وقتی روستا هوشمند می‌شود

حضور شرکت‌های نوپای روستایی با هدف منفعت‌رسانی به روستاها در چهارمین نمایشگاه توانمندی‌های عشایر و روستاییان

وقتی روستا هوشمند می‌شود

درست وسط شلوغی نمایشگاه توانمندی‌های عشایر و روستاییان كه پر بود از سروصدای بازدیدكننده‌ها و شركت‌كننده‌هایی كه از استان‌های مختلف كشور زیر سقف نمایشگاه بین‌المللی تهران دور هم جمع شده بودند، درست بین عطر و بوی غذاهای محلی و انواع و اقسام ترشی‌جات و ادویه‌های بومی و لابه‌لای نقش و رنگ چشم‌نواز صنایع‌دستی خاصی كه هركدام رد و نشانی از یك روستا یا منطقه عشایری داشتند، یكی از سالن‌های نمایشگاه با همه بزرگی‌اش به شرکت‌های نوپا اختصاص داده شده بود كه محور فعالیت‌شان روستا بود؛ دلیلی كه باعث شد آدم‌های متفاوت‌تری زیر سقف بلند سالن 27 نمایشگاه دور هم جمع شوند؛ آدم‌هایی كه از علم و فناوری برای بهبود شرایط زندگی روستاییان و عشایر استفاده كرده و با یك شعار مشترك پا به نمایشگاه گذاشته بودند: سوار بر موج كسب و كارهای آینده روستا؛ موجی كه حمیدرضا گل‌محمدی عضو ستاد كسب و كارهای آینده روستا به ما گفت، منفعتش به روستاها و روستاییان می‌رسد.

گل‌محمدی در توضیح بیشتر می‌گوید: بحث كسب و كارهای آینده روستا، بحثی بود كه در قالب ایده‌های نو از دومین نمایشگاه توانمندسازی عشایر و روستاییان آغاز شد. آن زمان از هر استان یك شركت حضور داشت و فتح بابی بود برای ورود این عرصه به نمایشگاه، اما از نمایشگاه سوم، ستاد كسب و كارهای آینده روستا تشكیل شد و در نهایت امسال در چهارمین دوره برگزاری این نمایشگاه، با توجه به اهمیت موضوع و اهداف درنظر گرفته شده، یك سالن مجزا برای این موضوع در نظر گرفتیم.
هدفی كه این عضو ستاد كسب و كارهای آینده روستا درباره‌اش صحبت می‌كرد، بر دو محور متكی بود، اول فرهنگ‌سازی برای روستاییان و دوم قطع وابستگی آنها به سازمان‌های دولتی و حمایتی. گل‌محمدی در همین رابطه توضیح داد: «در بحث فرهنگسازی ما می‌خواهیم بگوییم روستاییان باید این نگاه را كه حتما باید در حوزه دامپروری و كشاورزی به صورت سنتی كار كنند، كنار بگذارند و به سمت كسب و كارهای جدید گام بردارند، از طرف دیگر در مرحله بعدی این نگاه وابسته آنها را تغییر بدهیم، این‌كه حتما باید وام كلانی بگیرند تا كاری پیش ببرند یا این‌كه حتما باید در جایگاه اداری فعالیت كنند. هدف ما در كل این است كه آنها را به دانش خودشان متكی كنیم همان‌طور كه 78 شركت و استارت آپی كه در نمایشگاه حضور دارند این مسیر را طی كرده‌اند.»
گل‌محمدی امیدوار بود با تمركز استارت‌آپ‌های نوپا در این بخش از نمایشگاه و استقبال بازدیدكننده‌ها از آنها، نگاه كلی مردم كشور مان به روستاها عوض شود و به همین دلیل گفت: «این‌كه خیلی‌ها روستا را با بیل و زمین كشاورزی و دام و.... به یاد می‌آورند یك نگاه سنتی است، درحالی كه در روستاهای ما مدت‌هاست كه كارهای نویی انجام می‌شود اتفاق‌های نویی می‌افتد كه شاید خیلی‌ها از آنها بی خبر باشند.»
همین بهانه كافی بود تا بین شرکت‌های نوپای مختلف و شركت‌های دانش بنیان و بزرگ و كوچك حاضر در نمایشگاه چرخ بزنیم و بعد از گفت‌وگو با چند نفر از آنها، برای شما از منفعتی بنویسیم که به‌واسطه این ایده‌های جدید استارت آپی به جمعیت روستایی كشور می‌رسد.
 نگاه دوباره به انرژی خورشید
محمدصادق گرامی یكی از آن جوان‌های پرتلاش بوشهری بود كه با سیستم ردیاب خورشیدی دو محوره‌اش به بخش استارت‌آپ‌های نمایشگاه توانمندی‌های عشایر و روستاییان آمده بود. گرامی كه اهل روستای بوحیری شهرستان دشتیاری بود به ما گفت: حوزه فعالیت شركت ما انرژی‌های خورشیدی است و الان سیستم ردیاب خورشیدی دو محوره را به نمایشگاه آورده‌ایم. این سیستم تحت عنوان آفتابگردان دو عرضه شده كه همان خاصیت گل آفتابگردان را ما در آن شبیه سازی كرده‌ایم.
گرامی در توضیح بیشتر گفت: پنل‌های خورشیدی وقتی رو به آفتاب با زاویه 90درجه قرار می‌گیرند، بیشترین بازدهی را دارند، كاری كه سازه ما می‌كند هم همین است كه از بدو طلوع آفتاب پنل‌ها را نسبت به آفتاب در زاویه مناسبی قرار می‌دهد تا بازدهی بالاتری داشته باشند.
نتیجه این اتفاق، آفتابگیری ده تا
12 ساعته پنل‌های این سازه در طول روز است، یعنی نهایت بهره وری
از نور آفتاب، چیزی كه در پنل‌های ثابت فقط حدود چهار تا شش ساعت است.
این ایده‌پرداز جوان در ادامه گفت: حوزه فعالیت ما در روستاها متمركز شده به این دلیل كه خانه‌های روستایی معمولا آفتابگیر هستند و پشت‌بام‌ها و حیاط‌های بزرگی دارند و از شرایط مناسبی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی برخوردارند.
نتیجه این فعالیت حالا اجرای همین طرح به‌صورت پایلوت در روستای بوحیری شهرستان دشتی است، یعنی زادگاه محمدصادق گرامی. او در همین رابطه به ما گفت: من اصالتا اهل روستای بوحیری هستم و هنوز هم این وابستگی به روستای مادری در من وجود دارد، من خودم را مدیون این روستا می‌دانم و با توجه به شناختی که روی مردم و نیازهای روستایمان داشتم، ترجیح دادم این فعالیت را از همین روستا
شروع كنم.
 بازاری برای قطع دست واسطه‌ها
آرش دهبان، بنیانگذار شرکت‌ نوپای واجارو، جوانی اهل گیلان و شهر رشت بود؛ جوانی كه با ایده به‌وجود آوردن یك بازار محلی آنلاین در نمایشگاه حضور داشت. او در این‌باره با ما گفت: ما یك بازار محلی آنلاین برای عرضه مستقیم محصولات روستاییان و كشاورزان ایجاد كرده ایم. داخل این سایت محصولات مختلفی عرضه می‌شود و در حقیقت فضایی برای خرید بی‌واسطه از روستاییان شكل گرفته است كه در آن كشاورزان و روستاییان می‌توانند محصولات خودشان را در سایت برای فروش عرضه كنند و كاربران هم از هرجای كشور كه باشند، از بین محصولاتی كه هركدام یك شناسنامه مخصوص دارند خرید‌شان را انجام بدهند.
مزیت این كار به گفت دهبان، اطمینان خرید با قیمتی پایین‌تر از بازار است، چراكه واسطه‌ای برای عرضه كالا در این بین وجود ندارد و كالاها و محصولات از نظر قیمتی 10 تا 45 درصد پایین‌تر از بازار عرضه می‌شوند. دهبـــان در ادامه به ما گفت كه محصولات عرضه شده در شرکت‌های نوپای نوپایش، ضمانت 48 ساعته برگشت دارند و از نظر كیفیت، تضمین می‌شوند؛ اتفاقی كه در بسیاری از موارد در بازار مواد غذایی رخ نمی‌دهد.
خودكفایی و بهبود شرایط اقتصادی روستاییان به عنوان تولید كننده محصولات مختلف كشاورزی و دامی، از نظر این جوان كه بنیانگذار یك شرکت نوپای روستایی بود، هدف مهم دیگری بود كه می‌توانست مدنظر شركت‌های نوپا و دانش بنیان دیگر هم قرار بگیرد.
 آبیاری زمین كشاورزی
با گوشی تلفن همراه

آبیاری زمین كشاورزی یكی از دغدغه‌های همیشگی كشاورزان كشورمان است؛ هرنقطه این خاك پهناور كه باشند و آرمان نعمتی به نمایندگی از اعضای شركت تولید سیستم‌های آبیاری هوشمند، از شهر زنجان برای رفع همین دغدغه و نگرانی به نمایشگاه آمده بود. او درباره طراحی و تولید سیستم آبیاری هوشمند مبتنی بر اینترنت اشیا به ما گفت: «این دستگاه در زمین‌های كشاورزی‌ای كه آبیاری قطره‌ای یا بارانی در آنها انجام شده یعنی به سیستم آبیاری تحت فشار مجهز هستند، انجام می‌شود، بر این اساس كشاورز به‌راحتی می‌تواند توسط نرم‌افزاری كه طراحی شده بر زمینش كنترل داشته باشد و بداند كجا نیاز به آبیاری دارد، كجا هنوز خاك مرطوب است و...»
نعمتی در توضیح بیشتر گفت: چون از حسگر هوشمند در این فرآیند استفاده می‌شود، این سیستم خودش تا 40 درصد در میزان استفاده ازآب صرفه جویی می‌كند، همین‌طور دقت آبیاری و در نهایت بهره‌وری بالا می‌رود.»
 واسطه‌ای بین دهیار
و مردم روستا

اسم شاهكوه به‌عنوان یكی از روستاهای گرگان، اولین بار وقتی در دنیای خبرها مطرح شد كه به دنیای وب پیوست و اولین روستای اینترنتی ایران لقب گرفت، این بار اما جوان‌هایی اهل همین روستا با یك نرم‌افزار ویژه در قالب شرکتی نوپا به نمایشگاه آمده بودند. علی عباسی به نمایندگی از دوستانش به ما گفت: روستای ما در سال 78 به دنیای اینترنت وصل شد و من هم از همان زمان كه
12-10 ساله بودم با اینترنت آشنا شدم و به فعالیت در این حیطه علاقه
پیدا كردم.» علاقه‌ای كه بین او و بقیه جوان‌های روستای شاهكوه مشترك بود و در نهایت آنها را به طراحی نرم‌افزاری ویژه روستاییان رساند. نرم‌افزاری كه عباسی درباره‌اش گفت: نرم‌‌افزار روستای من را ما با هدف ایجاد ارتباط نزدیك بین دهیار و اهالی روستا طراحی كردیم، چراكه احساس كردیم این موضوع نیاز هر روستایی است. در این نرم‌افزار روستاییان می‌توانند مشكلات‌شان را با دهیار در میان بگذارند و در مقابل دهیار هم می‌تواند این مشكلات را با مسؤولان بالادستی‌اش مطرح كند.»
هدف طراحی این نرم‌افزار روستایی به گفته عباسی كمك به دولت بوده تا با شناسایی مشكلات روستاها و حل آن با مهاجرتی كه گریبان بسیاری
از روستاهای كشورمان را گرفته
مقابله كند.