دونالد‭ ‬ترامپ،‭ ‬دو‭ ‬هفته‭ ‬پیش‭ ‬اعلام‭ ‬كرد‭ ‬نیروهای‭ ‬نظامی‭ ‬این‭ ‬كشور‭ ‬به‭ ‬زودی‭ ‬سوریه‭ ‬را‭ ‬ترك‭ ‬می‌كنند‭.‬

‭ ‬ترامپ‭ ‬در‭ ‬همان‭ ‬زمان‭ ‬گفت‭ ‬آمریكا‭ ‬دیگر‭ ‬قصد‭ ‬ندارد‭ ‬پلیس‭ ‬جهان‭ ‬باشد‭. ‬وی‭ ‬در‭ ‬سخنان‭ ‬بعدی‭ ‬نیز‭ ‬بارها‭ ‬تكرار‭ ‬كرد‭ ‬كه‭ ‬ما‭ ‬دیگر‭ ‬حاضر‭ ‬نیستیم‭ ‬برای‭ ‬امنیت‭ ‬دیگران‭ ‬بجنگیم‭. ‬برخی‭ ‬تحلیلگران‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬اظهارات‭ ‬چنین‭ ‬تعبیر‭ ‬كردند‭ ‬كه‭ ‬آمریكا‭ ‬قصد‭ ‬دارد‭ ‬منطقه‭ ‬غرب‭ ‬آسیا‭ ‬را‭ ‬به‭ ‬حال‭ ‬خود‭ ‬رها‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬بیشتر‭ ‬خود‭ ‬را‭ ‬بر‭ ‬آسیای‭ ‬جنوب‭ ‬شرقی‭ ‬متمركز‭ ‬سازد‭.‬

خروج‭ ‬نیروهای‭ ‬آمریكایی‭ ‬از‭ ‬سوریه‭ ‬به‭ ‬معنای‭ ‬یك‭ ‬پیروزی‭ ‬بزرگ‭ ‬برای‭ ‬ایران‭ ‬و‭ ‬محور‭ ‬مقاومت‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬بود‌‭. ‬این‭ ‬تصمیم‭ ‬با‭ ‬واكنش‭ ‬منفی‭ ‬مقامات‭ ‬اسرائیلی‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬سكوت‭ ‬سعودی‌ها‭ ‬و‭ ‬متحدانش‭ ‬مواجه‭ ‬شد‭. ‬

حال‭ ‬آمریكا‭ ‬می‌گوید‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬طی‭ ‬روزهای‭ ‬۸‭ ‬تا‭ ‬۱۵‭ ‬ژانویه‭ (‬۱۸‭ ‬تا‭ ‬۲۴‭ ‬دی‭) ‬به‭ ‬هشت‭ ‬كشور‭ ‬عربی‭ ‬سفر‭ ‬كرده‭ ‬و‭ ‬به‭ ‬آنها‭ ‬اطمینان‭ ‬خاطر‭ ‬دهد‭ ‬كه‭ ‬آمریكا‭ ‬قصد‭ ‬خروج‭ ‬از‭ ‬منطقه‭ ‬را‭ ‬ندارد‭. ‬ترامپ‭ ‬پیش‌تر‭ ‬در‭ ‬اظهار‭ ‬نظرهایی‭ ‬صریح‭ ‬گفته‭ ‬بود‭ ‬اگر‭ ‬ما‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬نباشیم‭ ‬برخی‭ ‬از‭ ‬كشورهای‭ ‬عرب‭ [‬به‭ ‬طور‭ ‬صریح‌تر‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭] ‬قادر‭ ‬نیستند‭ ‬برای‭ ‬مدت‭ ‬دو‭ ‬هفته‭ ‬سرپای‭ ‬خود‭ ‬بمانند‭. ‬

این‭ ‬سخن‭ ‬هرچند‭ ‬تحقیر‭ ‬آشكار‭ ‬سعودی‌ها‭ ‬بود،‭ ‬اما‭ ‬از‭ ‬یك‭ ‬حقیقت‭ ‬بزرگ‭ ‬نیز‭ ‬پرده‭ ‬بر‌می‌داشت‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬این‌كه‭ ‬بدون‭ ‬حضور‭ ‬و‭ ‬حمایت‭ ‬آمریكایی‌ها‭ ‬مقامات‭ ‬سعودی‭ ‬هیچ‭ ‬جایی‭ ‬در‭ ‬كشور‭ ‬خودشان‭ ‬نیز‭ ‬نخواهند‭ ‬داشت‭. ‬

به‭ ‬همین‭ ‬دلیل‭ ‬هرگونه‭ ‬خروج‭ ‬نیروهای‭ ‬آمریكایی‭ ‬از‭ ‬منطقه‌‭ ‬لرزه‭ ‬بر‭ ‬اندام‭ ‬حاكمان‭ ‬عرب‭ ‬منطقه‭ ‬بخصوص‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭ ‬و‭ ‬متحدانش‭ ‬انداخته‭ ‬و‭ ‬حال‭ ‬آنها‭ ‬با‭ ‬خواهش‭ ‬و‭ ‬تمنا‭ ‬از‭ ‬آمریكایی‌ها‭ ‬می‌خواهند‭ ‬تنهایشان‭ ‬نگذارند‭. ‬

مساله‭ ‬قطر‭ ‬

اما‭ ‬بخش‭ ‬دیگری‭ ‬از‭ ‬ماموریت‭ ‬پمپئو‭ ‬به‭ ‬مساله‭ ‬دیگری‭ ‬مربوط‭ ‬می‌شود‭ ‬و‭ ‬آن‭ ‬میانجیگری‭ ‬بین‭ ‬قطر‭ ‬و‭ ‬كشورهای‭ ‬عرب‭ ‬به‭ ‬رهبری‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭ ‬است‭. ‬دوسال‭ ‬پیش‭ ‬وقتی‭ ‬مقامات‭ ‬سعودی‭ ‬به‭ ‬همراه‭ ‬متحدان‭ ‬شان‭ ‬تصمیم‭ ‬گرفتند‭ ‬دولت‭ ‬قطر‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬زمین‭ ‬و‭ ‬هوا‭ ‬و‭ ‬دریا‭ ‬تحریم‭ ‬كنند‭ ‬هرگز‭ ‬فكرش‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬نمی‌كردند‭ ‬كه‭ ‬دولت‭ ‬كوچك‭ ‬قطر‭ ‬بتواند‭ ‬دوام‭ ‬آورده‭ ‬و‭ ‬همچنان‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬سیاست‌های‭ ‬سلطه‭ ‬جویانه‭ ‬عربستان‭ ‬قد‭ ‬علم‭ ‬كند،‭ ‬اما‭ ‬طی‭ ‬دوسال‭ ‬گذشته‭ ‬نه‌تنها‭ ‬قطری‌ها‭ ‬تسلیم‭ ‬نشدند،‭ ‬بلكه‭ ‬همچنان‭ ‬بر‭ ‬مواضع‭ ‬خود‭ ‬علیه‭ ‬پدرسالاری‭ ‬عربستان‭ ‬سعودی‭ ‬تاكید‭ ‬می‌ورزند‭. ‬دونالد‭ ‬ترامپ،‭ ‬رئیس‌جمهور‭ ‬آمریكا‭ ‬كه‭ ‬خود‭ ‬یكی‭ ‬از‭ ‬عوامل‭ ‬اصلی‭ ‬شكاف‭ ‬بین‭ ‬كشورهای‭ ‬عرب‭ ‬بود‭ ‬از‭ ‬همان‭ ‬ابتدای‭ ‬وقوع‭ ‬این‭ ‬بحران‭ ‬گفت‭: ‬فكر‭ ‬می‌كنم‭ ‬بتوانیم‭ ‬خیلی‭ ‬سریع‭ ‬به‭ ‬توافقی‭ ‬برسیم‭. ‬این‭ ‬درحالی‭ ‬بود‭ ‬كه‭ ‬صباح‭ ‬احمد‭ ‬جابر‭ ‬صباح،‭ ‬امیر‭ ‬كویت‭ ‬مشغول‭ ‬میانجیگری‭ ‬بین‭ ‬طرفین‭ ‬بود‭ ‬و‭ ‬با‭ ‬سفرهای‭ ‬مكرر‭ ‬خود‭ ‬به‭ ‬دوحه‭ ‬و‭ ‬ریاض‭ ‬نتوانسته‭ ‬بود‭ ‬كوچك‌‌ترین‭ ‬دستاوردی‭ ‬به‭ ‬دست‭ ‬آورد‭. ‬پس‭ ‬از‭ ‬آن‭ ‬نیز‭ ‬ركس‭ ‬تیلرسون‭ ‬وزیر‭ ‬امور‭ ‬خارجه‭ ‬وقت‭ ‬آمریكا‭ ‬به‭ ‬همین‭ ‬منظور‭ ‬به‭ ‬عربستان،‭ ‬امارات،‭ ‬بحرین‭ ‬و‭ ‬مصر‭ ‬سفر‭ ‬كرد‭ ‬اما‭ ‬در‭ ‬پایان‭ ‬مجبور‭ ‬شد‭ ‬دست‭ ‬خالی‭ ‬به‭ ‬واشنگتن‭ ‬بازگردد‭. ‬تیلرسون‭ ‬در‭ ‬پی‭ ‬اتخاذ‭ ‬نوعی‭ ‬سیاست‭ ‬بی‌طرفی‭ ‬مثبت‭ ‬در‭ ‬قبال‭ ‬طرف‌های‭ ‬بحران‭ ‬بود،‭ ‬اما‭ ‬دونالد‭ ‬ترامپ‭ ‬از‭ ‬همان‭ ‬ابتدا‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬جانبداری‭ ‬افراطی‌اش‭ ‬از‭ ‬عربستان،‭ ‬امكان‭ ‬هرگونه‭ ‬آشتی‭ ‬یا‭ ‬مصالحه‌ای‭ ‬را‭ ‬از‭ ‬بین‭ ‬برده‭ ‬بود‭. ‬

حال‭ ‬پمپئو‭ ‬به‭ ‬منطقه‭ ‬می‌آید‭ ‬تا‭ ‬یك‭ ‬بار‭ ‬دیگر‭ ‬شانس‭ ‬آمریكا‭ ‬را‭ ‬در‭ ‬میانجیگری‭ ‬بین‭ ‬قطر‭ ‬و‭ ‬كشورهای‭ ‬عرب‭ ‬به‭ ‬رهبری‭ ‬عربستان‭ ‬آزمایش‭ ‬كند‭. ‬این‭ ‬درحالی‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬عربستان‭ ‬به‭ ‬دلیل‭ ‬قتل‭ ‬فجیع‭ ‬جمال‭ ‬خاشقجی‭ ‬تحت‭ ‬فشار‭ ‬افكار‭ ‬عمومی‭ ‬جهان‭ ‬قرار‭ ‬گرفته‭ ‬و‭ ‬آمریكا‭ ‬نیز‭ ‬به‌رغم‭ ‬حمایت‌هایش‭ ‬از‭ ‬ولیعهد‭ ‬و‭ ‬پادشاه‭ ‬عربستان‭ ‬گفت‭ ‬همچنان‭ ‬برایش‭ ‬موضوع‭ ‬خاشقجی‭ ‬حل‭ ‬نشده‭ ‬است‭. ‬ناظران‭ ‬معتقدند‭ ‬آمریكا‭ ‬تنها‭ ‬در‭ ‬صورتی‭ ‬در‭ ‬این‭ ‬میانجیگری‭ ‬موفق‭ ‬خواهد‭ ‬بود‭ ‬كه‭ ‬دست‭ ‬از‭ ‬جانبداری‭ ‬یك‭ ‬سویه‭ ‬از‭ ‬عربستان‭ ‬بردارد‭. ‬در‭ ‬غیر‭ ‬این‭ ‬صورت‭ ‬ماموریت‭ ‬پمپئو‭ ‬نیز‭ ‬به‭ ‬همان‭ ‬سرنوشت‭ ‬ماموریت‭ ‬تیلرسون‭ ‬دچار‭ ‬خواهد‭ ‬شد‭.   ‬به‭ ‬این‭ ‬اهداف‭ ‬می‌توان‭ ‬مساله‭ ‬معامله‭ ‬قرن‭ ‬را‭ ‬هم‭ ‬اضافه‭ ‬كرد‭. ‬طرحی‭ ‬كه‭ ‬تاكنون‭ ‬دولت‭ ‬ترامپ‭ ‬بارها‭ ‬درباره‭ ‬آن‭ ‬زیاده‌گویی‭ ‬كرده،‭ ‬اما‭ ‬درعمل‭ ‬تاكنون‭ ‬هیچ‭ ‬دستاوردی‭ ‬نداشته‭ ‬است‭. ‬این‭ ‬طرح‭ ‬قرار‭ ‬است‭ ‬با‭ ‬اعطای‭ ‬یك‭ ‬نوع‭ ‬خودمختاری‭ ‬صوری‭ ‬به‭ ‬دولت‭ ‬فلسطین‭ ‬مناقشه‭ ‬اعراب‭ ‬و‭ ‬اسرائیل‭ ‬را‭ ‬حل‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬در‭ ‬ادامه‭ ‬كار،‭ ‬روابط‭ ‬بین‭ ‬رژیم‭ ‬صهیونیستی‭ ‬و‭ ‬كشورهای‭ ‬مسلمان‭ ‬عرب‭ ‬را‭ ‬عادی‌سازی‭ ‬كند‭. ‬طرحی‭ ‬كه‭ ‬هرچند‭ ‬به‭ ‬صورت‭ ‬مخفی‭ ‬همچنان‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬آمریكا‭ ‬و‭ ‬متحدانش‭ ‬دنبال‭ ‬می‌شود،‭ ‬اما‭ ‬تاكنون‭ ‬با‭ ‬مخالفت‭ ‬اكثر‭ ‬كشورهای‭ ‬مسلمان‭ ‬و‭ ‬به‌خصوص‭ ‬گروه‌های‭ ‬فلسطینی‭ ‬و‭ ‬محور‭ ‬مقاومت‭ ‬مواجه‭ ‬شده‭ ‬است‭. ‬

بزك‭ ‬كردن‭ ‬چهره‭ ‬آمریكا‭ ‬

حسین‭ ‬رویوران،‭ ‬كارشناس‭ ‬مسائل‭ ‬غرب‭ ‬آسیا‭ ‬به‭ ‬خبرگزاری‭ ‬قدسنا‭ ‬می‌گوید‭ ‬هدف‭ ‬اصلی‭ ‬سفر‭ ‬پمپئو‭ ‬ابزك‭ ‬كردن‭ ‬چهره‭ ‬آمریكاب‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬است‭. ‬به‭ ‬گفته‭ ‬او‭: ‬آمریكا‭ ‬از‭ ‬طریق‭ ‬این‭ ‬سفر‭ ‬می‌كوشد‭ ‬یك‌بار‭ ‬دیگر‭ ‬مشكلات‭ ‬ساختاری‭ ‬رژیم‌های‭ ‬وابسته‭ ‬منطقه‭ ‬را‭ ‬فرافكنی‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬ایران‭ ‬را‭ ‬تهدیدی‭ ‬برای‭ ‬منطقه‭ ‬قلمداد‭ ‬كند‭ ‬و‭ ‬از‭ ‬این‭ ‬كشورها‭ ‬بخواهد‭ ‬در‭ ‬مقابل‭ ‬ایران‭ ‬صف‌آرایی‭ ‬كنند‭. ‬حال‭ ‬آن‌كه‭ ‬واقعیت‭ ‬این‭ ‬است‭ ‬كه‭ ‬مشكلات‭ ‬كشورهای‭ ‬هم‌پیمان‭ ‬آمریكا‭ ‬در‭ ‬منطقه‭ ‬به‭ ‬ساختارهای‭ ‬داخلی‭ ‬آنها‭ ‬بر‌می‌گردد‭. ‬یكی‭ ‬از‭ ‬مهم‌ترین‭ ‬مشكلات‭ ‬این‭ ‬كشورها‭ ‬غارت‭ ‬اموال‭ ‬ملی‭ ‬آنها‭ ‬از‭ ‬سوی‭ ‬غرب‭ ‬است‭.‬‭ ‬