ماهی‌هایی كه در اعماق دریا رنگ‌ها را می‌بینند!
محققان دانشگاه كوئیزلند استرالیا در نتیجه بررسی ده‌ها گونه ماهی پی بردند برخی ماهیان آب‌های عمیق برخلاف انتظار از چندین و چند ژن برای اُپسین‌های استوانه‌ای (پروتئین‌های چشمی حساس به نور) برخوردارند و قادرند حتی در تاریكی اعماق دریا دید رنگی داشته باشند.
انسان‌ها و بسیاری از ماهیان و دیگر مهره‌داران برای دیدن به دو گروه از سلول‌های تشخیص نور موسوم به سلول‌های استوانه‌ای و مخروطی در ناحیه چشم مجهزند. سلول‌های مخروطی از دو یا چند نوع اُپسین استفاده می‌كنند و به نور زیادی برای فعال‌شدن نیاز دارند. اما سلول‌های استوانه‌ای فقط از یك نوع اُپسین به‌اسم ژن RH1 استفاده می‌كنند كه آن هم به نور زیادی احتیاج ندارد.
ما مهره‌داران به‌دلیل تنوع اُپسین‌ها در سلول‌های مخروطی فقط می‌توانیم در نور كافی رنگ‌ها را ببینیم و در تاریكی كوررنگ می‌شویم.
در این تحقیق محققان روی ۱۰۱ گونه ماهی صیدشده از عمق ۲۰۰ تا هزار متری آب‌های اقیانوسی كار كردند و در كمال شگفتی دریافتند چهار ماهی از كل مجموعه بررسی‌شده بیش از یك نوع اپسین استوانه‌ای آراِچ۱ داشتند. از این چهار ماهی یك نوع فانوس‌ماهی یخچالی (چهار اپسین استوانه‌ای)، یك نوع ماهی چشم‌لوله‌ای (شش اپسین استوانه‌ای)، یكی اِسپینیفین باله‌دراز (۱۸ اپسین استوانه‌ای) و دیگری اِسپینیفین نقره‌ای (۳۸ اپسین استوانه‌ای) بود. آزمایش‌ها نشان داده است به عنوان مثال اِسپینیفین نقره‌ای حداقل ۱۴ ژن از ۳۸ ژن RH1 خود را برای پروتئین‌سازی به كار می‌گیرد. همچنین آزمایش‌های انجام‌شده روی اپسین‌های استوانه‌ای ماهی‌های نام‌برده حاكی از آن است كه این ماهی‌ها احتمالا طیف وسیعی از رنگ‌های آبی و سبز بدن جاندارانی را كه نور زیستی از خود تولید می‌كنند، می‌بینند.
اما محققانی كه در این تحقیق شركت نداشتند، معتقدند نباید شتاب‌زده نتیجه‌گیری كرد، زیرا هنوز معلوم نیست ماهیان نام‌برده از اپسین‌های استوانه‌ای اضافی دقیقا چه استفاده‌ای می‌برند. متأسفانه انجام چنین آزمایش‌هایی برای مشاهده رفتار این قبیل ماهیان در اعماق آب فعلا ممكن نیست. این ماهیان وقتی هم به سطح آب آورده می‌شوند به‌دلیل تغییر فشار از بین می‌روند. حتی اگر در سطح آب زنده بمانند باز هم تضمینی نیست كه رفتارشان با چیزی كه در اعماق آب از خود بروز می‌دهند، یكسان باشد.
منبع: Science News
انسان‌ها و بسیاری از ماهیان و دیگر مهره‌داران برای دیدن به دو گروه از سلول‌های تشخیص نور موسوم به سلول‌های استوانه‌ای و مخروطی در ناحیه چشم مجهزند. سلول‌های مخروطی از دو یا چند نوع اُپسین استفاده می‌كنند و به نور زیادی برای فعال‌شدن نیاز دارند. اما سلول‌های استوانه‌ای فقط از یك نوع اُپسین به‌اسم ژن RH1 استفاده می‌كنند كه آن هم به نور زیادی احتیاج ندارد.
ما مهره‌داران به‌دلیل تنوع اُپسین‌ها در سلول‌های مخروطی فقط می‌توانیم در نور كافی رنگ‌ها را ببینیم و در تاریكی كوررنگ می‌شویم.
در این تحقیق محققان روی ۱۰۱ گونه ماهی صیدشده از عمق ۲۰۰ تا هزار متری آب‌های اقیانوسی كار كردند و در كمال شگفتی دریافتند چهار ماهی از كل مجموعه بررسی‌شده بیش از یك نوع اپسین استوانه‌ای آراِچ۱ داشتند. از این چهار ماهی یك نوع فانوس‌ماهی یخچالی (چهار اپسین استوانه‌ای)، یك نوع ماهی چشم‌لوله‌ای (شش اپسین استوانه‌ای)، یكی اِسپینیفین باله‌دراز (۱۸ اپسین استوانه‌ای) و دیگری اِسپینیفین نقره‌ای (۳۸ اپسین استوانه‌ای) بود. آزمایش‌ها نشان داده است به عنوان مثال اِسپینیفین نقره‌ای حداقل ۱۴ ژن از ۳۸ ژن RH1 خود را برای پروتئین‌سازی به كار می‌گیرد. همچنین آزمایش‌های انجام‌شده روی اپسین‌های استوانه‌ای ماهی‌های نام‌برده حاكی از آن است كه این ماهی‌ها احتمالا طیف وسیعی از رنگ‌های آبی و سبز بدن جاندارانی را كه نور زیستی از خود تولید می‌كنند، می‌بینند.
اما محققانی كه در این تحقیق شركت نداشتند، معتقدند نباید شتاب‌زده نتیجه‌گیری كرد، زیرا هنوز معلوم نیست ماهیان نام‌برده از اپسین‌های استوانه‌ای اضافی دقیقا چه استفاده‌ای می‌برند. متأسفانه انجام چنین آزمایش‌هایی برای مشاهده رفتار این قبیل ماهیان در اعماق آب فعلا ممكن نیست. این ماهیان وقتی هم به سطح آب آورده می‌شوند به‌دلیل تغییر فشار از بین می‌روند. حتی اگر در سطح آب زنده بمانند باز هم تضمینی نیست كه رفتارشان با چیزی كه در اعماق آب از خود بروز می‌دهند، یكسان باشد.
منبع: Science News
