چرا افزایش حقوق و مزد متناسب با نرخ تورم نیز نمی تواند منجر به تقویت یا حفظ قدرت خرید خانوارهای ایرانی شود؟
کارگر ارزان، معیشت گران
اسفند ماه هر سال جلسه شورای عالی کار برای تعیین حقوق و دستمزد کارگران در سال آینده تشکیل میشود. جلسه شورای عالی متشکل از سه ضلع نمایندگان دولتی، نمایندگان کارگران و نمایندگان کارفرمایان است که پس از چندین جلسه روی یک نرخ به توافق میرسند و مصوبه آن توسط وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ابلاغ میشود. کمتر از دو ماه به تشکیل جلسه شورای عالی کار برای تعیین حداقل مزد در سال 1400باقی مانده است. برخی نمایندگان کارگری نسبت به افزایش هزینههای زندگی نیروی کار هشدار داده و معتقدند: اگر مجلس، دولت و قوه قضاییه به کمک بخش کارگری نیایند ادامه زندگی برای این اقشار تقریبا محال میشود. در حالی که هرساله افزایش حقوق کارگران براساس میزان افزایش نرخ تورم محاسبه میشود میزان افزایش هزینه سبد معیشت خانوار، اعدادی به مراتب بالاتر از نرخ عمومی تورم را نشان میدهد. از اینرو جامجم در گزارشی به بررسی سبد معیشت خانوار و میزان افزایش آن طی سالهای اخیر پرداخته است.
اقلام سبد معیشت
بهداشت و درمان، حمل و نقل، ارتباطات، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان، مسکن، خوراکیها و آشامیدنیها و هزینههای جاری، اقلام سبد معیشت را تشکیل میدهند. هرکدام از این اقلام دارای شاخههای متعددی هستند. به بیان بهتر در بخش خوراکیها قیمت غلات که شامل نان، برنج و ماکارونی میشود در طول یکسال گذشته افزایش تقریبا صددرصدی داشتهاند. قیمت گوشت، مرغ و ماهی، روغن، قند، شکر و دیگر کالاهای اساسی نیز رشد زیادی داشته است. البته به غیر از نان که قیمت آن دستوری است محصولات دیگری همچون مواد لبنی نیز مشمول این افزایش قیمت بودهاند. چنانچه لبنیات از ابتدای سال تاکنون رشد چندین باره را تجربه کرده که موجب کاهش مصرف در میان خانوارهای ایرانی شده است. هزینه آب، برق، گاز و تعمیرات در بخش مسکن نیز در سبد معیشت خانوار دیده و محاسبه میشود. هرچند قصد داشتیم تا اقلام جزئی سبد معیشت را تهیه کنیم اما نمایندگان کارگری در این زمینه همکاری لازم را نداشتند و به بیان توضیحات کلی در این زمینه اکتفا کردند.
کاهش قدرت خرید
افزایش سن ازدواج، رشد نرخ بیکاری، کاهش میل به فرزندآوری و تشکیل خانواده را میتوان یکی از مشکلات پیش آمده از پایین بودن نرخ دستمزد و بالا بودن هزینهها دانست. چندی پیش نایبرئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران از افزایش قیمت نقره در بازار بهدلیل افزایش تقاضا برای این محصول بهدلیل گرانی قیمت طلا خبر داده بود. کشتیآرای دلیل این رشد تقاضا را بالا رفتن نرخ طلا و کاهش تقاضا در این بخش دانسته و تاکید کرد: مردم قدرت خرید خود را از دست دادند و برای این موارد دیگر پولی در اختیار ندارند. این موضوع در بازار لوازم خانگی نیز مشاهده میشود که افراد برای تشکیل زندگی تا چه حد باید درگیر هزینههای سرسامآور خرید لوازم ابتدایی برای آغاز زندگی شوند. این در حالی است که نرخ کالاهای اساسی در طول یکسال گذشته با وجود تخصیص ارز 4200 تومانی افزایش زیادی را تجربه کرده است.
تعیین دستمزد برای چند نفر؟
تعیین حقوق و دستمزد کارگران بهمراتب بیشتر از حقوق کارمندان است. طبق محاسبات مرکز آمار ایران، تعیین هزینه خانوارها براساس خانوارهای 3/3 نفری انجام میشود. آمارهای رسمی نشان میدهد حدود 15 میلیون نفر بیمه شده سازمان تامین اجتماعی هستند که با احتساب خانوارهای 3/3 نفری حدود 50 میلیون نفر از جمعیت کشور را شامل میشود. این درحالی است که به غیر از نیروهای مسلح که آمار آنها محرمانه است تعداد کارمندان رسمی دولت حدود دو میلیون و 500 هزار نفر است که با احتساب خانوار 3/3 نفری حدود هشت میلیون نفر را شامل میشوند. البته همین تعداد خانوارهای بازنشسته را هم درنظر بگیریم باز هم به جمعیت خانوارهای کارگری نمیرسد، از این رو تعیین حقوق و دستمزد برای کارگران از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با بیان اینکه تا وقتی دستمزد به کارگران قدرت خرید ندهد نمیتواند هزینههای زندگی آنها را جبران کند، افزود: مذاکرات و چانهزنیهای مزد همه ساله در شورایعالی کار صورت میگیرد و نمایندگان کارگری بر این اساس از شورایعالی کار میخواهند
هر سه ماه یکبار دستمزد را رصد کند تا بر مبنای سبد معیشت و هزینههای زندگی نسبت به موضوع دستمزد تصمیمگیری شود. برخی دیدگاهها بهترین زمان برای تصمیمگیری درباره دستمزد را از جهت واقعیتر شدن قیمت کالا و خدمات، آخر سال میدانند که ایرادی به آن وارد نیست، ولی نسبت به این مساله بحث داریم و معتقدیم باید بهای کالا و خدمات در ماههای گذشته را هم که کارگر با حقوق خود سپری کرده درنظر بگیریم تا ارزیابی بهتر و منطقیتری از دستمزد برای سالهای آینده داشته باشیم.
دبیرکل کانون عالی انجمنهای صنفی کارگران تصریح کرد: اینکه جلسات دستمزد را در انتهای سال برگزار کنیم چون قیمت کالاها و خدمات، آن زمان واقعیتر است. یعنی قبول داریم دستمزدی که در حال حاضر برای کارگران بسته شده واقعی نیست و با قیمتهای موجود همخوانی ندارد، پس لازم است برای هزینههای معیشت خانوارهای کارگری چاره اساسی بیندیشیم. وی خاطرنشان کرد: دولتها همیشه در تلاشند در پایان سال نرخ تورم را کاهش دهند. از این رو میبینیم تورم در اسفند ماه به نوعی کاهش مییابد و تا نیمه فروردین سال بعد اوضاع خوب است، ولی از ماه دوم به بعد و بهتدریج در برج چهار و پنج اوج میگیرد و در نیمه دوم سال تحت تاثیر قیمت خدمات عمومی و دولتی، تغییر در بهای کالاها و خدمات اتفاق میافتد. وی با بیان اینکه اگر حقوق کارگران دو برابر شود و صددرصد هم افزایش پیدا کند باز هم جوابگوی هزینههای معیشت کارگران نیست، تاکید کرد: اگر در تعیین دستمزد تاکید داریم که تورم سبد معیشت کارگران محاسبه شود یعنی به طور مشخص به کالاهایی که نقش حیاتی و اساسی در زندگی کارگران دارند پرداخته شود نه کالاها و اقلامی که کارگران استفادهای از آن ندارند و انتظار داریم رقم سبد معیشت و هرچه کارگران در بحث هزینههای زندگی اعم از خوراک، درمان و اجارهبها میپردازند به شکل واقعی آنالیز و بررسی و مشخص شود.
-
برنامههای خانواده به خانهتکانی نیاز دارد
-
پرونده ایرانیان زندانی در خارج
-
ویروس انگلیسی آمد تهران قرنطینه میشود؟
-
آشتی خشک و خالی برای بن سلمان
-
مرد صدمیلیونی!
-
از دستگیری قاتل مرد میانجی تا شگرد عجیب دزد اسکیمری
-
برای تختی گریه کردم، ساواک آمد سراغم!
-
شما که غریبه نیستید!
-
کارگر ارزان، معیشت گران
-
اتمام حجت با سئول
-
اشتغالزایی با ساخت نفتکش ایرانی
-
70 سال ترور
-
قلم و دوتار، عزاداران گمشده در غوغای جنگ