3 ماهه دوم بارداری بهترین و بیخطرترین زمان برای مسافرت است
مسافرت با بار شیشه !
من بار شیشه دارم، آیا می‌توانم در نوروز به سفر بروم؟ بدیهی است پاسخ این سؤال برای همه مادران باردار یكسان نیست و بستگی به شرایط مادر باردار، سن حاملگی، داشتن شرایط خاص، طول مدت سفر، مسافت طی شده و نیز وسیله نقلیه دارد. با این‌حال یك توصیه درست عمومی برای مسافرت مادران باردار وجود دارد؛ این كه بهترین زمان سفر برای آنان، نیمه بارداری یعنی حدود هفته‌های ۱۶ تا ۲۴ است. بعلاوه بهتر است مقصد سفر با توجه به فصل و هوای مناسب انتخاب شود .یعنی از سفر به مناطق گرم و مرطوب در فصول گرم و نیز سفر به مناطق سردسیر در فصل سرما اجتناب شود. جدای از این‌كه بارداران پیش از سفر بهتر است با پزشك‌شان مشورت كنند، خواندن گفت‌وگوی ما با دكتر آمنه لاهوتی، متخصص زنان و زایمان نیز نكات مهم و ضروری را به این دسته از خانم‌ها یادآور خواهد شد .
مسافرت در سه ماهه اول بارداری با خطر سقط جنین و در سه ماهه سوم (از 28 هفتگی به بعد) نیز با احتمال زایمان زودرس همراه است .
سفر، فقط در 3 ماهه دوم بارداری
معمولا سه ماهه اول بارداری با تهوع، استفراغ، ضعف عمومی بدن و نیاز به استراحت همراه است. این مشكلات ممكن است در طول سفر، به خصوص اگر سفر طولانی‌مدت باشد تشدید شود. به همین دلیل در سه ماهه اول بارداری به مادران توصیه می‌شود حتی‌الامكان از سفرهای طولانی اجتناب كنند و حتما داروهای ضدتهوع و همچنین لقمه‌های سالم همراه خود داشته باشند.
اصولا مادر باردار در سه ماهه دوم بارداری راحت‌تر است، چرا كه هم مشكلات سه ماهه اول به پایان رسیده و هم هنوز وضعیت مادر به لحاظ افزایش وزن و افزایش اندازه جنین به صورتی نیست كه توانایی‌هایش را محدود كند. به همین دلیل معمولا سه ماهه دوم بهترین و بیخطرترین زمان برای مسافرت است.
در سه ماهه سوم باتوجه به افزایش اندازه جنین، شرایط مادر برای مسافرت سخت‌تر می‌شود. از سویی به علت خطر بروز زایمان زودرس مسافرت‌های طولانی مدت توصیه نمی‌شود. به‌خصوص مسافرت به مكان‌هایی كه به لحاظ امكانات زایمانی در وضعیت مطلوبی نیستند اصلا توصیه نمی‌شود.
سفر هوایی برای جنین خطر ندارد؟
مسافرت با هواپیما تا حدود هشت ماهگی بارداری مجاز است. البته همیشه باید با مشورت پزشك و دریافت اجازه وی باشد. خوشبختانه شركت‌های هوایی هم بدون دریافت نامه كتبی از پزشك متخصص زنان از ورود مادر باردار به هواپیما جلوگیری می‌كنند. در سفرهای طولانی بهتر است بلیت هواپیما از شركتی خریده شود كه صندلی‌های بزرگ و جادار دارند و امكان تحرك و استراحت برای مادر فراهم است و او می‌تواند به راحتی در صندلی جابه‌جا شود.
صندلی هم بهتر است جایی باشد كه باردار به راهرو دسترسی داشته باشد تا در طول سفر بتواند مدام بلند شود و قدم بزند. عبور از گیت‌ها و ایكس ری‌های كنترل خطری را متوجه مادر و جنین نمی‌كند.
حاملگی پر خطر نباشد
وقتی حاملگی كاملا طبیعی است، خود به‌خودی بوده (مثلا با روش‌های كمك‌باروری مثل آی.وی.اف نیست) و مادر باردار تا این مقطع مشكل خاصی نداشته و وضعیت جنین هم خوب است؛ مسافرت ایمن زمینی یا هوایی با رعایت شرایطی كه گفته شد و اجازه از پزشك متخصص زنان مجاز است.
اما اگر حاملگی از نوع بارداری پرخطر است، یعنی بارداری بعد از درمان نازایی و به‌خصوص آی.وی.اف بوده یا مشكلات بارداری مثل خونریزی یا لكه بینی، فشارخون بارداری، دیابت بارداری جفت سرراهی وجود دارد، مسافرت منع دارد و نباید انجام شود.
بی‌حركتی طولانی، ممنوع
یكی از خطرات مسافرت در بارداری بی‌حركتی طولانی مدت مادر به‌خصوص در مسافرت‌های طولانی‌مدت زمینی با ماشین است. مسافرت با قطار به‌علت این‌كه مادر امكان تحرك و قدم زدن و حتی دراز كشیدن دارد بیخطرترین سفر محسوب می‌شود، ولی در مسافرت زمینی یا هوایی طولانی‌مدت از طرفی مادر باردار به مدت طولانی بی‌حركت می‌نشیند و این خطر لخته شدن خون در اندام‌های تحتانی را دارد و از طرف دیگر خود حاملگی، مادر را مستعد چنین شرایطی می‌كند. به همین دلیل توصیه می‌شود مادران باردار هر یك تا دو ساعت یك بار حدود ده دقیقه قدم بزنند، به‌خصوص در مسافرت‌های زمینی بهتر است وسیله نقلیه متوقف شود و مادر دقایقی قدم بزند تا هم از ورم پاها كاسته و هم از لخته شدن خون به‌علت بی‌تحركی جلوگیری شود. حتما مادران در طول مسافرت و بی‌حركتی، آب فراوان هم بنوشند. در صورتی كه مسافرت ضروری با زمان سفر طولانی پیش بیاید حتما مادر باردار با پزشكش مشورت كند. شاید استفاده از داروهای رقیق‌كننده خون نیاز باشد. البته این اتفاق به‌ندرت می‌افتد، ولی گاهی اجتناب‌ناپذیر است.
آنچه مادران باردار باید در سفر
رعایت كنند
در سفر حتما لباس راحت و گشاد تن كنند و كفش راحتی به پا داشته باشند.
در هوای سرد و زمان شیوع بیماری‌های واگیر حتی‌الامكان به مسافرت نروند و در ضرورت از حضور در مكان‌های شلوغ بپرهیزند و به‌خصوص وسایل ایمنی و محافظت‌كننده مثل ماسك و دستمال كاغذی و وسایل شست‌وشوی دست همراه داشته باشند.
در فصل شیوع آنفلوآنزا حتما باید واكسینه شوند.
در هر آب و هوایی لباس مناسب همان شرایط را به همراه داشته باشند و در طول سفر از حمل بار سنگین اجتناب كنند.
بجز وعده‌های اصلی غذا، میان‌وعده هم مصرف كند. همچنین بهتر است كیفی شامل ساندویچ‌های كوچك، كشمش، نان‌های سبوس‌دار و میوه و میان‌وعده سالم همراه خود داشته باشد و از رستوران‌های بین‌راهی خرید نكند.
مواد غذایی مغذی و كم حجم مصرف كند. به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری كه هنوز ویار حاملگی وجود دارد مواد غذایی در دفعات بیشتر، ولی با حجم كمتر و سبك مصرف شود.
هرگونه خونریزی حتی به میزان بسیار كم، درد رحم و لگن، آب ریزش، سردرد، تاری دید، درد و سوزش ناحیه معده، تنگی نفس، تپش قلب، كاهش حركات جنین مستلزم مراجعه اورژانسی به مركزی است كه متخصص زنان داشته باشد.
سفر، فقط در 3 ماهه دوم بارداری
معمولا سه ماهه اول بارداری با تهوع، استفراغ، ضعف عمومی بدن و نیاز به استراحت همراه است. این مشكلات ممكن است در طول سفر، به خصوص اگر سفر طولانی‌مدت باشد تشدید شود. به همین دلیل در سه ماهه اول بارداری به مادران توصیه می‌شود حتی‌الامكان از سفرهای طولانی اجتناب كنند و حتما داروهای ضدتهوع و همچنین لقمه‌های سالم همراه خود داشته باشند.
اصولا مادر باردار در سه ماهه دوم بارداری راحت‌تر است، چرا كه هم مشكلات سه ماهه اول به پایان رسیده و هم هنوز وضعیت مادر به لحاظ افزایش وزن و افزایش اندازه جنین به صورتی نیست كه توانایی‌هایش را محدود كند. به همین دلیل معمولا سه ماهه دوم بهترین و بیخطرترین زمان برای مسافرت است.
در سه ماهه سوم باتوجه به افزایش اندازه جنین، شرایط مادر برای مسافرت سخت‌تر می‌شود. از سویی به علت خطر بروز زایمان زودرس مسافرت‌های طولانی مدت توصیه نمی‌شود. به‌خصوص مسافرت به مكان‌هایی كه به لحاظ امكانات زایمانی در وضعیت مطلوبی نیستند اصلا توصیه نمی‌شود.
سفر هوایی برای جنین خطر ندارد؟
مسافرت با هواپیما تا حدود هشت ماهگی بارداری مجاز است. البته همیشه باید با مشورت پزشك و دریافت اجازه وی باشد. خوشبختانه شركت‌های هوایی هم بدون دریافت نامه كتبی از پزشك متخصص زنان از ورود مادر باردار به هواپیما جلوگیری می‌كنند. در سفرهای طولانی بهتر است بلیت هواپیما از شركتی خریده شود كه صندلی‌های بزرگ و جادار دارند و امكان تحرك و استراحت برای مادر فراهم است و او می‌تواند به راحتی در صندلی جابه‌جا شود.
صندلی هم بهتر است جایی باشد كه باردار به راهرو دسترسی داشته باشد تا در طول سفر بتواند مدام بلند شود و قدم بزند. عبور از گیت‌ها و ایكس ری‌های كنترل خطری را متوجه مادر و جنین نمی‌كند.
حاملگی پر خطر نباشد
وقتی حاملگی كاملا طبیعی است، خود به‌خودی بوده (مثلا با روش‌های كمك‌باروری مثل آی.وی.اف نیست) و مادر باردار تا این مقطع مشكل خاصی نداشته و وضعیت جنین هم خوب است؛ مسافرت ایمن زمینی یا هوایی با رعایت شرایطی كه گفته شد و اجازه از پزشك متخصص زنان مجاز است.
اما اگر حاملگی از نوع بارداری پرخطر است، یعنی بارداری بعد از درمان نازایی و به‌خصوص آی.وی.اف بوده یا مشكلات بارداری مثل خونریزی یا لكه بینی، فشارخون بارداری، دیابت بارداری جفت سرراهی وجود دارد، مسافرت منع دارد و نباید انجام شود.
بی‌حركتی طولانی، ممنوع
یكی از خطرات مسافرت در بارداری بی‌حركتی طولانی مدت مادر به‌خصوص در مسافرت‌های طولانی‌مدت زمینی با ماشین است. مسافرت با قطار به‌علت این‌كه مادر امكان تحرك و قدم زدن و حتی دراز كشیدن دارد بیخطرترین سفر محسوب می‌شود، ولی در مسافرت زمینی یا هوایی طولانی‌مدت از طرفی مادر باردار به مدت طولانی بی‌حركت می‌نشیند و این خطر لخته شدن خون در اندام‌های تحتانی را دارد و از طرف دیگر خود حاملگی، مادر را مستعد چنین شرایطی می‌كند. به همین دلیل توصیه می‌شود مادران باردار هر یك تا دو ساعت یك بار حدود ده دقیقه قدم بزنند، به‌خصوص در مسافرت‌های زمینی بهتر است وسیله نقلیه متوقف شود و مادر دقایقی قدم بزند تا هم از ورم پاها كاسته و هم از لخته شدن خون به‌علت بی‌تحركی جلوگیری شود. حتما مادران در طول مسافرت و بی‌حركتی، آب فراوان هم بنوشند. در صورتی كه مسافرت ضروری با زمان سفر طولانی پیش بیاید حتما مادر باردار با پزشكش مشورت كند. شاید استفاده از داروهای رقیق‌كننده خون نیاز باشد. البته این اتفاق به‌ندرت می‌افتد، ولی گاهی اجتناب‌ناپذیر است.
آنچه مادران باردار باید در سفر
رعایت كنند
در سفر حتما لباس راحت و گشاد تن كنند و كفش راحتی به پا داشته باشند.
در هوای سرد و زمان شیوع بیماری‌های واگیر حتی‌الامكان به مسافرت نروند و در ضرورت از حضور در مكان‌های شلوغ بپرهیزند و به‌خصوص وسایل ایمنی و محافظت‌كننده مثل ماسك و دستمال كاغذی و وسایل شست‌وشوی دست همراه داشته باشند.
در فصل شیوع آنفلوآنزا حتما باید واكسینه شوند.
در هر آب و هوایی لباس مناسب همان شرایط را به همراه داشته باشند و در طول سفر از حمل بار سنگین اجتناب كنند.
بجز وعده‌های اصلی غذا، میان‌وعده هم مصرف كند. همچنین بهتر است كیفی شامل ساندویچ‌های كوچك، كشمش، نان‌های سبوس‌دار و میوه و میان‌وعده سالم همراه خود داشته باشد و از رستوران‌های بین‌راهی خرید نكند.
مواد غذایی مغذی و كم حجم مصرف كند. به‌خصوص در سه ماهه اول بارداری كه هنوز ویار حاملگی وجود دارد مواد غذایی در دفعات بیشتر، ولی با حجم كمتر و سبك مصرف شود.
هرگونه خونریزی حتی به میزان بسیار كم، درد رحم و لگن، آب ریزش، سردرد، تاری دید، درد و سوزش ناحیه معده، تنگی نفس، تپش قلب، كاهش حركات جنین مستلزم مراجعه اورژانسی به مركزی است كه متخصص زنان داشته باشد.
