چرا چاق می‌شویم؟
دكتر شهاب شهابی فلوشیپ جراحی لاپاراسكوپی
چاقی از بزرگ‌ترین معضلات سلامت در دنیا محسوب می‌شود، زیرا افراد چاق بیشتر در خطر ابتلا به بیماری‌هایی نظیر دیابت نوع۲، فشار خون، چربی خون و بیماری‌های قلبی- عروقی هستند. البته چاقی همیشه ناشی از پرخوری نیست. بلكه دلایل چاقی می‌تواند متفاوت باشد. در ادامه با علل اصلی چاقی و نحوه پیشگیری از آنها آشنا می‌شوید.
خوردنی‌های پركربوهیدرات: شكی وجود ندارد كه كربوهیدرات‌ها از طرق مختلف موجب افزایش وزن می‌شوند. كربوهیدرات در روند گوارش به گلوكز (قند) تبدیل می‌شود و با افزایش سطح گلوكز خون، غده لوزالمعده (پانكراس) هورمون انسولین ترشح می‌كند. انسولین به تكثیر رشد سلول‌های چربی كمك می‌كند كه خود منجر به افزایش وزن و چاقی می‌شود. دردسر اصلی بر گردن كربوهیدرات‌های ساده (مانند شكر، فروكتوز، شیرینی و دسرها، نوشیدنی و غیره) است كه در مقایسه با كربوهیدرات‌های پیچیده (پاستا، برنج، حبوبات و غیره) بیشتر موجب چاقی می‌شوند. زیرا به‌سرعت جذب خون می‌شوند.
كم‌تحركی چاق‌تان می‌كند: نداشتن فعالیت‌های منظم مانند ورزش، بی‌شك عامل مهم دیگری در بروز چاقی است. افراد كم‌تحرك معمولا تمایل دارند به جای فعالیت بنشینند و به همین دلیل، كالری كمی می‌سوزانند. با گذشت زمان، كالری‌های زیادی به شكل چربی در نقاط مختلف بدن این افراد ذخیره‌شده و چاقی بروز می‌كند. توجه داشته باشید فعالیت فیزیكی منظم نه‌تنها توده عضلانی بدن را افزایش می‌دهد، بلكه حجم و جرم چربی بدن را كاهش می‌دهد.
ژنتیك: ژن‌ها در تنظیم هورمون كورتیزول و گیرنده‌های هورمون سیری (لپتین) نقش دارند. اگر شخصی والدینی با اضافه وزن شدید داشته باشد، احتمال بیشتری برای ابتلا به چاقی مفرط و به‌ویژه چاقی شكمی دارد. ژن‌های هر كسی ممكن است بر میزان ذخیره چربی در بدن و جایی كه آن چربی توزیع می‌شود اثر بگذارد. یكی از عوامل ژنتیكی چاقی ناشی از جهش‌های ژن مربوط به لپتین است. اگر بدن نتواند لپتین را به كافی تولید كند یا گیرنده آن در نتیجه جهش نسبت به هورمون تحریك نشود تنظیمات طبیعی و سیری نسبت به مواد غذایی از بین رفته و چاقی رخ می‌دهد.
به اندازه بخوابید: اگر از افرادی هستید كه خواب كافی و منظم ندارید و تا دیر وقت بیدارید باید منتظر تغییراتی در میزان هورمون‌ها و افزایش احساس گرسنگی و اشتها در خودتان باشید كه با افزایش مصرف شبانه غذا منجر به افزایش میزان كالری دریافتی‌تان خواهد شد. بنابراین توصیه می‌شود وعده غذایی سبك به‌عنوان شام در ابتدای شب بخورید.
