موضوع عفو یا تخفیف مجازات محكومان از سوی رهبر انقلاب كه معمولا به مناسبت اعیاد مختلف و به پیشنهاد رئیس قوه قضاییه صورت می‌گیرد، موضوع تازه‌ای نیست و همواره در سال‌های گذشته اتفاق افتاده، اما مورد اخیر كه پنجشنبه 23 آبان و در آستانه سالروز میلاد مبارك نبی مكرم اسلام صورت گرفت تفاوت‌هایی با موارد گذشته داشت و بازتاب‌های فراوانی یافت.
یكی از این تفاوت‌ها این بود كه معمولا در عفوها عدد مشمولان عفو بین ۷۰۰ تا هزار نفر بود؛ اما در این مرحله عددی معادل ۳۵۵۲ نفر از محكومان دادگاه‌های عمومی، انقلاب، نظامی و تعزیرات حكومتی مورد عفو قرار گرفتند كه بی‌سابقه بود.
اما علاوه بر این موضوع، آنچه بیشتر مورد توجه قرار گرفت این بود كه برای نخستین‌بار در میان عفوشدگان، ۳۲ نفر از افرادی كه دارای محكومیت امنیتی (از جمله تعدادی از اهالی رسانه و دانشجویی) بودند كه پس از طی فرآیند قانونی در قوه قضاییه با پیشنهاد رئیس دستگاه قضا، طی نامه‌ای مستقل به رهبر معظم انقلاب و موافقت ایشان مشمول این عفو تخفیف و تبدیل مجازات شدند. این مورد در فضای رسانه‌ای كشور و حتی در میانه اخبار مربوط به گرانی بنزین و آشوب‌های بعد از آن كه تمام توجهات را به خود جلب كرد از چشم مخاطبان دور نماند و مورد استقبال بسیاری از فعالان اجتماعی و سیاسی هم قرار گرفته است.دیروز جزئیاتی بیشتری درباره این عفوشدگان منتشر شد و اعلام شد از بین ۳۲محكوم امنیتی كه چندی پیش به عنوان مشمولان عفو اعلام شدند، هفت نفر دانشجو بوده‌اند.
به گزارش ایسنا، عفوشدگان عموما مشمول عفو كامل و برخی تخفیف قابل توجه داشته‌اند و برخی از آنها محكوم به حبس ابد بودند كه عفو شده‌اند.
این گزارش می‌افزاید: برخی هم حبس‌های طولانی مدت مثلا بالای ۳۰ سال داشتند كه مورد عفو قرار گرفته‌اند.
در همین حال امیر رئیسیان، وكیل پایه یك دادگستری در گفت‌وگو با ایرناپلاس درباره جزئیات محكومیت این دانشجویان و شرایط فعلی آنها گفت: فرشته طوسی فارغ‌التحصیل علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی، پدرام پذیره، دانشجوی مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران، علی مظفری دانشجوی علوم اجتماعی دانشگاه تهران و هادی كیانی فارغ‌التحصیل جغرافیای دانشگاه تهران شامل عفو كامل شدند. همچنین ادامه حبس محسن حق‌شناس دانشجوی دانشگاه تهران و روح‌ا... مردانی، دانشجوی ادبیات فارسی دانشگاه تهران شامل عفو شد.
این وكیل دادگستری همچنین گفت: حكم پریسا رفیعی، دانشجوی هنرهای دانشگاه تهران نیز به یك‌سال حبس كاهش یافت.
بر اساس این گزارش، حكم فرشته طوسی ۱۸ ماه، پدرام پذیره هفت سال، علی مظفری هشت سال، هادی كیانی یك سال، محسن حق شناس دو سال، روح‌ا... مردانی شش سال حبس بود و پریسا رفیعی نیز محكوم به هفت سال حبس شده بود كه شامل تخفیف شد و حكمش به یك سال حبس كاهش یافت.
بنابر شنیده‌ها این افراد درخواست عفوی از قوه قضاییه نداشته‌اند و مرجع تشخیص شمول عفو این افراد، قوه قضاییه و مراجع دانشگاهی بوده‌اند.
استقبال از عفو صورت گرفته
خبر عفو این محكومان در فضای مجازی مورد استقبال فراوان قرار گرفت.
روزنامه شرق در همین زمینه نوشت: در فهرست پیشنهادی عفو رئیس قوه قضاییه نام دو نفر از محكومان وابسته به یكی از احزاب در غرب كشور نیز به چشم می‌خورد. این دو زندانی پیش از این ابتدا به اعدام محكوم و سپس با یك درجه تخفیف به حبس ابد محكوم شده بودند. یكی از این دو زندانی، 29 سال و دیگری 21 سال در زندان به سر برده بود. اعلام عفو این دو زندانی بازتاب اجتماعی زیادی در استان‌های آذربایجان غربی و كردستان داشت و موجب رضایت گروه زیادی از شهروندان شد. بر اساس این گزارش، آزادی این دو زندانی امنیتی این امید و انتظار را ایجاد كرد كه اقدامات صورت‌گرفته در دوره مدیریت رئیس جدید قوه قضاییه برای مبارزه با فساد، افزون بر استمرار به دیگر حوزه‌ها از جمله آزادی زندانیان امنیتی و سیاسی نیز وارد شود.
خبرگزاری دانشجو نیز اسامی این دو محكوم امنیتی را به این شرح عنوان كرد: دو نفر از محكومان امنیتی به نام‌های عثمان مصطفی‌پور و محمد نظری كه بیش از ۲۰ سال در زندان حضور داشتند با درخواست آیت‌‌ا... رئیسی و موافقت رهبر انقلاب از زندان آزاد شدند.
در این گزارش آمده است: عثمان مصطفی‌پور در شهریور ۷۰ در منطقه ترگور ارومیه بازداشت شد و ابتدا به اتهام معاونت در قتل، به اعدام محكوم شد، اما این حكم در سال ۷۹ به ده سال حبس تقلیل یافت. وی در همان سال، در پرونده دوم خود به اتهام همكاری با یكی از احزاب اپوزیسیون كرد به ۲۵ سال حبس تعزیری محكوم شد. محمد نظری نیز كه در 9 خرداد ۱۳۷۳ در شهرستان بوكان دستگیر شد ابتدا از سوی شعبه رسیدگی‌كننده به اعدام محكوم شده بود، اما با یك درجه تخفیف مجازات وی به حبس ابد تقلیل یافت. همچنین براساس برخی گزارش‌ها شش نفر از فعالان رسانه‌ای نیز در میان عفو شدگان اخیر هستند.