جامجم با انتشار خبر درگذشت رئیس مجمع نمایندگان سیستان و بلوچستان در تصادف جادهای از نبود زیرساختهای مواصلاتی در این استان خبر میدهد
خطر مرگ ! رانندگی ممنوع!
مرگ در جادههای سیستان و بلوچستان قدم میزند؛ از چابهار و میلك میگذرد، میرسد به میرجاوه، میرود تا سراوان و كهك، بعد راهش را كج میكند سمت پیشین و مهرستان، مرگ جادههای سیستان و بلوچستان را قرق كرده است؛ آنقدر كه شنیدن خبر تصادفهای جادهای در این استان عادی باشد و آمار مرگ و میرهای ناشی از تصادفات بالا. حالا آخرین خبری كه از تصادف در این استان منتشر شده خیلیها را شوكه كرده ؛ این بار مرگ یك قربانی نام آشنا از سیستان و بلوچستانیها گرفته و سراغ نماینده مردم ایرانشهر و سرباز در مجلس شورای اسلامی رفته؛ مرگی كه در كیلومتر ۴۵ محور زاهدان - خاش و در محدوده جونآباد، ناغافل از راه رسیده و بهجز این نماینده مجلس، جان دونفر دیگر را هم در این سانحه رانندگی گرفته.
تلفات هزارنفری در سال
امینی فرد پیش از این نطق هم بارها از وجود راههای ناایمن در استانش گلایه كرده و گفته بود: ضرورت دارد شاخصههای توسعه استان از همه لحاظ بیشتر از قبل مورد توجه مسؤولان كشوری قرار گیرد. او گفته بود: تلفات جادهای در كل كشور سالانه رقمی معادل 16 هزار نفر است و این در حالی است كه در استان سیستان و بلوچستان با وجود جمعیت پایین سه میلیون نفری استان، تلفات جادهای یك هزار نفر در سال است كه آمار بالایی است. موضوعی كه بارها مورد توجه و نقد كارشناسان و مسؤولان مختلف قرار گرفته و راه به جایی نبرده است. با این حال حالا كه خبر درگذشت این نماینده مجلس در استان سیستان و بلوچستان منتشر شده، دوباره نگاهها سمت معضلی برگشته كه كم قربانی نگرفتهاند.
محمد باسط درازهی، نماینده مردم سراوان و سیب سوران در مجلس شورای اسلامی در همین ارتباط به ما میگوید: مرحوم دكتر امینی فرد و همه نمایندگان استان به كرات تذكرات زیادی در حوزههای مختلف به وزارت به ویژه در حوزه راه و شهرسازی داده بودند با این مضمون كه مركز استان و جادههای منتهی به مركز استان هنوز هم رفت و برگشتی هستند و از هم جدا نیستند.
این همان ویژگی ای است كه نماینده مردم سراوان میگوید عامل بیشتر تصادفات جادهای در استانش است: «جادههای استان ما ویژگی خاصی دارند. بیشترشان به مرز منتهی میشوند و ترافیك رفت و آمدی در آنها زیاد است. با توجه به رونق صادرات پر از كامیون هستند، چه چابهار، چه میلك و چه میرجاوه و سراوان، چه در كهك و پیشین و بقیه نقاط استان، اكثرا با ترددهای بینالمللی روبهرو هستند، اما ظرفیت این حجم از تردد را ندارند.»
درازهی در توضیح بیشتر میگوید: اكثر جادههایی كه ساخته شدهاند، توسعه پیدا نكردهاند، بهخصوص در حوزه انتخابی خود من مثلا در مرز بین المللی كهك ما حد میانگین تردد روزانه 500 كانتینر را داریم كه این بهجز آمار بقیه ترددهاست درحالیكه خود جاده را برای 70 یا صد خانوار 30سال قبل كهك ساختهاند و توسعه هم پیدا نكرده !
4000 کیلومتر
راه روستایی نساخته
بالا رفتن آمار تصادفات در این استان حالا به نگرانی همه مردم تبدیل شده، آنقدر كه درازهی به نمایندگیشان به ما هشدار بدهد كه آمار قربانیان جادهای در استانش بالاست: مشكل اینجاست كه هیچكدام از جادههای استان ما به روز نیستند و با توجه به ترددهای بالای كامیون و كانتینر، بیشترشان از نظر ساختاری و آسفالت و ... هم فرسوده و خراب شدهاند و با این حال باز هم مرمت و روكش مجدد نمیشوند.
او اما اظهار امیدواری میكند دولت و مجلس، بالاخره با نگاه ویژه به این معضل، آمار مرگ و تصادفات جادهای را در این استان كاهش دهد و به همین بهانه میگوید: آقای امینی فرد در مسیری جانشان را از دست دادند كه یك جاده ترانزیتی است. چند روز قبل از ایشان هم، مولانا نظرمحمد زعیمی یكی از بزرگترین علمای اهل سنت سراوان در یك سانحه تصادف جانشان را از دست دادند كه مرگشان ضایعه بزرگی برای استان ما بود و ما شاهد این موضوع هستیم كه تصادف و مرگ در استان ما برای همه خانوادهها تكرار میشود و خانوادهای نیست كه یك یا چند قربانی تصادف نداشته باشد.
آماری كه به گفته درازهی به پنج كشته در هر هفته و 20 تا 30 كشته در ماه در جادههای این استان پهناور میرسد؛ آماری كه وقتی به روستای كهك میرسد همه خانوادهها را داغدار تصادف میكند . موضوعی كه درازهی درباره اش میگوید: ما روستایی داریم به نام كهك كه در این روستا هیچ خانوادهای نیست كه داغدار یك سانحه تصادف نباشد !
این اما همه ماجرا نیست و این نماینده مجلس با یك آمار تلخ دیگر از استانش، بار دیگر بر محرومیت این استان پهناور تاكید میكند و میگوید: ما بیش از 4000 كیلومتر راه روستایی نساخته در استان داریم، در حوزه انتخابی من این آمار بیش از هزار كیلومتر است! من مركز دهستانی دارم با 5000 نفر جمعیت كه هیچ نوع راه دسترسی به شهر ندارد و مردم با سختی زیاد رفت و آمد میكنند و واقعا لازم است در بودجه سال 99 كه در مجلس است، تمهیداتی برای سر و سامان دادن به جادههای مواصلاتی استان در نظر گرفته شود؛ بیشتر جادهها در استان ما شانه ندارند، محافظ و نرده ندارند و همین موضوع آمار تصادفها را بالا میبرد.
مطالبه بی پاسخ
یك ماه پیش ما در همین صفحه از درگذشت حسین علیمرادی جهادگر و مدرسه سازی گفتیم كه دشتیاری را برای جهاد انتخاب كرده بود؛ جوانی كه در یك سانحه رانندگی در این استان جانش را از دست داد و فقدانش به خبر داغ فضای مجازی تبدیل شد، مردی كه وجودش سبب خیر و بركت در منطقه بود. با تمام این تفاسیر كسی نیست كه باور نداشته باشد كه سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان كشور، محورهای مواصلاتی زیادی دارد كه به دلیل وسعت زیاد و پراكندگی این استان، فاصله زیادی از هم دارند و با این حال در اعتبارات ملی مورد بی مهری قرار گرفتهاند. همین است كه توسعه نیافتگی و محرومیت در بخشهای مختلف استان خودش را نشان میدهد و وقتی پایش به جادهها میرسد، صدها و هزارها قربانی میگیرد. موضوعی كه مورد توجه سیما رئیسی، فعال اجتماعی چابهاری هم قرار میگیرد و این بانوی نابینا دربارهاش به ما میگوید: وجود راههای دو طرفه، قوس و پیچهای فراوان در كنار سرعت زیاد، قاچاق سوخت، انسان و كالا و رعایت نكردن قانون از مهمترین دلایل افزایش تصادفات در استان ماست. اما در این بین بیشترین قربانی را استاندارد نبودن جادهها میگیرد و روزی نیست كه ما خبر مرگ یك عزیز را در سانحه تصادف نشنویم و خانوادهای نیست كه داغدار یك حادثه تصادف نباشد.
رئیسی به ما از خانم معلمی میگوید كه در مسیر رفت و آمدش به مدرسه از نكوچ قصرقند به نیكشهر، آنقدر تصادف دیده و تصادف كرده كه بالاخره برای حفظ جانش قید كارش را برای همیشه زده: این جاده یك مسیر حدود 40 دقیقهای است و این خانم معلم چند بار در این مسیر تصادف كرده بود بماند كه چقدر تصادف دیده بود. بهخاطر همین آخرش خانه نشینی را انتخاب كرد.
این فعال اجتماعی با اشاره به مرگ جهادگر تهرانی در دشتیاری هم میگوید: ما همیشه خبر تصادف و مرگ را میشنویم همه به ما میگویند كه شما مطالبه نمیكنید، درحالی كه این طور نیست ما مطالبه میكنیم اما صدایمان به جایی نمیرسد. الان هم كه دكتر امینی فرد را از دست داده ایم و واقعا این موضوع یك ضایعه بزرگ برای استان است .
حالا سیستان و بلوچستانیها امیدوارند این ضایعه بزرگ، حداقل نگاه ویژه دولت را به محرومیتهای استانها جلب كند؛ محرومیتی كه هر بار به یك شكل به این استان زخم میزند.
محرومیت؛ حتی در جادهسازی
در بالا بودن آمار تصادفات همیشه دلایل مختلفی كنار هم ردیف میشوند؛ از عوامل انسانی گرفته تا بحث نامناسب بودن جادهها و البته استاندارد نبودن خودروها! با این كه احمدعلی موهبتی استاندار سیستان و بلوچستان معتقد است علت ۸۵ درصد تصادفهای امسال این استان عامل انسانی است و برخلاف تصور عامه، جادهها فقط 3 درصد مقصرند و باید با فرهنگ سازی و ارائه آموزشهای عمومی از طریق رسانهها به كاهش حوادث رانندگی كمك كرد، درازهی به ما میگوید این ادعا را قبول ندارد و استاندارد نبودن جاده در استانی كه طولانی ترین جادهها را دارد، میتواند به خطای انسانی در رانندگی هم منجر شود.
در این بین عامل اصلی هرچه كه باشد، نمیتوانیم روی محرومیتی كه بر استان سیستان و بلوچستان سایه انداخته چشم ببندیم؛ محرومیتی كه عامل بسیاری از مشكلات در این استان شده است. آنقدر كه شهبخش گرگیج، نماینده سیستان و بلوچستان در شورای عالی استانها نیز در همین رابطه درباره وضعیت نابسامان جادههای این استان بگوید: شاخص دسترسی راه روستایی در كشور 75 درصد و در استان سیستان و بلوچستان 40 درصد است. همچنین میانگین آزاد راه در كشور 15 درصد و در استان ما صفر درصد است . بزرگراه استاندارد كشوری هم 30 درصد، اما در استان فقط 5/2 درصد است.
گرگیج اما در ادامه روی یك آمار تلخ هم دست میگذارد و میگوید: بر اساس آمار پزشكی قانونی میزان مرگ و میر در جادههای استان طی سال 97 نسبت به سال 96، 28 درصد افزایش داشته است. علاوه بر خسارات مالی بیش از هزار نفر در استان در سال 97 بر اثر سوانح رانندگی و تصادفات جادهای جان باختند و نزدیك به 9000 نفر نیز معلول شدند. در كنار عوامل دیگر جادههای ناایمن و بدون استاندارد لازم نیز یكی دیگر از عوامل فزاینده این حوادث است.