زلزله بزرگ تهران نزدیک است؟

زلزله بزرگ تهران نزدیک است؟

نرگس خانعلی زاده جامعه


 دیروز تهران دوباره لرزید؛ زلزله‌ای که آرام و کم‌عمق‌ و بی‌سروصدا‌تر از زلزله چند هفته پیش بود اما احساس شد و همه حواس‌ها را دوباره به زلزله تهران معطوف کرد. لرزشی که می‌گویند از همان زلزله چند هفته پیش نشات می‌گیرد و باید همچنان حواسمان برای پس‌لرزه‌های احتمالی بعدی جمع باشد. اما داستان از چه قرار است؟
با این‌که خیلی از مردم تصور می‌کنند پس‌لرزه تنها چند ساعت یا نهایت یکی دو روز بعد از زلزله اصلی اتفاق می‌افتد، اما کارشناسان می‌گویند زلزله 4 ریشتری ظهر دیروز، پس‌لرزه همان زلزله 19 اردیبهشت ماه بوده‌است. رضا کرمی محمدی، رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران در این‌باره می‌گوید:« این زمین‌لرزه در همان محدوده گسل مشا روی داده و این گسل در حال تکان خوردن است. تکان‌های گسل مشا از همان زمانی که زلزله 2/5 دهم ریشتری رخ داده، ادامه داشته که برخی مواقع حس نمی‌شود و برخی مواقع حس می‌شود.»
مهدی زارع، کارشناس بحران هم عنوان می‌کند وقتی زلزله‌ای به بزرگای 5 اتفاق می‌افتد، باید احتمال بدهیم تا چند هفته، امکان وقوع پس‌لرزه وجود دارد:« در واقع تا موقعی که اندازه زلزله اتفاق‌افتاده از زلزله اول کوچک‌تر باشد، باید گفت که همچنان جزو پس‌لرزه‌های اتفاق اول بوده‌است. همین نشان می‌دهد که این زلزله 4 ریشتری ظهر دیروز هم پس‌لرزه زلزله 5 ریشتری تهران بوده است. » زارع  به جام‌جم می‌گوید وقوع دو زلزله در 20 روز روی گسل مشا نشان می‌دهد این منطقه نیازمند توجهی ویژه‌ است و احتمال زلزله‌ای  بزرگ‌تر روی همین گسل وجود دارد.
 موعد زلزله بزرگ تهران  
اما رئیس سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهرداری تهران  از یک آماده‌باش همیشگی برای ساکنان تهران می‌گوید:« شهروندان همیشه باید این آمادگی را داشته‌باشند و این یک یادآوری است که ما در ناحیه‌ای لرزه‌خیز قرار داریم و ممکن است هر لحظه اتفاقی رخ دهد،‌ در نتیجه باید همیشه آمادگی وجود داشته‌باشد و به تعبیری همان طور که با کرونا زندگی می‌کنیم، با زلزله نیز زندگی کنیم.» مهدی زارع هم به شکلی واقع‌بینانه به موضوع نگاه می‌کند:« زلزله موضوعی است که ما همیشه باید منتظر آن باشیم و این روزها بیشتر.» اما کسی نمی‌تواند به طور قطعی آن را پیش‌بینی کند:« نه من و نه هیچ‌کس دیگر نمی‌تواند به طور قطعی از زمان وقوع زلزله‌های بعدی بگوید. واقعیت این است که در یک محدوده زمانی حساسی قرار دادیم که احتمال وقوع زلزله بیشتر از همیشه است.» از نظر زارع، قطعی حرف زدن از زمان وقوع زلزله، نیازمند حجم بالایی از داده‌ها و اندازه‌گیری‌های میزان جابه‌جا شدن، تغییر شکل گسل‌ها و ... است که با کمبود امکانات و بودجه‌ای که در حال حاضر با آن مواجه هستیم، نمی‌توانیم این کار را انجام بدهیم.  
 آماده‌ باشید
مهدی زارع آماده‌باش شهروندان و مسؤولان را از یکدیگر جدا می‌کند و می‌گوید:« مردم همیشه باید آماده باشند؛ یعنی این‌که آموزش ببینند و بلد باشند در زندگی روزمره‌شان، در موقعیت‌های خطرناک قرار نگیرند. اما بقیه آماده‌باش‌ها متوجه مسؤولان است که به حرف کارشناسان توجه کنند و امکانات در اختیارشان قرار بدهند؛ ضمن این‌که مسؤولان نباید در میان همه دغدغه‌هایشان، زلزله را فراموش کنند و آن را موردی لوکس و غیرضروری بدانند.»
رضا کرمی هم از تهیه محتواهای فراوان آموزشی در شهرداری تهران برای فرهنگ‌سازی در خصوص زلزله و آمادگی مردم در این روزهای حساس می‌گوید:« آماده‌باش یعنی این که بتوانیم در موقعیت حساس، درست‌ترین اقدام را انجام بدهیم. البته اقدامات مناسبی نیز انجام شده‌ که می‌تواند به خوبی مردم را برای کنترل و آمادگی برای اقدام صحیح در شرایط بحرانی زلزله آماده کند.»