وضعیت سیاسی پیچیده مالزی و لزوم تحرک دستگاه دیپلماسی
روند اتفاقات سیاسی که در کشور مالزی طی سه سال گذشته رخدادهاست به گونهای بوده که حتی تحلیلگران مختلف را هم درباره پیشبینی اتفاقات این کشور به اشتباه انداختهاست. انتخاب ماهاتیر محمد 92ساله به نخستوزیری مالزی آغاز تغییرات سیاسی در این کشور بود. بسیاری امیدوار بودند برخی روندهای سیاسی که برای بیش از هشت سال در دوران نخستوزیری تون رزاق حاکم بود دچار دگرگونیهای عمیقی شود و مالزی دوباره به دوران طلایی تاثیرگذاری خودش در جهان اسلام بازگردد.
ماهاتیر سالخورده که پیرترین نخستوزیر جهان محسوب میشد از ابتدا اعلام کرد که کشور را دوباره به دوران پویایی اقتصادی خود بازمیگرداند و این کشور را از وابستگیهای سیاسی مختلف خصوصا به عربستان سعودی نجات خواهد داد.
ماهاتیر محمد در اجرای وعدههایش بسیار دقیق و مصمم بود. او در کوتاهترین زمان ممکن، فسادهای نخستوزیر پیشین را علنی کرد و او و همسرش را به دادگاه کشاند، سپس اسنادی را فاش کرد که نشان میداد شاهزادههای سعودی مبالغی در حدود یکصدمیلیون دلار به حساب شخصی تون رزاق، نخستوزیر پیشین واریز کردهاند، مسالهای که برای عادل الجبیر آنقدر گران تمام شد که با سفر به مالزی و ترتیب یک کنفرانس خبری اذعان داشت این مبالغ هیچ ربطی به دولت سعودی نداشته و صرفا هدیه شاهزادهها به تون رزاق بودهاست. نکته جالب اینجاست که واریزیها زمانی رخدادهبود که مالزی عضویت خود را در ائتلاف ضد تروریسم سعودی که برای حمله به کشور یمن تشکیل دادهبود، اعلام کرد!
درحقیقت ماهاتیر محمد که در ماه اول تشکیل کابینهاش رسما خروج از ائتلاف ضد یمن را اعلام و عملی کرد و قرارداد ایجاد بزرگترین مرکز ضد تروریسم عربستان سعودی که بنا بود در مالزی تاسیس شود را لغو کرد. به عبارت بهتر، دولت جدید مالزی خط ضد سعودی را در پیش گرفت و همزمان اقدام به طرح سیاستهای اصولی در حمایت از فلسطین کرد.
ماهاتیر با احیای مساله فلسطین نشانداد بار دیگر حامی این کشور است و با اظهارات ضد اسرائیلی خود توانست تودههای مردم مالزی را با خود همراهکند. حمایت از موضوع فلسطین به همینجا ختم نشد و ماهاتیر با فعال کردن دیپلماسی عمومی و هشدارهای پیاپی به رژیم صهیونیستی نقش فعالی در این زمینه بازی کرد.
او همچنین در کنار این موضوع مساله ضدیت با هژمونی ایالاتمتحده را مطرح و در حوزههای مختلف ازجمله تحریمهای ایران و یا سلطه دلار اظهارات مختلفی را بیانکرد. شاید اوج فعالیتهای ماهاتیر برای بازگشت مالزی به جایگاه مهمی که در جهان و بهخصوص دنیای اسلام داشت، کنفرانس اسلامی بود که اخیرا در این کشور و با حضور نمایندگان پرشماری از کشورهای اسلامی و حتی گروههای مقاومت فلسطینی برگزار شد.
دولت ماهاتیر محمد علیرغم همه اقدامات داخلی و خارجی، چندیپیش با کنارهگیری او بهکلی از هم پاشید. ماهاتیر با این امید که تصور میکرد معاون سابقش، انور ابراهیم پس از او به مقام نخستوزیری میرسد و او میتواند ادامه سیاستهایش را در مالزی مشاهده کند، از قدرت کنارهگیری کرد. اما در کمال ناباوری پادشاه مالزی و مجلس این کشور محیالدین یاسین را به نخستوزیری این کشور برگزید.
فارغ از آنچه که در فضای سیاسی مالزی گذشت، باید گفت مالزی امروز در وضعیت پیچیدهای است که دیپلماسی جمهوریاسلامیایران میتواند این کشور را دوباره به متحد راهبردی برای کشورمان تبدیل کند. در حقیقت فضای بهوجودآمده در مالزی شباهتی به فضای دهسالپیش این کشور دارد که در آن عربستان سعودی با تکیه بر دلارهای نفتی توانست فضا را به سود خود تغییر دهد در حالی که امروز جمهوریاسلامی میتواند با اتخاذ مواضع درست و اصولی خود، اتحاد راهبردی و موثری را میان تهران و کوالالامپور ایجاد کند.
در همین زمینه بیم و امیدهایی نیز در فضای مالزی بهوجودآمدهاست که مدیریت درست آن میتواند به موفقیت دستگاه دیپلماسی منجر شود. انتصاب هادی آونگ، رهبر حزب پرسابقه اسلامی مالزی موسوم به «پاس» به سمت مشاور و دستیار ویژه نخستوزیر در امور غرب آسیا آغاز بسیار خوبی برای ایجاد روابط گسترده با این کشور است.
هادی آونگ -که از علمای صاحبنظر در مساله وحدتاسلامی و حمایت از فلسطین است- از نخستین سالهای انقلاب به ایران رفتوآمد داشته و با فضای انقلاباسلامی آشنا بودهاست. این مساله در کنار نفوذ حزب متبوعش در میان سیاسیون و مردم مالزی میتواند نقطهقوتی برای ایجاد ارتباطات موثر میان تهران و کوالالامپور باشد. هادی آونگ از مغضوبین دستگاه سعودی است و چندی پیش خبر تحریم او توسط دولت سعودی خبرساز شدهبود.
ماهاتیر سالخورده که پیرترین نخستوزیر جهان محسوب میشد از ابتدا اعلام کرد که کشور را دوباره به دوران پویایی اقتصادی خود بازمیگرداند و این کشور را از وابستگیهای سیاسی مختلف خصوصا به عربستان سعودی نجات خواهد داد.
ماهاتیر محمد در اجرای وعدههایش بسیار دقیق و مصمم بود. او در کوتاهترین زمان ممکن، فسادهای نخستوزیر پیشین را علنی کرد و او و همسرش را به دادگاه کشاند، سپس اسنادی را فاش کرد که نشان میداد شاهزادههای سعودی مبالغی در حدود یکصدمیلیون دلار به حساب شخصی تون رزاق، نخستوزیر پیشین واریز کردهاند، مسالهای که برای عادل الجبیر آنقدر گران تمام شد که با سفر به مالزی و ترتیب یک کنفرانس خبری اذعان داشت این مبالغ هیچ ربطی به دولت سعودی نداشته و صرفا هدیه شاهزادهها به تون رزاق بودهاست. نکته جالب اینجاست که واریزیها زمانی رخدادهبود که مالزی عضویت خود را در ائتلاف ضد تروریسم سعودی که برای حمله به کشور یمن تشکیل دادهبود، اعلام کرد!
درحقیقت ماهاتیر محمد که در ماه اول تشکیل کابینهاش رسما خروج از ائتلاف ضد یمن را اعلام و عملی کرد و قرارداد ایجاد بزرگترین مرکز ضد تروریسم عربستان سعودی که بنا بود در مالزی تاسیس شود را لغو کرد. به عبارت بهتر، دولت جدید مالزی خط ضد سعودی را در پیش گرفت و همزمان اقدام به طرح سیاستهای اصولی در حمایت از فلسطین کرد.
ماهاتیر با احیای مساله فلسطین نشانداد بار دیگر حامی این کشور است و با اظهارات ضد اسرائیلی خود توانست تودههای مردم مالزی را با خود همراهکند. حمایت از موضوع فلسطین به همینجا ختم نشد و ماهاتیر با فعال کردن دیپلماسی عمومی و هشدارهای پیاپی به رژیم صهیونیستی نقش فعالی در این زمینه بازی کرد.
او همچنین در کنار این موضوع مساله ضدیت با هژمونی ایالاتمتحده را مطرح و در حوزههای مختلف ازجمله تحریمهای ایران و یا سلطه دلار اظهارات مختلفی را بیانکرد. شاید اوج فعالیتهای ماهاتیر برای بازگشت مالزی به جایگاه مهمی که در جهان و بهخصوص دنیای اسلام داشت، کنفرانس اسلامی بود که اخیرا در این کشور و با حضور نمایندگان پرشماری از کشورهای اسلامی و حتی گروههای مقاومت فلسطینی برگزار شد.
دولت ماهاتیر محمد علیرغم همه اقدامات داخلی و خارجی، چندیپیش با کنارهگیری او بهکلی از هم پاشید. ماهاتیر با این امید که تصور میکرد معاون سابقش، انور ابراهیم پس از او به مقام نخستوزیری میرسد و او میتواند ادامه سیاستهایش را در مالزی مشاهده کند، از قدرت کنارهگیری کرد. اما در کمال ناباوری پادشاه مالزی و مجلس این کشور محیالدین یاسین را به نخستوزیری این کشور برگزید.
فارغ از آنچه که در فضای سیاسی مالزی گذشت، باید گفت مالزی امروز در وضعیت پیچیدهای است که دیپلماسی جمهوریاسلامیایران میتواند این کشور را دوباره به متحد راهبردی برای کشورمان تبدیل کند. در حقیقت فضای بهوجودآمده در مالزی شباهتی به فضای دهسالپیش این کشور دارد که در آن عربستان سعودی با تکیه بر دلارهای نفتی توانست فضا را به سود خود تغییر دهد در حالی که امروز جمهوریاسلامی میتواند با اتخاذ مواضع درست و اصولی خود، اتحاد راهبردی و موثری را میان تهران و کوالالامپور ایجاد کند.
در همین زمینه بیم و امیدهایی نیز در فضای مالزی بهوجودآمدهاست که مدیریت درست آن میتواند به موفقیت دستگاه دیپلماسی منجر شود. انتصاب هادی آونگ، رهبر حزب پرسابقه اسلامی مالزی موسوم به «پاس» به سمت مشاور و دستیار ویژه نخستوزیر در امور غرب آسیا آغاز بسیار خوبی برای ایجاد روابط گسترده با این کشور است.
هادی آونگ -که از علمای صاحبنظر در مساله وحدتاسلامی و حمایت از فلسطین است- از نخستین سالهای انقلاب به ایران رفتوآمد داشته و با فضای انقلاباسلامی آشنا بودهاست. این مساله در کنار نفوذ حزب متبوعش در میان سیاسیون و مردم مالزی میتواند نقطهقوتی برای ایجاد ارتباطات موثر میان تهران و کوالالامپور باشد. هادی آونگ از مغضوبین دستگاه سعودی است و چندی پیش خبر تحریم او توسط دولت سعودی خبرساز شدهبود.