ماجرای تخلف چه بود و ما چه نوشتیم؟
در گزارشی كه دو روز مانده به پایان نمایشگاه كتاب درباره تبلیغات نوشتیم، ذكر شد كه متولی تبلیغات نمایشگاه كتاب تهران، موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران است كه از زیرمجموعه‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محسوب می‌شود. این موسسه اولین آگهی مزایده «واگذاری و اجرای تبلیغات» و همچنین «غرفه‌های مواد غذایی»
سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران را در 27 بهمن ماه منتشر كرد و مزایده برگزار شد، اما نوشتیم كه در رسانه‌ها خبری از برنده مزایده منتشر نشد و اسمی به میان نیامد، اما پیگیری‌های محمدصادق علیزاده به اسم شركت‌های ریحان سبز منجر شد و این‌كه ریحان سبز تقریبا وجود خارجی ندارد، اما قادر آشنا، مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی ایران دو شركت «ریحان فیلم» و «ریحان سلامت» را به عنوان برنده مزایده اعلام كرد در حالی كه در سایت نمایشگاه هم اسمی از آنها نیامده بود.
در نهایت پیگیری‌ها نشان داد كه این دو شركت، كاملا به هم مرتبط هستند یا به عبارت دقیق‌تر دو اسم هستند كه منافع مشترك دارند و هر دو مرتبط با شركتی به نام «ریحان فیلم».
از این به بعد ماجرا هم جذاب است، چون شركت ریحان فیلم به‌عنوان برنده مزایده، بیشترین فرصت تبلیغاتی را در اختیار انتشارات كتاب‌های كمك آموزشی قرار داده و همان‌طور كه بیشتر شركت‌كنندگان در نمایشگاه دیدند، این «گاج» بود كه در تبلیغات محیطی نمایشگاه یكه‌تازی می‌كرد.

     تخلف در نمایشگاه محرز شد
انحصار تبلیغات نمایشگاه به انتشارات گاج و برندهای اقماری آن (طاقچه، گاجینو و گاج ماركت) چیزی نبود كه بتوان به سادگی آن را رد كرد. بماند كه محسن جوادی، معاون فرهنگی وزارت ارشاد كه ریاست نمایشگاه كتاب تهران را هم به‌عهده داشت، چندان زیر بار این موضوع نرفت، اما مهدی اسماعیلی‌راد، معاون اجرایی نمایشگاه تبانی در تبلیغات را پذیرفت و به‌وضوح اعلام كرد كه متاسفانه بین گاج و شركت مجری نمایشگاه تبادل مالی صورت گرفته.
اسماعیلی در پاسخ به جام‌جم گفته بود: «شركت ریحان فیلم قیمت‌های تبلیغات را به گونه‌ای بالا برد كه باقی ناشران آموزشی به این جمع‌بندی رسیدند كه در تبلیغات شركت نداشته باشند. از نظر ما كه قیمت‌ها عامدانه بالا رفته بود تا دیگران امكان حضور در تبلیغات را نداشته باشند.»



     تخلفی كه فراموش شد
نزدیك یك ماه از پایان نمایشگاه كتاب تهران می‌گذرد و در این مدت هیچ خبری یا مطلبی درباره برخورد با شركت برگزاركننده تبلیغات نمایشگاه كتاب تهران منتشر نشده است. روز گذشته، قادر آشنا، قائم‌مقام نمایشگاه كتاب تهران و مدیرعامل موسسه نمایشگاه‌های فرهنگی با خبرگزاری فارس گفت‌وگوی مفصل و گویا بی‌تعارفی داشته كه ضمن این گفت‌وگو به مسائل و موضوعات مرتبط به نمایشگاه پرداخته، اما حتی یك بار و به اندازه یك اشاره ساده هم درباره تخلف صورت گرفته در تبلیغات نمایشگاه و تبعات آن برای شركت برنده مزایده صحبتی نكرده است.
دكتر آشنا در این مصاحبه از آشنایی‌اش با موضوعات نمایشگاهی آغاز كرده و به ویژگی‌های نمایشگاه
بیست و دوم رسیده و موضوعات متنوعی مانند هزینه‌های برگزاری، بدهی‌های نمایشگاه و درآمد آن را مطرح كرده؛ حتی در بخشی از صحبت‌هایش به لزوم بازنگری در آیین‌نامه تخلفات نمایشگاه اشاره كرده و یك قدم به تخلف رخ‌داده هم نزدیك شده و روند قیمت‌گذاری كمیته تبلیغات نمایشگاه را مطرح كرده، اما همچنان درباره شركت متخلف و برخورد با آن سخنی نگفته است. در این گفت‌وگو كه بر پایه شعار شفاف‌سازی به انجام رسیده، نه مصاحبه‌كننده از تخلف روی داده سؤالی پرسیده و نه دكتر آشنا در این باره حرفی زده است و تجربه نشان می‌دهد زمانی كه مسؤولان و متولیان درباره موضوع مشخصی سكوت می‌كنند یا حرف خاصی نمی‌زنند یعنی اقدامی صورت نگرفته و دستاوردی نداشته‌اند وگرنه كدام مدیری در اعلام دستاوردها و شرح عملكردهایش كوتاهی می‌كند؟!


     در انتظار پاسخ مسؤولان
فرض كنید كه بر فرض محال، اقداماتی برای برخورد با تخلف شركت برگزاركننده تبلیغات محیطی نمایشگاه كتاب تهران صورت گرفته باشد و قادر آشنا در این باره اطلاعی نداشته باشد، در این صورت حتما مهدی اسماعیلی‌راد، معاون اجرایی نمایشگاه در جریان موضوع قرار دارد و می‌تواند درباره روند بررسی به این تخلف اطلاعات موثقی در اختیار رسانه‌ها قرار دهد، اما تلاش‌های ما برای گفت‌وگو با او به نتیجه نرسید.
به این ترتیب اگر احتمالا اقدام یا برخوردی با ریحان فیلم به‌عنوان متخلف صورت گرفته باشد و مثلا جریمه یا تنبیهی اتفاق افتاده باشد، عبرت سایرین مد نظر نبوده و در سكوت برگزار شده، اما باید امیدوار بود كه چنین نباشد و مهم‌تر این‌كه شركت متخلف از زیر سبیل برگزاركنندگان نمایشگاه به سلامت عبور نكند.