چرا می‌گوییم عملکرد مردم و مسؤولان از ابتدای شیوع کووید - 19 تاکنون افتخارآمیز بوده است؟
راز پیروزی مــلت بر کــرونا
بحران کرونا که از یکی دو ماه قبل جهان را درگیر کرده است همچنان ادامه دارد و آن‌طور که کارشناسان و سازمان بهداشت جهانی می‌گوید در مورد زمان پایان آن هنوز نمی‌توان سخنی گفت. بر همین اساس شاید هنوز زود باشد که درباره عملکرد کشورها درخصوص نحوه برخورد با این بحران قضاوت کرد. اما اتفاقاتی که در همین یکی دو ماه در کشورها رخ داده یک ارزیابی کلی از مدیریت این بیماری در مناطق مختلف به دست می‌دهد که براساس اقدامات تمام بخش‌های نظام جمهوری اسلامی برای مقابله با کرونا، اعم از وزارت بهداشت، ستاد مقابله با کرونا، نیروهای مسلح، بسیج و گروههای جهادی و... مقایسه وضعیت آماری و میدانی کشورمان با دیگر کشورها در ماه‌های گذشته، می‌توان گفت مجموعه اقدامات صورت گرفته تحسین برانگیز و در دنیا کم نظیر بوده است. با در نظر گرفتن مجموعه شرایط کشور به‌خصوص وضعیت اقتصادی، تحریم‌‌های ظالمانه همه‌جانبه و تمام عیار دشمنان، یقیناً عملکرد نظام در مقابله با کرونا می‌تواند تبدیل به الگویی برای سایر کشورها باشد. ایران در سال‌های اخیر از زمین، آسمان، دریا، کشتی، هواپیما، بانک، بیمه، پول، نفت و دارو و غیره در تحریم ۱۰۰درصدی است و حتی از طریق ساز و کارهای انسان‌دوستانه نیز قادر به واردات دارو و مواد غذایی نیست اما همکاری ملت و حاکمیت توانسته موفقیت‌های چشمگیری را در عرصه مقابله با کرونا که از آن به عنوان یکی از بزرگ‌ترین بحران‌های انسانی یاد می‌شود، ثبت کند. پای کرونا در بیش از 200 کشور جهان باز شده. کرونا در آمریکا، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه و ایران، هر روز شهروندان را مبتلا می‌کند و قربانی میگیرد. در جدول آمار جهانی مبتلایان، ایران در رده دهم قرار دارد و طبق آخرین آمار منتشرشده تا تهیه این گزارش، 109هزار و 286 نفر در کشورمان به ویروس کرونا مبتلا شدهاند. آمار بهبودیافتهها نیز 87هزار و 422نفر است. وجه مهم افتراق کشور ما با سایر کشورهای درگیر در بحران کرونا، مؤلفه‌های درخشان فرهنگی، دینی و اجتماعی ایران است. مؤلفه‌هایی چون روحیه بسیجی، نوعدوستی، مسؤولیت‌پذیری، خانواده‌محوری، ایثار کادر درمانی و شکل‌گیری پدیده بی‌نظیر مجاهدان سلامت و... زمینه‌ساز اصلی عبور موفق ایران از یکی از بزرگ‌ترین و چندلایه‌ترین ابتلائات بشری خواهد بود. در این پرونده به بررسی دلایل موفقیت ایران در این بحران سخت پرداخته‌ایم:
همگرایی دولت - ملت
یکی از دلایل موفقیت جمهوری اسلامی ایران در مقابله با ویروس کرونا، همکاری و حمایت مردم است. کرونا یک ابتلای عمومی و در عین حال آزمونی برای دولت‌ها و ملت‌ها بود که خوشبختانه در کشورمان شاهد همبستگی میان مردم و دولت بودیم و به تعبیر رهبر انقلاب هر جایی که دولتمردان تصمیمات جدی و قاطعانه‌ای در زمینه کرونا اتخاذ کردند مردم نیز همراهی لازم را با آن تصمیمات داشتند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور نیز در یکی از جلسات ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا ضمن تشکر ویژه از مردم از همکاری بسیار خوب آنها با ستاد کرونا گفته بود. وی تاکید کرد ما در مراحل مختلف، فاصله‌گذاری‌های اجتماعی را مدنظر قرار دادیم و در هر مرحله‌ای مردم حمایت کردند. زمانی گفتیم از هر شهری می خواهید خارج شوید حتما باید کنترل و غربالگری شوید. اگر علامتی نداشتید به سفر ادامه دهید وگرنه باید به مبدا خود برگردید که مردم همکاری کردند. در مرحله دوم که گفتیم مردم از استان‌های خود جز موارد ضروری به استان‌های دیگر سفر نکنند و افراد مسافری که از موطن خود خارج شدند سریع‌تر به وطن اصلی خود برگردند باز هم شاهد همراهی مردم بودیم.
یکی از مظاهر مهم تبعیت مردم از دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا، خودداری آنها از حضور در پارک‌ها و بوستان‌ها در روز 13 فروردین بود. این در حالی بود که پیش از این تقریبا در خاطر هیچ یک از ایرانیان همچون روزی بدون حضور گسترده مردم در طبیعت ثبت نشده است.
صداقت و شفافیت جواب داد
جمهوری اسلامی ایران در 30 بهمن 98 که اولین مورد ابتلا به ویروس کووید-۱۹ در شهر قم شناسایی شد، بلافاصله آن را اعلام و به مردم درباره رعایت اصول بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری توصیه کرد. این در حالی بود که قرار بود دوم اسفند انتخابات دهمین دوره مجلس برگزار شود و پیش‌بینی می‌شد اعلام چنین خبری بر حضور مردم در اجتماعات حوزه‌های رای‌گیری تاثیر منفی بگذارد و میزان مشارکت مردم را پایین آورد. با این حال اطلاع‌رسانی درباره بیماری بدون هیچ‌گونه ملاحظه‌کاری به صورت شفاف انجام و هشدارهای عمومی به مردم داده شد. پس از آن نیز وزارت بهداشت از طریق سخنگو و کانال‌های اطلاع‌رسانی خود لحظه به لحظه آمار مبتلایان و فوت‌شدگان را اعلام می‌کند. انتشار اخبار مربوط به کرونا به‌رغم این‌که می‌توانست به خاطر نگرانی‌های بیش از اندازه مردم، تبعات زیادی برای کشور داشته باشد، اما حتی لحظه‌ای از سوی مسوولان متولی و مقامات در وزارت بهداشت قطع نشد.
این در حالی است که برخی کشورهای دیگر نظیر آمریکا در هفته‌های ابتدایی که درگیر این بیماری شده بود همچنان شرایط کشورشان را عادی جلوه دادند و آمار مبتلایان و فوت شدگان را بسیار ناچیز اعلام می‌کردند و همین موضوع به یکی از دعواهای سیاسی این روزهای آمریکا میان ترامپ و مخالفانش تبدیل شده است. رهبر انقلاب نیز در بیاناتی با اشاره به درگیر شدن کشورهای زیادی در دنیا با این بیماری تصریح کردند مسوولان ما از روز اول با صفا، صداقت و شفافیت خبررسانی کردند و مردم را در جریان قرار دادند، اما برخی کشورهای دیگر که این بیماری در آنها شدیدتر و همه‌گیرتر است، پنهانکاری می‌کنند.
حتی ایران از نمایندگان سازمان جهانی بهداشت دعوت کرد با حضور در ایران اطمینان حاصل کنند روند ارائه خدمات و کنترل این ویروس در بالاترین سطح در حال اجراست.
نماینده سازمان بهداشت جهانی طی این بازدیدها بیان کرد: ایران برای پیشگیری از ویروس کرونای جدید در آمادگی کامل قرار دارد و اطمینان کامل داریم در آینده‌ای نه چندان دور این ویروس کنترل شود.
جنبه‌های تمدنی، فرهنگی
از همان روزهای ابتدایی که اخبار نگران‌کننده مربوط به ورود کرونا منتشر شد آنچه موجب آرامش هر ایرانی می‌شد را می‌توان در فرهنگ غنی نوعدوستی و همدلی ایرانی‌ها دانست.
گسترش کرونا و اعمال محدودیت‌های بیشتر در کشور موجب تعطیلی بسیاری از کسب و کارها و در نتیجه بیکاری تعداد بسیاری از کارگران روزمزد شده و آنها را با مشکلات معیشتی روبه رو کرد، اما بسیاری از خیرین اقدام به ارائه کمک‌های مالی و بسته‌های حمایتی به این افراد کردند.
در همین ارتباط و به‌دنبال توصیه رهبر انقلاب به همدلی مومنانه نیز گروههای مختلفی اعم از حاکمیتی یا گروههای خودجوش مردمی تلاش‌های بسیاری برای رسیدگی به اقشار آسیب‌دیده داشتند.
نقش رهبری در مدیریت بحران
جمهوری اسلامی ایران مثل همه کشورهای دنیا برای مقابله با بحران کرونا نیازمند کار کارشناسی و بهره‌گیری از نظر متخصصان خبره و متبحر است. در چنین شرایطی اتخاذ تصمیمات جزیره‌ای حتما باعث آشفتگی اوضاع خواهد شد. بعد از شیوع بیماری ، ستاد مقابله با کرونا در سطوح بالای مدیریتی و با حضور مقامات عالی کشور به‌عنوان مرجع اصلی اتخاذ و ابلاغ تصمیمات کرونایی تشکیل شد. در این ستاد تصمیمات مهمی در سطوح مختلف از جمله تعطیلی مساجد، اماکن مذهبی، مدارس، مراکز خرید و پرتجمع و ... اتخاذ شد. با توجه به اهمیت تصمیمات صورت گرفته این امکان هم وجود داشت که به خاطر احساسات مذهبی بعضا با این تدابیر مخالفت‌ها و اعتراضاتی هم صورت گیرد اما با این وصف رهبر انقلاب به عنوان حامی اصلی ستاد مبارزه با کرونا بر تصمیمات کارشناسی و تخصصی تاکید داشتند. از سوی دیگر ایشان به همه نهادهای زیرمجموعه رهبری دستور دادند برای حل سریع این بحران با وزارت بهداشت همکاری کنند. رهبر انقلاب از هر فرصتی در سخنرانی‌های خود در این مدت برای تاکید بر ضرورت پیروی از تصمیمات ستاد ملی کرونا تاکید کرده‌اند. ایشان در روز درختکاری از مردم خواستند نسبت به توصیه‌های مسؤولان تخطی نکنند. همچنین ایشان در سوم فروردین در سخنرانی که به صورت زنده پخش شد مجددا به مردم توصیه کردند به دستوراتی که از سوی مسؤولان ستاد مبارزه با کرونا صادر می شود، عمل کنند. همچنین در ارتباط ویدئویی که یکشنبه گذشته با جسله ستاد ملی مقابله با کرونا داشتند، بار دیگر بر این نکته تاکید کردند که تابع نظر کارشناسی و تشخیص ستاد ملی هستند و نظر کارشناسی و بررسی‌شده ستاد را معتبر می‌دانند.
این حمایت‌های رهبر انقلاب از نظرات کارشناسی و تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا، باعث تقویت تصمیمات در این مقطع بوده و مسوولان را در پیشبرد کار بسیار یاری کرده‌است.
نقش «خانواده ایرانی»
کرونا در کنار مصائبی که داشت بسیاری از واقعیت‌های فرهنگ غنی و همدلانه اسلامی و ایرانی را آشکار کرد که یکی از آنها اهمیت نهاد خانواده در ایران بود. بعد از انتشار اخبار نگران‌کننده درباره شیوع کرونا بسیاری از مردم نگران سلامتی خود و خانواده‌هایشان بودند و سعی می کردند با رعایت حداکثر توصیه‌های بهداشتی، شرایط زندگی را برای محیط‌های خانوادگی ایمن سازند. اما این توجهات صرفا محدود به خانه و خانواده نبود بلکه سیل خروشانی از مهر و محبت در کشور راه افتاد تا با همدلی شرایط پراضطرابی که بواسطه شیوع بیماری در کشور حاکم شد آسان‌تر جلوه کند.
توجه به سالمندان یکی از نمودهای کارکرد خانواده در ایران است؛ موضوعی که در غرب کمتر دیده می‌شود. به‌طوری که یکی از وجوه رفتار کشورهای غربی با شیوع ویروس کرونا به بی توجهی آنها به سالمندان بر می‌گردد. در واقع رها کردن بیماران سالمند مبتلا به ویروس کرونا، جنبه دیگری از انحطاط اخلاقی کشورهای غربی در مواجهه با این بحران بود. اسپانیا اولین کشور غربی بود که خبر رسید در آن بیماران سالمند به حال خود رها می‌شوند. رسانه‌های غربی در همین زمینه گزارش دادند: «سربازان اسپانیایی که برای مقابله با شیوع کرونا فعالیت می‌کنند، بیمارانی را در خانه‌های سالمندان یافته‌اند که به حال خود رها شده و بعضی جان خود را از دست داده بودند. دادستانی اسپانیا تحقیقات در این باره را آغاز کرده است».در نیویورک نیز نسبت آمار ابتلا به مرگ‌ومیر بر اثر کرونا بین معلولان ساکن آسایشگاه‌های این شهر چند برابر افراد عادی است. به گفته فعالان حقوق بشر، علت این مساله این است که افراد کم‌توان و از کار افتاده، شهروند درجه دو تلقی می‌شوند. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، «به افراد کم‌توان بی‌توجهی می‌شود. عده‌ای فکر می‌کنند جان این معلولان از من و شما ارزش کمتری دارد، این کاملا اشتباه است».پزشکان ایتالیایی نیز می‌گویند که بعد از هجوم مبتلایان به کووید- ۱۹ به بیمارستان‌ها، آنها مجبور شدند مانند «دوران جنگ» مبتلایان را برای درمان براساس «سن و وضع سلامتی» انتخاب کنند و این امر باعث ایجاد شوک عمیقی در ایتالیا شد.
تحریم، مردم ایران را آبدیده کرد
در طول سده‌های مختلف بحران‌های زیادی از سر مردم ایران گذشته‌است. وقوع جنگ‌های جهانی اول و دوم، قحطی و بیماری‌های عفونی و واگیردار دوره‌های قاجار و پهلوی، هشت سال جنگ تحمیلی، سیل، زلزله، آتش‌سوزی و بحران‌های دیگر در سده اخیر باعث شده مردم ایران تجارب مختلفی را برای همزیستی یا مقابله با این بحران‌ها پیدا کنند. وقوع این تعداد بحران‌ها و تنش‌ها شرایطی را به لحاظ روانی برای مردم ایران فراهم آورده که روان‌شناسان از آن تعبیر به تاب‌آوری اجتماعی می‌کنند. به عبارت دیگر مردم ایران طی دهه‌های مختلف سختی‌هایی را تحمل کرده‌اند که آنها را برای این بحران‌ها به نوعی آبدیده کرده‌است و در کنار تاب و تحملی که در قبال سختی‌ها نشان داده زمینه همگرایی و مشارکت اجتماعی نیز بالاتر رفته است.
اما در کنار همه این سختی‌ها تحریم‌هایی که در سال‌های مختلف پس از انقلاب علیه مردم ایران اعمال شده و در سال‌های اخیر با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا به یک جنگ تما‌م‌عیار اقتصادی تبدیل شده است مردم و حاکمیت ایران را به شکلی تربیت‌کرده که توانسته‌اند دوران کرونا را به بهترین نحو مدیریت کنند و این در حالی است که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته در تامین مواد اولیه مورد نیاز مردم درمانده‌اند.
نبود آمادگی در کشورهای غربی
ایران در کنار برخی دیگر از کشورها به‌سرعت روند ابتلا به بیماری و مرگ و میر را طی کرد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان صبر و تحمل مردم ایران در مقایسه با سایر کشورها به‌ویژه غرب و آمریکا بیشتر است. برخی کشورهای غربی به محض شیوع این بیماری علاوه بر ضعف در عرصه بهداشت و درمان، با برخی پدیده‌های اجتماعی نظیر ناسازگاری مردم مواجه شدند. غربی‌ها در طول صدسال گذشته به‌جز فتنه عالم‌سوز جنگ جهانی دوم با پدیده‌ای با این وسعت مواجه نشدند و اساسا در شرایط سخت قرار نگرفته‌بودند و وقوع کرونا در بسیاری از این کشورها وضعیت اجتماعی ناپایداری را ایجاد کرده‌است. در همین زمینه ادوارد اسلاوسکوات در تارنمای آنتی امپایر نوشت: ترس و توهین‌های بی‌فکر در سراسر دنیای غرب مشاهده می‌شود و بازگشت از این وضعیت ساده نخواهدبود. خودکشی فرهنگی، سیاسی، معنوی و اقتصادی همه‌جانبه‌ای در حال وقوع است. شاید حتی یک جنگ کوچک سرگرم‌کننده باشد.
فرماندهی عملیاتی موثر
مقایسه‌ای میان عملکرد نهادهای مسؤول در زمینه مقابله با کرونا با عملکرد نهادها در مواقع مشابه، سرنخ‌های خوبی در خصوص دلایل موفقیت در این بحران به دست می‌دهد.
از زمانی که شیوع کرونا در کشور مسجل شد، بلافاصله ستاد ملی مبارزه با کرونا با محوریت وزارت بهداشت شکل گرفت و هر روز خبرهای برگزاری جلسات این ستاد منتشر شد.
انتشار تصاویر اعضای حاضر در این جلسات و حضور وزیر بهداشت در برنامه‌های مختلف نشان از پای کار بودن وزارت بهداشت و کادر درمانی در این ماجرا داشت و معاون وزیر بهداشت و سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز به صورت روزانه گزارش‌هایی از روند مقابله با بیماری ارائه می‌کردند.
از سوی دیگر فداکاری کادر درمان در این ماجرا موضوعی بود که مردم از نزدیک آن را لمس کردند و به وضوح مشاهده شد که تمام ظرفیت‌ها در این عرصه پای کار آمده‌است.
مقایسه این وضعیت با ماجرایی چون گرانی بنزین که حتی هیچ‌کس حاضر نشد مسوولیت آن را بر عهده بگیرد، به‌خوبی نشان می‌دهد که پای کار بودن نهادها در مسائل ملی چقدر می‌تواند در جلب اعتماد مردم و بسیج کردن افکار عمومی موثر باشد.
در ماجرای مقابله با کرونا، حاضر بودن مسؤولان در میدان عملا بر اعتماد مردم افزود و همین مساله به اجرای بهتر تصمیم‌گیری‌ها منجر شد که نتیجه آن مهار نسبی این بیماری بود.
همگرایی دولت - حاکمیت
از اواخر بهمن‌ماه سال گذشته که ماجرای حضور و شیوع ویروس کرونا در ایران رسانه‌ای شد فضای کشور با توجه به اخباری که از میزان مصائب و آلام این بیماری در چین به گوش مردم رسید تا حدودی ملتهب بود و بسیاری نگران این بودند که در شرایط کنونی و با توجه به تنگناهای موجود اقتصادی و تحریم‌ها امکان مقابله مناسب با این پدیده در کشور فراهم نشود. از سوی دیگر رسانه‌های بیگانه نیز مسابقه‌ای را برای ترور روانی مردم ایران در عرصه رسانه‌ای و مجازی به راه انداخته‌اند. تیم رسانه‌ای غرب در حرکت هماهنگ، ضمن بزرگ‌نمایی مشکلات موجود و پنهانکاری درباره عملکرد و اقدمات مثبت کادر درمانی و نهادهای حاکمیتی درصدد بحران‌سازی بود و حتی کار را به جایی رسانده بود که ضمن متهم کردن نظام جمهوری اسلامی به مخفیکاری، کشورمان را به عنوان عامل شیوع این بیماری در منطقه معرفی کند. از سوی دیگر در بسیاری از برنامه‌های خبری رسانه‌هایی مثل بی‌بی‌سی، من و تو، ایران اینترنشنال و صدها شبکه مرتبط با رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب منطقه سعی در القای این موضوع داشت که اعتقادات شیعی مردم ایران عامل اصلی گسترش و شیوع این بیماری است.
فائق آمدن بر شوک اولیه
بعد از چند روز سردرگمی به واسطه نگرانی‌های موجود از ورود کرونا به ایران، نهادهای حاکمیتی یکایک به میدان آمدند و با همدلی تلاش گسترده‌ای را برای مقابله با این بیماری و کم‌کردن تبعات آن انجام دادند. تدابیر رهبری و مراجع تقلید در عرصه دینی و تعطیلی اماکن مذهبی و مراسم و مناسکی مثل نماز جمعه و جماعات قدم اول برای مقابله با این بیماری بود. از سوی دیگر نیروهای مسلح با هماهنگی و تدابیر صورت‌گرفته زیر نظر ستاد مقابله با بیماری کرونا پای کار آمدند و ضمن پشتیبانی از کادر درمانی و فراهم‌آوردن امکاناتی برای تولید تجهیزات پزشکی و برقراری مقرارت ویژه برای ترددهای عمومی و بین شهری و همچنین جلوگیری از فعالیت‌های اصنافی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار داشتند شرایط بهتری را برای کشور به وجود آ‌وردند. از سوی دیگر با تدابیر صورت‌گرفته از سوی دستگاه قضا دادگاه‌های ویژه برای رسیدگی به پرونده محتکران اقلام بهداشتی و پزشکی تشکیل شده است. همچنین بیش از صدهزار زندانی آزاد شده و قضات هم نسبت به صدور احکام برای مجازات های جایگزین حبس اهتمام دارند و به لحاظ اداری نیز امکاناتی را برای مراجعات غیرحضوری در نظر گرفتند. ادامه این روند طی دو ماه گذشته باعث شد روند ابتلا به این بیماری و مرگ در ایران روند کاهشی و آمار بهبودیافتگان نیز فزونی پیدا کند.
پای‌کارهای همیشگی
بعد از همه‌گیری کرونا در بیش از 200 کشور دنیا، دولت‌ها تدابیر خاصی را برای مواجهه با این بیماری در پیش گرفتند، اما مدل و تجربه رفتاری دولت و ملت ایران با این پدیده از ویژگی‌های خاصی برخوردار است؛ شیوه‌ای کاملا بومی و منحصر به فرد.
در سایر کشورهای دنیا، وظیفه برخورد با بحران‌ها از جمله شیوع بیماری‌های فراگیر با دولت است،اما در جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مدیریت قضیه از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت،گروههای خودجوش مردمی، نیروهای بسیجی و گروههای جهادی نقش بسیار قابل توجهی در مقابله با شیوع کرونا داشتند.بعد از شیوع کرونا در همه استان‌ها، بسیجی‌ها و گروههای جهادی همراه مسوولان و نیروهای نظامی وارد عرصه شدند. شیوه کار این گروه‌ها شبانه‌روزی بود و هم در پاکسازی، گندزدایی و ضدعفونی کردن محیط شهری وارد عمل شدند و هم در تهیه مواد ضدعفونی کننده و تهیه ماسک و اقلام حفاظتی و بهداشتی در برابر کرونا به صورت جهادی شرکت کردند. گروههای جهادی و بسیجی در این مقطع از ظرفیت‌های مردمی کمال بهره را بردند و حتی برای کمک به کادر درمانی برای نگهداری و مراقبت از بیماران در بیمارستان ها هم پا پیش گذاشتند.کمک به طبقات فرودست و کم درآمدجامعه که در پی وقوع و شیوع کرونا از فعالیت‌های اقتصادی خود بازمانده بودند از دیگر اقدامات گروههای جهادی بود.به گفته رئیس سازمان بسیج سازندگی دراین چند ماه کرونایی،4800 کارگاه اقتصاد مقاومتی بسیج مشغول تولید ماسک شدند و اوج رفتارهای عاشقانه گروههای داوطلب و جهادی در رزمایش کمک مومنانه است که تا عید سعید فطر ادامه خواهد داشت و بیش از هفت میلیون بسته غذایی میان نیازمندان توزیع خواهد شد.
کرونا چپ و راست را هم‌جهت کرد
یکی از رازهای موفقیت نسبی ایران در مقابله با کرونا، پرهیز از برخورد سیاسی با این مقوله بود؛ موضوعی که از سوی همه جناح‌ها و گروههای سیاسی و مقامات و مسؤولان و اقشار مختلف رعایت شد. در ماجرای مقابله با کرونا شاهد بودیم ستاد ملی مقابله با کرونا با محوریت دولت و وزارت بهداشت به‌سرعت شکل گرفت و همه ظرفیت‌های کشور فارغ از دسته‌بندی‌های مرسوم سیاسی به حمایت از این سازوکار پرداختند و هر نهاد و گروه هر چه در توان داشت پای کار آورد تا کشور از این بحران عبور کند.
این موضوعی بود که در کمتر مقطعی شاهد بودیم و حتی در گذشته بعضا با این معضل روبه‌رو بودیم که در مسائل ملی، عده‌ای به دنبال تسویه حساب سیاسی بودند و احزاب و گروههای سیاسی همدیگر را متهم به کم‌کاری و کم توجهی به حقوق مردم می‌کردند.
اما در این مقطع همه گروه‌ها سریع دریافتند که کرونا چپ و راست نمی شناسد و در دایره اصولگرایی و اصلاح طلبی قرار نمی‌گیرد و جناح و جریان و تشکیلات نمی‌تواند با دو گانه‌سازی‌ها از آن بهره‌برداری سیاسی کند. طبعا در چنین شرایطی نیاز به همگرایی بیشتر بین احزاب و گروه‌ها احساس می‌شود. این حقیقت البته ضرورت خود را برای این گروه‌ها به اثبات رسانده و دیگر در فضاهای عمومی کمتر سخن از یارگیری و گروکشی‌های سیاسی در میان احزاب و گروه‌هاست. در حال حاضر آنچه بیشتر اهمیت دارد مقابله با این ویروس و هماهنگی و همکاری با نهادهای ذی‌ربط و مسؤول برای مبارزه با این بیماری است. از این روست که شاهدیم در بسیاری از محافل رسانه‌ای متعلق به جریان‌های سیاسی، ضرورت توجه به سیاست‌های اعلام شده از سوی دولت برای مقابله با این بیماری بیش از گذشته مورد تاکید قرار می گیرد.
یکی از دلایل موفقیت جمهوری اسلامی ایران در مقابله با ویروس کرونا، همکاری و حمایت مردم است. کرونا یک ابتلای عمومی و در عین حال آزمونی برای دولت‌ها و ملت‌ها بود که خوشبختانه در کشورمان شاهد همبستگی میان مردم و دولت بودیم و به تعبیر رهبر انقلاب هر جایی که دولتمردان تصمیمات جدی و قاطعانه‌ای در زمینه کرونا اتخاذ کردند مردم نیز همراهی لازم را با آن تصمیمات داشتند.
حسن روحانی، رئیس‌جمهور نیز در یکی از جلسات ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا ضمن تشکر ویژه از مردم از همکاری بسیار خوب آنها با ستاد کرونا گفته بود. وی تاکید کرد ما در مراحل مختلف، فاصله‌گذاری‌های اجتماعی را مدنظر قرار دادیم و در هر مرحله‌ای مردم حمایت کردند. زمانی گفتیم از هر شهری می خواهید خارج شوید حتما باید کنترل و غربالگری شوید. اگر علامتی نداشتید به سفر ادامه دهید وگرنه باید به مبدا خود برگردید که مردم همکاری کردند. در مرحله دوم که گفتیم مردم از استان‌های خود جز موارد ضروری به استان‌های دیگر سفر نکنند و افراد مسافری که از موطن خود خارج شدند سریع‌تر به وطن اصلی خود برگردند باز هم شاهد همراهی مردم بودیم.
یکی از مظاهر مهم تبعیت مردم از دستورات ستاد ملی مبارزه با کرونا، خودداری آنها از حضور در پارک‌ها و بوستان‌ها در روز 13 فروردین بود. این در حالی بود که پیش از این تقریبا در خاطر هیچ یک از ایرانیان همچون روزی بدون حضور گسترده مردم در طبیعت ثبت نشده است.
صداقت و شفافیت جواب داد
جمهوری اسلامی ایران در 30 بهمن 98 که اولین مورد ابتلا به ویروس کووید-۱۹ در شهر قم شناسایی شد، بلافاصله آن را اعلام و به مردم درباره رعایت اصول بهداشتی برای جلوگیری از ابتلا به این بیماری توصیه کرد. این در حالی بود که قرار بود دوم اسفند انتخابات دهمین دوره مجلس برگزار شود و پیش‌بینی می‌شد اعلام چنین خبری بر حضور مردم در اجتماعات حوزه‌های رای‌گیری تاثیر منفی بگذارد و میزان مشارکت مردم را پایین آورد. با این حال اطلاع‌رسانی درباره بیماری بدون هیچ‌گونه ملاحظه‌کاری به صورت شفاف انجام و هشدارهای عمومی به مردم داده شد. پس از آن نیز وزارت بهداشت از طریق سخنگو و کانال‌های اطلاع‌رسانی خود لحظه به لحظه آمار مبتلایان و فوت‌شدگان را اعلام می‌کند. انتشار اخبار مربوط به کرونا به‌رغم این‌که می‌توانست به خاطر نگرانی‌های بیش از اندازه مردم، تبعات زیادی برای کشور داشته باشد، اما حتی لحظه‌ای از سوی مسوولان متولی و مقامات در وزارت بهداشت قطع نشد.
این در حالی است که برخی کشورهای دیگر نظیر آمریکا در هفته‌های ابتدایی که درگیر این بیماری شده بود همچنان شرایط کشورشان را عادی جلوه دادند و آمار مبتلایان و فوت شدگان را بسیار ناچیز اعلام می‌کردند و همین موضوع به یکی از دعواهای سیاسی این روزهای آمریکا میان ترامپ و مخالفانش تبدیل شده است. رهبر انقلاب نیز در بیاناتی با اشاره به درگیر شدن کشورهای زیادی در دنیا با این بیماری تصریح کردند مسوولان ما از روز اول با صفا، صداقت و شفافیت خبررسانی کردند و مردم را در جریان قرار دادند، اما برخی کشورهای دیگر که این بیماری در آنها شدیدتر و همه‌گیرتر است، پنهانکاری می‌کنند.
حتی ایران از نمایندگان سازمان جهانی بهداشت دعوت کرد با حضور در ایران اطمینان حاصل کنند روند ارائه خدمات و کنترل این ویروس در بالاترین سطح در حال اجراست.
نماینده سازمان بهداشت جهانی طی این بازدیدها بیان کرد: ایران برای پیشگیری از ویروس کرونای جدید در آمادگی کامل قرار دارد و اطمینان کامل داریم در آینده‌ای نه چندان دور این ویروس کنترل شود.
جنبه‌های تمدنی، فرهنگی
از همان روزهای ابتدایی که اخبار نگران‌کننده مربوط به ورود کرونا منتشر شد آنچه موجب آرامش هر ایرانی می‌شد را می‌توان در فرهنگ غنی نوعدوستی و همدلی ایرانی‌ها دانست.
گسترش کرونا و اعمال محدودیت‌های بیشتر در کشور موجب تعطیلی بسیاری از کسب و کارها و در نتیجه بیکاری تعداد بسیاری از کارگران روزمزد شده و آنها را با مشکلات معیشتی روبه رو کرد، اما بسیاری از خیرین اقدام به ارائه کمک‌های مالی و بسته‌های حمایتی به این افراد کردند.
در همین ارتباط و به‌دنبال توصیه رهبر انقلاب به همدلی مومنانه نیز گروههای مختلفی اعم از حاکمیتی یا گروههای خودجوش مردمی تلاش‌های بسیاری برای رسیدگی به اقشار آسیب‌دیده داشتند.
کمک‌های مالی قابل توجهی توسط هیات‌های مذهبی و خیریه‌ها برای اختصاص به موارد ضروری مبارزه با کرونا جمع شده و فعالیت‌های خودجوشی چون دوخت و دوز خانگی ماسک، کمک به ضدعفونی کردن معابر و تهیه آبمیوه طبیعی برای بیماران و کادر درمانی برای همراهی و همیاری سربازان خط مقدم مقابله با کرونا از دیگر اقداماتی است که در این مدت شاهد آن بودیم.حتی در اقدامی انسان دوستانه که بر پایه همان فرهنگ غنی و دینی کشورمان است مالکان املاک، دریافت اجاره‌بها از مستاجران خود را به تعویق انداخته‌اند.در طول این مدت با توجه به معضل نحوه مواجهه با اجساد جان‌باختگان که بعضا در برخی کشورهای مدعی حقوق بشر اقدام به دفن دسته جمعی می‌کنند، در کشورمان این مشکل با حضور و مشارکت خودجوش گروههای جهادی و طلاب حوزه‌های علمیه در غسل، کفن و دفن جان‌باختگان مبتلا به کرونا به بهترین شکل رفع شده است. این اتفاقات در حالی رخ داده که کمتر نشانه‌ای از این رفتارهای انسان‌دوستانه را می‌توان در دیگر کشورهایی که همیشه خود را طرفدار حقوق بشر و دموکراسی اعلام می‌کنند، مشاهد کرد. در این کشورها اخبار بسیاری از دزدی اقلام بهداشتی و مصرفی از جمله ماسک دزدی آمریکایی‌ها از کشورهای دیگر و حتی بالا رفتن میزان خرید اسلحه در این کشور شنیده‌ایم. برخوردی که مردم غرب با خودشان، دولت‌ها با مردم و دولت‌ها با یکدیگر در سرقت از یکدیگر و تخلیه فروشگاه‌ها داشتند به نوعی نشان داد فرهنگ غرب منحط است.البته در روزهای ابتدایی شیوع کرونا در ایران، خبر احتکار و کشف انبارهای ماسک و الکل و مواد ضدعفونی کننده زیاد شنیده می‌شد و هنوز هم ادامه دارد. با وجود این غیر از عده ای معدود که همیشه می خواهند از آب گل آلود ماهی بگیرند، مردم ایران نشان دادند در چنین بحران‌هایی پشت هم را خالی نمی‌کنند و در عوض، به فکر کمک به دولت هم می‌افتند.
نقش رهبری در مدیریت بحران
جمهوری اسلامی ایران مثل همه کشورهای دنیا برای مقابله با بحران کرونا نیازمند کار کارشناسی و بهره‌گیری از نظر متخصصان خبره و متبحر است. در چنین شرایطی اتخاذ تصمیمات جزیره‌ای حتما باعث آشفتگی اوضاع خواهد شد. بعد از شیوع بیماری ، ستاد مقابله با کرونا در سطوح بالای مدیریتی و با حضور مقامات عالی کشور به‌عنوان مرجع اصلی اتخاذ و ابلاغ تصمیمات کرونایی تشکیل شد. در این ستاد تصمیمات مهمی در سطوح مختلف از جمله تعطیلی مساجد، اماکن مذهبی، مدارس، مراکز خرید و پرتجمع و ... اتخاذ شد. با توجه به اهمیت تصمیمات صورت گرفته این امکان هم وجود داشت که به خاطر احساسات مذهبی بعضا با این تدابیر مخالفت‌ها و اعتراضاتی هم صورت گیرد اما با این وصف رهبر انقلاب به عنوان حامی اصلی ستاد مبارزه با کرونا بر تصمیمات کارشناسی و تخصصی تاکید داشتند. از سوی دیگر ایشان به همه نهادهای زیرمجموعه رهبری دستور دادند برای حل سریع این بحران با وزارت بهداشت همکاری کنند. رهبر انقلاب از هر فرصتی در سخنرانی‌های خود در این مدت برای تاکید بر ضرورت پیروی از تصمیمات ستاد ملی کرونا تاکید کرده‌اند. ایشان در روز درختکاری از مردم خواستند نسبت به توصیه‌های مسؤولان تخطی نکنند. همچنین ایشان در سوم فروردین در سخنرانی که به صورت زنده پخش شد مجددا به مردم توصیه کردند به دستوراتی که از سوی مسؤولان ستاد مبارزه با کرونا صادر می شود، عمل کنند. همچنین در ارتباط ویدئویی که یکشنبه گذشته با جسله ستاد ملی مقابله با کرونا داشتند، بار دیگر بر این نکته تاکید کردند که تابع نظر کارشناسی و تشخیص ستاد ملی هستند و نظر کارشناسی و بررسی‌شده ستاد را معتبر می‌دانند.
این حمایت‌های رهبر انقلاب از نظرات کارشناسی و تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا، باعث تقویت تصمیمات در این مقطع بوده و مسوولان را در پیشبرد کار بسیار یاری کرده‌است.
نقش «خانواده ایرانی»
کرونا در کنار مصائبی که داشت بسیاری از واقعیت‌های فرهنگ غنی و همدلانه اسلامی و ایرانی را آشکار کرد که یکی از آنها اهمیت نهاد خانواده در ایران بود. بعد از انتشار اخبار نگران‌کننده درباره شیوع کرونا بسیاری از مردم نگران سلامتی خود و خانواده‌هایشان بودند و سعی می کردند با رعایت حداکثر توصیه‌های بهداشتی، شرایط زندگی را برای محیط‌های خانوادگی ایمن سازند. اما این توجهات صرفا محدود به خانه و خانواده نبود بلکه سیل خروشانی از مهر و محبت در کشور راه افتاد تا با همدلی شرایط پراضطرابی که بواسطه شیوع بیماری در کشور حاکم شد آسان‌تر جلوه کند.
توجه به سالمندان یکی از نمودهای کارکرد خانواده در ایران است؛ موضوعی که در غرب کمتر دیده می‌شود. به‌طوری که یکی از وجوه رفتار کشورهای غربی با شیوع ویروس کرونا به بی توجهی آنها به سالمندان بر می‌گردد. در واقع رها کردن بیماران سالمند مبتلا به ویروس کرونا، جنبه دیگری از انحطاط اخلاقی کشورهای غربی در مواجهه با این بحران بود. اسپانیا اولین کشور غربی بود که خبر رسید در آن بیماران سالمند به حال خود رها می‌شوند. رسانه‌های غربی در همین زمینه گزارش دادند: «سربازان اسپانیایی که برای مقابله با شیوع کرونا فعالیت می‌کنند، بیمارانی را در خانه‌های سالمندان یافته‌اند که به حال خود رها شده و بعضی جان خود را از دست داده بودند. دادستانی اسپانیا تحقیقات در این باره را آغاز کرده است».در نیویورک نیز نسبت آمار ابتلا به مرگ‌ومیر بر اثر کرونا بین معلولان ساکن آسایشگاه‌های این شهر چند برابر افراد عادی است. به گفته فعالان حقوق بشر، علت این مساله این است که افراد کم‌توان و از کار افتاده، شهروند درجه دو تلقی می‌شوند. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، «به افراد کم‌توان بی‌توجهی می‌شود. عده‌ای فکر می‌کنند جان این معلولان از من و شما ارزش کمتری دارد، این کاملا اشتباه است».پزشکان ایتالیایی نیز می‌گویند که بعد از هجوم مبتلایان به کووید- ۱۹ به بیمارستان‌ها، آنها مجبور شدند مانند «دوران جنگ» مبتلایان را برای درمان براساس «سن و وضع سلامتی» انتخاب کنند و این امر باعث ایجاد شوک عمیقی در ایتالیا شد.
همچنین بر اساس گزارش‌ها تعداد بیماران در کشورهای آمریکایی و اروپایی آنقدر زیاد شده که حالا بنا به تصمیم مدیران سلامت، بیماران اوتیسم و سندروم داونی که به ویروس کرونا مبتلا می‌شوند، در آمریکا و انگلستان درمان نخواهند شد.
تحریم، مردم ایران را آبدیده کرد
در طول سده‌های مختلف بحران‌های زیادی از سر مردم ایران گذشته‌است. وقوع جنگ‌های جهانی اول و دوم، قحطی و بیماری‌های عفونی و واگیردار دوره‌های قاجار و پهلوی، هشت سال جنگ تحمیلی، سیل، زلزله، آتش‌سوزی و بحران‌های دیگر در سده اخیر باعث شده مردم ایران تجارب مختلفی را برای همزیستی یا مقابله با این بحران‌ها پیدا کنند. وقوع این تعداد بحران‌ها و تنش‌ها شرایطی را به لحاظ روانی برای مردم ایران فراهم آورده که روان‌شناسان از آن تعبیر به تاب‌آوری اجتماعی می‌کنند. به عبارت دیگر مردم ایران طی دهه‌های مختلف سختی‌هایی را تحمل کرده‌اند که آنها را برای این بحران‌ها به نوعی آبدیده کرده‌است و در کنار تاب و تحملی که در قبال سختی‌ها نشان داده زمینه همگرایی و مشارکت اجتماعی نیز بالاتر رفته است.
اما در کنار همه این سختی‌ها تحریم‌هایی که در سال‌های مختلف پس از انقلاب علیه مردم ایران اعمال شده و در سال‌های اخیر با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا به یک جنگ تما‌م‌عیار اقتصادی تبدیل شده است مردم و حاکمیت ایران را به شکلی تربیت‌کرده که توانسته‌اند دوران کرونا را به بهترین نحو مدیریت کنند و این در حالی است که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته در تامین مواد اولیه مورد نیاز مردم درمانده‌اند.
نبود آمادگی در کشورهای غربی
ایران در کنار برخی دیگر از کشورها به‌سرعت روند ابتلا به بیماری و مرگ و میر را طی کرد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان صبر و تحمل مردم ایران در مقایسه با سایر کشورها به‌ویژه غرب و آمریکا بیشتر است. برخی کشورهای غربی به محض شیوع این بیماری علاوه بر ضعف در عرصه بهداشت و درمان، با برخی پدیده‌های اجتماعی نظیر ناسازگاری مردم مواجه شدند. غربی‌ها در طول صدسال گذشته به‌جز فتنه عالم‌سوز جنگ جهانی دوم با پدیده‌ای با این وسعت مواجه نشدند و اساسا در شرایط سخت قرار نگرفته‌بودند و وقوع کرونا در بسیاری از این کشورها وضعیت اجتماعی ناپایداری را ایجاد کرده‌است. در همین زمینه ادوارد اسلاوسکوات در تارنمای آنتی امپایر نوشت: ترس و توهین‌های بی‌فکر در سراسر دنیای غرب مشاهده می‌شود و بازگشت از این وضعیت ساده نخواهدبود. خودکشی فرهنگی، سیاسی، معنوی و اقتصادی همه‌جانبه‌ای در حال وقوع است. شاید حتی یک جنگ کوچک سرگرم‌کننده باشد.
فرماندهی عملیاتی موثر
مقایسه‌ای میان عملکرد نهادهای مسؤول در زمینه مقابله با کرونا با عملکرد نهادها در مواقع مشابه، سرنخ‌های خوبی در خصوص دلایل موفقیت در این بحران به دست می‌دهد.
از زمانی که شیوع کرونا در کشور مسجل شد، بلافاصله ستاد ملی مبارزه با کرونا با محوریت وزارت بهداشت شکل گرفت و هر روز خبرهای برگزاری جلسات این ستاد منتشر شد.
انتشار تصاویر اعضای حاضر در این جلسات و حضور وزیر بهداشت در برنامه‌های مختلف نشان از پای کار بودن وزارت بهداشت و کادر درمانی در این ماجرا داشت و معاون وزیر بهداشت و سخنگوی ستاد ملی مبارزه با کرونا نیز به صورت روزانه گزارش‌هایی از روند مقابله با بیماری ارائه می‌کردند.
از سوی دیگر فداکاری کادر درمان در این ماجرا موضوعی بود که مردم از نزدیک آن را لمس کردند و به وضوح مشاهده شد که تمام ظرفیت‌ها در این عرصه پای کار آمده‌است.
مقایسه این وضعیت با ماجرایی چون گرانی بنزین که حتی هیچ‌کس حاضر نشد مسوولیت آن را بر عهده بگیرد، به‌خوبی نشان می‌دهد که پای کار بودن نهادها در مسائل ملی چقدر می‌تواند در جلب اعتماد مردم و بسیج کردن افکار عمومی موثر باشد.
در ماجرای مقابله با کرونا، حاضر بودن مسؤولان در میدان عملا بر اعتماد مردم افزود و همین مساله به اجرای بهتر تصمیم‌گیری‌ها منجر شد که نتیجه آن مهار نسبی این بیماری بود.
همگرایی دولت - حاکمیت
از اواخر بهمن‌ماه سال گذشته که ماجرای حضور و شیوع ویروس کرونا در ایران رسانه‌ای شد فضای کشور با توجه به اخباری که از میزان مصائب و آلام این بیماری در چین به گوش مردم رسید تا حدودی ملتهب بود و بسیاری نگران این بودند که در شرایط کنونی و با توجه به تنگناهای موجود اقتصادی و تحریم‌ها امکان مقابله مناسب با این پدیده در کشور فراهم نشود. از سوی دیگر رسانه‌های بیگانه نیز مسابقه‌ای را برای ترور روانی مردم ایران در عرصه رسانه‌ای و مجازی به راه انداخته‌اند. تیم رسانه‌ای غرب در حرکت هماهنگ، ضمن بزرگ‌نمایی مشکلات موجود و پنهانکاری درباره عملکرد و اقدمات مثبت کادر درمانی و نهادهای حاکمیتی درصدد بحران‌سازی بود و حتی کار را به جایی رسانده بود که ضمن متهم کردن نظام جمهوری اسلامی به مخفیکاری، کشورمان را به عنوان عامل شیوع این بیماری در منطقه معرفی کند. از سوی دیگر در بسیاری از برنامه‌های خبری رسانه‌هایی مثل بی‌بی‌سی، من و تو، ایران اینترنشنال و صدها شبکه مرتبط با رژیم صهیونیستی و کشورهای عرب منطقه سعی در القای این موضوع داشت که اعتقادات شیعی مردم ایران عامل اصلی گسترش و شیوع این بیماری است.
فائق آمدن بر شوک اولیه
بعد از چند روز سردرگمی به واسطه نگرانی‌های موجود از ورود کرونا به ایران، نهادهای حاکمیتی یکایک به میدان آمدند و با همدلی تلاش گسترده‌ای را برای مقابله با این بیماری و کم‌کردن تبعات آن انجام دادند. تدابیر رهبری و مراجع تقلید در عرصه دینی و تعطیلی اماکن مذهبی و مراسم و مناسکی مثل نماز جمعه و جماعات قدم اول برای مقابله با این بیماری بود. از سوی دیگر نیروهای مسلح با هماهنگی و تدابیر صورت‌گرفته زیر نظر ستاد مقابله با بیماری کرونا پای کار آمدند و ضمن پشتیبانی از کادر درمانی و فراهم‌آوردن امکاناتی برای تولید تجهیزات پزشکی و برقراری مقرارت ویژه برای ترددهای عمومی و بین شهری و همچنین جلوگیری از فعالیت‌های اصنافی که بیشتر در معرض خطر ابتلا به کرونا قرار داشتند شرایط بهتری را برای کشور به وجود آ‌وردند. از سوی دیگر با تدابیر صورت‌گرفته از سوی دستگاه قضا دادگاه‌های ویژه برای رسیدگی به پرونده محتکران اقلام بهداشتی و پزشکی تشکیل شده است. همچنین بیش از صدهزار زندانی آزاد شده و قضات هم نسبت به صدور احکام برای مجازات های جایگزین حبس اهتمام دارند و به لحاظ اداری نیز امکاناتی را برای مراجعات غیرحضوری در نظر گرفتند. ادامه این روند طی دو ماه گذشته باعث شد روند ابتلا به این بیماری و مرگ در ایران روند کاهشی و آمار بهبودیافتگان نیز فزونی پیدا کند.
پای‌کارهای همیشگی
بعد از همه‌گیری کرونا در بیش از 200 کشور دنیا، دولت‌ها تدابیر خاصی را برای مواجهه با این بیماری در پیش گرفتند، اما مدل و تجربه رفتاری دولت و ملت ایران با این پدیده از ویژگی‌های خاصی برخوردار است؛ شیوه‌ای کاملا بومی و منحصر به فرد.
در سایر کشورهای دنیا، وظیفه برخورد با بحران‌ها از جمله شیوع بیماری‌های فراگیر با دولت است،اما در جمهوری اسلامی ایران علاوه بر مدیریت قضیه از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا و وزارت بهداشت،گروههای خودجوش مردمی، نیروهای بسیجی و گروههای جهادی نقش بسیار قابل توجهی در مقابله با شیوع کرونا داشتند.بعد از شیوع کرونا در همه استان‌ها، بسیجی‌ها و گروههای جهادی همراه مسوولان و نیروهای نظامی وارد عرصه شدند. شیوه کار این گروه‌ها شبانه‌روزی بود و هم در پاکسازی، گندزدایی و ضدعفونی کردن محیط شهری وارد عمل شدند و هم در تهیه مواد ضدعفونی کننده و تهیه ماسک و اقلام حفاظتی و بهداشتی در برابر کرونا به صورت جهادی شرکت کردند. گروههای جهادی و بسیجی در این مقطع از ظرفیت‌های مردمی کمال بهره را بردند و حتی برای کمک به کادر درمانی برای نگهداری و مراقبت از بیماران در بیمارستان ها هم پا پیش گذاشتند.کمک به طبقات فرودست و کم درآمدجامعه که در پی وقوع و شیوع کرونا از فعالیت‌های اقتصادی خود بازمانده بودند از دیگر اقدامات گروههای جهادی بود.به گفته رئیس سازمان بسیج سازندگی دراین چند ماه کرونایی،4800 کارگاه اقتصاد مقاومتی بسیج مشغول تولید ماسک شدند و اوج رفتارهای عاشقانه گروههای داوطلب و جهادی در رزمایش کمک مومنانه است که تا عید سعید فطر ادامه خواهد داشت و بیش از هفت میلیون بسته غذایی میان نیازمندان توزیع خواهد شد.
کرونا چپ و راست را هم‌جهت کرد
یکی از رازهای موفقیت نسبی ایران در مقابله با کرونا، پرهیز از برخورد سیاسی با این مقوله بود؛ موضوعی که از سوی همه جناح‌ها و گروههای سیاسی و مقامات و مسؤولان و اقشار مختلف رعایت شد. در ماجرای مقابله با کرونا شاهد بودیم ستاد ملی مقابله با کرونا با محوریت دولت و وزارت بهداشت به‌سرعت شکل گرفت و همه ظرفیت‌های کشور فارغ از دسته‌بندی‌های مرسوم سیاسی به حمایت از این سازوکار پرداختند و هر نهاد و گروه هر چه در توان داشت پای کار آورد تا کشور از این بحران عبور کند.
این موضوعی بود که در کمتر مقطعی شاهد بودیم و حتی در گذشته بعضا با این معضل روبه‌رو بودیم که در مسائل ملی، عده‌ای به دنبال تسویه حساب سیاسی بودند و احزاب و گروههای سیاسی همدیگر را متهم به کم‌کاری و کم توجهی به حقوق مردم می‌کردند.
اما در این مقطع همه گروه‌ها سریع دریافتند که کرونا چپ و راست نمی شناسد و در دایره اصولگرایی و اصلاح طلبی قرار نمی‌گیرد و جناح و جریان و تشکیلات نمی‌تواند با دو گانه‌سازی‌ها از آن بهره‌برداری سیاسی کند. طبعا در چنین شرایطی نیاز به همگرایی بیشتر بین احزاب و گروه‌ها احساس می‌شود. این حقیقت البته ضرورت خود را برای این گروه‌ها به اثبات رسانده و دیگر در فضاهای عمومی کمتر سخن از یارگیری و گروکشی‌های سیاسی در میان احزاب و گروه‌هاست. در حال حاضر آنچه بیشتر اهمیت دارد مقابله با این ویروس و هماهنگی و همکاری با نهادهای ذی‌ربط و مسؤول برای مبارزه با این بیماری است. از این روست که شاهدیم در بسیاری از محافل رسانه‌ای متعلق به جریان‌های سیاسی، ضرورت توجه به سیاست‌های اعلام شده از سوی دولت برای مقابله با این بیماری بیش از گذشته مورد تاکید قرار می گیرد.
