ظریف در گفتوگو با خبرنگار جامجم پس از سفر به فنلاند، سوئدو فرانسه
حالا توپ در زمین اروپاست
مهلت تعیینشده از سوی ایران برای برداشتن گام سوم كاهش تعهدات برجامی حدود دو هفته دیگر به پایان میرسد و از سوی دیگر شاهد افزایش فشارهای آمریكا بر ایران هستیم و این كشور در اقدامی خلاف عرف بینالملل، اقدام به تحریم ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران كرده است. زمان حاضر را میتوان مقطع مهمی برای اروپاییها در زمینه حفظ برجام تلقی كرد و به نظر میرسد در میان كشورهای اروپایی حاضر در برجام، فرانسه تلاش بیشتری در راستای ادامه حیات توافق هستهای داشته و به نوعی رهبری اروپاییها را در مورد برجام بر عهده گرفته است. در همین زمینه میتوان به گفتوگوهای تلفنی متعدد كه از سوی رئیسجمهور فرانسه با رئیسجمهور كشورمان برقرار شده و همچنین پیشنهادهای مختلفی كه پاریس ارائه كرده اشاره کرد؛ پیشنهادهایی كه آخرین آنها در سفر اخیر وزیر خارجه كشورمان به فرانسه ارائه شد. البته نمیتوان صرفا به اینگونه رایزنیهای اروپاییان امیدوار بود چرا كه در طول چند سال گذشته كه از امضای برجام میگذرد اروپا همچنان به صدور بیانیههایی در زمینه پایبندی به تعهداتش بسنده میكند و شاهد اقدام عملی از سوی آنها برای اجرایی كردن تعهداتشان نیستیم. همانطور كه مقامات كشورمان همواره اعلام كردهاند صرف برگزاری چنین دیدارهایی برای حفظ برجام كافی نیست و باید دید اروپا در عمل چه اقداماتی برای ادامه حیات توافق هستهای انجام میدهد. همراه شدن با محمدجواد ظریف ، وزیر خارجه به كشورهای حوزه اسكاندیناوی و سپس فرانسه فرصتی فراهم كرد تا در مسیر بازگشت به تهران گفتوگویی با او در خصوص نتیجه عملی رایزنیهای صورت گرفته با مقامات اروپایی و چشمانداز اقدامات اروپا در اجرایی كردن تعهداتشان داشته باشیم. وزیر خارجه همچنین با توجه به سفر رئیسجمهور به نیویورك در آینده نزدیك، درباره مواضع آمریكاییها درباره برجام و منطقه و تلاشهای ترامپ برای مذاكره با ایران صحبت كرد.
اگر اروپاییها یا اعضای باقیمانده برجام اقدامات لازم را انجام دهند آن وقت امكان دارد كه مرحله بعدی كاهش تعهدات برجامی انجام نشود و همانطور كه در نامه آقای روحانی آمده بود به مراحل گذشته بازگشته و كاهش تعهدات خود را متوقف كنیم.
این موضوع كاملا به اقدام اروپا بستگی دارد. در پاریس مذاكرات مفیدی با مقامات فرانسوی داشتیم اما آنچه تعیینكننده در نحوه برخورد ما با تعهداتمان در برجام و برداشتن گام بعدی است اقدام اروپاییان است.
اگر تا پایان فرصت دو ماهه اقدامات مناسبی از سوی اروپا صورت گیرد گام سوم برداشته نمیشود و اگر اروپا در اجرای تعهدات كه رئیسجمهور در 18 اردیبهشت مطرح كردند اقدام قابل قبولی انجام دهد حتی احتمال دارد در زمینه دو گام قبلی در كاهش تعهدات به عقب برگردیم یا فعلا گام سوم برداشته نشود. در هر حال اینها موضوعاتی است كه باید آنها را پیگیری كنیم. جمهوری اسلامی به دنبال راههایی است كه اروپا بتواند تعهدات خود را اجرا كند تا ما هم بتوانیم گامهای برداشته شده درخصوص كاهش تعهدات برجامی خود را به وضعیت قبل بازگردانیم.
با توجه به ارزیابی شما از مذاكرات و موضوعاتی كه در دیدار با مقامات فرانسوی داشتید، چقدر احتمال اجرایی شدن گام سوم وجود دارد؟
آنچه مذاكره شده با آنچه عمل میشود دو موضوع متفاوت هستند. با فرانسویها مذاكراتی داشتیم اما حتما در همه موارد همنظر نیستیم، طبیعتا در برخی موارد نظرات ما بسیار به هم نزدیك و در برخی موارد دیدگاه و نظرات ما مقداری از هم فاصله دارد.
آقای مكرون باید با دیگر اعضای برجام و شركای اروپایی خود در زمینه موضوعات مربوط به اجرایی شدن تعهدات شان مشورت كند كه حالا ممكن است تمایلی برای همكاری داشته باشند یا نه. سپس براساس آنچه میان آنها مورد بررسی قرار میگیرد باید جمعبندی كنند كه آیا آمادگی برای اقدام و انجام تعهداتشان مطابق خواستههای ایران دارند یا نه. البته روشن است كه خواستههای ما، خواستههایی منطقی و براساس برجام است و آنها تعهد كردهاند كه این مطالبات را برآورده كنند اما تا الان در این زمینه كوتاهی كردهاند.
طی مدت اخیر تلاش فرانسه در ارتباط با موضوعات مرتبط با برجام بیشتر شده و رایزنیهای متعددی در این زمینه با ایران و سایر كشورها دارد. آیا میتوان فرانسه را رهبر اروپاییها در این زمینه عنوان كرد؟
در چند هفته گذشته آقای مكرون برای انجام تماسهای تلفنی با آقای روحانی و ارائه پیشنهادهایی در زمینه برجام پیشقدم شده و در این ارتباط نقش پیشرو را بین كشورهای اروپایی ایفا كرده است.
در عین حال از زمانی كه آمریكا از برجام خارج شد بهرغم اینكه جمهوری اسلامی بر تعهدات خود باقی مانده بود هنوز اروپاییها به تعهدات شان عمل نكردهاند.
قاطعیت جمهوری اسلامی در انجام كاهش تعهدات برجامی خود چقدر در تكاپوی بیشتر اروپا برای انجام مذاكرات تاثیرگذار بود و چقدر میتواند در سرنوشت برجام موثر باشد؟
آنچه در ماده 36 برجام آمده است نشان میدهد مسؤولان كشورمان با نگاه دقیقی برجام را امضا كردند چرا كه در این ماده راهكارهایی در مقابل بدعهدی طرفین و عملی نكردن تعهداتشان پیشبینی كرده بودیم و در همین راستا نیز در چند ماه اخیر شروع به كاهش تعهدات برجامی خود كردهایم.
اقدامات جمهوری اسلامی در ارتباط با كاهش تعهدات برجامی خود به اروپا نشان داد آنها نیاز به عملی كردن تعهدات خودشان براساس برجام دارند و اگر این اتفاق نیفتد ایران نیز گام به گام و بر اساس برجام، تعهدات خود را كاهش خواهد داد.
سال آخر ریاست جمهوری ترامپ است و قطعا با توجه به علاقه وی برای مذاكره وگرفتن عكس یادگاری، تلاشهای او در این زمینه افزایش خواهد یافت. بر این اساس چقدر احتمال دارد كه در سفر آقای روحانی به مجمع عمومی سازمان ملل كه اواخر این ماه برگزار خواهد شد، مذاكره یا تماسی بین مقامات ایران و آمریكا صورت گیرد؟
ما دلیلی برای مذاكره دو جانبه با آمریكا نداریم، زیرا مذاكرات مفصلی در مورد برجام انجام داده بودیم. همچنین یك سندی به نام برجام كه سند شورای امنیت است امضا شد كه ترامپ به عنوان عضو دائم ، باید آن را اجرا كند و بعد از آن توقعات دیگری داشته باشد. با آمریكا در این باره ساعتها مذاكره كردیم و اكنون هم كه در حال كاهش تعهدات برجام هستیم، با وجود خروج آمریكا ما هنوز در چارچوب برجام عمل میكنیم و از برجام خارج نشدیم.
ایران رفتار پیشبینی شدهای دارد و در مقابل نیز باید شاهد چنین رفتاری از سوی طرف مقابل باشد، این در حالی است كه دولت ترامپ چنین رویكردی ندارد. رفتار نابخردانه آمریكا قابل پیشبینی نیست و آنها خارج از چارچوب رفتار میكنند. ما با دولتی روبهرو هستیم كه تعهداتش را زیرپا گذاشته است و با چنین دولتی، گفتوگویی نداریم.
در حوزه دفاعی، جمهوری اسلامی ایران توانسته به خودكفایی كامل برسد. با توجه به تلاشهایی كه كشورهای غربی برای ایجاد نگرانی در میان كشورهای منطقه در خصوص توانمندیهای دفاعی ایران دارند آیا در مذاكرات منطقهای در این ارتباط، گفتوگو كردهاید؟
در حالی كه جمهوری اسلامی ایران در زمینه توانمندی دفاعی در سطح بالایی قرار داشته و در این ارتباط به توان و دانش متخصصان خود متكی است. كشورهایی در منطقه داریم كه چند برابر ما برای تسلیحات هزینه میكنند. این كشورها سرمایهگذاریهای بسیاری در جهت خرید سلاحهای پیشرفته انجام میدهند. مشكل اصلی برخی كشورهای منطقه این است كه تصور میكنند باید امنیت را از بیرون از كشور خود بخرند و به همین دلیل خرید تسلیحاتی بسیاری انجام میدهند، در حالی كه جمهوری اسلامی ایران امنیتش را از مردم گرفته و به دستاوردهای دفاعی خود متكی است. چند وقت پیش همه شاهد بودند پهپاد پیشرفته آمریكایی را با سلاح ایرانی هدف قرار دادیم و نه اس300. دلیلش این بود كه نشان دهیم برای دفاع از خود به كسی وابسته نمیشویم.
تحولات اخیر خلیجفارس و تلاش آمریكا و انگلیس برای ایجاد ائتلاف در منطقه را چگونه ارزیابی میكنید و چه توصیهای به كشورهای منطقه دارید؟
هر بازیگری در منطقه براساس منافع و دغدغههایی كه دارد میتواند در تعاملات و مناسبات منطقهای نقش داشته باشد. همه كشوهای منطقه باید بدانند كشورهای همین منطقه میتوانند امنیت را برقرار كنند و نه كشورهای خارج از منطقه.
جمهوری اسلامی ایران نیز همواره آمادگی دارد كه از موضعی برابر و رعایت حسن همجواری در جهت كمك به صلح و ثبات منطقه از تمام تواناییهای خود استفاده كند و در این زمینه با عربستان و سایر كشورهای منطقه وارد تعامل شود.
عربستان نیز باید متوجه این واقعیت باشد كه ما هرگز به دنبال حذف این كشور از معادلات منطقهای نیستیم و هیچ منعی برای گفتوگو و مذاكره با این كشور نداریم. ولی عربستان باید آمادگی شروع گفتوگو با جمهوری اسلامی را داشته باشد، اما تا كنون چنین نبوده است.
-
حالا توپ در زمین اروپاست
-
این مرد حرف نمیزند!
-
عصر جدید یعنی حال ما خوب است!
-
كنجكاوی، حیرت و خیلی چیزهای دیگر
-
حسگرها خبر میدهند از سر درون
-
روحانی: اداره کشوررا بهنسلسوم و چهارم بسپاریم
-
داغِ بـــاغ
-
مرضیه سیاهپوش میشود
-
زیر پوست حجاز
-
عروس کابل
-
پیام ضعف مخابره نکنیم
-
عملیات موفق رهگیری هواپیماهای شناسایی خارجی از سوی نیروی هوایی روسیه
-
اردوغان: با وجود تهدیدهای غرب از حقوق خود در شرق مدیترانه دفاع میکنیم