آیا واكسن كووید-19 از اقیانوسها به دست میآید؟
خرچنگهای نعل اسبی، سپر بلای كرونا!
خرچنگهای نعل اسبی بیشتر شبیه موجودات ماقبل تاریخ جلوه میكنند و ظهور گاه و بیگاه آنها در یكی دو سال اخیر در دریاچه هامون ساكنان این منطقه را به شگفتی واداشته است. بهتازگی برخی محققان مدعی شدهاند اینگونه از خرچنگها که سابقه حضور اجدادشان در كره زمین، به ۴۵۰ میلیون سال پیش برمیگردد، شاید بتوانند نقش مهم و خارقالعادهای در ساخت واكسن ویروس كرونای جدید ایفا كنند. برخلاف ما انسانها و سایر پستانداران كه خونی غنی از آهن برای انتقال اكسیژن داریم، بندپایان، خونی غنی از مس دارند.
رنگ خون خرچنگ نعل اسبی آتلانتیك (Limulus polyphemus) هم كه نوعی بندپاست، برخلاف انسان و بهواسطه داشتن مس، آبی یخی است. از سوی دیگر، خرچنگهای نعل اسبی برخلاف ما انسانها بهجای گلبولهای سفید خونی، سرشار از سلولهایی به نام آمیبوسیت (Amebocytes) هستند كه كارآیی موثری در تشخیص اندوتوكسین یا زهرآبههای داخلی باكتریایی دارند. این سلولهای خونی متحرك در بدن بیمهرههایی مانند سختپوستان، نرمتنان، آبدزدكهای دریایی، اسفنجها و برخی از سپرمیگوها یافت میشوند و به دلیل كاراییشان بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند.
ردیابی عفونتهای باكتریایی
سلولهای آمیبوسیت (Amebocytes) درست مانند گلبولهای سفید در مهرهداران، نقش حیاتی در دفاع از بدن و مقابله با عوامل بیماریزا دارند. البته بسته به گونه این جانوران، نوع، تعداد و البته جایگاه اصلی این سلولها تفاوت دارد. برای مثال در برخی گونهها ممكن است این سلولها هضم شوند و غذا را در بدن پخش كنند، در برخی دیگر ممكن است نقش مبارزه با عفونت را داشته باشند و در برخی حتی ممكن است به انواع دیگر سلولها تبدیل شوند. در خرچنگ نعل اسبی اقیانوس اطلس حتی سطوح خیلی پایین از اندوتوكسین باكتریایی در حد یك جزء در تریلیون هم توسط این سلولها شناسایی شده و موتور محرك برای مقابله با آن به كار میافتد. در این شرایط است كه خون آبی یخی خرچنگ نعل اسبی منعقد شده و از حالت یك مایع خونی به یك ماده ژله مانند تبدیل میشود. این ویژگی خاص سبب شده برخی از تولیدكنندگان مواد غذایی و شركتهای دارویی، دههها برای آزمایش محصولاتشان از این موجود سوءاستفاده كنند. برای مثال واكسنهای بسیاری بودهاند كه روی خرچنگهای نعل اسبی آزمایش شدهاند تا مشخص شود آیا آلودگی باكتریایی دارند یا خیر.
بقای سپرمیگوها در خطر است
خرچنگ نعل اسبی اقیانوس اطلس، در آبهای اقیانوس اطلس از آمریكا در ایالت مین و نیوهمپشایر تا سواحل مكزیك در یوكاتان پراكنش دارد. حفاظتگران میگویند جمعیتهای وحشی این گونه، سالهاست بهواسطه ویژگی متمایز خونیشان مورد سوءاستفاده شركتهای داروسازی قرار گرفتهاند حال آنكه انسانها میبایست هرچه سریعتر به دنبال جایگزینی برای این موجودات خارقالعاده و در معرض خطر باشند. روزنامه نیویوركتایمز گزارش كرده كه به دنبال همهگیری كووید-19 تقاضا برای خون خرچنگهای نعل اسبی همچنان رو به افزایش است و هنوز هم واكسنی برای این بیماری ارائه نشده است.
حفاظتگران معتقدند اگر واكسن كروناویروس جدید به مراحل نهایی خود برسد، این احتمال هست كه میلیونها یا حتی میلیاردها خرچنگ نعل اسبی برای آزمایش اندوتوكسین از طبیعت گرفته و برای همیشه از چرخه طبیعی حذف شوند. نگرانی جدی در مورد ادامه بقای این گونه باعث شده كه بسیاری از طرفداران حیات وحش و موسسات معتبر حفاظتی، خواهان جایگزینی این بندپای ماقبل تاریخ با معادل سنتزی آن با نام فاكتور بازتركیب سی شوند.
رایان فیلان مدیر اجرایی موسسه Revive and Restore در بیانیهای اعلام كرده باعث تاسف است كه تحقیقات زیستپزشكی هنوز متكی بر جمعیت حیوانات وحشی آسیبپذیر است، آن هم در زمانهای كه جایگزین ساده، موثر و پایداری وجود دارد كه انسانها میتوانند مقادیر قابلتوجهی از آن را تولید كنند. از آنجا كه اثرات ناشی از بهرهبرداری بیرویه از خون جمعیتهای وحشی خرچنگهای نعل اسبی اقیانوس اطلس، بهشدت مورد اختلاف است، لذا اتحادیه جهانی حفاظت (آییوسیان) هم تصمیم گرفته است اینگونه را از رده آسیبپذیر خارج کند و آن را به رده در معرض خطر انقراض ارتقا دهد. مستندات نشان میدهد جمعیتهای وحشی اینگونه در حال كاهش جدی هستند.
خرچنگهای نعل اسبی چه موجوداتی هستند؟
خرچنگهای نعل اسبی برخلاف آنچه كه از اسمشان برمیآید، خرچنگ یا حتی سختپوست نیستند بلكه به راستهای به نام تیغدمان (Xiphosura) تعلق دارند. اعضای این راسته در اصل با عنكبوتیان در ارتباط هستند. این موجودات در چندصد میلیون سال خیلی كم تغییر كردهاند و نخستین فسیلی كه از آنها به دست آمده، قدمتش به حدود ۴۵۰ میلیون سال قبل برمیگردد. یعنی از خیلی پیش از دایناسورها، این موجودات روی كره زمین زیست میكردهاند.
خرچنگهای نعل اسبی از نظر دورههای زمینشناسی، نخستین بار در دوره هیرنانتین (Hinantian) در حدفاصل 8/443 تا 2/445 میلیون سال پیش، ظاهر شدند و در حال حاضر فقط ۴ گونه زنده از آنها زیست میكند.
منبع: IFLScience
رنگ خون خرچنگ نعل اسبی آتلانتیك (Limulus polyphemus) هم كه نوعی بندپاست، برخلاف انسان و بهواسطه داشتن مس، آبی یخی است. از سوی دیگر، خرچنگهای نعل اسبی برخلاف ما انسانها بهجای گلبولهای سفید خونی، سرشار از سلولهایی به نام آمیبوسیت (Amebocytes) هستند كه كارآیی موثری در تشخیص اندوتوكسین یا زهرآبههای داخلی باكتریایی دارند. این سلولهای خونی متحرك در بدن بیمهرههایی مانند سختپوستان، نرمتنان، آبدزدكهای دریایی، اسفنجها و برخی از سپرمیگوها یافت میشوند و به دلیل كاراییشان بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند.
ردیابی عفونتهای باكتریایی
سلولهای آمیبوسیت (Amebocytes) درست مانند گلبولهای سفید در مهرهداران، نقش حیاتی در دفاع از بدن و مقابله با عوامل بیماریزا دارند. البته بسته به گونه این جانوران، نوع، تعداد و البته جایگاه اصلی این سلولها تفاوت دارد. برای مثال در برخی گونهها ممكن است این سلولها هضم شوند و غذا را در بدن پخش كنند، در برخی دیگر ممكن است نقش مبارزه با عفونت را داشته باشند و در برخی حتی ممكن است به انواع دیگر سلولها تبدیل شوند. در خرچنگ نعل اسبی اقیانوس اطلس حتی سطوح خیلی پایین از اندوتوكسین باكتریایی در حد یك جزء در تریلیون هم توسط این سلولها شناسایی شده و موتور محرك برای مقابله با آن به كار میافتد. در این شرایط است كه خون آبی یخی خرچنگ نعل اسبی منعقد شده و از حالت یك مایع خونی به یك ماده ژله مانند تبدیل میشود. این ویژگی خاص سبب شده برخی از تولیدكنندگان مواد غذایی و شركتهای دارویی، دههها برای آزمایش محصولاتشان از این موجود سوءاستفاده كنند. برای مثال واكسنهای بسیاری بودهاند كه روی خرچنگهای نعل اسبی آزمایش شدهاند تا مشخص شود آیا آلودگی باكتریایی دارند یا خیر.
بقای سپرمیگوها در خطر است
خرچنگ نعل اسبی اقیانوس اطلس، در آبهای اقیانوس اطلس از آمریكا در ایالت مین و نیوهمپشایر تا سواحل مكزیك در یوكاتان پراكنش دارد. حفاظتگران میگویند جمعیتهای وحشی این گونه، سالهاست بهواسطه ویژگی متمایز خونیشان مورد سوءاستفاده شركتهای داروسازی قرار گرفتهاند حال آنكه انسانها میبایست هرچه سریعتر به دنبال جایگزینی برای این موجودات خارقالعاده و در معرض خطر باشند. روزنامه نیویوركتایمز گزارش كرده كه به دنبال همهگیری كووید-19 تقاضا برای خون خرچنگهای نعل اسبی همچنان رو به افزایش است و هنوز هم واكسنی برای این بیماری ارائه نشده است.
حفاظتگران معتقدند اگر واكسن كروناویروس جدید به مراحل نهایی خود برسد، این احتمال هست كه میلیونها یا حتی میلیاردها خرچنگ نعل اسبی برای آزمایش اندوتوكسین از طبیعت گرفته و برای همیشه از چرخه طبیعی حذف شوند. نگرانی جدی در مورد ادامه بقای این گونه باعث شده كه بسیاری از طرفداران حیات وحش و موسسات معتبر حفاظتی، خواهان جایگزینی این بندپای ماقبل تاریخ با معادل سنتزی آن با نام فاكتور بازتركیب سی شوند.
رایان فیلان مدیر اجرایی موسسه Revive and Restore در بیانیهای اعلام كرده باعث تاسف است كه تحقیقات زیستپزشكی هنوز متكی بر جمعیت حیوانات وحشی آسیبپذیر است، آن هم در زمانهای كه جایگزین ساده، موثر و پایداری وجود دارد كه انسانها میتوانند مقادیر قابلتوجهی از آن را تولید كنند. از آنجا كه اثرات ناشی از بهرهبرداری بیرویه از خون جمعیتهای وحشی خرچنگهای نعل اسبی اقیانوس اطلس، بهشدت مورد اختلاف است، لذا اتحادیه جهانی حفاظت (آییوسیان) هم تصمیم گرفته است اینگونه را از رده آسیبپذیر خارج کند و آن را به رده در معرض خطر انقراض ارتقا دهد. مستندات نشان میدهد جمعیتهای وحشی اینگونه در حال كاهش جدی هستند.
خرچنگهای نعل اسبی چه موجوداتی هستند؟
خرچنگهای نعل اسبی برخلاف آنچه كه از اسمشان برمیآید، خرچنگ یا حتی سختپوست نیستند بلكه به راستهای به نام تیغدمان (Xiphosura) تعلق دارند. اعضای این راسته در اصل با عنكبوتیان در ارتباط هستند. این موجودات در چندصد میلیون سال خیلی كم تغییر كردهاند و نخستین فسیلی كه از آنها به دست آمده، قدمتش به حدود ۴۵۰ میلیون سال قبل برمیگردد. یعنی از خیلی پیش از دایناسورها، این موجودات روی كره زمین زیست میكردهاند.
خرچنگهای نعل اسبی از نظر دورههای زمینشناسی، نخستین بار در دوره هیرنانتین (Hinantian) در حدفاصل 8/443 تا 2/445 میلیون سال پیش، ظاهر شدند و در حال حاضر فقط ۴ گونه زنده از آنها زیست میكند.
منبع: IFLScience