گردشگری آیینی، راز زنده نگه داشتن میراث معنوی

گردشگری آیینی، راز زنده نگه داشتن میراث معنوی

آیین‌ها به‌مثابه پلی میان حال و گذشته محسوب می‌شوند که به‌واسطه آنها انسان امروزی می‌تواند به درک و فهم قابل قبولی از گذشته و هویت خویش دست یابد.
گردشگری آیینی در عصر حاضر یکی از عوامل مؤثر در گسترش ارتباطات و تبادلات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ملت‌ها و ایجاد فرصت‌های شغلی در بخش اقتصادی و ایجاد تعاملات اجتماعی و فرهنگی مطرح می‌شود. انگیزه پرداختن به گردشگری و رفتن به سفر در همه افراد یکسان نیست. در روستاها عوامل متعددی می‌توانند زمینه‌ساز جذب گردشگر باشند که یکی از این عوامل وجود آیین‌ها، باورها، آداب و سنت‌ها و در واقع همان ویژگی‌های ناملموس و معنوی فرهنگی است.
بنابراین در درجه اول شناخت این آیین‌ها و ارزش‌های فرهنگی و در مرحله بعد تلاش در جهت حفظ و نگهداری این ارزش‌ها برای انتقال آنها به نسل‌های آتی حائز اهمیت است. این آیین‌ها که ریشه در باورها و اعتقادات یک ملت و قوم دارند، امروزه به‌عنوان یک جاذبه گردشگری شناخته شده‌اند و در سراسر جهان راهی برای جذب گردشگر به شمار می‌آیند. در واقع، تمایل افراد به تجربه‌های جدید فرهنگی، آداب و رسوم، سبک زندگی، آیین‌ها و مناسک مذهبی و کلاً برساخت‌های فرهنگی می‌تواند یکی از دلایل اصلی توسعه گردشگری آیینی در مناطق روستایی باشد. آنچه در گردشگری آیینی وجود دارد، باورها و آیین‌هایی است که تا امروز به حیات خود ادامه داده است. روستای انجدان از روستاهای دهستان امان‌آباد بخش مرکزی شهرستان اراک، در استان مرکزی است. این روستا با توجه به قدمت تاریخی خود دارای آیین‌ها و آداب و رسوم خاص است. ازجمله آیین‌های منحصربه‌فرد و ویژه در تاریخ فرهنگ مردم روستای انجدان آیین عزاداری، آیین عروسی و آیین تقسیم آب کشاورزی است که در این میان آیین عزاداری ایام محرم به‌ویژه مراسم تاسوعا و عاشورا که یکی از نمونه‌هایی مراسم فرهنگی- مذهبی مسلمانان شیعی است و هر ساله در نوع خود بی‌نظیر است و از جلوه‌های خاصی برخوردار است.
مراسم جغجغه‌زنی، یک حرکت و جریان مردمی و یکی از آیین‌های مرسوم عزاداری در روستای تاریخی انجدان است که در فهرست آثار معنوی کشور نیز به ثبت رسیده است. قدمت این آیین کهن به دوره تیموریان و صفویه می‌رسد و مردم عزادار این روستا در روزهای نهم و یازدهم محرم آن را اجرا می‌کنند. اجرای این مراسم فرهنگی- مذهبی که ریشه در باورها و اعتقادات مردم روستا دارد و با آداب و رسوم خاص برگزار می‌شود هر ساله تعداد زیادی از افراد علاقه‌مند را برای شرکت در این مراسم به این روستا می‌کشاند و نقش بسزایی در معرفی تاریخ و فرهنگ این روستا به گردشگران ایفا می‌کند.
با وجود این، روستای انجدان ظرفیت لازم برای توسعه گردشگری آیینی را با توجه به ساختار منطقه و تطابق فرهنگ‌های گوناگون طی تاریخ اجتماعی منطقه و پتانسیل‌های ویژه گردشگری، توانمندی‌های آیینی متفاوت در مقایسه با سایر مناطق کشور به دلیل خاص بودن منطقه با توجه به‌وجود بناها و نمادهای عینی در نقاط مختلف روستا و علاقه و اعتقاد مردم به آیین‌ها دارد.