موافقت‌نامه پاریس به نفع چه كشورهایی عمل می‌كند؟

موافقت‌نامه پاریس به نفع چه كشورهایی عمل می‌كند؟


موافقت‌نامه تغییر اقلیم پاریس، با هدف كاستن از انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت در اجلاس بیست و یكم كنوانسیون تغییرات اقلیم (UNFCCC) در شهر پاریس فرانسه به تایید اولیه كشورهای شركت‌كننده در اجلاس رسید. مطابق مبانی علمی موافقت‌نامه پاریس، گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساخت كه منابع اصلی منتشركننده آنها، منابع انرژی مانند نفت و گاز هستند، عامل افزایش دمای كره زمین هستند. از مخالفان جدی مبانی علمی این موافقت‌نامه می‌توان روسیه و آمریكا را نام برد.
امنیت انرژی در حالت كلان به معنی تداوم مطمئن عرضه با قیمت مناسب است. بعد از كشف نفت اما هر وقت صحبت از امنیت انرژی می‌شد به معنای دسترسی آسان و كم‌هزینه به منابع پرمصرف نفت و گاز بود. در راستای همین مسأله، كشورهای بزرگ صنعتی به دنبال تنوع‌بخشی به منابع تأمین‌كننده این سوخت‌ها و به‌خصوص تنوع‌بخشی در خود منابع انرژی بودند. در جهان فعلی نیز انرژی یكی از محورهای اصلی سیاست‌ها و ر‌اهبردهای كشورهای صنعتی است. از این‌رو كشورهای صنعتی به‌خصوص كشورهای اروپایی تلاش می‌كنند بتوانند خود را از وابستگی در این محور حساس برهانند. ازاین رو به دنبال راه‌های دیگر برای تأمین انرژی می‌گردند. در این مسیر اما مانع بزرگی وجود دارد و آن‌هم هزینه‌های بالای تأمین انرژی از طریق منابع جدید و ارزان بودن تأمین انرژی از منابعی مانند نفت و گاز است كه باعث جذاب شدن این منابع برای مصرف‌كنندگان می‌شود.این جذابیت اما به نفع كشورهای صنعتی بدون منابع انرژی نیست، چراكه همچنان باید به‌عنوان واردكننده انرژی و وابسته به كشورهای دارای منابع انرژی بمانند. یكی از راه‌های كاهش هزینه تأمین انرژی از منابع جدید افزایش تقاضا برای تأمین انرژی از این منابع است. از همین رو باید كشورهای دارنده فناوری این منابع بتوانند رقبای خود (كشورهای دارنده منابع انرژی) را از طریق به صفر رساندن منابع انرژی آنها كنار بگذارند.
صفر كردن مصرف منابعی مانند نفت و گاز حداقل سه مزیت برای كشورهای توسعه‌یافته ازجمله برخی كشورهای اروپایی صاحب فناوری مانند فرانسه، فنلاند، سوئد و... دارد. این كشورها از حامیان اصلی توافق پاریس نیز هستند.
به صفر رسیدن مصرف منابع انرژی مانند نفت و گاز به معنای اوج‌گیری تقاضا برای انرژی‌های نوین است كه فناوری آن در اختیار كشورهای معدودی است. این مسأله كمك خواهد كرد تا كشورهای دارنده فناوری انرژی‌های نوین كه فاقد منابع انرژی نیز هستند، بتوانند از مسأله هزینه‌های بالای تولید انرژی از این منابع عبور كنند. چراكه می‌توانند این هزینه را از جیب دیگر كشورها تأمین كنند.
 كشورهای صاحب فناوری انرژی‌های نوین ازجمله كشورهای اروپایی كه نام برخی از آنها ذكر شد، می‌توانند پس از چند قرن از واردكننده انرژی به صادركننده انرژی تبدیل شوند. چراكه این كشورها در حوزه تأمین انرژی از طریق منابع تجدید پذیر بسیار پیشرفته هستند و می‌توانند بازارهای جهانی را تصاحب كنند. این تبدیل به معنای خارج شدن ابزار بزرگ تأثیرگذاری در معادلات بین‌المللی از دست كشورهایی مانند آمریكا، روسیه، عربستان و حتی ایران است.
 مسأله مهم دیگر این كه كشورهای درحال‌توسعه دیگر نمی‌توانند به‌سرعت كشورهای توسعه‌یافته به نقطه مدنظر خود در توسعه اقتصادی و صنعتی برسند. چراكه دیگر از توسعه ارزان‌قیمت محروم خواهند شد و در واقع منابع انرژی ارزان‌قیمت را از دست می‌دهند. این موضوع باعث حفظ و حتی گسترش بازارهای كشورهای توسعه‌یافته برای فروش كالاها صنعتی‌شان خواهد شد.
شاید بتوان واكنش‌های منفی كشورهایی مانند روسیه، آمریكا، عربستان، قطر حتی كویت را هم در این راستا تحلیل كرد. چراكه كشوری مانند آمریكا معتقد است با اجرای توافق پاریس بیش از 5/6 میلیون نفر بیكار می‌شوند، ازاین‌رو از توافق پاریس خارج شد. روسیه نیز معتقد است صنایع این كشور جزو صنایع انرژی بوده و اجرای این توافق‌نامه می‌تواند مانع توسعه روسیه شود. كشورهایی مانند عربستان، قطر و كویت نیز نمی‌خواهند ابزار معاش خود ونیز ابزار تأثیرگذاری‌شان را در حوزه بین‌الملل از دست بدهند.