215سال پس از بتهوون
215 سال پیش وقتی لودویگ وان بتهوون پشت میزش نشست تا نوشتن سمفونی شماره پنجش را آغاز كند، احتمالا در مخیله‌اش هم نمی‌گنجید كه روزی، یك اركستر بزرگ و رسمی، بدون رهبر آن را روی صحنه ببرد. می‌گویند نه‌تنها برای اركستر سمفونیك تهران، بلكه شاید در تاریخ موسیقی بی‌سابقه است كه اعضای اركستری بزرگ و رسمی بدون رهبر روی صحنه رفته باشند.
پنجشنبه‌شب وقتی نت‌های سمفونی پنج بتهوون در تالار وحدت می‌پیچید، رهبری در كار نبود. شهرداد روحانی از چند روز پیش معلوم بود كه رهبر این اركستر در این اجرا نخواهد بود و منوچهر صهبایی هم پس از حرف‌هایی كه زد وسط اجرا گذاشته و رفته بود.
بنیاد رودكی طی روزهای گذشته با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام كرده بود: «با توجه به مشكلات پزشكی و به درخواست شهرداد روحانی، رهبر دائم اركستر سمفونیك تهران، تازه‌ترین كنسرت این اركستر به رهبری منوچهر صهبایی اجرا می‌شود».صحبت‌ها و انتقادهای تند صهبایی در واكنش به این اطلاعیه در حاشیه اجرا، باعث شد تازه‌ترین كنسرت اركستر سمفونیك تهران تبدیل به پرحاشیه‌ترین كنسرت این اركستر در سال‌های اخیر شود. كما این‌كه غیبت ناگهانی و طولانی مدت شهرداد روحانی در هفته‌های اخیر نیز در برخی محافل غیررسمی و رسانه‌ای باعث طرح برخی شایعات و حرف و حدیث‌ها درباره پشت پرده این جدایی شده بود.
صهبایی علیه روحانی چه گفت؟
منوچهر صهبایی، رهبر مهمان اركستر سمفونیك تهران، پیش از شروع كنسرت ضمن انتقاد از عملیات عمرانی «پهنه رودكی» كه به گفته او در رفت و آمد مخاطبان تاثیر منفی گذاشته توضیح داد: «من به هیچ عنوان قرار نبود كه در این كنسرت اركستر سمفونیك تهران، به عنوان رهبر حضور داشته باشم، اما گویا رهبر اركستر سمفونیك تهران به دلیل مشكلاتی كه به وجود آمده بود، دو هفته پیش بدون این‌كه با مسؤولان بنیاد رودكی صحبتی كرده باشد، از ایران فرار كرده است! بنابراین اگر چیز دیگری همچون دلایل پزشكی و از این نوع مسائل نوشته‌اند من قبول ندارم.»
بعد از این جملات صهبایی بود كه یكی از تماشاگران سالن با صدایی بلند اعلام كرد: «درست نیست شما پشت سر همكار خود چنین حرفی بزنید كه فرار كرده است!» و صهبایی نیز در واكنش به این صحبت‌ها گفت: «مطرب باید بره دنبال جایی كه مطربی‌اش رو بكنه!»
نیم‌ساعت بلاتكلیفی
آن‌طور كه در گزارش خبرگزاری مهر آمده، پس از حدود نیم ساعت شنیده‌ها حكایت از آن داشت به دلیل اوضاع نامساعد جسمی منوچهر صهبایی و تصمیم تعدادی از نوازندگان اركستر مبنی بر حضور نیافتن روی صحنه، بالاخره تصمیم بر این شد‌ كه نوازندگان روی صحنه حاضر شده و به احترام تماشاگرانی كه بلیت این كنسرت را خریداری كرده‌اند با در نظر گرفتن این نكته كه منوچهر صهبایی روی صحنه حضور نداشته باشد، قطعاتی را بدون رهبر اجرا كنند.
محمدرضا كریمی در كنسرت مایستر اركستر سمفونیك تهران بعد از استقرار نوازندگان در محل اجرای خود خطاب به تماشاگران گفت: «متاسفانه در بخش اول كنسرت بی‌احترامی به آقای شهرداد روحانی شد كه ما تصمیم گرفتیم برنامه را در قسمت دوم اجرا نكنیم».
همین توضیح كوتاه كه موید شنیده‌ها بود باعث شد این‌بار تعداد بیشتری از تماشاگران نسبت به این اقدام نوازندگان اعتراض كرده و در محل استقرار خود با صدای بلند نسبت به این تصمیم آنها موضعگیری كنند. شرایطی كه حتی باعث شد تعدادی از تماشاگرانی كه در ردیف‌های مختلف سالن نشسته بودند، در واكنش به غیبت منوچهر صهبایی و این اقدام نوازندگان صندلی خود را ترك كنند.
سرانجام بعد از دقایقی بگومگوی پرحاشیه، نوازندگان اركستر دو قطعه را بدون رهبر اركستر اجرا كردند تا تماشاگران شاهد یكی از پرحاشیه‌ترین كنسرت‌های تالار وحدت در ماه‌های اخیر باشند.



شرمنده‌ایم خانم کوته!
اجرای پنجشنبه‌شب اركستر سمفونیك تهران، یك مهمان خارجی هم داشت؛ میترا كوته، نوازنده اتریشی پیانو كه به‌عنوان سولیست مهمان این اركستر را همراهی كرد. او در اجرای اوورتور اكمونت اثر لودویك فان بتهوون و كنسرتو شماره۲
سرگئی راخمانینف كه برای پیانو و اركستر نوشته شده مشاركت داشت. حسابی شرمنده ایشان شدیم كه میزبان خوبی نبودیم و تالار وحدت را صحنه چنین نزاع تمام‌عیاری كردیم.



منوچهر صهبایی: رهبری اركستر فقط مو تكان‌دادن نیست!
منوچهر صهبایی هنوز در حال طی دوره نقاهت است. می‌گوید با این احوالش پذیرفتن جایگزینی رهبر اركستر سمفونیك تهران را به چیزی جز فداكاری نباید تعبیر كنیم. او هنوز هم عصبانی است و از حرف‌هایی كه پنجشنبه‌شب در تالار وحدت به زبان آورده و اعضای اركستر و همچنین برخی تماشاگران را آزرده پشیمان نیست.
به نظر می‌رسد غائله پنجشنبه‌شب تالار وحدت پیشینه‌ای دارد و این‌طور نیست كه شما ‌ناگهان عصبانی شده باشید. ماجرا از چه قرار بود؟
شهرداد روحانی از وقتی گمان كرد با توجه به اتفاقات اخیر ممكن است آمریكا به ایران حمله كند در فكر فرار از کشور بود. در این میان، برگزاركنندگان اجرای اركستر سمفونیك تهران گیج و مستاصل سراغ من آمدند و اصرار كردند جای او را بگیرم. من آپاندیسم را عمل كرده بودم و با آنتی‌بیوتیك سر پا بودم. كلی زحمت كشیدیم و اركستر را برای اجرای بهمن‌ماه آماده كردیم.
در این میان من به بنیاد رودكی ‌- كه همیشه با هم روابط حسنه‌ای داشته‌ایم - اصرار كردم كه واقعیت را در رابطه با شهرداد روحانی به مخاطبان این اركستر بگویند. اصرار داشتم بگویند كه او فرار كرده و این اركستر را به حال خود رها كرده است. البته خروج او از كشور تصمیم شخصی اوست و به كسی هم ربطی ندارد، اما جوانمردانه نیست اعضای گروهت را به امان خدا رها كنی و سپس از آنجا یعنی آمریكا بگویی كه به خاطر مسائل پزشكی از اركستر جدا شده‌ای.
خودتان می‌فرمایید خروج ایشان از كشور به كسی ربطی ندارد، بنابراین چه چیزی شما را اینقدر  ناراحت كرده است؟
دروغ! من حقیقت محض را گفتم. گفتم كه ایشان فرار كرده است. این را بارها به اعضای اركستر هم گفتم. شاید پیش از این نشنیده‌اند كه این را گفته‌ام كه حالا وقتی روی صحنه تالار وحدت این را گفتم اینقدر برآشفتند. من از این ناراحتم كه چرا روابط عمومی بنیاد رودكی نیز مثل شهرداد روحانی دروغ گفته است. چرا صرفا حرف‌های خود روحانی را مبنی بر مشكلات پزشكی و بیماری مد نظر قرار داده است. من حتی بارها اصرار كردم كه باید حقیقت را طی بیانیه‌ای بگویید و سپس من حاضرم رهبری این اركستر را به‌‌عهده بگیرم. اما مدام امروز و فردا كردند و رسیدیم به شب اجرا و مجبور شدم خودم آنجا حقیقت را بگویم.
قبول دارید تند رفتید؟ بهتر نبود استاد روحانی را «مطرب» خطاب نكنید؟
نه، اصلا تند نرفتم. از حرف‌هایم پشیمان نیستم چون حقیقت را گفتم. منظور بدی از واژه «مطرب» نداشتم؛ به حقیقتِ كار ایشان اشاره كردم. من بارها وقتی خواسته‌ام موسیقی تفریحی گوش بدهم، آثار خانواده روحانی را گوش داده‌ام. انوشیروان روحانی از همان ابتدا كارش این نوع از موسیقی بوده و كارش را هم بلد است. اتفاقا شهرداد روحانی با استعدادی بسیار كمتر از او به موسیقی تفریحی تعلق دارد. حرفم را تكرار می‌كنم، چون دلسوز موسیقی هستم. چون معتقدم این اركستر به خاطر چوب لای چرخ دیگران گذاشتن به دست روحانی افتاده است.
یعنی معتقدید عملكرد شهرداد روحانی در رهبری اركستر سمفونیك تهران عملكرد قابل قبولی نبوده است؟
ایشان اركستر را نابود كرده است. طی پنج سال بلایی سر این اركستر آمده كه هیچ‌یك از نوازنده‌ها نمی‌توانند درست ساز بزنند. البته هر یك به طور جداگانه نوازنده‌‌های خوبی هستند. اما اركستر مثل اجتماع و رهبری آن كاری اجتماعی است. كسی به آنها یاد نداده چطور باید به سبك برسند در نوازندگی. رهبری اركستر فقط ژست‌گرفتن و موتكان‌دادن نیست. رهبر اركستر، هم از نظر فنی و تكنیكی باید صلاحیت داشته باشد هم از نظر اخلاقی. اركستر سمفونیك تهران هیچ نظم و ترتیبی ندارد. نابود است. فكر می‌كنید آقای روحانی چطور رهبر اركستر شد؟ او در آمریكا كار مطربی می‌كرد. موسیقی تفریحی كار می‌كرد. ‌یكباره آمد ایران و ادعای رهبری كرد. اواخر هم كه من آمدم این اركستر را آماده كنم با برخی اعضا طوری رفتار كردند كه بگذارم بروم.
باز هم می‌گویم من نه از مدیر بنیاد رودكی، بلكه از عملكرد نسنجیده روابط عمومی این بنیاد به خاطر این‌كه دلایل دروغ روحانی را به عنوان دلایل كناره‌گیری او از اركستر منتشر كردند ناراحتم.