قرارگاه خاتم‌الانبیا 30 ساله شد سه دهه فعالیت این نهاد چه دستاوردهایی داشته است؟
سرداران سازندگی
امروز گزارشی در مورد یك سازمان تهیه كردیم كه بودجه‌ای از دولت دریافت نمی‌كند، صدها پروژه برای دولت انجام داده، 200 هزار شغل ایجاد كرده، 40 هزار میلیارد تومان از دولت طلب دارد و با این حال هر سال حدود 400 میلیارد تومان مالیات خود را سر وقت پرداخت می‌كند و بدهی در این زمینه ندارد. نام این سازمان، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیای سپاه است كه علاوه بر محرومیت‌زدایی در پیشبرد طرح‌های كلان كشور دستی بر آتش دارد. این سازمان فعالیت‌های بزرگ اقتصادی انجام می‌دهد و برای خودكفایی كالاهای استراتژیك مانند بنزین پیش‌قدم شد و توانست بدون وابستگی به خارج با توان مهندسی ایرانی كارهای خود را پیش ببرد. مدتی است برخی رسانه‌ها با قصدی نامشخص اقدام به تحریف اقدامات این نهاد کرده و مدعی شده‌اند قرارگاه خاتم‌الانبیا مالیات پرداخت نمی‌كند اما سازمان برنامه و بودجه این هفته اعلام كرد قرارگاه خاتم همچون سایر بنیادها و نهادهای انقلابی، مالیات خود را تمام و كمال پرداخت كرده است. در 30 سالگی این قرارگاه، نگاهی داشته‌ایم به برخی فعالیت‌های آن.
خدمات قرارگاه به دولت
قرارگاه خاتم حدود ۳۰ سال پیش در شرایطی تأسیس شد که وضعیت کشور بحرانی بود، پیمانکاران تحلیل رفته بودند و هیچ‌گونه امکانات مهندسی در کشور نبود و شرکت‌های خارجی هم رفته بودند و عملاً زیرساخت‌های کشور در جنگ آسیب‌دیده بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آستین بالا زد و در بحث سازندگی ورود کرد و از همان ابتدا پروژه‌های بزرگی نظیر سد کرخه به قرارگاه خاتم واگذار شد که امروز با چندین میلیارد مترمکعب ذخیره آب و مخزن توانست جلوی بسیاری از سیلاب‌های مخرب را بگیرد.
سال‌های بعد قرارگاه به بحث زیرساخت‌ها ورود کرد و به تدریج دولت‌های مختلف متوجه شدند بازویی توانمند و امین در اختیار دارند و می‌توانند از این ظرفیت قرارگاه خاتم استفاده کنند. همه دولت‌ها از این ظرفیت قرارگاه خاتم استفاده کردند، پیش از این شرکت‌های خارجی قیمت‌های بسیار گزاف می‌دادند و یا در تحریم‌ها نمی‌آمدند، بنابراین قرارگاه ورود کرد و پروژه‌ها را به عهده گرفت.
در صنعت نفت، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا جای شرکت‌های خارجی بزرگی نظیر توتال، شل و شرکت‌هایی که ایران را رها کردند و رفتند را پر کرد. شرکت‌های خارجی درگذشته پروژه‌ها را می‌گرفتند و بخش عمده‌ای از آن را به شرکت‌های خارجی دیگر می‌دادند و بخش اندکی را به شرکت‌های ایرانی واگذار می‌کردند، اما قرارگاه خاتم در توسعه این پروژه‌ها فقط از ظرفیت داخلی استفاده کرد و سازندگان و طراحان ایرانی و شرکت‌های پیمانکار داخلی را به کار گرفت.
اکنون قرارگاه ۵ هزار پیمانکار، مشاور و سازنده از بدنه کشور دارد که با آنها کار می‌کند و برای آنها ظرفیت‌سازی کرده است؛ قرارگاه ۲۰۰ هزار نفر نیروی انسانی دارد که فقط ۲ هزار نفر آنها کادر هستند و بقیه به صورت قراردادی و از بدنه جامعه هستند که با قرارگاه همکاری می‌کنند.
امروز چندین آزادراه در کشور با سرمایه‌گذاری قرارگاه خاتم ساخته می‌شود، در این‌باره می‌توان به آزادراه کنارگذر جنوبی تهران، آزادراه حرم تا حرم، آزادراه اراک - خرم‌آباد و یا آزادراه مراغه - هشترود اشاره کرد.
در سال‌های اخیر چندین پروژه عظیم در صنعت نفت و گاز در کشور از سوی رئیس‌جمهور افتتاح شده که همه آنها توسط قرارگاه خاتم در اوج تحریم اجرا شد، این‌ها پروژه‌هایی بود که شرکت‌های خارجی رها کرده بودند، اما قرارگاه خاتم با ۱۰۰درصد مهندسی ایرانی، ۱۰۰درصد اجرا و راه‌اندازی ایران و تأمین کالای ایرانی توانست کارها را انجام دهد.
آیا قرارگاه خاتم‌الانبیا همه بازار پروژه‌های عمرانی را گرفته است؟
عده‌ای مدعی هستند قرارگاه خاتم‌الانبیا تمام بازار را گرفته و جا را برای بخش خصوصی تنگ كرده است.
این در حالی است كه سهم قرارگاه خاتم‌الانبیا از بودجه ۷۰ هزار میلیارد تومانی عمرانی كشور فقط 2۷۰۰ میلیارد تومان است ضمن آن‌كه مشخص نیست كه این مبلغ را با اوراق، تهاتر یا پول نقد تسویه كنند.
بودجه دولت نشان می‌دهد سهم قرارگاه كمتر از 3درصد است و مابقی پروژه‌ها در اختیار سایر پیمانكاران قرار دارد.
امسال هم كه رقم بودجه ۶۳ هزار میلیارد تومان بود، سهم قرارگاه 2۳۰۰ میلیارد تومان بود.
دلیل این‌كه قرارگاه در انجام پروژه‌های عمرانی برجسته می‌شود این است كه بدون پول و اعتبار توانسته تمام پروژه‌ها را فعال نگه دارد، این در حالی است كه به سایر پیمانكاران اگر پول ندهند كار را تعطیل می‌كنند.
آنچه قرارگاه خاتم ساخت
پس از پایان جنگ تحمیلی، در سال 1368 بر مبنای اصل 147 قانون اساسی و موافقت فرمانده كل قوا مبنی بر مشاركت در امر بازسازی كشور، بخشی از توان مهندسی سپاه وارد عرصه سازندگی كشور شد و به این ترتیب قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) مشغول به كار گردید. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) در سه دهه اخیر بسیاری از پروژه‌های زیرساختی عظیم كشور را كه قبلا شركت‌های خارجی انجام می‌دادند، به‌عهده گرفته است و ضمن به‌كارگیری صدها پیمانكار داخلی به رقیب سرسخت پیمانكاران خارجی تبدیل شده است.
در یك دهه اخیر با تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، همه پروژه‌هایی كه توسط خارجی‌ها انجام می‌شد، نیمه‌كاره رها شد، اما توان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) به مدد دولت‌ها آمد و یكی یكی این پروژه‌ها توسط قرارگاه خاتم، اجرایی شد.
هم‌اكنون قرارگاه به عنوان یك مجموعه تخصصی مجرب و توانمند در حوزه‌های راه و راه‌آهن، تونل و سازه‌های زیرزمینی، سد و بند انحراف، كانال و شبكه‌های آبیاری و زهكشی، معدن و صنایع معدنی، نفت، گاز و پتروشیمی، بنادر و سازه‌های دریایی، ابنیه و پل‌سازی، خطوط انتقال نفت، گاز و آب و نیز گرایش خدمات مشاوره مهندسی، پروژه‌های بزرگی را اجرا كرده كه از مهم‌ترین آنها می‌توان به این موارد اشاره كرد:
اجرای فازهای 15 و 16 پارس جنوبی به عنوان اولین پالایشگاه با مهندسی تمام‌ایرانی
اجرای فاز 13 رجب و فازهای 22، 23 و 24 پارس جنوبی
اجرای پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و با هدف خودكفایی كشور در تولید بنزین و صادرات این محصول راهبردی
اجرای بیش از 4600 كیلومتر خطوط انتقال نفت و گاز در نقاط مختلف كشور
ایجاد 6 میلیارد لیتر مخزن بتونی و فلزی نفت و فرآورده‌های نفتی و افزایش ظرفیت مخازن ذخیره‌ساز راهبردی كشور تا دو برابر
اجرای 62 سد در كشور با حجمی بالغ بر 25 میلیارد مترمكعب ذخیره آب یعنی 50درصد كل حجم مخازن آب كشور
طراحی و اجرای بیش از 6400 كیلومتر خط انتقال آب در 15 استان كشور
طراحی و اجرای بیش از 400 كیلومتر تونل طویل انتقال آب
طراحی و اجرای بیش از 2600 كیلومتر آزادراه، بزرگراه و راه اصلی
طراحی و اجرای 4000 كیلومتر راه‌آهن
طراحی و اجرای 163 پل و تقاطع غیرهمسطح به طول 40 كیلومتر
اجرای بیش از 150 كیلومتر تونل راه و راه‌آهن
اجرای 280 كیلومتر مترو در شهرهای مختلف با 150 ایستگاه
اجرای بیش از 1500 كیلومتر راه روستایی در 9 استان كشور
اجرای شبكه سراسری فیبر نوری به طول 23 هزار كیلومتر
اجرای راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ قم ـ اصفهان به عنوان اولین قطار پرسرعت
احداث كارخانه مس سونگون و كارخانه آهن اسفنجی فولاد میانه و بافت
اجرای فاز نخست بندر شهید بهشتی چابهار
ساخت كشتی‌های اقیانوس‌پیما و سكوهای دریایی
به زیر كشت بردن 35 هزار هكتار از اراضی نقاط محروم و مرزی
كمك به مردم كشور در شرایط بحرانی از قبیل زلزله، سیل، برف و...
اجرای هزاران پروژه محرومیت‌زدایی در شعاع 70 كیلومتری پروژه‌ها
دارا بودن 13 هزار دستگاه تجهیزات و ماشین‌آلات منحصربه‌فرد عملیاتی و راهبردی
در اختیار داشتن بزرگ‌ترین و مجهزترین ناوگان لایروبی منطقه با امكان لایروبی 5/2 میلیون مترمكعب در ماه
در اختیار داشتن ناوگان شناوری و بالگردی به منظور پشتیبانی دریایی و هوایی پروژه‌ها
اشتغال 200 هزار نفر نیروی انسانی در پروژه‌های سراسر كشور با تمركز بر جذب نیروهای بومی در هر منطقه
ایجاد پژوهشكده سازندگی با هدف «تحقیق و توسعه» و حمایت از شركت‌های دانش‌بنیان در شناسایی و رفع گلوگاه‌های اقتصادی كشور
ارتباط تنگاتنگ با دانشگاه‌ها و مراكز علمی با هدف جذب فارغ‌التحصیلان و نخبگان كشور
سرمایه‌گذاری در ابرپروژه‌های كشور با هدف كمك به دولت در توسعه زیرساخت‌های كشور
همكاری با 5000 پیمانكار بخش خصوصی در اجرای پروژه‌ها و ایجاد چتر حمایتی برای آنها
ثبت تجربه و تولید دانش در قالب چاپ بیش از 200 عنوان كتاب و 2000 مقاله داخلی و خارجی
قرارگاه خاتم حدود ۳۰ سال پیش در شرایطی تأسیس شد که وضعیت کشور بحرانی بود، پیمانکاران تحلیل رفته بودند و هیچ‌گونه امکانات مهندسی در کشور نبود و شرکت‌های خارجی هم رفته بودند و عملاً زیرساخت‌های کشور در جنگ آسیب‌دیده بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آستین بالا زد و در بحث سازندگی ورود کرد و از همان ابتدا پروژه‌های بزرگی نظیر سد کرخه به قرارگاه خاتم واگذار شد که امروز با چندین میلیارد مترمکعب ذخیره آب و مخزن توانست جلوی بسیاری از سیلاب‌های مخرب را بگیرد.
سال‌های بعد قرارگاه به بحث زیرساخت‌ها ورود کرد و به تدریج دولت‌های مختلف متوجه شدند بازویی توانمند و امین در اختیار دارند و می‌توانند از این ظرفیت قرارگاه خاتم استفاده کنند. همه دولت‌ها از این ظرفیت قرارگاه خاتم استفاده کردند، پیش از این شرکت‌های خارجی قیمت‌های بسیار گزاف می‌دادند و یا در تحریم‌ها نمی‌آمدند، بنابراین قرارگاه ورود کرد و پروژه‌ها را به عهده گرفت.
در صنعت نفت، قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا جای شرکت‌های خارجی بزرگی نظیر توتال، شل و شرکت‌هایی که ایران را رها کردند و رفتند را پر کرد. شرکت‌های خارجی درگذشته پروژه‌ها را می‌گرفتند و بخش عمده‌ای از آن را به شرکت‌های خارجی دیگر می‌دادند و بخش اندکی را به شرکت‌های ایرانی واگذار می‌کردند، اما قرارگاه خاتم در توسعه این پروژه‌ها فقط از ظرفیت داخلی استفاده کرد و سازندگان و طراحان ایرانی و شرکت‌های پیمانکار داخلی را به کار گرفت.
اکنون قرارگاه ۵ هزار پیمانکار، مشاور و سازنده از بدنه کشور دارد که با آنها کار می‌کند و برای آنها ظرفیت‌سازی کرده است؛ قرارگاه ۲۰۰ هزار نفر نیروی انسانی دارد که فقط ۲ هزار نفر آنها کادر هستند و بقیه به صورت قراردادی و از بدنه جامعه هستند که با قرارگاه همکاری می‌کنند.
امروز چندین آزادراه در کشور با سرمایه‌گذاری قرارگاه خاتم ساخته می‌شود، در این‌باره می‌توان به آزادراه کنارگذر جنوبی تهران، آزادراه حرم تا حرم، آزادراه اراک - خرم‌آباد و یا آزادراه مراغه - هشترود اشاره کرد.
در سال‌های اخیر چندین پروژه عظیم در صنعت نفت و گاز در کشور از سوی رئیس‌جمهور افتتاح شده که همه آنها توسط قرارگاه خاتم در اوج تحریم اجرا شد، این‌ها پروژه‌هایی بود که شرکت‌های خارجی رها کرده بودند، اما قرارگاه خاتم با ۱۰۰درصد مهندسی ایرانی، ۱۰۰درصد اجرا و راه‌اندازی ایران و تأمین کالای ایرانی توانست کارها را انجام دهد.
آیا قرارگاه خاتم‌الانبیا همه بازار پروژه‌های عمرانی را گرفته است؟
عده‌ای مدعی هستند قرارگاه خاتم‌الانبیا تمام بازار را گرفته و جا را برای بخش خصوصی تنگ كرده است.
این در حالی است كه سهم قرارگاه خاتم‌الانبیا از بودجه ۷۰ هزار میلیارد تومانی عمرانی كشور فقط 2۷۰۰ میلیارد تومان است ضمن آن‌كه مشخص نیست كه این مبلغ را با اوراق، تهاتر یا پول نقد تسویه كنند.
بودجه دولت نشان می‌دهد سهم قرارگاه كمتر از 3درصد است و مابقی پروژه‌ها در اختیار سایر پیمانكاران قرار دارد.
امسال هم كه رقم بودجه ۶۳ هزار میلیارد تومان بود، سهم قرارگاه 2۳۰۰ میلیارد تومان بود.
دلیل این‌كه قرارگاه در انجام پروژه‌های عمرانی برجسته می‌شود این است كه بدون پول و اعتبار توانسته تمام پروژه‌ها را فعال نگه دارد، این در حالی است كه به سایر پیمانكاران اگر پول ندهند كار را تعطیل می‌كنند.
آنچه قرارگاه خاتم ساخت
پس از پایان جنگ تحمیلی، در سال 1368 بر مبنای اصل 147 قانون اساسی و موافقت فرمانده كل قوا مبنی بر مشاركت در امر بازسازی كشور، بخشی از توان مهندسی سپاه وارد عرصه سازندگی كشور شد و به این ترتیب قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) مشغول به كار گردید. قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) در سه دهه اخیر بسیاری از پروژه‌های زیرساختی عظیم كشور را كه قبلا شركت‌های خارجی انجام می‌دادند، به‌عهده گرفته است و ضمن به‌كارگیری صدها پیمانكار داخلی به رقیب سرسخت پیمانكاران خارجی تبدیل شده است.
در یك دهه اخیر با تشدید تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، همه پروژه‌هایی كه توسط خارجی‌ها انجام می‌شد، نیمه‌كاره رها شد، اما توان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) به مدد دولت‌ها آمد و یكی یكی این پروژه‌ها توسط قرارگاه خاتم، اجرایی شد.
هم‌اكنون قرارگاه به عنوان یك مجموعه تخصصی مجرب و توانمند در حوزه‌های راه و راه‌آهن، تونل و سازه‌های زیرزمینی، سد و بند انحراف، كانال و شبكه‌های آبیاری و زهكشی، معدن و صنایع معدنی، نفت، گاز و پتروشیمی، بنادر و سازه‌های دریایی، ابنیه و پل‌سازی، خطوط انتقال نفت، گاز و آب و نیز گرایش خدمات مشاوره مهندسی، پروژه‌های بزرگی را اجرا كرده كه از مهم‌ترین آنها می‌توان به این موارد اشاره كرد:
اجرای فازهای 15 و 16 پارس جنوبی به عنوان اولین پالایشگاه با مهندسی تمام‌ایرانی
اجرای فاز 13 رجب و فازهای 22، 23 و 24 پارس جنوبی
اجرای پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس به عنوان بزرگ‌ترین پالایشگاه میعانات گازی جهان و با هدف خودكفایی كشور در تولید بنزین و صادرات این محصول راهبردی
اجرای بیش از 4600 كیلومتر خطوط انتقال نفت و گاز در نقاط مختلف كشور
ایجاد 6 میلیارد لیتر مخزن بتونی و فلزی نفت و فرآورده‌های نفتی و افزایش ظرفیت مخازن ذخیره‌ساز راهبردی كشور تا دو برابر
اجرای 62 سد در كشور با حجمی بالغ بر 25 میلیارد مترمكعب ذخیره آب یعنی 50درصد كل حجم مخازن آب كشور
طراحی و اجرای بیش از 6400 كیلومتر خط انتقال آب در 15 استان كشور
طراحی و اجرای بیش از 400 كیلومتر تونل طویل انتقال آب
طراحی و اجرای بیش از 2600 كیلومتر آزادراه، بزرگراه و راه اصلی
طراحی و اجرای 4000 كیلومتر راه‌آهن
طراحی و اجرای 163 پل و تقاطع غیرهمسطح به طول 40 كیلومتر
اجرای بیش از 150 كیلومتر تونل راه و راه‌آهن
اجرای 280 كیلومتر مترو در شهرهای مختلف با 150 ایستگاه
اجرای بیش از 1500 كیلومتر راه روستایی در 9 استان كشور
اجرای شبكه سراسری فیبر نوری به طول 23 هزار كیلومتر
اجرای راه‌آهن سریع‌السیر تهران ـ قم ـ اصفهان به عنوان اولین قطار پرسرعت
احداث كارخانه مس سونگون و كارخانه آهن اسفنجی فولاد میانه و بافت
اجرای فاز نخست بندر شهید بهشتی چابهار
ساخت كشتی‌های اقیانوس‌پیما و سكوهای دریایی
به زیر كشت بردن 35 هزار هكتار از اراضی نقاط محروم و مرزی
كمك به مردم كشور در شرایط بحرانی از قبیل زلزله، سیل، برف و...
اجرای هزاران پروژه محرومیت‌زدایی در شعاع 70 كیلومتری پروژه‌ها
دارا بودن 13 هزار دستگاه تجهیزات و ماشین‌آلات منحصربه‌فرد عملیاتی و راهبردی
در اختیار داشتن بزرگ‌ترین و مجهزترین ناوگان لایروبی منطقه با امكان لایروبی 5/2 میلیون مترمكعب در ماه
در اختیار داشتن ناوگان شناوری و بالگردی به منظور پشتیبانی دریایی و هوایی پروژه‌ها
اشتغال 200 هزار نفر نیروی انسانی در پروژه‌های سراسر كشور با تمركز بر جذب نیروهای بومی در هر منطقه
ایجاد پژوهشكده سازندگی با هدف «تحقیق و توسعه» و حمایت از شركت‌های دانش‌بنیان در شناسایی و رفع گلوگاه‌های اقتصادی كشور
ارتباط تنگاتنگ با دانشگاه‌ها و مراكز علمی با هدف جذب فارغ‌التحصیلان و نخبگان كشور
سرمایه‌گذاری در ابرپروژه‌های كشور با هدف كمك به دولت در توسعه زیرساخت‌های كشور
همكاری با 5000 پیمانكار بخش خصوصی در اجرای پروژه‌ها و ایجاد چتر حمایتی برای آنها
ثبت تجربه و تولید دانش در قالب چاپ بیش از 200 عنوان كتاب و 2000 مقاله داخلی و خارجی
ضمیمه نوجوانه
تیتر خبرها
