جام‌جم تبعات مثبت و منفی حذف روادید ورود به ایران برای گردشگران چینی را بررسی می‌كند
بفرمای ایــران به چینــی‌ها
درست از وقتی كه معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی از موافقت هیات دولت با لغو یكطرفه روادید ایران برای اتباع چین خبر داد، بحث و گفت‌وگو درباره تبعات این تصمیم شروع شد. ولی تیموری با اعلام این خبر گفت كه این پیشنهاد حاصل توافق كارگروهی متشكل از رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری و وزیر خارجه بوده كه موافقت هیات دولت را برای تصویب دریافت كرد و حالا باید فرآیند ابلاغ آن طی شود تا به مرحله اجرا برسد؛ موضوعی كه به نظر می‌رسد با وجود دورنمای مثبت و امیدهایی كه پیش روی صنعت گردشگری كشورمان به وجود آورده و درآمدزایی بالایی كه دارد، بی‌اما و اگر تمام نشود.
لغو روادید ایران برای گردشگران كشور چین موضوع تازه‌ای نیست، زمزمه‌هایش از ماه‌های پایانی سال95 شروع شد، اما تا همین یك سال پیش، پانگ سن، سفیر چین در ایران نسبت به این موضوع اظهار بی‌اطلاعی می‌كرد و می‌گفت، درباره لغو روادید از سوی ایران صحبتی مطرح نشده است.
این زمزمه اما رفته رفته جدی‌تر شد و كم‌كم با پیشنهادهای دیگری با هدف رونق گردشگری كشورمان، روی میز مذاكره قرار گرفت و منتظر اعلام توافق وزارت خارجه و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شد؛ از لغو روادید گروهی برای گردشگران چینی گرفته تا صدور روادید رایگان تزانزیت در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و حتی همان بحث حذف مهر ورود در گذرنامه.
در نهایت اول خبر حذف مهر ورود به ایران از گذرنامه اتباع خارجی و حالا لغو یكطرفه روادید ایران برای اتباع چین اعلام شد تا مهر تاییدی باشند بر سیاست‌های جدید مسؤولان گردشگری كشورمان در راستای جذب گردشگر؛ موضوعی كه علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهور هم آن را تایید می‌كند و با اشاره به جمعیت قابل‌توجه گردشگران چین می‌گوید: هدف‌گذاری ما این است كه با ظرفیت‌ها و جاذبه‌های گسترده كشورمان بتوانیم سالانه میزبان دو‌میلیون گردشگر چینی باشیم.
مونسان در ادامه با اشاره به این‌كه لغو روادید یكی از راهكارهای جذب گردشگر است، تاكید می‌كند: باید باور كنیم صنعت گردشگری به‌مراتب از صنعت نفت اقتصادی‌تر است و این درآمد پایدار تحریم‌پذیر
نیست.
چرا چین؟!
با اتخاذ این تصمیمِ جدید گرچه روال معمول نظامِ لغو روادید به هم خورده و امتیازی كه باید دوجانبه می‌بوده و به گردشگران هر دو كشور داده می‌شد حالا به صورت یك‌جانبه از سوی كشور ما برای گردشگران چینی در نظر گرفته شده است، اما انتظار می‌رود نظر گردشگران چینی به ایران جلب شود. با این حال با اعلام این خبر از همان ابتدا یك سوال در ذهن خیلی‌ها مطرح شد، چرا چین؟!... خیلی‌ها می‌خواستند بدانند چرا این تسهیلات ویژه برای گردشگران كشور چین در نظر گرفته شده؛ این سوال اما از نظر آمارهای رسمی دنیای گردشگری به یك پاسخ مشخص می‌رسد؛
به آماری عجیب و قابل توجه كه از سفر حدود 129 میلیون چینی به خارج از كشورشان در سال 2017 خبر می‌دهد؛ آماری كه در سال بعد یعنی 2019، به حدود 150 میلیون نفر می‌رسد و عنوان بیشترین تعداد گردشگر را به اتباع این كشور اختصاص می‌دهد. در این بین مقصد گردشگران چینی تا به حال، بیشتر كشورهای شرق آسیا، حوزه اقیانوس آرام، ایالات متحده آمریكا و روسیه بوده و سهم كشور ما از این آماركمتر از 70 هزار نفر !
ارزآوری 5/1 میلیارد دلاری
رقابت اما برسر جذب گردشگران چینی از زمانی شروع شد كه اقتصاد چین با رشدی عجیب روبه‌رو شد؛ رشدی كه نتیجه‌اش تغییر سبك زندگی طبقه متوسط و متمول این كشور بود و نتیجه‌اش آمار 10 درصدی سفر خارجی برای كل جمعیت این كشور. اتفاقی كه باعث شده كشورهای زیادی در جذب گردشگران این كشور باهم رقابت كنند و حالا پای كشور ما هم با این تصمیم به این رقابت باز شده است. تا جایی كه كارشناسان گردشگری زیادی معتقدند اگر كشور ما بتواند در یك برنامه میان‌مدت یك درصد از گردشگران چینی (یعنی رقم
5/1 میلیون نفر در سال) را جذب كند، در صورت در نظر گرفتن میانگین ورود هزار دلار به ازای هر گردشگر چینی، این میزان گردشگر می‌تواند حداقل سالانه 5/1 میلیارد دلار درآمد ارزی روانه كشور كند.
نگرانی برای اقامت‌های غیررسمی
این تصمیم اما مخالفان و موافقان خودش را دارد. مخالفان دست روی نگرانی‌هایی می‌گذارند كه به حضور گردشگران چینی بدون روادید در اقامتگاه‌های غیررسمی ایران منتهی می‌شود. گرچه این نگرانی به نظر معاون گردشگری كشور خیلی جدی نیست، ولی تیموری در همین رابطه می‌گوید: انتظارمان این است كه در اقامتگاه‌های رسمی و دارای مجوز ساكن شوند و این موضوع ارتباطی به این‌كه روادید وجود داشته باشد یا خیر ندارد.
شفاف باشیم، جای نگرانی نیست
به گفته تیموری، اگر اطلاع‌رسانی درباره مراكز اقامتی به‌درستی انجام گیرد و نرخ‌ها صحیح و شفاف اطلاع داده شود دیگر كسی در مراكز غیررسمی كه نمی‌داند چه اتفاقی در انتظارش است، ساكن نخواهد شد و باید در این زمینه بخش خصوصی نیز كمك كند تا نرخ‌ها شفاف شوند و اطلاع‌رسانی به‌خوبی انجام گیرد. این موضوع می‌تواند در اسكان گردشگران داخلی نیز موثرباشد.
چینی‌های زرنگ
اما سید محمد علی اشرف واقفی، نایب‌رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران به ما می‌گوید، با توجه به شناختی كه از اتباع كشور چین در دنیا وجود دارد، ورود بدون روادید آنها به كشور چندان بی‌هزینه نخواهد بود. واقفی در توضیح بیشتر می‌گوید: در مورد چینی‌ها ما با شناختی كه از اتباع این كشور داریم می‌بینیم در همه جای دنیا اتباع این كشور سعی می‌كنند كمترین منافع را به آن كشور برسانند و وجود یك محله برای چینی‌ها در بیشتر كشورها شاهد همین حرف است؛ یعنی تجربه ثابت كرده اتباع این كشور بیشتر با این هدف می‌آیند كه برای خودشان در یك كشور منفعت جذب كنند و باید ببینیم این هدف آنها به هدف گردشگری ما نزدیك است یا نه.
بی‌فایده هم نیست
با این حال نایب‌رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران هم تایید می‌كند در نظر گرفتن تسهیلات اینچنینی می‌تواند در جذب گردشگر به كشور موثر باشد، گرچه از نظر او این موضوع فقط یكی از حلقه‌های زنجیره گردشگری است و توجه به مسائل دیگری مثل امكانات رفاهی و ... هم جزو اولویت‌های گردشگران خارجی در انتخاب یك كشور به عنوان مقصد گردشگری‌شان به شمار می‌رود.
یك سیاست تشویقی خوب
موضوعی كه خسرو خوزانی یكی از راهنمایان گردشگری باسابقه‌كشورمان هم آن را تایید می‌كند. یک سیاست تشویقی خوب است. خوزانی در این باره می‌گوید: برای این‌كه یك گردشگر در كشوری كه به عنوان مقصد انتخاب كرده پول خرج كند، باید به مسائلی كه برای او جذاب است هم پرداخته شود و از این نظر ما هنوز كمبودهایی داریم كه باید در رفع آن تلاش كنیم. خوزانی البته به عنوان یك فعال عرصه گردشگری معتقد است اتخاذ این سیاست‌های تشویقی در نهایت به سود صنعت گردشگری ایران است.
گردشگری، فقط هتلداری نیست
خوزانی با اشاره به همین موضوع می‌گوید: شاید جامعه هتلداران از اقامت گردشگران بدون روادید در اقامتگاه‌های غیررسمی گلایه‌مند باشد، ولی ما باید به این نكته هم توجه كنیم كه صنعت گردشگری فقط بحث هتلداری نیست. ما باید به درآمدی كه از طریق فروش صنایع‌دستی به این گردشگران عاید ایران می‌شود، به هزینه سفرهای زمینی و هوایی آنها در داخل كشور و مسائل مشابه دیگر هم توجه كنیم؛ از این نظرها حضور گردشگران چینی در كشور ما اتفاق خوبی است.
این زمزمه اما رفته رفته جدی‌تر شد و كم‌كم با پیشنهادهای دیگری با هدف رونق گردشگری كشورمان، روی میز مذاكره قرار گرفت و منتظر اعلام توافق وزارت خارجه و سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری شد؛ از لغو روادید گروهی برای گردشگران چینی گرفته تا صدور روادید رایگان تزانزیت در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی(ره) و حتی همان بحث حذف مهر ورود در گذرنامه.
در نهایت اول خبر حذف مهر ورود به ایران از گذرنامه اتباع خارجی و حالا لغو یكطرفه روادید ایران برای اتباع چین اعلام شد تا مهر تاییدی باشند بر سیاست‌های جدید مسؤولان گردشگری كشورمان در راستای جذب گردشگر؛ موضوعی كه علی‌اصغر مونسان، معاون رئیس‌جمهور هم آن را تایید می‌كند و با اشاره به جمعیت قابل‌توجه گردشگران چین می‌گوید: هدف‌گذاری ما این است كه با ظرفیت‌ها و جاذبه‌های گسترده كشورمان بتوانیم سالانه میزبان دو‌میلیون گردشگر چینی باشیم.
مونسان در ادامه با اشاره به این‌كه لغو روادید یكی از راهكارهای جذب گردشگر است، تاكید می‌كند: باید باور كنیم صنعت گردشگری به‌مراتب از صنعت نفت اقتصادی‌تر است و این درآمد پایدار تحریم‌پذیر
نیست.
چرا چین؟!
با اتخاذ این تصمیمِ جدید گرچه روال معمول نظامِ لغو روادید به هم خورده و امتیازی كه باید دوجانبه می‌بوده و به گردشگران هر دو كشور داده می‌شد حالا به صورت یك‌جانبه از سوی كشور ما برای گردشگران چینی در نظر گرفته شده است، اما انتظار می‌رود نظر گردشگران چینی به ایران جلب شود. با این حال با اعلام این خبر از همان ابتدا یك سوال در ذهن خیلی‌ها مطرح شد، چرا چین؟!... خیلی‌ها می‌خواستند بدانند چرا این تسهیلات ویژه برای گردشگران كشور چین در نظر گرفته شده؛ این سوال اما از نظر آمارهای رسمی دنیای گردشگری به یك پاسخ مشخص می‌رسد؛
به آماری عجیب و قابل توجه كه از سفر حدود 129 میلیون چینی به خارج از كشورشان در سال 2017 خبر می‌دهد؛ آماری كه در سال بعد یعنی 2019، به حدود 150 میلیون نفر می‌رسد و عنوان بیشترین تعداد گردشگر را به اتباع این كشور اختصاص می‌دهد. در این بین مقصد گردشگران چینی تا به حال، بیشتر كشورهای شرق آسیا، حوزه اقیانوس آرام، ایالات متحده آمریكا و روسیه بوده و سهم كشور ما از این آماركمتر از 70 هزار نفر !
ارزآوری 5/1 میلیارد دلاری
رقابت اما برسر جذب گردشگران چینی از زمانی شروع شد كه اقتصاد چین با رشدی عجیب روبه‌رو شد؛ رشدی كه نتیجه‌اش تغییر سبك زندگی طبقه متوسط و متمول این كشور بود و نتیجه‌اش آمار 10 درصدی سفر خارجی برای كل جمعیت این كشور. اتفاقی كه باعث شده كشورهای زیادی در جذب گردشگران این كشور باهم رقابت كنند و حالا پای كشور ما هم با این تصمیم به این رقابت باز شده است. تا جایی كه كارشناسان گردشگری زیادی معتقدند اگر كشور ما بتواند در یك برنامه میان‌مدت یك درصد از گردشگران چینی (یعنی رقم
5/1 میلیون نفر در سال) را جذب كند، در صورت در نظر گرفتن میانگین ورود هزار دلار به ازای هر گردشگر چینی، این میزان گردشگر می‌تواند حداقل سالانه 5/1 میلیارد دلار درآمد ارزی روانه كشور كند.
نگرانی برای اقامت‌های غیررسمی
این تصمیم اما مخالفان و موافقان خودش را دارد. مخالفان دست روی نگرانی‌هایی می‌گذارند كه به حضور گردشگران چینی بدون روادید در اقامتگاه‌های غیررسمی ایران منتهی می‌شود. گرچه این نگرانی به نظر معاون گردشگری كشور خیلی جدی نیست، ولی تیموری در همین رابطه می‌گوید: انتظارمان این است كه در اقامتگاه‌های رسمی و دارای مجوز ساكن شوند و این موضوع ارتباطی به این‌كه روادید وجود داشته باشد یا خیر ندارد.
شفاف باشیم، جای نگرانی نیست
به گفته تیموری، اگر اطلاع‌رسانی درباره مراكز اقامتی به‌درستی انجام گیرد و نرخ‌ها صحیح و شفاف اطلاع داده شود دیگر كسی در مراكز غیررسمی كه نمی‌داند چه اتفاقی در انتظارش است، ساكن نخواهد شد و باید در این زمینه بخش خصوصی نیز كمك كند تا نرخ‌ها شفاف شوند و اطلاع‌رسانی به‌خوبی انجام گیرد. این موضوع می‌تواند در اسكان گردشگران داخلی نیز موثرباشد.
چینی‌های زرنگ
اما سید محمد علی اشرف واقفی، نایب‌رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران به ما می‌گوید، با توجه به شناختی كه از اتباع كشور چین در دنیا وجود دارد، ورود بدون روادید آنها به كشور چندان بی‌هزینه نخواهد بود. واقفی در توضیح بیشتر می‌گوید: در مورد چینی‌ها ما با شناختی كه از اتباع این كشور داریم می‌بینیم در همه جای دنیا اتباع این كشور سعی می‌كنند كمترین منافع را به آن كشور برسانند و وجود یك محله برای چینی‌ها در بیشتر كشورها شاهد همین حرف است؛ یعنی تجربه ثابت كرده اتباع این كشور بیشتر با این هدف می‌آیند كه برای خودشان در یك كشور منفعت جذب كنند و باید ببینیم این هدف آنها به هدف گردشگری ما نزدیك است یا نه.
بی‌فایده هم نیست
با این حال نایب‌رئیس هیات‌مدیره جامعه تورگردانان ایران هم تایید می‌كند در نظر گرفتن تسهیلات اینچنینی می‌تواند در جذب گردشگر به كشور موثر باشد، گرچه از نظر او این موضوع فقط یكی از حلقه‌های زنجیره گردشگری است و توجه به مسائل دیگری مثل امكانات رفاهی و ... هم جزو اولویت‌های گردشگران خارجی در انتخاب یك كشور به عنوان مقصد گردشگری‌شان به شمار می‌رود.
یك سیاست تشویقی خوب
موضوعی كه خسرو خوزانی یكی از راهنمایان گردشگری باسابقه‌كشورمان هم آن را تایید می‌كند. یک سیاست تشویقی خوب است. خوزانی در این باره می‌گوید: برای این‌كه یك گردشگر در كشوری كه به عنوان مقصد انتخاب كرده پول خرج كند، باید به مسائلی كه برای او جذاب است هم پرداخته شود و از این نظر ما هنوز كمبودهایی داریم كه باید در رفع آن تلاش كنیم. خوزانی البته به عنوان یك فعال عرصه گردشگری معتقد است اتخاذ این سیاست‌های تشویقی در نهایت به سود صنعت گردشگری ایران است.
گردشگری، فقط هتلداری نیست
خوزانی با اشاره به همین موضوع می‌گوید: شاید جامعه هتلداران از اقامت گردشگران بدون روادید در اقامتگاه‌های غیررسمی گلایه‌مند باشد، ولی ما باید به این نكته هم توجه كنیم كه صنعت گردشگری فقط بحث هتلداری نیست. ما باید به درآمدی كه از طریق فروش صنایع‌دستی به این گردشگران عاید ایران می‌شود، به هزینه سفرهای زمینی و هوایی آنها در داخل كشور و مسائل مشابه دیگر هم توجه كنیم؛ از این نظرها حضور گردشگران چینی در كشور ما اتفاق خوبی است.
