ایران گلریزان می‌شود

گروه‏های جهادی، با راه‏اندازی طرح ملی همسفره با همسایه سنت‎ قدیم گلریزان را احیا کرده‌اند

ایران گلریزان می‌شود

میاندار سینه سپر می‏کند، می‏ایستد وسط گود زورخانه و نگاه می‎اندازد به چشمان تک‎تک حاضرین، سینی کرم را می‏چرخاند و می‏خواند: «وقت آن است ای عزیزان وارد میدان شویم/ سفره‎ای باز است ما هم لقمه‎ای مهمان شویم/ لابه‎لای دردهای ناتمام زندگی/ همدل حال و هوای جشن گلریزان شویم». سفره کرم پر می‏شود از پول و سکه تا خانواده و نیازمند مستحق آبروداری، مشکلش حل شود. مراسمی که گلریزان نامگذاری شده‌است و شاید امروز کمتر کسی آن را اجرا کند. این اما دلیل نمی‎شود که گلریزان به دست فراموشی سپرده‌شود. حالا در روزهایی که کرونا می‎تازد و کمر به قتل کسب‏وکارها بسته‌است، دوباره پهلوانی و دست‏گیری، این‌بار به شکلی نوین با طرح ملی همسفره با همسایه، با هدف احیای دست‌گیری از نیازمندان آبرودار محلات انجام می‏‎شود.

 ویروس کرونا که وارد کشور شد، اعضای بسیاری از هیات‎های مذهبی، مدارس، افراد، خیریه‎‏ها و گروه‎های جهادی دست به دست هم دادند تا مشکل اولیه آن دوران، یعنی نیاز به تولید ماسک و مواد ضدعفونی‎کننده را برطرف کنند. همین بود که بسیاری، دست به کار شدند و به صورت خودجوش، ماسک دوختند و مواد ضدعفونی‎کننده ساختند و حتی خیابان‏ها، معابر و مکان‏های عمومی شهر را ضدعفونی کردند. نیازی که البته در همان روزهای اول، با همدلی و همدستی همگانی ازبین‌رفت. پس از آن اما نیازی دیگر احساس شد. زمانی که همه سرگرم ضدعفونی‌کردن معابر و مراقبت از بیماران مبتلا به ویروس کرونا بودند، اقتصاد زیر پاهای قدرتمند و سنگین ویروس کرونا، در حال خفه‌شدن بود. همان زمان، با تعطیلی بسیاری از مشاغل در روزهای شیوع ویروس کرونا، افراد زیادی صدمه دیدند. پس از آن بود که گروه جهادی امام‌حسن(ع) ‌به فکر افتاد تا در قالب طرحی ملی، دست کسانی را که ضربه سنگین ویروس کرونا، آنها را نیازمند کرده‌است، بگیرند، طرحی که به نام همسفره با همسایه شناخته‌می‌شود.
احیای سنت قدیمی
 ماجرای مطرح‌شدن طرح همسفره با همسایه‌ به زمانی برمی‌گردد که بسیاری از کسب‌وکارها به‌خاطر ویروس اجازه فعالیت نداشتند. به‌خاطر همین، بسیاری از خانواده‎ها که قبل از این دست‌شان به دهان‌شان می‏رسید و شرایط معیشتی خوبی داشتند، به مشکل خوردند و حتی به نان شب‌شان محتاج شدند اما به‌خاطر عزت‌نفس و آبروداری، شب‎ها گرسنه
سر بر بالین گذاشتند. ویروس کرونا، کارگر، راننده تاکسی و حتی کسبه‏ای را که تا قبل از آن، شرایط اقتصادی خوبی داشتند به زانو درآورده‌است. این‎ها همه دلایلی است که محمدرسول حسینی، مسؤول توانمندسازی گروه جهادی امام‌حسن(ع)‌ درباره شروع طرح‌شان، طرح همسفره با همسایه می‎گوید. همه این اتفاقات قبل از عید نیمه‌شعبان و سخنرانی مقام معظم رهبری درباره طرح ملی و گسترده مواسات بود. پس از سخنرانی ایشان، این گروه، طرح‌شان را به‌صورت ملی اجرایی کردند؛ طرحی که درواقع برگشت به عقب، برگشت به جشن گلریزان 50-40 سال پیش است. شاید حالا به‌خاطر سبک زندگی شهری، کمتر به پهلوان محلی، مرشد زورخانه و یا ریش‌سفید محلی توجه شود، آنها اما در این طرح سعی‌کردند که از چند نفر از معتمدین محلی کمک‌بگیرند. پیداکردن معتمدین هم کار سختی نبود. حسینی می‏گوید: «در هر محله‎ای حتماً معتمدی که از قدیمی‎های محل است، همه را می‎شناسد و در زمان اختلاف اوست که ریش‌سفیدی می‎کند، وجود دارد، ما سعی کردیم که آنها را پیدا کنیم و از آنها کمک بگیریم.» برای پیداکردن معتمدین هر محله از هیاتهای مذهبی، گروه‏‎ها و فعالان اجتماعی، اعضای فعال مسجد محل و کسبه خواستند که چند نفر از معتمدین را انتخاب و معرفی‌کنند. معتمدینی که حالا، در جشن گلریزان آنها، در طرح همسفره با همسایه، به عنوان میاندار فعالیت می‏‎کنند.
شناسایی نامحسوس
 درست مانند میانداران جشن گلریزان، معتمدینی که برای این طرح انتخاب می‎شوند هم وظایفی دارند. اولین وظیفه آنها این است که نیازمندان محل را شناسایی کنند. مسلما خانواده‌هایی که با مشکل روبه‏رو شدند، برای حفظ آبرو، از نیازشان حرف نمی‏زنند و این کار شناسایی را برای معتمدین محل سخت می‎کند. آنها اما روش‌های خودشان را دارند. یکی از مواردی که حسینی از آن‎ به‌عنوان راه‎های شناسایی نام می‎‏برد، پرس‌وجو از کسبه محل است. این‌که حالا که ویروس کرونا شایع شده، تا چه اندازه بر قدرت خرید یک خانواده تاثیر گذاشته‌است. او می‎گوید:‌ «مثلا ما خانواده‎ای را داریم که قبل از ویروس کرونا، هفته‏ای حدود 300 تا 400هزار تومان از سوپرمارکت محل، خرید می‎کرد، حالا اما به‌خاطر ویروس کرونا، قدرت خریدش کاهش پیداکرده و به هفته‏ای 20هزار تومان رسیده‌است.» حفظ اعتماد و رازداری کسبه محل، باعث می‎شود تا معتمدین از همین کسبه به عنوان منبع استفاده کنند.بعد از این، معتمدین از خانواده‎‏ها فهرست تهیه می‎کنند و آن را در اختیار فروشگاه‎هایی که در این طرح اعلام آمادگی کرده‎اند، می‏گذارند. به جز این فهرست اما هزینه‎ای هم به صندوق فروشگاه‎ها داده می‎شود که به گفته حسینی به اندازه یک میلیون تومان است. مسؤول توانمندسازی گروه جهادی امام حسن (ع)‌ می‏گوید:‌ «از طرف بنیاد مستضعفان به فروشگاه‏هایی که در این طرح شرکت می‎کنند، یک میلیون تومان واریز می‏شود تا برای خانواده‎های نیازمند هزینه ‎‏شود.» به جز تخصیص هزینه یک میلیون تومانی برای فروشگاه‎ها، معتمدین محل هم از کسبه و خیرین هزینه جمع‏آوری می‎کنند تا خانواده‎های بیشتری را زیرپوشش قرار دهند.
از مشارکت سوپرمارکت‎ها تا صافکا‏رها
 شاید هر کسی فکر کند سوپرمارکت‏ها تنها فروشگاه‎هایی هستند که در این طرح شرکت می‎کنند یا طرفدار دارند. البته درست است که سوپرمارکت‎ها مشتری‎های بیشتری دارند، اما این دلیل نمی‎شود کسبه دیگر نتوانند در این طرح شرکت کنند. فروشگاه‌های پروتئینی، میوه‏ فروش‎ها، آجیل فروش‎ها، داروخانه‏ها، درمانگاه‎ها و حتی صافکاری‎ها هم برای شرکت در این طرح اعلام آمادگی کرده‏اند. به گفته حسینی، حالا 950 تا هزار فروشگاه در سطح کشور به کمک معتمدین محل به این طرح پیوسته‏اند. هرچند سوپرمارکت‎ها بیشترین تعداد مشارکت را در این طرح دارند، اما بعد از آن، این فروشگاه‎های پروتئینی، میوه‏فروشی‎ها و آجیل فروشی‎ها هستند که درخواست مشارکت داده‏اند. مسؤول توانمندسازی گروه جهادی امام حسن(ع)‌ می‏گوید: «شاید همه بگویند با یک بسته ارزاق می‎شود مشکلات مردم را حل کرد، اما موضوع این است که در این بسته، شاید ده قلم جنس وجود داشته باشد و نیاز کامل آن خانواده آبرومند را تأمین نکند، ولی ما به بیش از آن توجه داشتیم و فکر کردیم.» بعد از این برای اجرای بهتر طرح برنامه‎ریزی کردند و از حدود 750 تا 800 گروه جهادی برای اجرایی شدنش طرح کمک گرفتند. هرچند طرح همسفره با همسایه، یک طرح درون سازمانی و فقط برای گروه‏های جهادی نیست،همه گروه‏ها و خیرین می‏توانند در آن شرکت و برای اجرایی شدنش در سامانه این طرح ثبت‎نام کنند. بعد از این برنامه‎ریزی‎ها،کار با گستردگی بیشتری به پیش رفت و تبلیغات برای پیوستن به این طرح هم با تبلیغات محلی شهرستان‎ها، شبکه‎های مجازی و حتی استفاده از شبکه‏های تلویزیونی استانی، انجام شد. حسینی می‎گوید در این یک ماه و نیم که طرح در حال انجام است، فقط 350 گروه جهادی و حدود نیمی از شهرستان‎های کشور، یعنی حدود 200 شهرستان در این طرح فعال‎ شدند.
آماری که البته هر روز افزایش پیدا می‎کند. او می‎گوید:‌ «به خاطر ماه رمضان و طرح رزمایش مواسات در این ماه از نظر کمی، شاید به آن چیزی که مدنظرمان بود نرسیم، اما از نظر کیفی توانستیم خیلی از خانواده‎ها را تحت پوشش خود قرار دهیم.» حسینی توضیح می‎دهد این طرح مختص امروز و روزهای کرونا نیست. حالا که شرایط کیفی اجرایی شدن طرح مساعد بوده ، اعضای این گروه تصمیم دارند آن را برای اعیاد، روزهای خاص ملی و مذهبی هم انجام دهند تا جشن گلریزان را همیشگی کنند.

از ایران با عشق
درست است که طرح همسفره با همسایه، یک طرح ملی است و تقریباً در بسیاری از استان‎ها و شهرستان‎ها انجام می‏شود، اما در برخی شهرستان‎ها این طرح، خیلی جدی‏تر و با کیفیت بیشتری در حال انجام است. شهرستان‎هایی که شاید از نظر وسعت و جمعیت، کوچک باشند، اما دل شهروندان آن برای کمک و همدلی می‎تپد و به نیکی دست یاری دراز کرده‎اند. حسینی از شهرستان‎هایی که در مدت کوتاه این طرح، خوش درخشیده‎اند از شهرستان ملایر در استان همدان نام می‌برد؛ شهرستانی که حدود 14تا 15 محله آن در این طرح شرکت کرده‎اند. او می‎گوید:‌‌
«در این شهرستان حدود 10 رده شغلی اعلام آمادگی کرده‌اند. شغل‎هایی که تنوع خوبی هم دارند و نیازهای بسیاری از خانواده‎ها را تأمین می‌کنند.» وی ادامه می‌دهد، کسبه این شهرستان یک کار خارق‏العاده انجام داده‎اند، به جز مبلغ پایه‎ای که به همه فروشگاه‎ها داده می‎شود، معتمدین محل حدود 5 تا 6 میلیون تومان هم جمع‏آوری کرده‎اند و به غیر از اینها کمک مردمی هم این سفره را پربرکت‏تر کرده است. حالا هر فروشگاه در این شهرستان، حدود 10 تا 11 میلیون تومان اعتبار برای کمک کردن به خانواده‎های نیازمند آبرومند دارد. شهرستان ملایر اما تنها شهرستان فعال نیست. حدود 50درصد شهرستان‎های استان فارس در این طرح شرکت کرده‎اند و در استان‎های اصفهان، گلستان، همدان و زنجان هم مشارکت در بالاترین حد خود بوده است.در فهرست بیشترین مشارکت، اما این قلب مهربان اصفهانی‌هاست که بیشتر از همه تپیده و این استان بیشترین مشارکت را داشته است.