روایت خانواده در «بانوی عمارت»

روایت خانواده در «بانوی عمارت»

‭ ‬مجموعه‭ ‬بانوی‭ ‬عمارت‭ ‬بیش‭ ‬و‭ ‬پیش‭ ‬از‭ ‬هر‭ ‬چیز‭ ‬در‭ ‬ستایش‭ ‬كاركردهای‭ ‬اثربخش‭ ‬خانواده‭ ‬ایرانی‭ ‬سخن‭ ‬می‌گوید‭. ‬آنچه‭ ‬به‭ ‬این‭ ‬سریال‭ ‬از‭ ‬بُعد‭ ‬یك‭ ‬مخاطب‭ ‬زیسته‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬ایرانی‭ ‬حجم‭ ‬و‭ ‬روح‭ ‬می‌دهد،‭ ‬نه‭ ‬ملودرام‌های‭ ‬عاشقانه‌اش‭ ‬است‭ ‬و‭ ‬نه‭ ‬روایت‌های‭ ‬تاریخی‭ ‬آن؛‭ ‬بلكه‭ ‬مناسبات‭ ‬مستحكم‭ ‬خانوادگی‭ ‬و‭ ‬روابط‭ ‬انسانی‭ ‬نهفته‭ ‬در‭ ‬دل‭ ‬این‭ ‬درام‭ ‬تاریخی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬شكلی‭ ‬ملموس‭ ‬به‭ ‬مخاطب‭ ‬ارائه‭ ‬می‌كند‭.‬

توجه‭ ‬به‭ ‬بنیان‭ ‬خانواده‭ ‬اصیل‭ ‬و‭ ‬كاركردهای‭ ‬اثربخش‭ ‬آن،‭ ‬همان‭ ‬چیزی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬نه‌تنها‭ ‬در‭ ‬جامعه‭ ‬فعلی‭ ‬ایران،‭ ‬بلكه‭ ‬در‭ ‬اغلب‭ ‬سریال‌های‭ ‬پرمخاطب‭ ‬كشورهای‭ ‬دیگر‭ ‬دنبال‭ ‬می‌شود‭. ‬روابط‭ ‬وقتی‭ ‬در‭ ‬مناسبات‭ ‬خانوادگی‭ ‬تعریف‭ ‬می‌شوند،‭ ‬اثربخشی‭ ‬بیشتری‭ ‬در‭ ‬معرفی‭ ‬نقاط‭ ‬برجسته‭ ‬و‭ ‬روشن‭ ‬فرهنگ‭ ‬آن‭ ‬جامعه‭ ‬می‌یابند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬منظر‭ ‬فضیلت‌ها‭ ‬و‭ ‬رذیلت‌های‭ ‬اخلاقی‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬تصویری‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬دل‭ ‬یك‭ ‬درام‭ ‬داستانی‭ ‬با‭ ‬كش‭ ‬و‭ ‬قوس‌ها‭ ‬و‭ ‬تعلیق‌هایی‭ ‬كه‭ ‬بیننده‭ ‬را‭ ‬برای‭ ‬دنبال‌كردن‭ ‬ترغیب‭ ‬می‌كند،‭ ‬بازآفرینی‭ ‬می‌كنند‭.‬

در‭ ‬بانوی‭ ‬عمارت‭ ‬از‭ ‬وصلت‭ ‬دو‭ ‬خانواده،‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬نوادگان‭ ‬قاجار‭ ‬و‭ ‬دیگری‭ ‬از‭ ‬خاندانی‭ ‬تاجرزاده‭ ‬و‭ ‬بازاری،‭ ‬خانواده‌ای‭ ‬سوم‭ ‬شكل‭ ‬می‌گیرد‭. ‬به‭ ‬مرور‭ ‬در‭ ‬روابط‭ ‬مابین‭ ‬این‭ ‬دو‭ ‬خاندان‭ ‬و‭ ‬خانواده‭ ‬مركزی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬نشانه‌هایی‭ ‬چون‭ ‬وفاداری،‭ ‬زنانگی‭ ‬مقتدر،‭ ‬رأفت‭ ‬به‭ ‬وقت‭ ‬قدرت،‭ ‬كنار‭ ‬هم‭ ‬قرار‭ ‬گرفتن‭ ‬اعضای‭ ‬دو‭ ‬خاندان‭ ‬به‭ ‬سبب‭ ‬تحمل‭ ‬درد‭ ‬مشترك،‭ ‬حمایت‭ ‬افراد‭ ‬از‭ ‬یكدیگر‭ ‬و‭ ... ‬رخ‭ ‬می‌نماید‭.‬

شازده‌ای‭ ‬كه‭ ‬از‭ ‬خواهر‭ ‬ناتنی‌اش‭ ‬طلا،‭ ‬حتی‭ ‬به‭ ‬بهای‭ ‬بدنام‭ ‬شدن‭ ‬خود‭ ‬و‭ ‬بدهكاری‌های‭ ‬فراوانش‭ ‬حمایت‭ ‬می‌كند،‭ ‬برای‭ ‬خانواده‭ ‬و‭ ‬حتی‭ ‬خدم‭ ‬و‭ ‬حشمش‭ ‬كم‭ ‬نمی‌گذارد‭. ‬فخرالزمان،‭ ‬روز‭ ‬برافتادن‭ ‬پرده‭ ‬دسیسه‌ورزی‌های‭ ‬جواهر‭ ‬ندیمه‭ ‬افسرالملوك،‭ ‬بر‭ ‬ختم‭ ‬قائله‭ ‬پافشاری‭ ‬می‌كند‭. ‬میرزا‭ ‬اسد،‭ ‬برادر‭ ‬فخری‭ ‬از‭ ‬خواهرش‭ ‬و‭ ‬دامادش‭ ‬حمایت‭ ‬می‌كند‭ ‬و‭ ‬خواهر‭ ‬از‭ ‬غرورش‭ ‬كه‭ ‬هیچ،‭ ‬تا‭ ‬پای‭ ‬جان‭ ‬برای‭ ‬آزادی‭ ‬برادر‭ ‬مایه‭ ‬می‌گذارد‭. ‬هنگام‭ ‬درد‭ ‬مشترك،‭ ‬هر‭ ‬دو‭ ‬خانواده‭ ‬گرد‭ ‬هم‭ ‬جمع‭ ‬می‌شوند‭ ‬تا‭ ‬رنج‭ ‬انتظار‭ ‬برگشت‭ ‬شازده‭ ‬را‭ ‬كنار‭ ‬هم‭ ‬سر‭ ‬كنند‭. ‬

اما‭ ‬نقطه‭ ‬اوج‭ ‬این‭ ‬در‭ ‬آغوش‭ ‬كشیدن‭ ‬مهر‭ ‬خانواده،‭ ‬نگاه‭ ‬فخری‭ ‬به‭ ‬شازده‭ ‬از‭ ‬اسب‭ ‬افتاده‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬اصل‭ ‬نیفتاده‌اش‭ ‬است؛‭ ‬همان‭ ‬قابی‭ ‬كه‭ ‬شازده‭ ‬مستاصل‭ ‬قدم‭ ‬می‌زند،‭ ‬شازدگی‌اش‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬رنج‭ ‬فراوان‭ ‬شكنجه‭ ‬انكار‭ ‬كرده،‭ ‬گوشه‌نشین‭ ‬شده،‭ ‬عمارت‭ ‬اربابی‭ ‬از‭ ‬رونق‭ ‬افتاده‭ ‬و‭ ‬شبانگاه‭ ‬به‭ ‬عادت‭ ‬مالوف‭ ‬مردان‭ ‬گرفتار‭ ‬تنها‭ ‬در‭ ‬حیاط‭ ‬قدم‭ ‬می‌زند‭. ‬فخرالزمان،‭ ‬چشم‭ ‬بیدار‭ ‬عمارت‭ ‬است‭. ‬او‭ ‬می‌فهمد‭ ‬و‭ ‬درد‭ ‬شازده‭ ‬را‭ ‬همان‌جا‭ ‬با‭ ‬ندیمه‌اش‭ ‬زمزمه‭ ‬می‌كند‭: ‬اشازده‭ ‬فقط‭ ‬بی‌پول‭ ‬و‭ ‬بی‌دل‌ودماغ‭ ‬نیست؛‭ ‬شازده‭ ‬بی‌كس‭ ‬است،‭ ‬مهرالنساء؛‭ ‬بی‌كسب‭. ‬

‭ ‬حالا‭ ‬از‭ ‬میراث‭ ‬خانوادگی‌اش‭ ‬هم‭ ‬به‭ ‬بهای‭ ‬سر‭ ‬پا‭ ‬ماندن‭ ‬غرور‭ ‬همسر‭ ‬و‭ ‬حفظ‭ ‬ساختار‭ ‬خانواده‭ ‬می‌گذرد‭. ‬برای‭ ‬این‭ ‬بی‌كسی‭ ‬پناهی‭ ‬می‌شود‭ ‬كه‭ ‬فقط‭ ‬از‭ ‬عهده‭ ‬یك‭ ‬شیرزن‭ ‬عاشق‭ ‬و‭ ‬جسور‭ ‬برمی‌آید‭. ‬به‭ ‬واقع‭ ‬به‭ ‬وقت‭ ‬تیره‌روزی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬مشخص‭ ‬می‌شود‭ ‬بانوی‭ ‬عمارت‭ ‬كیست‭.‬