كارآفرینان حرفه‌ای با ترفندهایی خود را برای شرایط غیرقابل پیش‌بینی آماده می‌كنند
10 كلید مقاومت در بحران‌های كاری
فضای غیرقابل پیش‌بینی كسب‌وكار به گونه‌ای است كه باید همیشه احتمال دهید بحرانی در سایه پنهان شده و هر لحظه ممكن است سر باز كند. هیچ وقت نمی‌توانید مطمئن باشید از كدام جهت شرایط اضطراری به كسب‌وكارتان وارد می‌شود؛ بنابراین باید به‌عنوان كارآفرینی مسؤول و همراه، آماده و آگاه باشید تا به محض رویارویی با مشكل، آن را به بهترین شكل برطرف كرده و قبل از رسیدن به مراحل حاد به بهترین شكل آن را مدیریت كنید. در شرایط سخت است كه توانمندی و قدرت انعطاف‌پذیری كارآفرینان مشخص می‌شود. به‌خاطر داشته باشید اگر صاحب و هدایتگر كسب‌وكاری در رویارویی با هر مشكلی غافلگیر شود، كل مجموعه با تزلزل روبه‌رو می‌شود. به‌همین علت به‌عنوان كارآفرین باید پیش از هرچیز بتوانید خود را برای رویارویی با مشكلات مختلف احتمالی آماده كنید و از پیش آمدن هر موضوعی جا نخورید. در ادامه 9 راهكار كاربردی از نگاه افراد موفق برای آمادگی بیشتر در شرایط ناخواسته و پیش‌بینی نشده را بررسی خواهیم كرد. برگرفته از: Forbes
تقویت مهارت‌های مدیریتی
زمانی كه مدیر و راهبر یك مجموعه توان راهبری خوبی داشته باشد، می‌تواند در هر شرایطی متناسب با اوضاع موجود، بهترین فضای كاری را برای هدایت مجموعه به وجود بیاورد. ممكن است احساس كنید در زمان بروز بحران‌هایی مانند بحران‌های مالی، پیدا كردن منابع مالی مناسب، یا شیوه‌های اقتصادی ویژه بیشتر از ویژگی‌های مدیریتی به كارتان بیاید.
اما واقعیت این است اگر مدیر خوبی نباشید، آن‌قدر كنترل اوضاع از دستتان خارج می‌شود كه اصلا نمی‌توانید به فكر راه چاره مناسبی برای عبور از شرایط پیش آمده باشید.
این شما هستید كه باید علاوه بر مسلط بودن به خودتان، جو محیط كار را آرام كنید و با دادن انگیزه كافی به اعضای تیم كاری، باعث شوید با بیشترین حد توان خود برای برطرف كردن مانع پیش آمده تلاش كنند.
تعیین شفاف مسؤولیت‌ها
معمولا بحران‌ها زاییده آمادگی‌نداشتن و غافلگیرشدن هستند. بنابراین از همین امروز فهرستی از رایج‌ترین موانع حوزه كسب‌وكارتان را مشخص كرده و براساس این اتفاقات احتمالی مسؤولیت‌های و اختیارات لازم را به افراد مشخصی واگذار كنید تا به صورت متمركز هر یك از این موارد بررسی شود و در صورت نیاز برای هر كدام از آنها اقدامات لازم صورت گیرد. مشخص كنید هر یك از كاركنان به‌ویژه مدیران مجموعه چه مسؤولیت‌هایی را به‌عهده دارد. روش ارتباطی با هر یك از این افراد را به صورت كامل مشخص كنید تا به آسانی در صورت وجود هر مشكلی كه نیاز به ارجاع دارد با شما در ارتباط باشند تا پیش از بحرانی‌شدن هر موضوعی به سرعت بهترین راهكار را برای آن اتخاذ كنید. همچنین موارد و برنامه‌هایی را كه در رابطه با موضوعات خاص در نظر دارید، با افراد مسؤول آن حوزه به‌طور شفاف در میان بگذارید تا در جریان فضای فكری و برنامه‌های كاری‌تان قرار بگیرند. رسیدگی به هر معضلی در مراحل اولیه به مراتب آسان‌تر از بحران‌های مزمن شده و عمیق خواهد بود.
كتابچه راهنمای مدیریت بحران داشته باشید
از رایج‌ترین مشكلاتی كه در رویارویی با مشكلات با آن مواجه می‌شویم، احساس سردرگمی است. به‌طور معمول در شرایط بحرانی ساده‌ترین راهكارها از ذهن پاك می‌شوند و مغزمان به‌دنبال یافتن پیچیده‌ترین راه‌حل ممكن می‌گردد. تهیه كتابچه و دستورالعمل مشخص برای رایج‌ترین موانع و مشكلات حوزه كسب‌وكارتان كمك می‌كند در لحظات بحرانی سردرگم نشوید و بتوانید با آرامش بیشتری قدم به قدم برای حل مشكل پیش بروید. اگرچه نمی‌توان برای عبور از تمام مشكلات از پیش آماده شد، اما می‌توان با وجود راهكارهایی مرحله به مرحله برای عبور از مشكلات عمده، دستورالعمل مورد نیاز برای نحوه برخورد با مشكلات را به كاركنانتان بدهید تا بدانند به چه ترتیب باید هنگام بروز مشكلات، كنترل عمل را به دست بگیرند و از پیشروی و حادشدن آن جلوگیری كنند. در واقع این كار، الگوی مشخصی برای نحوه عملكرد مجموعه هنگام بروز مشكلات فراهم خواهد كرد.
ساختار ارتباطی روشنی داشته باشید
در زمان پیش آمدن هر بحرانی باید مجموعه كسب‌وكاری با سرعت بالایی بتواند عكس‌العمل نشان داده و راهكاری را در پیش بگیرد. اما همان‌گونه كه می‌دانید عكس‌العمل‌ها در پی تصمیم‌گیری‌ها شكل می‌گیرند؛ بنابراین برای این كه بتوانید در لحظه بهترین واكنش را از خودتان نشان دهید باید قادر باشید سریعا برای رسیدن به راه‌حل تصمیم‌گیری كنید. داشتن ساختاری واضح برای ارتباط میان افراد و مشخص بودن شرح وظایف هر یك از اجزای مجموعه كسب‌وكاری كمك می‌كند هنگام رویارویی با مشكلات فضای دوستانه و پر احترامی میان اعضا باشد و در تعامل و همكاری با یكدیگر به بهترین شكل راه‌حل مناسب را برای عبور از شرایط دشوار فراهم كنند.
افراد مؤثر را شناسایی كنید
راهبرانی كه افراد مؤثر و مشاورانی را كه می‌توانند در روزهای بحرانی به آنها مراجعه كنند و كمك بگیرند و با آنها شبكه ارتباطی برقرار می‌كنند، موفق‌ترین افراد هنگام رویارویی با بحران‌ها خواهند بود. حتی در بسیاری از مجموعه‌های كسب‌وكار، فردی را به‌عنوان متخصص مدیریت بحران استخدام می‌كنند تا راهكارهای اساسی را هنگام رویارویی با موانع یا مشكلات میان كاركنان پیشنهاد كند و بتواند جو محیط كسب‌وكار را به سوی برنده شدن سوق دهد. زیرا زمانی كه مجموعه درگیر بحرانی میان كاركنان یا فضای كار شود، بازدهی مجموعه به شدت افت خواهد كرد و ضررهای مالی ناخواسته و پیش‌بینی نشده‌ای را به مجموعه تحمیل خواهد كرد. بنابراین پیش از وقوع هر مشكلی افرادی را كه می‌توانند در موارد سختی به كمكتان بیایند شناسایی كنید تا هنگام نیاز بلافاصله به آنها مراجعه كنید.
انعطاف‌پذیر باشید
بهترین برنامه و نقشه راهی كه می‌توانید به عنوان راهبر هر كسب‌وكاری داشته باشید برنامه منعطف با توان
سازگار شدن با شرایط مختلف است. انعطاف‌پذیری این امكان را فراهم می‌كند تا با تغییر شرایط محیطی و پیش‌آمدن اتفاقات ناخواسته به آسانی بتوانید برنامه‌های خود را با شرایط جدید منطبق كنید و در برابر سخت‌ترین مشكلات نیز به آسانی بتوانید راه‌حل مناسب را جایگزین روند عادی كسب‌وكارتان كنید. افرادی كه انعطاف‌پذیری بالایی دارند بدون هیچ دغدغه‌ای در خصوص تغییر برنامه‌های كاری تعیین شده، مسیر جدیدی را برای عبور از موانع
پیش‌بینی نشده اتخاذ می‌كنند و ترسی از روبه‌رو شدن با شرایط متفاوت نخواهند داشت.
تیم كاری را قوی كنید
با وجود تمام نكاتی كه گفتیم باید قبول كنیم هیچ‌گاه نمی‌توانیم بحران‌ها را واقعا پیش‌بینی كنیم. زیرا اگر می‌توانستیم هیچ وقت اتفاق نمی‌افتادند! پس با توجه به ماهیت غیرقابل پیش‌بینی موانع كسب‌وكار شاید بهترین راهكار این باشد كه تیم كاری خود را با افراد كاملا حرفه‌ای بچینید تا بتوانند بهترین عملكرد را با توجه به شرایط گوناگون از خود نشان دهند. از سوی دیگر باید تلاش كنید هر روز توانمندی اعضای تیم خود را افزایش دهید. كمك كنید نقاط قوت و ضعف فردی خود را بشناسند، خود را در چارچوب‌های فرضی محدود نكنند و از تمام ظرفیتشان برای پیشبرد اهداف كسب‌وكار استفاده كنند. باید سعی كنید روحیه تلاش‌گری برای موفقیت را در مجموعه كسب‌وكاری‌تان نهادینه كنید. به این ترتیب هر مشكلی كه ایجاد شود نیز با روحیه همدلی موجود در مجموعه قابل برطرف شدن خواهد بود.
هوش احساسی‌تان را تقویت كنید
داشتن مهارت بالای هوش اجتماعی و احساسی كمك می‌كند بهترین رفتار و پاسخ را هنگام روبه‌رو شدن با چالش‌های كاری و حتی زندگی شخصی از خود نشان دهید. متأسفانه بیشتر افراد در این مهارت ضعف دارند و به محض روبه‌رو شدن با هر چالشی دچار اضطراب كنترل نشده و عصبی می‌شوند و به‌دنبالش تصمیمات احساسی و فكر نشده‌ای را به سرعت عملی می‌كنند. كارآفرینانی كه هوش احساس قوی دارند و می‌توانند در لحظات بحرانی خود را به خوبی كنترل كنند، قادر خواهند بود در آرامش تمام شرایط را در نظر بگیرند، به بهترین شكل مجموعه كسب‌وكاری خود را برای عبور از شرایط آماده كنند و با همكاری و تعامل، منطقی‌ترین تصمیم را برای حركت به جلو بگیرند. در هر صورت رویارویی با چالش‌های ناخوانده و غافلگیركننده برای هیچ‌كس خوشایند نیست، اما با تقویت برخی مهارت‌های ذهنی می‌توان تا حد زیادی بار سنگین این اتفاقات را كاهش داد. قطعا همدلی و همراهی همه اجزای مجموعه در شرایط سخت مهم‌ترین نقطه قوت برای هر كارآفرین خواهد بود.
بخش رویاپردازی، واقعگرایی و انتقادی ذهنتان را فعال كنید
بهترین روش برای رویارویی با بحران‌ها توانایی پیش‌بینی آنهاست. زمانی كه بتوانید مشكلات احتمالی را شناسایی كنید، این فرصت را خواهید داشت كه احتمال وقوع آنها را به كمترین حد ممكن كاهش دهید. اگر بتوانید قوه خیالپردازی ذهنتان را فعال كنید به خوبی می‌توانید احتمالات ممكن را شناسایی كنید. پس از آن قدرت واقعگرایی به كمكتان خواهد آمد تا با در نظر گرفتن شرایط احتمالی، بهترین راه‌حل‌های ممكن را در ذهنتان بررسی كنید. در نهایت بخش «انتقادگر» ذهن می‌تواند با بررسی راهكارهای پیشنهادی، ریزه‌كاری‌های هر یك از ایده‌ها را بررسی كند و آنها را برای كاربردی شدن پخته‌تر كند. همچنین نقاط ضعف كار كه ممكن است در آینده بحرانی را پیش بیاورد شناسایی كرده و از آن جلوگیری كند.
بحران را شبیه‌سازی كنید
یكی از بهترین راهكارهای پرورش ذهن كارآفرینان برای حل بحران‌ها، تمرین پیش از وقوع مشكل است. سعی كنید زمان مشخصی در هفته به تمرین ذهنی و فكر در مورد راهكارهای عبور از موانع مختلف اختصاص دهید. ذهن خود را تمرین دهید تا در رویارویی با مشكلات بتواند بهترین راهكارها را در كوتاه‌ترین زمان ممكن پیدا كند. حتی می‌توانید راهكارهای خلاقانه و جالبی را كه به ذهنتان می‌رسد یادداشت كنید و ابعاد مسائل را از جنبه‌های گوناگون بررسی كنید. در این موارد چون ذهنتان آزاد است و تحت فشار و استرس قرار ندارد، می‌توانید راه‌حل‌های خلاقانه‌ای پیدا كنید. به مرور زمان نیز جزئیات بیشتری را مورد توجه قرار می‌دهید كه می‌تواند هنگام نیاز بسیار كاربردی و مؤثر باشد. همچنین با مرور یادداشت‌ها در فواصل زمانی ممكن است راهكارهای بهتری به ذهنتان برسد و برنامه‌ریزی ذهنی خود را تصحیح كنید.
زمانی كه مدیر و راهبر یك مجموعه توان راهبری خوبی داشته باشد، می‌تواند در هر شرایطی متناسب با اوضاع موجود، بهترین فضای كاری را برای هدایت مجموعه به وجود بیاورد. ممكن است احساس كنید در زمان بروز بحران‌هایی مانند بحران‌های مالی، پیدا كردن منابع مالی مناسب، یا شیوه‌های اقتصادی ویژه بیشتر از ویژگی‌های مدیریتی به كارتان بیاید.
اما واقعیت این است اگر مدیر خوبی نباشید، آن‌قدر كنترل اوضاع از دستتان خارج می‌شود كه اصلا نمی‌توانید به فكر راه چاره مناسبی برای عبور از شرایط پیش آمده باشید.
این شما هستید كه باید علاوه بر مسلط بودن به خودتان، جو محیط كار را آرام كنید و با دادن انگیزه كافی به اعضای تیم كاری، باعث شوید با بیشترین حد توان خود برای برطرف كردن مانع پیش آمده تلاش كنند.
تعیین شفاف مسؤولیت‌ها
معمولا بحران‌ها زاییده آمادگی‌نداشتن و غافلگیرشدن هستند. بنابراین از همین امروز فهرستی از رایج‌ترین موانع حوزه كسب‌وكارتان را مشخص كرده و براساس این اتفاقات احتمالی مسؤولیت‌های و اختیارات لازم را به افراد مشخصی واگذار كنید تا به صورت متمركز هر یك از این موارد بررسی شود و در صورت نیاز برای هر كدام از آنها اقدامات لازم صورت گیرد. مشخص كنید هر یك از كاركنان به‌ویژه مدیران مجموعه چه مسؤولیت‌هایی را به‌عهده دارد. روش ارتباطی با هر یك از این افراد را به صورت كامل مشخص كنید تا به آسانی در صورت وجود هر مشكلی كه نیاز به ارجاع دارد با شما در ارتباط باشند تا پیش از بحرانی‌شدن هر موضوعی به سرعت بهترین راهكار را برای آن اتخاذ كنید. همچنین موارد و برنامه‌هایی را كه در رابطه با موضوعات خاص در نظر دارید، با افراد مسؤول آن حوزه به‌طور شفاف در میان بگذارید تا در جریان فضای فكری و برنامه‌های كاری‌تان قرار بگیرند. رسیدگی به هر معضلی در مراحل اولیه به مراتب آسان‌تر از بحران‌های مزمن شده و عمیق خواهد بود.
كتابچه راهنمای مدیریت بحران داشته باشید
از رایج‌ترین مشكلاتی كه در رویارویی با مشكلات با آن مواجه می‌شویم، احساس سردرگمی است. به‌طور معمول در شرایط بحرانی ساده‌ترین راهكارها از ذهن پاك می‌شوند و مغزمان به‌دنبال یافتن پیچیده‌ترین راه‌حل ممكن می‌گردد. تهیه كتابچه و دستورالعمل مشخص برای رایج‌ترین موانع و مشكلات حوزه كسب‌وكارتان كمك می‌كند در لحظات بحرانی سردرگم نشوید و بتوانید با آرامش بیشتری قدم به قدم برای حل مشكل پیش بروید. اگرچه نمی‌توان برای عبور از تمام مشكلات از پیش آماده شد، اما می‌توان با وجود راهكارهایی مرحله به مرحله برای عبور از مشكلات عمده، دستورالعمل مورد نیاز برای نحوه برخورد با مشكلات را به كاركنانتان بدهید تا بدانند به چه ترتیب باید هنگام بروز مشكلات، كنترل عمل را به دست بگیرند و از پیشروی و حادشدن آن جلوگیری كنند. در واقع این كار، الگوی مشخصی برای نحوه عملكرد مجموعه هنگام بروز مشكلات فراهم خواهد كرد.
ساختار ارتباطی روشنی داشته باشید
در زمان پیش آمدن هر بحرانی باید مجموعه كسب‌وكاری با سرعت بالایی بتواند عكس‌العمل نشان داده و راهكاری را در پیش بگیرد. اما همان‌گونه كه می‌دانید عكس‌العمل‌ها در پی تصمیم‌گیری‌ها شكل می‌گیرند؛ بنابراین برای این كه بتوانید در لحظه بهترین واكنش را از خودتان نشان دهید باید قادر باشید سریعا برای رسیدن به راه‌حل تصمیم‌گیری كنید. داشتن ساختاری واضح برای ارتباط میان افراد و مشخص بودن شرح وظایف هر یك از اجزای مجموعه كسب‌وكاری كمك می‌كند هنگام رویارویی با مشكلات فضای دوستانه و پر احترامی میان اعضا باشد و در تعامل و همكاری با یكدیگر به بهترین شكل راه‌حل مناسب را برای عبور از شرایط دشوار فراهم كنند.
افراد مؤثر را شناسایی كنید
راهبرانی كه افراد مؤثر و مشاورانی را كه می‌توانند در روزهای بحرانی به آنها مراجعه كنند و كمك بگیرند و با آنها شبكه ارتباطی برقرار می‌كنند، موفق‌ترین افراد هنگام رویارویی با بحران‌ها خواهند بود. حتی در بسیاری از مجموعه‌های كسب‌وكار، فردی را به‌عنوان متخصص مدیریت بحران استخدام می‌كنند تا راهكارهای اساسی را هنگام رویارویی با موانع یا مشكلات میان كاركنان پیشنهاد كند و بتواند جو محیط كسب‌وكار را به سوی برنده شدن سوق دهد. زیرا زمانی كه مجموعه درگیر بحرانی میان كاركنان یا فضای كار شود، بازدهی مجموعه به شدت افت خواهد كرد و ضررهای مالی ناخواسته و پیش‌بینی نشده‌ای را به مجموعه تحمیل خواهد كرد. بنابراین پیش از وقوع هر مشكلی افرادی را كه می‌توانند در موارد سختی به كمكتان بیایند شناسایی كنید تا هنگام نیاز بلافاصله به آنها مراجعه كنید.
انعطاف‌پذیر باشید
بهترین برنامه و نقشه راهی كه می‌توانید به عنوان راهبر هر كسب‌وكاری داشته باشید برنامه منعطف با توان
سازگار شدن با شرایط مختلف است. انعطاف‌پذیری این امكان را فراهم می‌كند تا با تغییر شرایط محیطی و پیش‌آمدن اتفاقات ناخواسته به آسانی بتوانید برنامه‌های خود را با شرایط جدید منطبق كنید و در برابر سخت‌ترین مشكلات نیز به آسانی بتوانید راه‌حل مناسب را جایگزین روند عادی كسب‌وكارتان كنید. افرادی كه انعطاف‌پذیری بالایی دارند بدون هیچ دغدغه‌ای در خصوص تغییر برنامه‌های كاری تعیین شده، مسیر جدیدی را برای عبور از موانع
پیش‌بینی نشده اتخاذ می‌كنند و ترسی از روبه‌رو شدن با شرایط متفاوت نخواهند داشت.
تیم كاری را قوی كنید
با وجود تمام نكاتی كه گفتیم باید قبول كنیم هیچ‌گاه نمی‌توانیم بحران‌ها را واقعا پیش‌بینی كنیم. زیرا اگر می‌توانستیم هیچ وقت اتفاق نمی‌افتادند! پس با توجه به ماهیت غیرقابل پیش‌بینی موانع كسب‌وكار شاید بهترین راهكار این باشد كه تیم كاری خود را با افراد كاملا حرفه‌ای بچینید تا بتوانند بهترین عملكرد را با توجه به شرایط گوناگون از خود نشان دهند. از سوی دیگر باید تلاش كنید هر روز توانمندی اعضای تیم خود را افزایش دهید. كمك كنید نقاط قوت و ضعف فردی خود را بشناسند، خود را در چارچوب‌های فرضی محدود نكنند و از تمام ظرفیتشان برای پیشبرد اهداف كسب‌وكار استفاده كنند. باید سعی كنید روحیه تلاش‌گری برای موفقیت را در مجموعه كسب‌وكاری‌تان نهادینه كنید. به این ترتیب هر مشكلی كه ایجاد شود نیز با روحیه همدلی موجود در مجموعه قابل برطرف شدن خواهد بود.
هوش احساسی‌تان را تقویت كنید
داشتن مهارت بالای هوش اجتماعی و احساسی كمك می‌كند بهترین رفتار و پاسخ را هنگام روبه‌رو شدن با چالش‌های كاری و حتی زندگی شخصی از خود نشان دهید. متأسفانه بیشتر افراد در این مهارت ضعف دارند و به محض روبه‌رو شدن با هر چالشی دچار اضطراب كنترل نشده و عصبی می‌شوند و به‌دنبالش تصمیمات احساسی و فكر نشده‌ای را به سرعت عملی می‌كنند. كارآفرینانی كه هوش احساس قوی دارند و می‌توانند در لحظات بحرانی خود را به خوبی كنترل كنند، قادر خواهند بود در آرامش تمام شرایط را در نظر بگیرند، به بهترین شكل مجموعه كسب‌وكاری خود را برای عبور از شرایط آماده كنند و با همكاری و تعامل، منطقی‌ترین تصمیم را برای حركت به جلو بگیرند. در هر صورت رویارویی با چالش‌های ناخوانده و غافلگیركننده برای هیچ‌كس خوشایند نیست، اما با تقویت برخی مهارت‌های ذهنی می‌توان تا حد زیادی بار سنگین این اتفاقات را كاهش داد. قطعا همدلی و همراهی همه اجزای مجموعه در شرایط سخت مهم‌ترین نقطه قوت برای هر كارآفرین خواهد بود.
بخش رویاپردازی، واقعگرایی و انتقادی ذهنتان را فعال كنید
بهترین روش برای رویارویی با بحران‌ها توانایی پیش‌بینی آنهاست. زمانی كه بتوانید مشكلات احتمالی را شناسایی كنید، این فرصت را خواهید داشت كه احتمال وقوع آنها را به كمترین حد ممكن كاهش دهید. اگر بتوانید قوه خیالپردازی ذهنتان را فعال كنید به خوبی می‌توانید احتمالات ممكن را شناسایی كنید. پس از آن قدرت واقعگرایی به كمكتان خواهد آمد تا با در نظر گرفتن شرایط احتمالی، بهترین راه‌حل‌های ممكن را در ذهنتان بررسی كنید. در نهایت بخش «انتقادگر» ذهن می‌تواند با بررسی راهكارهای پیشنهادی، ریزه‌كاری‌های هر یك از ایده‌ها را بررسی كند و آنها را برای كاربردی شدن پخته‌تر كند. همچنین نقاط ضعف كار كه ممكن است در آینده بحرانی را پیش بیاورد شناسایی كرده و از آن جلوگیری كند.
بحران را شبیه‌سازی كنید
یكی از بهترین راهكارهای پرورش ذهن كارآفرینان برای حل بحران‌ها، تمرین پیش از وقوع مشكل است. سعی كنید زمان مشخصی در هفته به تمرین ذهنی و فكر در مورد راهكارهای عبور از موانع مختلف اختصاص دهید. ذهن خود را تمرین دهید تا در رویارویی با مشكلات بتواند بهترین راهكارها را در كوتاه‌ترین زمان ممكن پیدا كند. حتی می‌توانید راهكارهای خلاقانه و جالبی را كه به ذهنتان می‌رسد یادداشت كنید و ابعاد مسائل را از جنبه‌های گوناگون بررسی كنید. در این موارد چون ذهنتان آزاد است و تحت فشار و استرس قرار ندارد، می‌توانید راه‌حل‌های خلاقانه‌ای پیدا كنید. به مرور زمان نیز جزئیات بیشتری را مورد توجه قرار می‌دهید كه می‌تواند هنگام نیاز بسیار كاربردی و مؤثر باشد. همچنین با مرور یادداشت‌ها در فواصل زمانی ممكن است راهكارهای بهتری به ذهنتان برسد و برنامه‌ریزی ذهنی خود را تصحیح كنید.
