بمبهایی كه در فهرست برخی فستفودها جا خوش كردهاند چطور منفجر میشوند؟
بمباران در رستوران
اسمش بمب است. البته اسمهای دیگری هم دارد ولی كافی است جلوی پیشخوان بایستید و از فهرست رستوران، یك بمب سفارش دهید، معجزه بعد از آن اتفاق میافتد. هزینه كمتری پرداخت میكنید اما در عوض ساندویچ یا پیتزایی گیرتان میآید كه دو سه نفر را سیر میكند. در شرایطی كه همه چیز گران شده است، هزینه یك رستورانگردی برای شكار بمبها 50 تا 60 هزار تومان درمیآید و همه اینها كمی عجیب است. از 3000 مغازه فستفودی كه در تهران وجود دارد، حالا تعداد زیادیشان بمب میسازند و برخی حتی كمپین «مبارزه با غذای خانگی» راه انداختهاند تا مشتری بیشتر جذب كنند. بمبسازها فكرشان این است كه با هزینه كمتر، غذای حجیمتر و چربتری دست مشتری دهند اما معلوم نیست كه برای ساخت بمب شان از چه موادی استفاده میكنند. به همین دلیل این بمبها درست روی سلامت افراد میافتد و چهار ستون بدن شان را ویران میكند.
سه نفر و نصفی
صف بستهاند جلوی مغازه. یكی دو نفری هم در پیادهرو روی صندلیها نشستهاند. بقیه اما در ماشین منتظرند تا غذایشان را تحویل بگیرند. بالای پیشخوان، تابلوی قرمزرنگ بمب، مدام میتركد و دوباره از نو ظاهر میشود. متصدی صندوق، مشتریها را سریع راه میاندازد و سفارشها را ثبت میكند. پشت سر او، سه چهار نفر با روپوش سفید، سریع و جلوی چشم مشتریها دستها تكان میدهند و غذاها را درون فر میگذارند و دوباره از نو، دستها بین سبد بزرگ مواد غذایی تكان میخورد و بعد ظرفها به درون فر بزرگ میرود. آشپزها، دست و دلبازانه، مواد اولیه غذایی را میریزند لای نان یا توی ظرف و بعد شعله را میكشند تا غذا آماده شود. شمارهها تندتند اعلام میشود و مشتریها هم سریع غذای خود را تحویل میگیرند و میروند. برای
یك بمب سیبزمینی مخصوص تنها 40هزار تومان پرداخت میشود. بمب سیبزمینی را در یك ظرف 30 در 15 سانتیمتری جا دادهاند. لایه ضخیم پنیر روی ظرف را پوشانده است. چنگال كه به درون بمب میرود، محتویات بمب خودش را نشان میدهد. ظرف پر از سیبزمینی، پنیر پیتزا، فلفل دلمه و ژامبون است. حجم ژامبون، سیبزمینی و پنیر خیلی بیشتر از حد انتظار است. یك چنگال به درون ظرف میرود، حجم زیادی از ژامبون، سیبزمینی و پنیر میچسبد به چنگال. شكمها سیر میشود بعد از دو سه چنگال سیبزمینی خوردن. با این حجم از سیبزمینی چهار نفر سیر میشوند و بقیه سیبزمینیها و ژامبونها هم برای سیر كردن سه گربه خرج میشود. با این حجم از غذا، میتوان حتی یك شبانهروز سیر ماند.
60 تومان بده، حالشو ببر
بمب سیبزمینی، شاید انگشت كوچك بمبهای ساندویچی باشد.بمب سیبزمینی مانند یك تیر میماند در برابر بمبهای دیگر. اگر بمب سیبزمینی
40هزار تومان قیمت دارد، هركول برگر كه با حجم بالایی از ژامبون، قارچ، برگرها و پنیر پیتزا، كاهو و گوجه، پر شده است، تنها
35هزار تومان هزینه دارد، هركولی كه میتواند حداقل دو نفر را سیر كند. ساندویچ بمب 60 هزار تومانی كه یك پیتزا، تكههای دو، سه همبرگر، قارچ، نیمكیلو ژامبون و چند كوكتل و حجم زیادی پنیر پیتزا هم درون خود جای داده است، میتواند سه چهار نفری را سیر كند. در این میان اما داستان ساندویچ متری از همه جالبتر است. ساندویچی كه متری 6500 تومان قیمت دارد و درون آن پر است از ژامبون، سیبزمینی، كاهو، گوجه، خیار شور، سس، كوكتل و پنیر پیتزا. ساندویچی كه برای خوردنش، دست و دهان باید به فاصله زیادی باز شود. در این میان اما بمبهای پیتزا هم هستند؛ بمبهایی كه بزرگتر از حد استاندارد است و قطر بالایی هم دارند. یك بمب پیتزا در حدود 120 هزار تومان قیمت دارد ولی چهار، پنج نفر میتوانند با تكههای پر پنیر و پر ژامبون آن سیر شوند.
تانك، بمبافكن و دوستان
بمب مشهورترین اسمی است كه برای غذاهای حجیم استفاده میشود. بمبافكن، ساندویچ متری، هركول، خمپاره و بالستیك از اسمهای دیگری هستند كه مغازههای فستفود روی ساندویچها و پیتزاهای مخصوص خود میگذارند. اگر در ساندویچ بمب چندین برگر بر روی هم قطار و طبقهای ساخته شده است، در بمبافكن هم یك پیتزا، در میان پنیر و حجم بالایی ژامبون جای داده شده است. در بالستیك هم به همه اینها كوكتل اضافه كردهاند تا ساندویچ حجیمشدهای به دست آید كه اگر در دست قرار گیرد، اجازه ندهد، انگشتان دو دست به هم برسند. شاید مواد تشكیلدهنده در بمبها متفاوت باشد اما در همه بمبها، فرقی هم ندارد كه كدام نوع از بمب باشد، چند چیز مشترك است. حجم و اندازه بزرگتر از حد انتظار و حجم بالای پنیر پیتزا، نقطه مشترك همه بمبهاست. تمام مواد غذایی در میان انواع پنیرهای ورقهای و آب شده، گم شده است. اصلا بمبها به خاطر وجود حجم بالای انواع پنیرهاست كه بمب شده است. نكته جالبتر اما این است كه بمب میتواند بمبتر هم شود. فروشگاههای فستفودی، برای عشاق پنیر پیتزا، امتیاز ویژه هم قرار داده است تا هر كسی كه خواست، درخواست پنیر پیتزای اضافه كند. این درخواست هم زیاد هزینه نمیبرد، درخواست پنیر اضافه تنها 6000 تومان هزینه برمیدارد و همه اینها یعنی كالری و چربی بیشتر.
تفاله سویا و پنیر مشكوك
همبرگر بمب در یك بشقاب هم جای نمیشود. باید ساندویچ گرد را توی سینی گذاشت. چهار همبرگر درمیان ورقههای زرد پنیر جا خوش كردهاند و كاهو، گوجه و سس اضافه، صحنه رنگارنگ و خواستنی را به این كوه باشكوه داده است. برای خوردن این ساندویچ دستها و دندانها نمیتوانند چاره كنند. ساندویچ باید نصف شود، تكههایی كه میتواند یك نفر را به تنهایی سیر كند. سوال اما اینجاست كه ساندویچی با این حجم از مواد اولیه، ارزش غذاییاش چقدر است؟ از نظر حمیده هنرور، كارشناس مواد غذایی، كوه باشكوه وسوسهانگیز پر از اسید چرب است و ارزش غذایی پایینی هم دارد. او به ما میگوید: «در ساندویچهای بمب، گوشت خالص كمی استفاده میشود و همین باعث میشود تادرصد میزان پروتئین این ساندویچها پایین بیاید.» و این برای ساندویچی كه درواقع جز مواد غذایی پروتئینی به حساب میآید، خیلی بد است. او معتقد است كه سوسیس و كالباسی كه در بمبها استفاده میشود، كیفیت بالایی ندارد و همین باعث شده تا ارزش غذایی بمبها، پایین بیاید. به نظر هنرور از گوشت در این بمبها استفاده نمیشود و برای ساختن برگرها از سویا استفاده میشود: «اگر سویا در این بمبها استفاده شود كه خوب است. مشكل اینجاست كه از تفاله سویا برای برگرها استفاده میشود.» از نظر هنرور، مشكل اما در جای دیگری است؛ در مواد اولیهای كه نقش اول را هم در بمبها ایفا میكند، یعنی از پنیرها. او میگوید: «پنیری كه در بازار خیلی گران است، در این بمبها با حجم بالا استفاده میشود، حال این كه هزینه بمبها خیلی پایین است.» به گفته او از پنیرهایی كه كیفیت كمی دارد، در بمبها استفاده میشود. این كارشناس تغذیه معتقد است از پنیرهایی با درجه كیفیت سه و حتی چهار، در بمبها استفاده میشود.
قیمتها اختیاری است!
اسدا... احمدیشهریور، رئیس اتحادیه صنف اغذیهفروشان و مواد غذایی تهران اما درباره هزینه تمام شده بمبها و گرانی مواد اولیه و تاثیر آن روی كیفیت، به ما میگوید: «در آنالیزهایی كه ما داشتهایم، كیفیت این غذا پایین نیست.» از نظر او كیفیت این غذا هاپایین نیست، بلكه موضوع چیز دیگری است. به گفته او، بمبفروشها در درازمدت به سود میرسند و نگاه آنها لحظهای نیست. نكته مهم اما نظارت بر عملكرد فستفودهاست. حدود 3000 مغازه فستفود در سطح تهران پروانه دارد و پروانه 500 شعبه دیگر هم در حال بررسی است. احمدی شهریور توضیح میدهد كه به همه فستفودهای تهران، نمیتوانند نظارت كنند و تنها بر 90درصد از شعبهها میتوانند اشراف داشته باشند. رئیس اتحادیه اغذیهفروشان و مواد غذایی تهران با اشاره به قیمت هركدام از مواد غذایی در فستفودها، میگوید: «ما قیمت واحدی برای ساندویچها و پیتزاها نداریم. قیمت تمام شده برای یك واحد از مواد غذایی تا بستهبندی با واحد دیگری، متفاوت است.» از نظر او بنا بر همه این ملاحظات، هر واحدی میتواند قیمت خود را روی مواد غذاییاش بگذارد و با این كار رقابت هم ایجاد كند.