تعزیرات: نتایج را ماهانه گزارش می‌دهیم
پیگیری خبرنگار ما از سازمان تعزیرات حکومتی این نتیجه را داشت که نامه وزیر ارشاد درباره واردکنندگان کاغذ به دستشان رسیده و پس از بررسی نهایی برخورد با عوامل تخلف آغاز خواهد شد.
سید یاسر رایگانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی پیرو تاکیدات مقام معظم رهبری در نمایشگاه بین‌المللی کتاب و مصاحبه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در خصوص ارسال اسامی واردکنندگان کاغذ به تعزیرات حکومتی گفت: طی مکاتبه‌ای در اسفند سال گذشته از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، لیست ارسالی در دو بخش دریافت‌کنندگان ارز برای واردات کاغذ مرحله اول و دوم به تعزیرات حکومتی ارسال شده است.
وی افزود: در مرحله نخست، اسامی 634 شرکت دریافت‌کننده ارز دولتی برای واردات ارسال شده است که مربوط به استان‌های تهران، قم، آذربایجان شرقی، اصفهان، مرکزی، البرز، گیلان و قزوین است.
رایگانی تصریح کرد: در خصوص مرحله دوم ارائه ارز دولتی برای واردات کاغذ نیز اسامی 537 شرکت واردکننده مربوط به استان‌های تهران، البرز، زنجان، گلستان، کردستان، قم، فارس، خراسان رضوی، اصفهان، ایلام، آذربایجان شرقی، گیلان، قزوین و همدان به تعزیرات حکومتی ارسال شده است.
سخنگوی سازمان تعزیرات گفت: اسامی شرکت‌ها به تفکیک استان تهیه و برای ادارات کل تعزیرات حکومتی در استان‌های مربوط  ارسال شده و موضوع در دست رسیدگی است.
وی افزود: با توجه به این که سازمان تعزیرات حکومتی مرجع رسیدگی به تخلفات است، برای بررسی واردات کاغذ توسط این شرکت‌ها نیاز به همکاری سازمان‌های نظارتی از جمله سازمان صنعت، معدن و تجارت و گمرک جمهوری اسلامی ایران دارد و بررسی ایفای تعهدات با توجه به تعداد بالای شرکت‌ها قطعاً زمانبر است اما اطلاعات روند بررسی و برخورد با متخلفان احتمالی با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری با سرعت بیشتری انجام می شود و جزئیات آن نیز به صورت ماهانه در نشست‌های خبری این سازمان به اطلاع هموطنان گرامی می‌رسد.


تصمیمات دولت بازار کاغذ را به هم ریخت
بابك عابدین رئیس اتحادیه صادركنندگان صنعت چاپ با بیان این‌كه دخالت دولت در عرضه و تقاضا اقتصاد را با مشكل مواجه می‌كند، تصریح كرد: دولت واردكنندگان را محدود كرد كه نوع و میزان واردات آنها در سال گذشته باید مشابه سال ۱۳۹۶ باشد؛ این در حالی است كه ممكن بود نیاز كشور در بخش‌هایی بیشتر و نیاز باشد كالاهای دیگری وارد شود.
وی افزود: از طرف دیگر چون دولت می‌خواست تقاضای ارز را محدود كند، اعلام كرد فقط تولیدكنندگان مجاز به واردات هستند؛ اما تولیدكنندگان معمولا سرمایه در گردش كافی برای واردات ندارند و در مواردی مجبور بودند از واردكنندگان بخواهند كاغذ را برای آنها وارد كنند و در ازای كمكی كه به تولیدكننده كردند، مقداری از كاغذ وارداتی بردارند كه خود عاملی برای ایجاد فساد بود.
عابدین با بیان این‌كه اگر واردات كاغذ با ارز آزاد ممنوع نبود شاید قیمت كاغذ ۷۰ درصد از قیمت فعلی ارزان‌تر شده بود، گفت: راهكار مشكلات بازار كاغذ این بود كه دولت روی ارزی كه برای واردات كاغذ تخصیص داده بود به طور دقیق نظارت می‌كرد و بخشی از بازار را نیز آزاد می‌گذاشت تا با پول و امكانات شخصی كاغذ وارد کند و به قیمت آزاد نیز بفروشد.
وی افزود: همان‌طور كه ارز سه نرخ دارد این امكان وجود داشت كاغذ نیز با دو نرخ به فروش برسد. در این شرایط كاغذ با میانگین این قیمت‌ها در بازار به فروش می‌رسید كه به مراتب كمتر از قیمت فعلی بود و با نظارت دقیق فساد نیز متوقف می‌شد.
رئیس اتحادیه صادركنندگان صنعت چاپ در پایان خاطرنشان كرد دولت باید در تصمیم‌گیری‌ها و شرایطی كه محیط كسب‌وكار دچار اختلال می‌شود با تشكل‌ها مشورت كند تا مشكلی برای صنایع زیردستی ایجاد نشود.


رشد 9 برابری
 رشد قیمت كاغذ به‌واسطه رشد قیمت دلار از سال گذشته آغاز و برای واردات كاغذ، ارز ۴۲۰۰ تومانی نیز در نظر گرفته شد، اما به علت نبود نظارت از سوی دولت، بسیاری از واردكنندگان كاغذ، دلار ۴۲۰۰ تومانی دریافت كردند، اما كاغذ وارداتی را به نرخ آزاد در بازار فروختند. براساس آمارها در سال گذشته حدود 300 میلیون دلار ارز 4200 تومانی برای واردات كاغذ تخصیص داده شد كه به علت نبود نظارت بر توزیع آن به ارزان شدن كاغذ منجر نشده است. در واقع كاغذهای وارداتی به سرنوشت همه كالاهایی دچار شدند كه ارز دولتی دریافت كرده بودند.
سال گذشته كه موضوع تخصیص ارز كاغذ به‌عهده وزارت صنعت بود، بحث اهلیت داشتن یا نداشتن افراد مطرح نبود و هر كس كه كارت بازرگانی داشت، می‌توانست ارز بگیرد، اما با بروز تدریجی مشكلات، كارگروهی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تشكیل شد تا اهلیت واردكنندگان كاغذ را بررسی كند؛ اما ورود وزارت ارشاد هم نتوانست التهاب بازار كاغذ را فرو بخواباند و قیمت‌ها همچنان رو به افزایش گذاشته است.
بیشتر واردات كاغذ كشور از طریق كره و اندونزی است. با این حال كاغذبازی‌های موجود در راه واردات كاغذ و همچنین بروكراسی‌های ایجاد شده توسط وزارت صمت و بانك مركزی صدای بسیاری از واردكنندگان را درآورده است. در عرصه تولید داخلی نیز كاغذسازی پارس، صنایع چوب و كاغذ مازندران و كاغذسازی تبریز سه كارخانه مهم تولیدی كشور هستند كه متاسفانه به دلیل عدم حمایت در حال حاضر وضعیت چندان مساعدی ندارند.

هشدار وزیر صنعت به محتكران كاغذ
رضا رحمانی، وزیر صنعت، معدن و تجارت و سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه نمایشگاه كتاب، موضوعات و مشكلات كاغذ، چاپ و نشر را بررسی كردند.
در این نشست كه پس از بازدید رهبر معظم انقلاب از نمایشگاه كتاب صورت گرفت؛ مسائلی همچون تهیه كاغذ موردنیاز ناشران، تهیه مواد موردنیاز صنعت چاپ و مطبوعات بررسی شد.
وزیر صنعت، معدن و تجارت در حاشیه بازدید از این نمایشگاه و در پاسخ به درخواست مدیران نشر برای اتخاذ تصمیم درباره قیمت كاغذ، از پیگیری برای كنترل افزایش قیمت كاغذ خبر داد.
رضا رحمانی گفت: قیمت كتاب در سال جدید افزایش یافت كه دلیل آن بالا رفتن قیمت كاغذ است و در این‌باره با وزیر فرهنگ و ارشاد مذاكراتی داشتیم تا این مشكل حل شود.
او با اشاره به اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به كاغذ در سال ۹۷ افزود: امسال هم تلاش می‌كنیم با اجرای اقداماتی از افزایش قیمت كاغذ و در نتیجه كتاب، جلوگیری كرده و به بازار نشر كتاب كمك كنیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت به افراد یا گروه‌هایی كه با ارز ۴۲۰۰ تومانی كاغذ خریدند، اما در انبار یا خارج از شبكه توزیع پخش آنها را پخش كرده‌اند، هشدار داد در آینده نزدیك برخورد قانونی با آنها خواهند شد.
به گزارش ستاد خبری نمایشگاه كتاب، رحمانی ادامه داد: موضوع كاغذ در حال حاضر مهم‌ترین مطالبه فعالان حوزه چاپ است و ضروری است كاغذ با قیمت مناسب در اختیار فعالان حوزه نشر اعم از كتاب و مجلات و... قرار بگیرد.
وی گفت: در سال گذشته دولت تدبیر و امید اقدامات خوبی در این زمینه انجام داده بود و با اختصاص منابع تا حدی مانع بروز مشكلات اساسی در این حوزه شد، اما به دلیل توزیع نا مناسب امكانات و منابع، همچنان شاهد گرانی در این عرصه بودیم.
رحمانی مسأله عدم توزیع مناسب منابع و حمایت‌های دولت را نه فقط در حوزه كاغذ كه در دیگر كالاها نیز تأیید كرد و یادآور شد: سعی داریم در سال ۹۸ علاوه بر تأمین منابع با ارز نیمایی در مورد توزیع عادلانه منابع نیز اقداماتی انجام دهیم.
وزیر صنعت، معدن و تجارت اظهار كرد: وزارت صمت می‌تواند در زمینه اختصاص ارز، واردات و بقیه موارد به حوزه چاپ و نشر ورود كند، اما در مورد تخصیص و نحوه توزیع كاغذ با ارز دولتی، وزارت ارشاد و اتحادیه ناشران هستند كه باید با همكاری یكدیگر آن را در مسیر مناسب هدایت كنند.


به سراغ دانه‌درشت‌های رانت‌خوار برویم
درباره مشکلات و دلایل گرانی کاغذبا  علی شریعتی، فعال اقتصادی صحبت کردیم که وی معتقد بود دلیل اصلی گرانی کاغذ، احتکار است نه کمبود واردات.
وی صحبت خود را با خبرنگار ما با یک ضرب‌المثل آغاز کرد و گفت: چرا عاقل کند کاری که باز آرد پشیمانی. زمانی که ارز 4200 تومانی در فروردین‌ماه سال گذشته از سوی معاون اول رئیس‌جمهور اعلام شد بسیاری از فعالان اقتصادی این کار را غیرکارشناسی دانستند و گفتند اعمال نرخ ارز غیرواقعی، رانت ایجاد می‌کند و نتیجه نامطلوب امروز به تصمیمات دیروز برمی‌گردد.
شریعتی با بیان این‌که سیاستمداران ما دنبال معلول هستند نه علت تصریح کرد: اکنون که بازار به هم ریخته برای اینکه مسئولان بگویند اقدامی اساسی انجام می‌دهند سراغ افراد کوچک قاچاقچی و رانت‌خوار می‌روند در حالی که عامل اصلی همچنان به کار خود ادامه می‌دهند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با اشاره به هدررفت منابع ارزی کشور در سال گذشته گفت: ما در شرایط نامطلوب ارزی و تحریمی قرار داریم و درست زمانی که یک دلار هم برای کشور یک دلار بود 13 میلیارد دلار منابع کشور تلف شد که بعد اعلام کردند نیت ما خیر بود. سیاست‌های اقتصادی درست است که باید با نیت خوب انجام شود اما خیرات در اقتصاد معنی ندارد. وی با بیان اینکه ارز 4200 تومانی رانت گسترده‌ای ایجاد کرد گفت: نهاده‌های دامی برای همه جذاب شده به طوری که در سال 96 حدود 19شرکت واردکننده داشتیم اما در سال گذشته تعداد شرکت‌های واردکننده به 147شرکت رسید که این موضوع نشان از رانت دارد و افرادی وارد این حوزه شدند که تخصص و سررشته‌ای از آن نداشتند.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران کاغذ را مشت نمونه خروار عنوان کرد و افزود: تورم کاغذ در سال گذشته در بازارهای جهانی 31 درصد بوده و با توجه به این‌که هزینه‌های واردات ما به دلیل شرایط تحریمی افزایش یافته ممکن بود قیمت این کالا تا 50 درصد بالا برود اما قیمت کاغذ با توجه به این که واردات آن کم نشده بیش از 9 برابر شده است. این در حالی است که ارزی که دولت برای واردات این محصول در نظر گرفته 4200 تومان است و تورمی برای تخصیص ارز نداشتیم.
این فعال اقتصادی مشکل در شبکه توزیع را عامل دیگری برای گرانی کاغذ دانست و گفت: شبکه توزیع نامناسب باعث شده تا موجودی این کالا در بازار کم شود. اگر سازمان تعزیرات حکومتی به طور جدی به این بخش ورود کند و همه ورودی و خروجی شرکت‌های واردکننده را مورد بررسی قرار دهد مشخص می‌شود این محصول در حجم بسیار زیاد احتکار شده است. شریعتی تصریح کرد: در شرایط فعلی مصرف کتاب به دلیل گرانی کاهش یافته و ضریب خرید مردم پایین آمده اما محتکران هدف دیگری را دنبال می‌کنند که سودش تضمین شده باشد. در زمان انتخابات که هر چهار سال یک‌بار، کشور برای رأی‌گیری حجم زیادی کاغذ نیاز دارد این کاغذها وارد بازار می‌شود که سود زیادی نصیب دلالان می‌کند.

ارز 4200 تومانی نمی‌دهند
برای مشخص شدن دلیل گرانی کاغذ با رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا گفت‌وگویی انجام دادیم که وی عامل اصلی گرانی کاغذ را تأمین نکردن ارز 4200 تومانی عنوان کرد.
ابوالفضل روغنی گلپایگانی، رئیس سندیکای تولیدکنندگان کاغذ و مقوا با اشاره به دلایل گرانی کاغذ افزود: با اینکه دولت ارز 4200 تومانی برای واردات کاغذ در نظر گرفته اما تأمین آن به سختی انجام می‌شود و بیشتر واردکنندگان، این کالا را با ارز آزاد وارد کشور می‌کنند و همین موضوع باعث شده تا قیمت این محصول در بازار افزایش چند برابری داشته باشد.
وی با بیان اینکه تحریم‌ها هزینه‌های واردات را افزایش داده تاکید کرد: به دلیل قطع ارتباط بانکی ایران با کشورهای دیگر نقل و انتقال پول انجام نمی‌شود و واردات این محصول با مشکل زیادی مواجه شده است. در طول سال‌های گذشته به تولید داخل اهمیت ندادیم و اکنون باید کل 380 هزار تن تقاضای کاغذ را از خارج تأمین کنیم که در شرایط فعلی بسیار سخت است.
این عضو اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: عرضه کم در برابر تقاضای زیاد خود به خود عاملی محکم برای افزایش قیمت است و اگر این اتفاق در کنار یک شبکه توزیع ناموجه قرار بگیرد وضعیت نامطلوبی به وجود می‌آید که اکنون آن را مشاهده می‌کنیم.


گرانی كاغذ
 كمر روزنامه‌ها را خم می‌كند
قیمت کاغذ به حدی بالا رفته که مراکز انتشارات کتاب و برخی روزنامه‌ها تیراژ چاپی خود را کاهش دادند تا بتوانند هزینه‌های خود را مدیریت می کنند.
به گزارش جام جم، برخی روزنامه‌های سرشناس کشور به دلیل کمبود و گرانی بیش از حد کاغذ از تعداد صفحات خود کاستند. همچنین هزینه نشر و چاپ کتاب به حدی بالا رفته که هر کسی توانایی ماندن در این بازار را ندارد و کسادی زیادی در آن حاکم شده است.
دولت در حالی ارز 4200 تومانی برای واردات کاغذ اختصاص می‌دهد که قیمت این کالا در بازار به بیش از
 9 برابر افزایش یافته و نظارتی روی این موضوع صورت نمی‌گیرد. گرانی كاغذ بر چالش‌های روزنامه‌ها در مسیر ادامه حیاتشان افزوده است؛ تا جایی كه طی ماه‌های گذشته برخی روزنامه‌ها تعطیلی خود را اعلام كردند و دیگر چاپ نشدند. روزنامه «همبستگی» یكی از مطبوعات بخش خصوصی بود كه 27 تیر 97 به دنبال ادامه‌دار شدن مشكلات اقتصادی تعطیل شد.
روزنامه «اعتدال» هم روزنامه دیگری بود كه هفتم بهمن 97 از تعطیلی‌اش به دلیل مشكلات مالی خبر داد.
خبر تعطیلی و چاپ نشدن دو هفته‌نامه «مثلث» و «صدا» در اواسط دی‌ماه سال گذشته نیز حاكی از عمق چالش‌های اقتصادی دامنگیر مطبوعات كاغذی بود. سال 1398 هم مشكلات كاغذ به روزنامه‌ها فشار آورده و اخیرا برخی روزنامه‌ها قیمت خود را افزایش داده و روزنامه‌ای چون همشهری هم از ضمائم و صفحات خود كم كرده است.


 اعلام اسامی به تعزیرات
سید‌عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه بازدید از نمایشگاه كتاب در جمع خبرنگاران با اشاره به مشكلات كاغذ گفت: در فضای توزیع كاغذ در سال 97 مشكلاتی به وجود آمد كه این مشكلات پاره‌ای از بحث‌ها را پیش آورد و در مجموع بیش از 200 هزار تن كاغذ در سال قبل به كشور وارد شده كه تنها 23 هزار تن توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در شش ماه دوم سال توزیع‌ شده است.
به گزارش تسنیم، صالحی افزود: دوستان ما در روزهای پایانی سال فهرست تمام كسانی را كه كاغذ به كشور وارد كرده بودند، به‌دشواری پیدا كردند. این فهرست در اختیار تعزیرات قرارگرفته تا مشخص شود چه كسانی در سال 97 كاغذ به كشور وارد كرده‌اند با این شیوه می‌شود نحوه توزیع كاغذ در سال 98 را نیز ترسیم كرد.