با آغاز روند انتقال اس- ۴۰۰ به تركیه صورت گرفت
تغییر توازن قوا در غرب آسیا
سرانجام پس از ماهها كشمكش بین تركیه و آمریكا، روز گذشته اعلام شد آنكارا نخستین محموله از قطعات سامانه دفاع موشكی اس-400 را تحویل گرفته است. طی هفته جاری قرار است بقیه این سامانه نیز تكمیل شود. از آنجا كه تركیه عضو ناتو بوده و حال با دریافت این سامانه به نوعی در زمره كشورهای متحد با روسیه قرار میگیرد به طور طبیعی توازن قوا در غرب آسیا بر هم میخورد. حال باید دید آمریكا و اروپا در برابر این تصمیم جسورانه تركیه چه واكنشی نشان میدهند؟ آیا بعد از آن تهدیدها قادرند با تحریمهای خود، تركیه را پشیمان سازند یا دیگر كار از كار گذشته است؟
به گزارش ایسنا و به نقل از اسكای نیوز، وزارت دفاع تركیه اعلام كرد، آنكارا روز جمعه اولین قطعات و اجزای سامانههای دفاع موشكی اس ـ۴۰۰ روسیه را تحویل گرفته است. تحویل نخستین سری از تجهیزات این سامانه از طریق پایگاه هوایی مورتد آغاز شد. سازمان فدرال روسیه در زمینه همكاری تكنولوژیكی نظامی نیز تایید كرد كه ارسال بخشهای اولیه سامانههای دفاع موشكی اس ـ۴۰۰ به تركیه آغاز شده و تحویل این سامانهها طبق جدول زمانبندی انجام خواهد گرفت. پیش از این مورگان اورتاگوس، سخنگوی وزارت خارجه آمریكا گفته بود اگر تركیه سامانههای دفاع موشكی
اس-۴۰۰ را تحویل بگیرد، با پیامدهای واقعی و منفی مواجه خواهد شد. این پیامدها شامل لغو مشاركت در برنامه جنگندههای اف۳۵ هستند.
ماجرای طولانی
دولت تركیه قرارداد تحویل چهار سامانه
اس-400 را سال 2017 امضا كرد. طبق قرارداد امضا شده بین آنكارا و مسكو قرار شد چهار آتشبار اس-۴۰۰ مقابل ۲.۵ میلیارد دلار تحویل تركیه داده شود. همچنین مقرر شد تركیه یك بخش از پول این قرارداد را بپردازد و بخش دیگر را از طریق وامی كه از روسیه میگیرد، پرداخت كند. به دنبال افشای این قرارداد، آمریكا تهدید كرد اگر تركیه سامانه اس-400 را تحویل بگیرد جنگندههای اف ۳۵ را به تركیه نخواهد داد. این در حالی است كه آنكارا خود تولیدكننده بخشی از قطعات این جنگندهها بوده و برنامه آموزش خلبانان ترك در آمریكا نیز تكمیل شده است. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری تركیه در واكنش به تهدیدهای آمریكا عدم تحویل جنگندهها را یك «دزدی واقعی» توصیف كرد و گفت: تركیه حتی بهای این جنگندهها را پرداخت كرده است. وی اشاره كرد: آنكارا عملا 4/1 میلیارد دلار برای ۱۱۶ جنگنده را پرداخت كرده است. آمریكا بارها هشدار داد كه سامانههای اس ـ۴۰۰ را نمیتوان با سامانههای دفاعی ناتو مطابقت داد و در مقابل اردوغان گفت قبلا در زمان دولت باراك اوباما تلاش كرد سامانههای پاتریوت آمریكا را بخرد اما اوباما گفت كنگره اجازه آن را نمیدهد. وی افزود: ما باید گامهایی برای تقویت دفاع هوایی برمیداشتیم و شرایط روسیه برای ما بهتر بود. درنهایت مسؤولان آمریكایی میگویند دولت ترامپ اعمال تحریمهایی را علیه تركیه در نظر گرفته، اما تركیه نیز بارها تاكید كرده كه از تصمیمش بازنمیگردد و به حرفهای آمریكا اهمیتی نمیدهد.
چرا تركیه اس ـ400 میخرد ؟
كارشناسان میگویند: «تركیه به دلیل استراتژی نظامی خود كه به عملیات دفاع بیشتر از حمله نیاز دارد، سامانه دفاعی اس-400 روسیه را به جنگندههای اف 35 آمریكا ترجیح میدهد.» روزنامه رای الیوم در همینباره مینویسد: تركیه به دلیل استراتژی نظامی خود كه به عملیات دفاع بیشتر از حمله نیاز دارد و بهویژه با توجه به نقشی كه موشكها در فرآیند حمله یا دفاع دارند، احتمالا جنگندههای اف 35 آمریكا را كنار گذاشته و سامانه دفاع موشكی اس-400 روسیه را به جای آن بهكار میگیرد. آنكارا ناوگان هوایی عظیمی از جنگندههای اف۱۶ آمریكا را در اختیار دارد كه بیش از ۲۴۰ فروند است و حدوداً با هواپیماهای اسرائیل از این نوع برابری میكند. از این رو تركیه نیازی به جنگندههای بیشتر ندارد و آن چیزی كه بیشتر مدنظر مقامات تركیه است داشتن یك سامانه دفاعی قوی است به گونهای كه بتواند در برابر تهدیدهای احتمالی آمریكا و اروپا استقامت داشته باشد. تركیه هم اكنون به دلیل اختلافاتی كه با آمریكا دارد در شرایط تحریم قرار دارد .
هنگامی كه تركیه سامانه موشكی اس-۴۰۰ را در اختیار داشته باشد حریم هواییاش در برابر جنگندههای دیگر طرفها از جمله اسرائیل و دشمن دیرینه آنكارا یعنی یونان در امان خواهد بود و حریم هوایی خود را در برابر موشكهای بالستیك كوتاه برد و میانبرد نیز حفظ میكند.
چرا آمریكا از اس-400 میترسد؟
به گزارش اسپوتنیك، نورالدین جانیكلی، وزیر دفاع ملی تركیه معتقد است آمریكا نگران رادارهای بسیار قوی سیستم راكتی ضدهوایی اس ــ400 است. وی میافزاید: «آمریكا نگران آن است كه اگر سیستمهای راكتی ضد هوایی اس-400 در تركیه نصب شوند، این رادارها میتوانند اطلاعات را به خصوص در برابر اف35 (جنگنده چندمنظوره نسل پنجم) و سایر سلاحهای ناتو انتقال دهند.» به گفته وزیر دفاع ملی تركیه، به همین دلیل است كه بسیاری از سناتورهای آمریكایی مخالف دستیابی به سیستمهای راكتی ضد هوائی روسیه توسط تركیه هستند. وزیر دفاع تركیه میگوید هرچند بارها به آمریكاییها در این باره توضیح داده و گفتهاند كه اس-400 هیچ خطر و تهدیدی برای آنها نیست، اما آمریكا همچنان با خرید این سامانه مخالفت میكند. جانیكلی در ادامه میگوید: این حق طبیعی ماست و اگر آمریكاییها بخواهند جلوی آن را بگیرند ما راههای دیگری را پیدا خواهیم كرد.
چندی پیش شبكه الجزیره با انتشار گزارشی به مقایسه دو سامانه موشكی اس-۴۰۰ روسیه و پاتریوت آمریكا پرداخت و نوشت: اخیراً روزنامه وال استریت ژورنال نوشت، حملات موشكی و پهپادی حوثیها (انصارا... یمن) نقاط ضعف پدافند هوایی عربستان را كه از سامانه پاتریوت آمریكا استفاده میكند، برملا كرد. این روزنامه به نقل از یك مقام سعودی كه نام وی را فاش نكرد، نوشت: حوادث اخیر نشان داد عربستان از نظر سیستم پدافند موشكی ضعیف است و در برابر حملات موشكی یا پهپادی قدرت بازدارندگی ندارد.
احیای مسابقه تسلیحاتی
كارشناسان با توجه به فروش سامانه اس-400 به تركیه از احیای یك مسابقه تسلیحاتی جدید در سطح جهانی صحبت میكنند. چندی پیش دولت هندوستان نیز نسبت به خرید همین سامانهها ابراز تمایل كرد. دولت روسیه نیز اعلام كرد مشغول ساختن نوع جدیدی از همین موشكها موسوم به اس-500 است. این تحولات بعد از آن اتفاق میافتد كه دولت دونالد ترامپ بهصورت خودسرانه از پیمان موشكهای هستهای با روسیه خارج شد. در ادامه این تصمیم بود كه روسیه نیز اعلام كرد به توافقنامه سال 1987 پایبند نخواهد ماند. پوتین بهدنبال آن در یك سخنرانی نسبت به عواقب خروج یكجانبه آمریكا از این پیمان هشدار داد و گفت، این حركت میتواند شعله یك مسابقه تسلیحاتی جدید بین دو كشور را روشن كند.
درهمین رابطه تعدادی از نخبگان فكری و سیاسی آمریكا از فروپاشی «معاهده سلاحهای اتمی با برد متوسط » ابراز نگرانی كرده و گفتند این آغاز دور تازه یك مسابقه تسلیحاتی بین روسیه و آمریكا در سالهای آینده خواهد بود. به گفته این نخبگان، این یكی دیگر از اشتباهات فاحش دولت دونالد ترامپ بود كه پس از خروج از معاهده آب و هوایی پاریس ومعاهده برجام صورت میگیرد. به گفته آنها، این حركات نشان میدهد حضور افرادی امثال جان بولتون در كابینه دونالد ترامپ نه تنها برای آمریكا بلكه برای تمام جهانیان خطرناك خواهد بود.
اس-۴۰۰ را تحویل بگیرد، با پیامدهای واقعی و منفی مواجه خواهد شد. این پیامدها شامل لغو مشاركت در برنامه جنگندههای اف۳۵ هستند.
ماجرای طولانی
دولت تركیه قرارداد تحویل چهار سامانه
اس-400 را سال 2017 امضا كرد. طبق قرارداد امضا شده بین آنكارا و مسكو قرار شد چهار آتشبار اس-۴۰۰ مقابل ۲.۵ میلیارد دلار تحویل تركیه داده شود. همچنین مقرر شد تركیه یك بخش از پول این قرارداد را بپردازد و بخش دیگر را از طریق وامی كه از روسیه میگیرد، پرداخت كند. به دنبال افشای این قرارداد، آمریكا تهدید كرد اگر تركیه سامانه اس-400 را تحویل بگیرد جنگندههای اف ۳۵ را به تركیه نخواهد داد. این در حالی است كه آنكارا خود تولیدكننده بخشی از قطعات این جنگندهها بوده و برنامه آموزش خلبانان ترك در آمریكا نیز تكمیل شده است. رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری تركیه در واكنش به تهدیدهای آمریكا عدم تحویل جنگندهها را یك «دزدی واقعی» توصیف كرد و گفت: تركیه حتی بهای این جنگندهها را پرداخت كرده است. وی اشاره كرد: آنكارا عملا 4/1 میلیارد دلار برای ۱۱۶ جنگنده را پرداخت كرده است. آمریكا بارها هشدار داد كه سامانههای اس ـ۴۰۰ را نمیتوان با سامانههای دفاعی ناتو مطابقت داد و در مقابل اردوغان گفت قبلا در زمان دولت باراك اوباما تلاش كرد سامانههای پاتریوت آمریكا را بخرد اما اوباما گفت كنگره اجازه آن را نمیدهد. وی افزود: ما باید گامهایی برای تقویت دفاع هوایی برمیداشتیم و شرایط روسیه برای ما بهتر بود. درنهایت مسؤولان آمریكایی میگویند دولت ترامپ اعمال تحریمهایی را علیه تركیه در نظر گرفته، اما تركیه نیز بارها تاكید كرده كه از تصمیمش بازنمیگردد و به حرفهای آمریكا اهمیتی نمیدهد.
چرا تركیه اس ـ400 میخرد ؟
كارشناسان میگویند: «تركیه به دلیل استراتژی نظامی خود كه به عملیات دفاع بیشتر از حمله نیاز دارد، سامانه دفاعی اس-400 روسیه را به جنگندههای اف 35 آمریكا ترجیح میدهد.» روزنامه رای الیوم در همینباره مینویسد: تركیه به دلیل استراتژی نظامی خود كه به عملیات دفاع بیشتر از حمله نیاز دارد و بهویژه با توجه به نقشی كه موشكها در فرآیند حمله یا دفاع دارند، احتمالا جنگندههای اف 35 آمریكا را كنار گذاشته و سامانه دفاع موشكی اس-400 روسیه را به جای آن بهكار میگیرد. آنكارا ناوگان هوایی عظیمی از جنگندههای اف۱۶ آمریكا را در اختیار دارد كه بیش از ۲۴۰ فروند است و حدوداً با هواپیماهای اسرائیل از این نوع برابری میكند. از این رو تركیه نیازی به جنگندههای بیشتر ندارد و آن چیزی كه بیشتر مدنظر مقامات تركیه است داشتن یك سامانه دفاعی قوی است به گونهای كه بتواند در برابر تهدیدهای احتمالی آمریكا و اروپا استقامت داشته باشد. تركیه هم اكنون به دلیل اختلافاتی كه با آمریكا دارد در شرایط تحریم قرار دارد .
هنگامی كه تركیه سامانه موشكی اس-۴۰۰ را در اختیار داشته باشد حریم هواییاش در برابر جنگندههای دیگر طرفها از جمله اسرائیل و دشمن دیرینه آنكارا یعنی یونان در امان خواهد بود و حریم هوایی خود را در برابر موشكهای بالستیك كوتاه برد و میانبرد نیز حفظ میكند.
چرا آمریكا از اس-400 میترسد؟
به گزارش اسپوتنیك، نورالدین جانیكلی، وزیر دفاع ملی تركیه معتقد است آمریكا نگران رادارهای بسیار قوی سیستم راكتی ضدهوایی اس ــ400 است. وی میافزاید: «آمریكا نگران آن است كه اگر سیستمهای راكتی ضد هوایی اس-400 در تركیه نصب شوند، این رادارها میتوانند اطلاعات را به خصوص در برابر اف35 (جنگنده چندمنظوره نسل پنجم) و سایر سلاحهای ناتو انتقال دهند.» به گفته وزیر دفاع ملی تركیه، به همین دلیل است كه بسیاری از سناتورهای آمریكایی مخالف دستیابی به سیستمهای راكتی ضد هوائی روسیه توسط تركیه هستند. وزیر دفاع تركیه میگوید هرچند بارها به آمریكاییها در این باره توضیح داده و گفتهاند كه اس-400 هیچ خطر و تهدیدی برای آنها نیست، اما آمریكا همچنان با خرید این سامانه مخالفت میكند. جانیكلی در ادامه میگوید: این حق طبیعی ماست و اگر آمریكاییها بخواهند جلوی آن را بگیرند ما راههای دیگری را پیدا خواهیم كرد.
چندی پیش شبكه الجزیره با انتشار گزارشی به مقایسه دو سامانه موشكی اس-۴۰۰ روسیه و پاتریوت آمریكا پرداخت و نوشت: اخیراً روزنامه وال استریت ژورنال نوشت، حملات موشكی و پهپادی حوثیها (انصارا... یمن) نقاط ضعف پدافند هوایی عربستان را كه از سامانه پاتریوت آمریكا استفاده میكند، برملا كرد. این روزنامه به نقل از یك مقام سعودی كه نام وی را فاش نكرد، نوشت: حوادث اخیر نشان داد عربستان از نظر سیستم پدافند موشكی ضعیف است و در برابر حملات موشكی یا پهپادی قدرت بازدارندگی ندارد.
احیای مسابقه تسلیحاتی
كارشناسان با توجه به فروش سامانه اس-400 به تركیه از احیای یك مسابقه تسلیحاتی جدید در سطح جهانی صحبت میكنند. چندی پیش دولت هندوستان نیز نسبت به خرید همین سامانهها ابراز تمایل كرد. دولت روسیه نیز اعلام كرد مشغول ساختن نوع جدیدی از همین موشكها موسوم به اس-500 است. این تحولات بعد از آن اتفاق میافتد كه دولت دونالد ترامپ بهصورت خودسرانه از پیمان موشكهای هستهای با روسیه خارج شد. در ادامه این تصمیم بود كه روسیه نیز اعلام كرد به توافقنامه سال 1987 پایبند نخواهد ماند. پوتین بهدنبال آن در یك سخنرانی نسبت به عواقب خروج یكجانبه آمریكا از این پیمان هشدار داد و گفت، این حركت میتواند شعله یك مسابقه تسلیحاتی جدید بین دو كشور را روشن كند.
درهمین رابطه تعدادی از نخبگان فكری و سیاسی آمریكا از فروپاشی «معاهده سلاحهای اتمی با برد متوسط » ابراز نگرانی كرده و گفتند این آغاز دور تازه یك مسابقه تسلیحاتی بین روسیه و آمریكا در سالهای آینده خواهد بود. به گفته این نخبگان، این یكی دیگر از اشتباهات فاحش دولت دونالد ترامپ بود كه پس از خروج از معاهده آب و هوایی پاریس ومعاهده برجام صورت میگیرد. به گفته آنها، این حركات نشان میدهد حضور افرادی امثال جان بولتون در كابینه دونالد ترامپ نه تنها برای آمریكا بلكه برای تمام جهانیان خطرناك خواهد بود.