همیشه  «مراقبت ویژه» خوب نیست

2 گروه از بیماران از بستری شدن در آی سی یو سودی نمی‌برند

همیشه «مراقبت ویژه» خوب نیست

هر قدر هم بستری شدن در بیمارستان به دلیل بیماری با ترس و اضطراب همراه باشد، ترس و نگرانی از بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان( آی سی یو ) برای خود بیمار و اطرافیانش بیشتر است . حتی اگر بیمار با هوشیاری كامل و فقط به‌دلیل نیاز به مراقبت‌های 24 ساعته در این بخش بستری شود، نا خودآگاه افكار منفی سراغش می‌آید كه تصویر به سلامت خارج شدن از این بخش را برایش تا اندازه‌ای مخدوش می‌كند . مراقبت ویژه به بخشی از بیمارستان گفته می‌شود كه تجهیزات، پرسنل و پزشكان فوق‌تخصص با پایش علائم حیاتی بیماران با وضعیت وخیم و بحرانی واستفاده از پروتكل‌های تشخیصی و درمانی پیچیده، سعی در ارتقای بقا و پیش آگاهی بیماران دارند. گفت‌وگوی ما را با دكتر امید مرادی مقدم، فوق تخصص مراقبت ویژه و دبیر انجمن مراقبت ویژه ایران به بهانه برگزاری ششمین كنگره بین‌المللی مراقبت‌های ویژه ( 19 تا 21 دی در مركز همایش‌های رازی) بخوانید تا تصویری درست و واقعی از بستری شدن یك بیمار در این بخش داشته باشید .

دو گروه از بیماران از ورود به بخش مراقبت ویژه سودی نمی‌برند ؛ به بیانی ساده تر آن دسته از بیمارانی كه احتمال مرگ در آنها بسیار زیاد است و بیمارانی كه احتمال مرگ در آنها بسیار كم است .
​​​​​​​
 وقتی نیازمند مراقبت ویژه هستید
هر بیماری را كه دچار عدم ثبات همودینامیك (اختلال در فشار خون و نبض شریانی)، كاهش سطح هوشیاری، آزمایش‌های مختل و درگیری عملكرد اعضای حیاتی شده باشد، می‌توان به بخش مراقبت ویژه منتقل كرد و از این انتقال، امید به بهبود بیمار داشت .
ولی با توجه به محدودیت تخت‌های ویژه كشور و گرانی تاسیس هر تخت مراقبت ویژه در كشور كه به بیش از دو میلیارد تومان رسیده، مجبور به رعایت استانداردهایی در پذیرش بیمار به بخش آی سی یو هستیم. در حال حاضر پذیرش بیمار براساس مدل‌های مختلفی صورت می‌گیرد كه عبارتند از:
مدل حق تقدم: این مدل بیماران را در چهار گروه تقسیم‌بندی می‌کند.
مدل تشخیص: این مدل نیز براساس شرایط خاص یا بیماری خاصی است.
مدل مشاهده‌ای: این مدل هم براساس علائم حیاتی و موارد آزمایشگاهی است.
مدل تركیبی: این مدل از مجموعه این مدل‌ها استفاده می‌كند.

 ملاقات ممنوع !
حدود ۱۰ درصد بیماران بستری در بیمارستان در بخش مراقبت ویژه بستری می‌شوند با این حال تا ۲۵ درصد عفونت‌های بیمارستانی در بخش مراقبت ویژه رخ می‌دهد. به عبارتی احتمال عفونت در بخش مراقبت ویژه پنج تا ده برابر سایر بخش‌های بیمارستانی است.  به همین دلیل، قوانین سختگیرانه‌ای در كنترل عفونت در این بخش رعایت می‌شود كه یكی از آنها ممنوع بودن ملاقات و در موارد خاص با رعایت تمام موارد كنترل عفونت نظیر شست‌وشوی دست‌ها و استفاده از گان( پوشش استریل ) است . در بخش‌های مراقبت ویژه استاندارد برای ملاقات بیماران و تماس نداشتن با بیماران از وجود راهرویی دور تا دور بخش استفاده می‌كنند و در صورت نبود فضای فیزیكی می‌توان از دوربین‌هایی بالای سر بیمار استفاده كرد كه در ساعت ملاقات روشن شده و مشاهده بیمار برای همراهان وی در خارج از فضای آی سی یو 
ممكن می‌شود .

آی سی یو یا سی سی یو؟
طبق استاندارد اعلام شده تمام بیمارانی كه به‌دلیل مشکلات قلبی در بخش مراقبت ویژه (آی سی یو) بستری می‌شوند، قابلیت پذیرش در بخش سی سی یو  (بخش مراقبت ویژه قلب) را هم دارند . این موارد شامل انفاركتوس حاد قلبی عارضه دار، شوك كاردیوژنیك (افت فشار خون و كاهش خونرسانی به قلب )، آریتمی پیچیده كه نیاز به پایش شدید و مداخله دارد،نارسایی احتقانی قلب در بیماری كه دچار نارسایی تنفسی شده یا نیاز به حمایت همودینامیك (تنفسی) دارد، اورژانس افزایش فشار خون و بلوك كامل قلبی (غیرطبیعی بودن ریتم قلب) می‌شود .
حداقل زمان بستری در بخش مراقبت ویژه چند ساعت است، ولی حداكثر زمانی برای آن وجود ندارد. كمااین‌كه بیمارانی هستند كه سال‌ها در بخش مراقبت ویژه بستری می‌شوند .

 مجوز خروج از آی سی یو
در شرایط زیر، نیازی به ادامه بستری بیمار در
 آی سی یو نیست:
هنگامی كه شرایط فیزیولوژیك بیمار پایدار شده و نیاز به پایش مداوم و حضور در بخش مراقبت ویژه ضروری نباشد   و دیگر این‌كه، شرایط فیزیولوژیك بیمار بهتر شده و مداخله فعال برای وی نیاز نباشد. در این صورت ترخیص بیمار به یك بخش با سطح كمتر مراقبت مناسب است.
در مواردی نیز بیمار از بخش آی سی یو به
 اچ دی یو منتقل می‌شود . 
این انتقال برای بیمارانی صورت می‌گیرد كه نیاز به حمایت از یك عضو حیاتی غیر از دستگاه تنفس یا نیاز به پایشی دقیق تر و بیشتر از یك بخش معمولی دارند. همچنین بیمارانی كه نیاز به
 آی سی یو ندارند،ولی به اندازه‌ای خوب نیستندكه به بخش عادی انتقال یابند یا این كه بعد از عمل جراحی، نیاز به پایش شدید بیش از چند ساعت دارند به این بخش منتقل 
می‌شوند .