زوری كه به حجاب نرسید
كشف حجاب، واقعهای است كه
بهدنبال تصویب قانونی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ در ایران رخ داد و به موجب آن، زنان و دختران ایرانی از چادر، روبنده و روسری منع شدند. این قانون اوج سیاستهای رضاخان در زمینه تغییر لباس بود كه از سال ۱۳۰۷ آغاز شده بود. این سیاستها واكنشهایی ازجمله قیام مسجد گوهرشاد را در پی داشت. به باور تاریخنگاران، سفر رضاشاه به تركیه در ۱۳۱۳ شمسی، بر نگرش او درباره میزان عقبماندگی ایرانیان نسبت به تركها اثرگذار بود و او را نسبت به اجرای كشف حجاب مصمم كرد. وی پس از سفر، به مستشارالدوله صادق، سفیر كبیر ایران در تركیه گفت: «هنوز عقب هستیم و فورا باید با تمام قوا به پیشرفت سریع مردم خصوصا زنان اقدام كنیم.» صدرالاشراف نیز در خاطرات خود از تأثیر سفر تركیه بر رضاشاه یاد كرده و نوشته است: «رضاشاه پس از مسافرت به تركیه در اغلب اوقات ضمن اشاره به پیشرفت سریع تركیه، از رفع حجاب زنها و آزادی آنان صحبت و تشویق میكرد.»
در فاصله سالهای 1313 تا 1314 شمسی، اقدامات تبلیغاتی به منظور آمادهساختن افكار عمومی برای كشف حجاب انجام گرفت. جشنها و مجالس سخنرانی متعددی در این زمینه در تهران و دیگر شهرها برپا شد. كانون بانوان در اردیبهشت ۱۳۱۴ تحت نظارت وزارت معارف و به ریاست شمس پهلوی تأسیس شد. این كانون موظف بود مجالس مختلف سخنرانی برگزار كرده و از اشخاص معروف دعوت كند تا برای حضار راجع به مقام زن و مرد سخنرانی كنند. در تعقیب این سیاست به وزارت معارف دستور داده شد در مدارس كشور مجالس جشن و سرور و خطابه با رویباز و بدون حجاب برگزار شود و نیز تصمیم گرفته شد مدارس ابتدایی تا سال چهارم به صورت مختلط توسط زنان اداره شود. در نشریات نیز مقالاتی در انتقاد از حجاب به چاپ رسید. فرمان كشف حجاب به صورت رسمی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ صادر شد. در این روز، جشنی از طرف علی اصغر حكمت كه خود نقش فعال و مؤثری در این ماجرا داشت، در دانشسرای مقدماتی و در حضور رضاشاه برپا شد. در این جشن همسر و دختران شاه و جمعی از همسران وزیران و وكیلان بدون حجاب شركت داشتند. شاه طی نطقی همه زنان را به كنار گذاشتن حجاب تشویق و اعلام كرد تاكنون نیمی از جمعیت كشور به حساب نمیآمدند؛ زیرا در پرده به سر میبردند و ادامه داد نجابت و عفت زن به چادر مربوط نیست و زن روحا و اخلاقا میبایست عفیف باشد. از این تاریخ به بعد، استفاده از چادر یا هر سرپوشی، به جز كلاههای اروپایی، ممنوع اعلام شد. زنان محجبه حق ورود به خیابانها یا استفاده از وسایط نقلیه را نداشتند. كسبه نیز مجاز به فروش اجناس به زنان با حجاب نبودند. آنهایی كه جرأت میكردند در مقابل این بیقانونی خشونتبار ایستادگی كنند، با حمله و بیحرمتی مأموران شهربانی مواجه میشدند. اما در نهایت، با درخواست علما و مردم، این قانون در سال ۱۳۲۳ در دوره حكومت محمدرضا پهلوی لغو شد.