی با پرواز اكونومی می‌رفتم. حتی در حین سفر از من می‌خواستند در جای بهتری از هواپیما بنشینم، اما قبول نمی‌كردم. البته تعدادی از وزیران می‌گفتند كه من با این رویه، شأن و جایگاه وزارت را رعایت نمی‌كنم و به همین خاطر ملامتم می‌كردند. البته شاید آنها می‌خواستند خودشان و رفتارشان را توجیه كنند. این از دوره اول وزارت؛ در دوره دوم البته دیدم شرایط برخی از وزیران تغییر پیدا كرده است.
علت این تغییر چه بود؟ 
بالاخره رئیس دولت خیلی نقش دارد و برداشت و گفته‌ها و منش او در تغییر چنین روندی موثر است. آقای هاشمی‌رفسنجانی بالاخره سلوك خاص خود را داشت و حتی زمانی در نماز جمعه هم در این‌باره بحث كرد و تعبیر «جلمبر» را درباره برخی مسؤولان به‌كار بردند و آنها را از برخی رفتارها نهی كردند. البته شاید منظور ایشان این بود كه مسؤولان جمهوری اسلامی باید همیشه تمیز و مرتب باشند، اما بالاخره در بین جامعه تلقی این بود كه شاید این نوع تعابیر به معنای تشویق به اشرافیگری باشد. از این‌رو، برخی مسؤولان كه زمینه گرایش به اشرافیگری داشتند با شنیدن این صحبت‌ها دیگر تقیه را كنار گذاشتند و به رویه دیگری روی آوردند. من معتقدم اساسا نباید فردی صاحب ثروت را برای وزارت انتخاب كرد.