پناهندگان جهان به روایت آمار

پناهندگان جهان به روایت آمار

از سال 1979 یعنی با آغاز اشغال افغانستان از سوی شوروی سابق تا به امروز، بیش از 40 سال است كه بخش زیادی از اتباع این كشور به دلیل ناامنی و مشكلات اقتصادی ناچار شده‌اند به كشورهای دیگر مهاجرت كنند. اكنون نیز براساس آمار آژانس پناهندگان سازمان ملل حدود دو میلیون و 600هزار پناهنده افغانستانی ثبت‌شده در 70 كشور جهان زندگی می‌كنند كه البته 95درصد این جمعیت از سوی دولت‌های ایران و پاكستان میزبانی می‌شوند. 
از میان افغانستانی‌هایی كه به صورت قانونی در ایران اقامت دارند، بیش از 951 هزار نفر دارای كارت آمایش هستند و نزدیك به 450 هزار نفر از آنان نیز با گذرنامه كشور خود و ویزای اقامتی ایران در كشورمان حضور دارند. همچنین پیش‌بینی می‌شود حدود 5/1 تا دو میلیون افغانستانی فاقد مدارك هویتی نیز ساكن ایران هستند. بر این اساس هم‌اكنون حداقل دو میلیون و 900 هزار تبعه افغانستان در ایران زندگی می‌كنند.
از منظر تعاریف آژانس پناهندگان سازمان ملل، صرفا افغانستانی‌هایی كه كارت آمایش دارند، پناهنده ثبت‌شده در ایران محسوب می‌شوند. همچنین آمار این آژانس نشان می‌دهد علاوه بر پناهندگان افغانستانی، بیش از 28 هزار پناهنده ثبت‌شده عراقی نیز در سرزمین ما اقامت دارند و بر این اساس، جمعیت همه پناهندگان ثبت‎شده در ایران به حدود 970 هزار نفر می‌رسد. این آمار ایران را در جایگاه دومین كشور میزبان پناهندگان در وضعیت طولانی‌مدت و ششمین كشور میزبان بزرگ‌ترین جمعیت پناهندگان در جهان قرار می‌دهد. بر این اساس تا پایان سال 2018 میلادی، كشورهای تركیه با میزبانی از 7/3میلیون پناهنده، پاكستان با میزبانی از 4/1میلیون پناهنده، اوگاندا با میزبانی از 2/1میلیون پناهنده، سودان با میزبانی از 1/1 میلیون پناهنده و آلمان با میزبانی از 1/1 میلیون پناهنده در رتبه‌های یك تا پنج میزبانی از بیشترین جمعیت پناهندگان قرار داشته‌اند.
باید توجه داشت براساس كنوانسیون مربوط به وضعیت پناهندگان كه سال 1951 به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل رسید، لفظ «پناهنده» صرفا به كسانی اطلاق می‌شود كه به علت ترس موجه از آزار و اذیت به دلایل مربوط به نژاد، مذهب، ملیت یا عقاید سیاسی در كشور مبدأ خود برای دستیابی به امنیت از مرزهای بین‌المللی عبور كرده‌اند. بر این مبنا فرد «مهاجر» نیز كسی است كه به میل خود برای داشتن شرایط زندگی، شغلی یا تحصیلی بهتر یا به دلایل انتخابی دیگر در كشوری غیر از سرزمین مادری خود اقامت می‌كند.
بر اساس این تعاریف و مطابق آمار آژانس پناهندگان سازمان ملل تا پایان سال 2018 میلادی، 25 میلیون و 900هزار پناهنده ثبت‌شده در كشورهای مختلف جهان اقامت دارند كه اتباع پنج كشور سوریه با 7/6 میلیون نفر، افغانستان با 7/2 میلیون نفر، سودان جنوبی با 3/2 میلیون نفر، میانمار با 1/1میلیون نفر و سومالی با 900 هزار نفر بیش از 50 درصد این جمعیت را تشكیل می‌دهند.