فتنه سعودی علیه اربعین

مجتبی حیدری، تحلیلگر مسائل عراق از شباهت‌های فتنه عراق با حوادث سال 88 و 96 در ایران می‌گوید

فتنه سعودی علیه اربعین

حوادث این روزهای عراق یادآور فتنه و آشوبی است كه در سال 88 و دی 96 ایران روی داد. در آن دو مقطع گرچه برخی از گروه‌های معترض به خیابان ریختند اما در ادامه مسیر، برخی عوامل داخلی با خط گرفتن از شبكه‌های خارجی، اعتراض را به آشوب و فتنه تبدیل كردند. این روند در حوادث عراق هم قابل مشاهده است و حتی برخی از وقایع و اتفاقات و شعارها دقیقا كپی‌برداری از آشوب‌های نافرجام در ایران بود؛ انتشار اخبار جعلی، بزرگنمایی بیش از حد این حوادث و نقش‌آفرینی رسانه‌های خارجی از جمله مشتركات حوادث عراق با حوادث سال 88 و 96 در ایران است. مجتبی حیدری تحلیلگر مسائل عراق و مدیر دفتر شبكه آی‌نیوز در گفت‌وگو با جام‌جم به تشریح و ارزیابی فتنه عراق پرداخته و عوامل پشت پرده این حوادث را تشریح كرده است:

 اتفاقات عراق را در یك منظر كلی چگونه می‌شود تحلیل كرد و آیا این مسائل ریشه در داخل دارد یا از خارج خط می‌گیرد؟
در حال حاضر دو گروه از تحلیلگران حوادث عراق را از منظر خود مورد بررسی و تحلیل قرار می‌دهند. برخی معتقدند كه این رویداد ناشی از یك موضع داخلی و آن هم نارضایتی از بیكاری است و دسته دوم بر آنند كه این حادثه كاملا ریشه و سرچشمه خارجی دارد. من هم جزو دسته دوم هستم و بر این باورم كه این اتفاقات منشا داخلی ندارد.
 به چه دلیل منشا ناآرامی‌های اخیر عراق را خارجی می‌دانید؟
دلیل محكمی برای این تحلیل وجود دارد. اگر اعتراضات سال گذشته عراق را به یاد داشته باشید عمده نارضایتی در زمانی شكل گرفت كه وضعیت اقتصادی سخت‌تر بود و معترضان در اواخر حكومت حیدر العبادی راهپمایی عظیمی را در حد دو میلیون نفر در عراق به‌راه انداختند. معترضان آن موقع در جمعه‌های پیاپی راهپیمایی كردند و در برابر پارلمان عراق جمع شدند و حتی در یك مقطع هم به پارلمان ورود كردند. اما این دفعه به اعتراف رسانه‌ها و خبرگزاری‌های ضد حكومت عراق، ناراضیان ده‌ها هزار نفر بیشتر نبودند. در تحلیل و ارزیابی ناآرامی اخیر باید گفت عمده كسانی كه خود را معترض می‌نامند شامل چهره‌های مردمی و درد كشیده عراق نیستند و سن پایین دارند و بیشتر تحت‌تاثیر فضای مجازی به خیابان‌ها ریختند. از سویی دیگر اتفاقات اخیر لیدر و رهبر ندارد و عمدتا سلبریتی‌ها و شاخ‌های فیسبوكی، ناراضیان را تهییج می‌كنند. از آن مهم‌تر این‌كه شبكه‌های بدنام عربستانی مثل الهدف و العربیه هم برای پراهمیت نشان دادن آن اقدام به خبرسازی كردند. همچنین رسانه‌های رژیم صهونیستی هم به هدایت آن پرداختند. نكته دیگر این‌كه ادعا شده شعارهای اصلی در مورد بیكاری مردم است اما كم‌كم مسیر شعار به سمت مخالفت و دشمنی با ایران كشانده شده است. موقعیت زمانی و مكانی آشوب اخیر هم قابل توجه است. عمده اعتراضات و آشوب‌های خیابانی در شهرهای مذهبی و شیعی است و در حالی این اتفاقات شكل گرفته كه ما در آستانه اربعین و راهپیمایی میلیونی قرار داریم. خبرسازان در پی آن هستند اتفاقات اخیر را ناشی از اختلافات داخلی میان شیعیان قلمداد كنند. از سویی دیگر مشابه‌سازی این حادثه با برخی خبرسازی‌های رسانه‌های خارجی در مورد آشوب‌های داخلی ایران هم قابل توجه است. در فتنه‌های گذشته ایران این گونه شایع شده بود كسانی كه با معترضان برخورد می‌كنند به زبان عربی حرف می‌زنند. در مورد حادثه اخیر عراق هم دقیقا همین مشابه‌سازی صورت گرفته و آن گونه كه در برخی خبرگزاری‌های آمریكایی و عربستانی آمده پلیس‌هایی كه با معترضان عراقی برخورد می‌كنند به زبان فارسی حرف می‌زنند. این مسائل نشان می‌دهد دقیقا اتاق فرمان هر دو آشوب یكی است و طراحان آشوب در خارج از عراق نشستند و سعی در نابسامانی اوضاع دارند.
 به نظر شما چرا در شرایط فعلی این اتفاقات رخ داده است؟
دلایل آن مشخص است. ما شاهد چند اتفاق خیلی مهم در چند هفته اخیر بودیم. اولین اتفاق سفر عادل عبدالمهدی به ریاض برای
میانجی گری میان تهران و ریاض بود كه هم عربستان و هم ایران اعلام كردند از این میانجیگری استقبال می‌كنند اما از طرف این دو كشور توصیه‌ای به نخست وزیر عراق نشده است. طبعا اگر این میانجیگری به نتیجه مطلوب برسد اوضاع و احوال منطقه آرام‌تر خواهد شد و عربستان دیگر مثل گذشته خریدار سلاح از آمریكا نخواهد بود. اتفاق دیگر مربوط به سفر عبدالمهدی به چین به عنوان رقیب اقتصادی آمریكا در شرق آسیا است كه نارضایتی وزیر خارجه آمریكا را نیز در پی داشت. نكته دیگری كه قابل اهمیت است درخواست نمایندگان پارلمان عراق برای تصویب طرحی است كه به موجب آن قرارداد میان آمریكا و عراق لغو می‌شد و نیروهای آمریكایی باید خاك عراق را ترك می‌كردند. از سویی دیگر زمانی كه جریان معامله قرن كلید زده شد عادل عبدالمهدی به صراحت مخالفت خود را اعلام كرد و حتی بعد از سفر آقای روحانی به عراق وی به تهران سفر و در جریان این سفر نیز باز مخالفت كامل خود را با معامله قرن اعلام كرد و از سوی دیگر برای مقابله با این طرح تماس‌های متعددی را با سران كشورهای عربی و منطقه گرفت. همان موقع قیس خزعلی دبیركل گروه عصائب اهل حق در مصاحبه‌ای پیش‌بینی كرد كه با توجه به مخالفت عبدالمهدی با معامله قرن باید شاهد تظاهرات و اتفاقات مختلف برای تحت فشار قراردادن نخست وزیر عراق بود تا انتقام مخالفت با معامله قرن را از عبدالمهدی بگیرند.
 اشاره‌ای به موضوع میانجیگری عبدالمهدی میان ایران و عربستان و استقبال سعودی‌ها از این جریان داشتید. به چه دلیل عربستان به‌رغم استقبال از میانجیگری خواهان آشوب در عراق است. آیا این مساله با میل این كشور به مصالحه منافات ندارد؟
واقعیت این است كه عربستان از منظر خود دلایل قانع‌كننده‌ای برای راه اندازی آشوب در عراق دارد. آنها در ماجرای یمن، نجران، حمله به پالایشگاه آرامكو و سایر مناطق اقتصادی و همچنین اسارت بخشی از نیروهایشان در حمله انصارا... با شكست مفتضحانه‌ای روبرو شدند و طبعا گمان می‌كنند كه در چنین شرایطی اگر هم پای میز مذاكره با ایران بنشینند به عنوان كشور ضعیف باید امتیازات زیادی بدهند. از این رو تصور می‌كنند با راه‌اندازی آشوب و فتنه در عراق می‌توانند امتیازاتی كسب كنند و در صورت مذاكره و گفت‌وگوی احتمالی بده بستانی با ایران در مورد عراق و كنترل انصارا... یمن داشته باشند. این البته خیال و توهم آنها است چون آشوب اخیر سریعا در حال آرام شدن است و عوامل آن مفتضح شدند. فتنه عراق فراگیر نشد و مردم در مقابلش ایستادند و نسبت به فراخوان‌های آشوبگران بی‌اعتنایی نشان دادند. همچنین احزاب و تشكیلات سیاسی عراق هم موضعگیری كردند و گرچه اصل اعتراض و درخواست از دولت برای اصلاح شرایط اقتصادی را پذیرفتند اما فتنه و آشوب را محكوم كردند.
 نتایج گفت‌و‌گو و مذاكره عبدالمهدی با معترضان چه خواهد شد؟
عادل عبدالمهدی حاضر به گفت‌و‌گو با آشوب‌طلبان نشد اما با كسانی كه به نوعی معترضان اقتصادی را نمایندگی می‌كردند و مثل آنها درد اقتصادی داشتند و از كارشناسان بیكار شده بودند مذاكره كرد. مذاكره‌كنندگان البته از آشوب‌ اعلام برائت كردند. مقتدی صدر و جریان عمار حكیم هم كه جزو مخالفان دولت بودند آشوب‌طلبی را محكوم كردند و در عین حال از اصل اعتراض پشتیبانی كردند. پیام آیت‌ا... سیستانی هم موثر بود. در این پیام آمده است كه دو طرف متوجه باشند كه آشوب و پاسخ به آن، چه تبعاتی برای كشور می‌تواند داشته باشد و بنابراین با سعه صدر برخورد كنند.