پیش‌بینی‌های قمارآلود

براساس بخشنامه جدید دادستان كل كشور، شرط‌بندی پیش‌بینی مسابقات ورزشی با هر وسیله و ابزاری ولو در فضای مجازی جرم است

پیش‌بینی‌های قمارآلود

یك فانتزی اشتباه ذهنی، یك سراب و رویای باطل كه قرار است شما را یك‌شبه پولدار كند. چیزی كه این توهم را پروارتر كرده وجود ساز و كاری است كه در ظاهر شما را به این باور می‌رساند كه «این یك راه منطقی» است و در بدترین حالت شما را «بدشانس» جلوه می‌دهد. همین توهم باطل است كه رویا را خیلی زود به كابوسی بی‌پایان بدل می‌كند. حرف از سایت‌های شرط‌بندی آنلاین است كه این روزها مثل قارچ هر كجا كه باشید شما را پیدا می‌كنند و سعی دارند همان فانتزی اشتباه متوهمانه در شما را قلقلك كنند. این سایت‌ها در چند سال اخیر آن‌قدر زیاد شده‌اند كه برخورد و فیلتر و بازداشت راه عبثی برای پیشگیری به نظر برسد. دو سال پیش پلیس اعلام كرد طی عملیاتی بیش از 3000 سایت شرط‌بندی را مسدود كرده است، این آمار دو سال پیش است و حالا كه بسیاری از مسؤولان و رسانه‌ها حرف از رواج این سایت‌ها می‌زنند حتما با تعداد بسیار بیشتری از این سایت‌ها رو‌‌به‌رو هستیم.

رواج پدیده قمار و شرط‌بندی را نمی‌شود به آسانی دسته بندی كرد، دلایل بسیاری برای رونق این جرم وجود دارد، شاید دم‌دست‌ترینش مربوط به مجازی شدنش باشد، این‌كه اگر تا پیش از این محل‌هایی برای این كار وجود داشت حالا بی‌مكانی این پدیده خودش یكی از مهم‌ترین دلایل رواج شرط‌بندی است. افراد با سطوح درآمدی و بازه‌های سنی مختلف به راحتی می‌توانند بدون خروج از خانه یا حتی بدون جابه‌جا شدن از روی مبل منزل یا صندلی محل كار و تحصیل خود، با یك گوشی هوشمند وارد این سایت‌ها شوند. همین است كه حالا حجت‌الاسلام منتظری، دادستان كل كشور، با صدور بخشنامه‌ای تاكید كرده هرگونه شرط‌بندی و پیش‌بینی آنلاین جرم است و هم كسانی كه شرط‌بندی می‌كنند و هم كسانی كه وب‌سایت‌های شرط‌بندی را اداره می‌كنند، «مجرم» هستند. پیش از این برخی از این افراد در توجیه كار خود به برخی از استفتائات فقهی استناد می‌كردند كه قمار یا شرط‌بندی در فضای مجازی را مشمول قمار ندانسته‌اند. اما حالا دادستان كل در بخشنامه منتشر شده تاكید كرده موضوع شرط‌بندی آنلاین در «مركز‌تحقیقات فقهی حقوقی قوه قضاییه» بررسی شده و این مركز تفاوتی بین این نوع شرط‌بندی و شرط‌بندی معمولی ندیده است.
400 میلیون تومان تبلیغ یك بازی
بدیهی است كه گردش مالی مشخصی برای این سایت‌ها نمی‌توان متصور بود، چرا كه رصدی برای تعداد كاربران این سایت‌ها وجود ندارد. اما گمانه‌زنی‌ها بر اساس همان داده‌های اندك نشان می‌دهد پشت پرده این سایت‌ها چه پول هنگفتی وجود دارد. بدتر این‌كه بدانیم بسیاری از این كاربران از سایت‌های شرط‌بندی خارجی استفاده می‌كنند و اعدادی كه برای گردش و درآمد مالی ناشی از این پیش‌بینی‌ها هم مطرح می‌شود، گرچه كمی متفاوت ولی نجومی‌اند و هر روز هم بخشی از سرمایه داخلی به‌واسطه پیش‌بینی در وب‌سایت‌های خارجی از كشور خارج می‌شود. برای دریافت برخی از این ارقام می‌توانیم به یك خبر منتشر‌شده از سوی پلیس فتای آذربایجان‌شرقی استناد كنیم. چند وقت پیش اعلام شد در این استان شش نفر از گردانندگان سایت‌های شرط‌بندی دستگیر شده‌اند كه گردش مالی آنها بیش از 160 میلیارد تومان بوده است. وقتی این گردش مالی بالا به حقیقت نزدیك‌تر می‌شود كه بدانید بر اساس تحقیقات ما فقط در ۲۴ ساعت قبل از دربی فوتبال ایران تنها یك وب‌سایت قمار بیش از ۴۰۰میلیون تومان هزینه تبلیغات داده است. حتما كه باید درآمد بالایی از یك مسابقه فوتبال وجود داشته باشد كه تنها یك سایت برای تبلیغات خودش آن‌هم فقط در یك شب 400میلیون تومان خرج كرده است. در یك نمونه دیگر تعداد دنبال‌كننده‌های صفحه اینستاگرام یكی از این سایت‌ها 50 هزار نفر است،‌ حتی اگر خوشبینانه نگاه كنید و هر كدام از این افراد با تنها 50 هزار تومان وارد این سایت شده باشند یعنی دو میلیارد و 500 میلیون تومان وجه در حساب این افراد خوابیده است. این تنها یك نمونه است و اگر خبر از مسدود شدن نزدیك به 3000 سایت شرط‌بندی را ملاك قرار دهیم یعنی با یك گردش بسیار بالایی در این رابطه رو‌به‌روییم.
روش‌های آشكار عضوگیری
روش عضوگیری و شارژ مالی این وبسایت‌ها كاملا روشن است. قاعده تمام آنها انتخاب از بین سه روش معمول برای شارژ مالی است. جالب این‌كه این سایت‌ها به راحتی برای این روش‌ها شماره كارت اعلام می‌كنند. شماره كارت فردی حقیقی در یك بانك رسمی كشور. هر چند بسیاری از این سایت‌ها مدام این شماره كارت را (احتمالا به واسطه مسدود شدن آن ) تغییر می‌دهند. این چرخه البته كه سودی ندارد درست مثل فیلتر كردن خود وب‌سایت‌های قمار. در یك نمونه تنها طی یك هفته یكی از این سایت‌ها چهار بار فیلتر شده و هر چهار بار آدرس جدیدی اعلام كرده است. در حالی كه به نظر می‌رسد باید به جای فیلتر كردن خود سایت برخورد با شركت‌هایی در دستور كار قرار گیرد كه به این سایت‌ها درگاه بانكی اختصاص می‌دهند. هر چه در این وادی جلوتر بروید اطلاعات جالب‌تری كسب می‌كنید. احتمالا برای پیدا كردن این شركت‌ها كار سختی پیش روی وزارت ارتباطات و پلیس فتا نیست، اما چرا همچنان شركت‌هایی وجود دارد كه به این سایت‌ها (البته سایت‌های فیلترشكن) به راحتی درگاه بانكی اختصاص می‌دهند؟
از فوتبالیست تا ستاره پوشالی
 اگر تا چند سال پیش بار منفی كلمه «قمار» همسان با اعتیاد بود، اما حالا انگار افزایش این كار و رواج این سایت‌ها به نوعی قبح قمار را هم كم كرده است، آنقدر كه همین چند روز پیش یكی از فوتبالیست‌های جوان به صورت رسمی اعلام كرد كه فوتبال را كنار گذاشته و می‌خواهد سایت شرط‌بندی تاسیس كند! آنها كه پیگیر فوتبال ایران هم هستند از وجود شرط‌بندی‌های گسترده در فوتبال ایران آگاهند. یكی دیگر از نقاط مبهم در برخورد با این سایت‌ها هم همین عیان بودن ماجراست. اعلام رسمی این فوتبالیست را بگذارید كنار، بازیگر سینمایی كه چند وقت پیش هم به واسطه نمایش اسلحه كمری خود در یك ویدئو بازداشت شده بود در استوری اینستاگرام شخصی‌اش كه البته تعداد بازدیدكننده چند ده هزار نفری دارد به راحتی تبلیغ یكی از این سایت‌ها را می‌كند و البته تضمین می‌دهد این سایت معتبر است. شعار اصلی همه این سایت‌ها هم اعتبار است! بسیاری دیگر از چهره‌های مشهور در فضای مجازی البته كه از گردانندگان سایت‌های قمارند، پویان مختاری و وحید خزایی نمونه‌های علنی این ماجرا هستند.  افزایش شكاف طبقاتی، بالا رفتن نرخ بیكاری، بی‌ارزش شدن پول ملی و البته وجود رانت در مناسبات اقتصادی همه و همه شاید از دلایل پایه‌ای رواج این سایت‌ها باشد. كاستی‌های اقتصادی امروز جامعه و رسیدن به پول‌های آسان و رفتن راه صدساله در یك شب همه و همه از دلایل گرایش شدید این سال‌ها به این نوع شرط‌بندی‌هاست. همین است كه ورود جامعه‌شناسان به این بحث را مهم‌تر می‌كند. بدیهی است كه پلیس و مسؤولان قضا بنا به وظیفه خود با این موارد برخورد می‌كنند، اما در كنار آن نباید از بحث آگاه‌سازی افراد جامعه از این گرداب غافل شد.