23 شهریور، ششمین سالمرگ احمد بیگدلی است
شبهای كتاب برای همسایهها
تا بحث سرخوردگی ادبیات ایران از كودتای 28 مرداد 1332 میشود، همه یاد شعر «زمستان» مهدی اخوان ثالث میافتند كه البته بیتردید یكی از هویتنماهای دقیق افسردگی و سرخوردگی اهل ادبیات بود. اما روایتها از این سرخوردگیهای حاصل از كودتا بین اهل كلمه كم نیست. مثلا احمد بیگدلی داستاننویس كه امروز، بیستوششم شهریور، شش سال از درگذشتش میگذرد، روایتی از كودكیاش در آن سالها دارد كه خواندنی است. او نوشته: «پدرم یك دستگاه رادیو آندریا خریده بود. دوستان و همكاران پدرم، شبهای چهارشنبه
- كه رادیو نفت ملی آبادان، برنامه ویژه كارگران را پخش میكرد - میآمدند خانه ما و پای برنامه مینشستند. بعد از آن، نقل خاطرات پیش میآمد و خبرهایی كه در روزنامهها و مجلات آن روزگار خوانده بودند. شبهای دیگر هم بود كه اغلب علاوهبر دوستان، همسایهها هم بعد از صرف شام میآمدند خانه ما، زن و مرد. دور تا دور اتاق بزرگ پذیرایی مینشستند و من به اشاره پدر، دنباله كتاب امیرارسلان یا حسین كرد شبستری، یوسف و زلیخا یا چهل طوطی شبهای پیش را برای جمع حاضر میخواندم. كتاب میخواندم و آنها گوش میدادند و با خیالات خودشان از سختیها و گرفتاریها میگذشتند و به مراد دلشان میرسیدند. تا وقتی كه خوابشان میگرفت و مابقی داستان میماند برای شبهای بعد. در این كتابها، همه دردها درمان میشد و همه به آرزوی خودشان میرسیدند و دیگر جای هیچ اندوهی نبود. اولین آشناییام با كتاب و كتابخوانی به این ترتیب آغاز شد. شوق خواندن سیریناپذیر مرا از بازیهای كودكانه دور كرد و در كنج خانه نشاند. اما كتابفروشیها هم چندان كتابهای معتبری نداشتند. آن روزها در آن شهر كارگری هرچه بود بیشتر متاب بود، شبه كتاب كه بیشتر سرگرم میكرد تا آنكه چیزی بیاموزد. كسی هم نبود كه دست مرا بگیرد و خواندن درست را نشانم بدهد. بنابراین خیلی سریع رشد كردم، درست مثل علف. قد و بالایی بلند و ریشهای سست. كودتای سیاه 28 مرداد اما، این رشته مألوف و همدلی شبانه را از هم گسست. تجمعی كه علاقه و دلبستگی به دكتر محمد مصدق محور آن را تشكیل میداد، ویران شد».
با این حال، احمد بیگدلی در سالهای پس از انقلاب اسلامی در ادبیات ایران بالید؛ رمان نوشت، داستان نوشت، نمایشنامه نوشت، جایزه گرفت ـ آن هم جایزه معتبر كتاب سال جمهوری اسلامی ایران را برای كتاب «اندكی سایه». خودش گفته بود كتابهایم را بخرید و بخوانید؛ پشیمان نمیشوید.