نخستین ساخته سینمایی سروش صحت این روزها در حال اکران است؛ 2 منتقد سینما از ویژگیهای این فیلم میگویند
بیــا بــا مـرگ بــرقص
سروش صحت، بازیگر و كارگردان تلویزیون در نخستین اثر سینمایی خود، این روزها با فیلم «جهان با من برقص» بر پرده سینماها حضور دارد؛ فیلمی كه نه تنها سیمرغ بهترین كارگردانی را در سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم فجر، بلكه دیپلم افتخار بهترین بازیگر مرد را برای علی مصفا از آن خود كرد. شاید بتوان گفت كه فیلم «جهان با من برقص» به نوعی بد شانسی آورد كه در روزهای منتهی به جشنواره فیلم فجر اكران عمومی شد، اما به هر حال امیدواریم كه گیشه خودش را پیدا كند. خود صحت میگوید كه مرگ همیشه از دغدغههای اصلی زندگی اش بوده و به همین خاطر هم كه مرگ را دستمایهای كرده برای ساخت فیلم اش. جهان (با بازی علی مصفا) در آستانه مرگ است و به همین دلیل دوستانش برای آخرین تولد او دورهم جمع میشوند، همین دور هم جمع شدن باعث میشود آنها درباره زندگی و خودشان فكر كنند و باقی ماجراها. به جز علی مصفا، جواد عزتی، هانیه توسلی و پژمان جمشیدی هم از بازیگران این فیلم هستند. جامجم در گزارش پیش رو نظر دو منتقد سینما را درباره این فیلم جویا شده كه در ادامه میخوانید.
مصطفی جلالی فخر، پزشك و منتقد سینما نخستین فیلم سینمایی سروش صحت را شبیه به شخصیت خود صحت میداند. او در گفت و گو با جامجم بیان میكند: جهان با من برقص از آن فیلمهای حال خوب كن است. درست چسبیده به دیوار مرگ، سرخوش و سرزنده، سبك تازهای از زندگی را خلق كرده. شبیه خود سروش صحت و تاكسی نوشتهایش. شبیه همان سالهایی كه ساعتها روی یك پله در كرمان مینشسته و مردم را و همسر آینده اش را دید میزده. روی خط مرگ، در حالیكه «پایان» را به هجو كشیده، زیست عطارگونهای را تجربه میكند. رفت و برگشت درست حسها و واژهها میان آدمهای متفاوتی است كه زیر سقف فهم زندگی جمع شدهاند.
او در ادامه تصریح میكند: واقعیت و انتزاع، دو روی یك سكه میشوند. بخش طویله و همكلامی با گاو، اهمیت موضوعی مهمی دارد. كادرهای چشمنواز كارت پستالی و چند بار نمادگراییهایش هم در مرز باریكی، جایگاه قابل قبولی مییابد و از فیلم بیرون نمیزند. فیلم به معاشرت سرخوشانهای با دقیقههای عادی حیات میرسد و همه چیز باورپذیر است. با مجموعه بازیگرانی كه درست و به اندازه و تكمیلكننده هم، بازی زندگی میكنند. جملات و توصیههای «قدر زندگی را بدانی» به كلیشه تبدیل شده است، اما فیلم میتواند همین حرفهای تكراری را به شكل دلپذیری ارائه دهد.
لطیف و متفكرانه
یاسمن خلیلی فرد، نویسنده و منتقد سینمایی با نگاهی به عقبه كارگردانی سروش صحت، جهان با من برقص را اثری متفكرانه قلمداد میكند. او به جامجم میگوید: جهان با من برقص نخستین فیلم بلند سینمایی سروش صحت است كه پیشتر تجربه ساخت چند سریال موفق را در تلویزیون داشته است. فیلم او اثری حرفهای، لطیف و در عین حال متفكرانه است با شخصیتهایی كه بهخوبی آنها را میشناسیم.
او ادامه میدهد: جهان با من برقص فیلمی است كه با لحنی طنز به یكی از تلخترین حقیقتهای زندگی بشر یعنی مرگ میپردازد. صحت كه خود، فیلمنامه فیلمش را نوشته است، به درستی از نشانهها و اسلوبهای ژانری در جهت دستیابی به واقعهای مهلك استفاده میكند. واقعهای كه آدمهای قصه با شوخیها، نمكپرانیها و بعضا دعواها و بگومگوهایشان آن را به شدت باورپذیر و تلطیفشده میكنند. سروش صحت ضمن آن كه میكوشد فضای كار خود را كاملا رئالیستی از آب درآورد وجوه سوررئالی را نیز در بطن كارش قرار میدهد تا به موازات رخدادهای كاملا واقعگرایانه داستان، بر بعد ماورایی و غیرمادی آن نیز تسلط داشته باشد. موسیقی ذهنی جهان (با بازی خوب علی مصفا) و آن مینیبوس قرمز در حال گذر به ظرافت بر نشانههایی دلالت میورزند كه فیلمساز از بیان مستقیم آنها اجتناب كرده است؛ مفاهیمی كه در لایههای زیرین متن كار قابل خوانش هستند.
خلیلیفرد با اشاره به مهارت روایتپردازی صحت خاطرنشان میسازد: سروش صحت در جهان با من برقص ثابت میكند كه مهارت بسیاری در روایتپردازی دارد و درام را بینقص و بیسكته جلو میبرد. او از هیچیك از شخصیتهایش غافل نمیشود و به میزان مساوی به همهشان توجه نشان میدهد و روابطشان را با یكدیگر موشكافانه بررسی میكند و تفاوت جهان با من برقص با دیگر نمونههای مشابه آن شاید همین باشد كه فیلمساز تمركز خود را به صورت همهجانبه بر شخصیت اصلی در حال احتضارش نشانه نرفته و گاه با برجسته ساختن دیگر شخصیتهای فیلم و ارجحیت یافتن آنها بر شخصیت اصلی علاوه بر تكامل شخص آن یت اصلی به وسیله اطرافیانش، سایه سنگین مرگ بر كل فضای قصه را نیز كمرنگ و بیاهمیت میكند و بر لزوم جدی نگرفتن مرگ تاكید میورزد.
نویسنده كتابهایی چون «نقش جنگ بر سینماى غیرجنگى ایران» و «یادت نرود كه...» به این فیلم نقدهایی را هم وارد میكند. او میگوید: تنها ایرادی كه شاید بتوان بر این فیلم وارد دانست، این است كه در این جمع دوستان، طیف سنی آنها با یكدیگر متفاوت است و اشارهای به بستر شكلگیری این روابط دوستانه نمیشود كه دستكم مخاطب بتواند پاسخش را درباره دلیل تفاوت سنی آشكار میان این دوستان دریافت كند؛ شاید كمی نزدیكتر شدن به هر یك از این شخصیتها به صورت مجزا میتوانست این ایراد كوچك را نیز مرتفع سازد.
خلیلیفرد یادآور میشود: جهان با من برقص حاصل مجموعه درستی از انتخابهاست كه به خلق فیلمی شسته رفته و قابل اعتنا منجر شده است. فیلم بازیهای خوبی دارد. با آنكه شاید به دنیای درونی تك تك شخصیتهایش نزدیك نشود، اما در طرح شخصیتها نسبتا موفق بوده است.