خسارت‌های میلیاردی غفلت از محیط‌زیست

خسارت‌های میلیاردی غفلت از محیط‌زیست


 گزارش مركز پژوهش‌های مجلس درباره هزینه‌های تخریب محیط‌زیست در ایران، برگرفته از چند پژوهش داخلی و بین‌المللی در این زمینه است كه بر مبنای یكی از آنها، میزان خسارت واردشده بر تالاب‌های طشك و بختگان در استان فارس در سال 2013، حدود 503 میلیون دلار برآورد شده و بر مبنای پژوهشی دیگر، مقدار كل خسارت‌های ناشی از تخریب محیط‌زیست در ایران در سال 2002 حدود هشت میلیارد و 430‌میلیون دلار پیش‌بینی شده است.
در واقع، در این گزارش آمده است كه اقتصاد كشور ما در سال 2002 از محل بی‌توجهی به ملاحظات زیست‌محیطی، حدود هشت و نیم میلیارد دلار زیان دیده. البته اگر نرخ تورم و افزایش قیمت ارز را حساب كنیم، در شرایط كنونی دست‌كم این رقم باید سه برابر شده باشد.
اما نكته بسیار مهمی كه درباره این رقم وجود دارد، این است كه در گزارش مركز پژوهش‌های مجلس یكی از پارامترهای مهم تخریب زیست‌محیطی در ایران یعنی فرسایش خاك بررسی نشده است. حال آن كه در كشور ما سالانه دو میلیون تن خاك فرسایش پیدا می‌كند كه بر مبنای نرخ جهانی خاك، می‌توان گفت ما هر سال حداقل 56 میلیارد دلار از خاك ارزشمند خود را از دست می‌دهیم. از این‌رو، باید اذعان داشت كه مقدار واقعی خسارت‌های ناشی از تخریب محیط‌زیست در ایران، بسیار بیشتر از عددی است كه در این گزارش اعلام شده است.
اما جالب است بدانید كه در گزارش اخیر مركز پژوهش‌های مجلس، بالاترین میزان خسارت‌های زیست‌محیطی در كشور ما به بخش مدیریت منابع آب نسبت داده شده است. این مساله نشان می‌دهد كه كدام بخش از دولت در همه سال‌های گذشته بالاترین آسیب را به طبیعت كشور وارد كرده است و با این حال، هنوز بعضی مدیران ما روی اجرای طرح‌های انتقال آب و سدسازی‌های بی‌رویه اصرار دارند.
در انتها بد نیست به جمله‌ای از آقای عیسی كلانتری، رئیس سازمان محیط‌زیست اشاره كنم كه گفته است «اگر بخواهیم استانداردهای بین‌المللی در حوزه محیط‌زیست را رعایت كنیم، باید 80 درصد از صنایع امروز كشور تعطیل شوند.» این حرف درستی است و علت آن این است در كشور ما، صنایع بدون توجه به ملاحظات زیست‌محیطی پا گرفته‌اند و حال اگر بخواهند این ملاحظات را رعایت كنند، به شدت آسیب می‌بینند و دیگر تولید برای آنها سودده نیست. این مساله نشان‌دهنده فاصله بسیار زیاد ایران با كشورهای پیشرفته دنیا در رعایت استانداردهای زیست‌محیطی است و از این لحاظ، تعجبی هم ندارد كه بفهمیم در كشور ما سالانه ده‌ها میلیارد دلار به محیط‌زیست خسارت وارد می‌شود.