گفتوگو با کارگردان و مجری مسابقه «دریچه» که هر روز از شبکه سلامت پخش میشود
دریچهای رو به سلامت
«هر خانه یک پایگاه سلامت»؛ این شعار یک مسابقه جدید تلویزیونی است که از عید قربان روی آنتن شبکه سلامت رفته است. مسابقهای به تهیهکنندگی شهرام رفیعیفر و با اجرای آرش ظلیپور که با مشارکت مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت بهداشت با افزایش سواد سلامت و فرهنگسازی سلامت برای اولینبار در ایران با عنوان «دریچه» طراحی و تهیه شده است. این مسابقه توسط مهدی حاج میرآقا در 52 قسمت طراحی و نوشته شده است. پس اگر به اطلاعات عمومی خودتان مطمئن هستید و دوست دارید یک مسابقه هیجانی را هم تجربه کنید، میتوانید در گفتوگوی ما با سید محمدحسین پورفاضلی، کارگردان و آرش ظلیپور مجری مسابقه همراه شوید و اگر تا به امروز موفق به تماشای این مسابقه نشدهاید، هر روز حدود ساعت 18و30دقیقه بیننده این مسابقه از شبکه سلامت باشید.
کمپین اطلاعرسانی سلامت
مسابقه «دریچه» به منظور ارتقای فرهنگ سلامت و افزایش سواد رسانهای در حوزه سلامت با همکاری وزارت بهداشت در قالب یک طرح بزرگ ملی با عنوان «هر خانه یک پایگاه سلامت» تولید شد تا ما بتوانیم به عنوان یک کمپین اطلاعرسانی این امر مهم را پوشش بدهیم و به این طرح بزرگ ملی کمک کنیم. طرح «هر خانه یک پایگاه سلامت» به این صورت است که دستورالعملها در حوزه بهداشت و پیشگیری به دانشگاهها و سیستمهای بهداشتی کشور ابلاغ میشود که به مردم آموزش بدهد قبل از اینکه بیمار شوند، سلامت خودشان را حفظ کنند. اتفاقی که افتاد این بود که ما در این مسابقه سعی کردیم 30 درصد از سوالاتمان را به حوزه سلامت و همین طرح وزارت بهداشت اختصاص بدهیم که بتواند به زندگی سالم مردم کمک کند.
یادگیری نکات بهداشتی
سوالات مسابقه برمبنای اطلاعات عمومی، سینما، ورزش، ادبیات، موسیقی، جغرافیا، تاریخ و ... طراحی شده است و همچنین بخشی دیگر از سوالات مسابقه در حوزه سلامت و بحث پیشگیری است تا هر کسی که برنامه ما را میبیند، حتی چند نکته سلامتی هم شده از برنامه یاد بگیرد. ما میتوانستیم همه سوالات را در حوزه سلامت و بهداشت طراحی کنیم اما با این شیوه فقط میتوانستیم مخاطبان خاصی را به مسابقه جذب کنیم. در صورتی که ما میخواستیم مسابقه برای همه مردم جذاب باشد نه فقط گروه خاص. یعنی نمیخواستیم نگاه تک بعدی داشته باشیم تا فقط قشر خاصی مخاطب برنامه باشند. هدف ما و شبکه سلامت و وزارت بهداشت برنامهسازی برای همه مردم بود. به همین دلیل در طراحی سوالات نگاه تک بعدی نداشتیم و در حوزههای مختلف سوال طراحی کردیم.
ورود بیماران قلبی ممنوع
ما با همکاری تلوبیون فراخوانی را منتشر کردیم که خوشبختانه پیش از اینکه ضبط مسابقه آغاز شود، بیش از 1000 گروه داوطلب شرکت در این مسابقه شدند که استقبال خوبی که شد، نشان از توجه و لطف مخاطبان شبکه سلامت دارد. بنابراین همچنان ثبتنام شرکتکنندهها در جریان است و هر کسی که علاقهمند به شرکت در این رقابت است میتواند وارد دریچه شود و هم اطلاعات عمومی خودش را محک بزند و هم یک سری نکات بهداشتی و سلامتی را یاد بگیرد. اما در فراخوان گزینه عدم ابتلا به بیماریهای قلبی را عنوان کردیم. دلیلش هم این بود که اولا که مسابقه ما کاملا طراحی ایرانی و از هیچ مسابقه دیگری کپی و الگوبرداری نشده است. دوم اینکه به دلیل ایجاد هیجان بیشتر برای گروهها و شرکتکنندههایی که کمتر پاسخ صحیح دادهاند گزینه سقوط کردن را طراحی کردهایم که با افتخار میگوییم که این بخش هم الگو و کپی نیست. به همین علت در فراخوان مسابقه به دلیل هیجان سقوط و افتادن عنوان کردیم افرادی که بیماری قلبی دارند به مسابقه ورود پیدا نکنند.
سقوط آسانسوری ایمن
شرکتکنندهها و بینندهها اصلا نگران آیتم سقوط در مسابقه نباشند، چون همه مسائل ایمنی رعایت شده و هیچ مشکلی برای کسی پیش نمیآید. جالب است بدانید حتی جکهای هیدرولیکی که به صورت آسانسوری آدمها را با سرعت پایین میکشد طراحی و ساخته خودمان است. بنابراین پروسه ساخت دکور مسابقه ما بالغ بر سه ماه به طول انجامید که بخش عمدهاش ساخت جکهای هیدرولیکی بود که آقای بابک عابدینی و همکارانش زحمت طراحی دکور را کشید به گونهای که هم ایمنی داشته باشد و هم هیجان. معمولا در مسابقهها آدمها داخل گودال و یا آب میافتادند که در این مسابقه این اتفاق نمیافتد و شرکتکننده با صندلیاش به صورت آسانسوری پایین میرود که از این نظر هم از روی هیچ مسابقهای کپیبرداری نشده است. ما برای انتخاب اسم مسابقه در این مسابقه با دو مساله مواجه بودیم. هم بحث افتادن شرکتکننده داخل دریچهها مطرح بود و هم منظورمان دریچه قلب بود که خونرسانی میکند. به همین دلیل نام «دریچه» را برای مسابقه انتخاب کردیم؛ ضمن اینکه در لوگو هم المانهایی از قلب و ضربان آن استفاده کردیم. ما سعی کردیم در رنگپردازی فضای دکورمان از رنگهای آبی و قرمز استفاده کنیم که رنگ رگهای اصلی بدن هستند. به نوعی خواستیم عنوانی را برای مسابقه انتخاب کنیم که به حوزه سلامت مرتبط باشد.
احترام به چشمهای مخاطبان
معیارمان برای انتخاب شرکتکنندهها در مسابقه این است که بالای 15 سال باشند و مدرک تحصیلیشان به نوعی مرتبط باشد و حداقل دو نفر از اعضای گروه مدرک کارشناسی داشته باشند. در این میان بچههای کادر درمان استقبال خوبی کردند و ما در بین شرکتکنندهها دندانپزشک، پزشک و داروساز هم داشتیم. خوشبختانه در این مدت کوتاه استقبال خوبی از مسابقه شده و عده بسیاری از دوستان و مخاطبان به نو بودن فضای مسابقه اشاره میکنند. البته تلاشمان این است که در قسمتهای بعدی اتفاقات بهتری بیفتد و از ضعفهایمان بکاهیم. امیدواریم مردم هم «دریچه» را دوست داشته باشند. چون سعی کردیم برای چشمان مخاطبانمان احترام قائل شویم. به همین دلیل حدود شش ماه پیش تولیدمان به طول انجامید. ضمن اینکه سعی کردیم 80 درصد سوالات تکراری نباشد.
جوایز مسابقه
من و آرش ظلیپور در برنامه «پنجره باز» همکاری داشتیم و از ابتدا هم دوست داشتیم ایشان اجرای مسابقه را برعهده بگیرد. گرچه تجربه اجرای مسابقه تلویزیونی نداشت، اما توانایی آن را داشت و خوشبختانه توانست از عهده آن هم خوب بربیاید. نکته مهمی که لازم است بیان کنم درباره جوایز مسابقه است که سعی کردیم هیچ شرکتکنندهای که به مرحله بالاتر راه یافته دست خالی از مسابقه خارج نشود. البته جایزه نهایی ما 20 میلیون تومان است که هنوز کسی نتوانسته به آن دست پیدا کند. اما مبالغ مختلفی دریافت کردهاند. اما یکی از دغدغههای ما که باعث میشد ضبط ما متوقف شود مساله کرونا بود. اما در جلساتی که داشتیم به یک جمعبندی رسیدیم که فاصله صندلیها را زیاد کنیم که این اتفاق در طراحی دکور افتاد. هر هفته هم که همه عوامل غربالگری میشدند و رعایت ماسک و اصول بهداشتی هم مدنظر همه بود و خوشبختانه در این مدت هیچ کسی درگیر بیماری نشد.
گویا در «دریچه» با چالش تازهای در اجرا مواجه شدهاید. از ویژگیهای اجرای مسابقه تلویزیونی بگویید؟
من در تمام سالهایی که کار اجرا میکنم، تجربه اجرای مسابقه نداشتم. ولی از سال 93 بسیار مشتاق شدم که مجری یک مسابقه تلویزیونی شوم، اما این اتفاق نیفتاد. چون احساس میکردم مدل اجرای من انرژی دارد که برای مسابقه بسیار متناسب است. حتی زمانی که «خندوانه» ساخته شد به رامبد جوان گفتم من همیشه فکر میکردم باید برنامهای شبیه برنامه تو اجرا کنم. چون انرژی زیادی برای اجرای چنین برنامههایی دارم. تا اینکه بعد از 7-6 سال این اتفاق افتاد و با مسابقه «دریچه» این امکان میسر شد و با گروهی کار کردم که تجربه همکاری داشتم و همدیگر را به خوبی میشناسیم.
اصولا مجری یک مسابقه تلویزیونی با چه چالشهایی در اجرا روبهروست و چه ویژگیهایی باید داشته باشد که شما علاقهمند به چنین تجربهای بودید؟
من فکر میکنم هر کسی که میخواهد در کاری که انجام میدهد به خصوص در اجرای تلویزیونی موفق باشد و پیشرفت کند باید صداقت داشته باشد و خودش را جلوی دوربین بیاورد. یعنی اگر یک نفر در هر فضای دیگری به هر دلیلی نمیتواند خودش باشد یا در برنامههای مختلف طبق چارچوبهایی کار میکند، در مسابقه اصلا این طور نیست و هر چه قدر خودش باشد و صداقت داشتهباشد میتواند موفق شود و مخاطب هم با او ارتباط برقرار کند. من هم سعی کردم در اجرای این مسابقه خودم باشم.
با این حال فکر میکنم اجرای مسابقه باید کار سختی باشد. چون مجری هم باید روی سوالات و مسابقه تمرکز داشته باشد و هم بتواند با بیننده ارتباط برقرار کند و مهمتر اینکه نوع ارتباطش با شرکتکنندهها به گونهای باشد که استرس و نگرانی را از آنها دور کند. بنابراین اجرای مسابقه کار چندان راحتی نیست.
بله با شما موافقم. قطعا کار اجرا به خصوص در یک مسابقه تلویزیونی کار راحتی نیست. اما من معتقدم هر کدام از آدمها یکویژگی بارزتر نسبت به سایر آدمها دارند. من هم اگر یک سری ویژگیها را ندارم. اما مهمترین ویژگی که دارم این است که خیلی زود با آدمها ارتباط برقرار میکنم و اعتمادشان را جلب کرده و صمیمی میشوم. همین ویژگی توانسته در اجرای این مسابقه به من کمک کند. چون با شرکتکنندهها صحبت میکردم و در عرض چند دقیقه به قدری با هم ارتباط برقرار میکردیم که خودشان عنوان میکردند استرسشان کم شده و حس بهتری دارند. برای من هم حس خیلی خوبی بود. هم یک تجربه جدیدی که با این مسابقه دارم و فکر میکنم شیوه جدیدی در اجرای مسابقه را در «دریچه» دارم. البته امیدوارم این جمله من حمل بر خودستایی نباشد.
منظورتان از شیوه جدید در اجرا چیست؟
اینکه سعی کردم از هیچ مجری الگو نگیرم و تقلید نکنم و مدل خودم یعنی مدل آرش ظلیپور اجرا کنم که قطعا اتفاق جدیدی در اجرای مسابقه است. به قدری من از این تجربه لذت میبرم که دوست دارم مدام مجری مسابقات تلویزیونی مختلف باشم.
بازخوردش را در این مدت کوتاه چطور دیدید؟ با اینکه شبکه سلامت بینندههای محدودتری به نسبت شبکههای سراسری دارد، باز هم توانسته نگاه مخاطبان بسیاری را به خود معطوف کند؟
معمولا مردم به هر دلیلی به خصوص این اواخر به خاطر کرونا چندان تمایلی به حضور در تلویزیون ندارند. یا استرس دوربین را دارند یا اینکه ممکن است وجههشان خدشهدار شود. اما در همین چند قسمتی که از پخش «دریچه» میگذرد، برایم خیلی جالب است با آدمهایی مواجه میشوم چه در فضای مجازی و چه در ارتباطهایم که از برنامه خوششان آمده و دوست دارند در آن حضور پیدا کنند و مدام از من سوال میکنند چطور میتوانند وارد «دریچه» شوند. من هم به شخصه این مسابقه را خیلی دوست دارم. با همه کمبودهایی که وجود دارد، اما از بودن در آن لذت میبرم و فکر میکنم در دراز مدت و قسمتهای بعد بیننده بیشتری پیدا کند. مهمتر از همه اینکه این مسابقه نمونه خارجی ندارد و این نکته بزرگ و مهمی است. چون پیش از ضبط برنامه مدام با دوستان در ارتباط بودیم و جلسه میگذاشتیم و به اتفاقات جدید میرسیدیم.
از آنجایی که «دریچه» با اطلاعات عمومی ارتباط نزدیکی دارد، چقدر در این مدت به دانستههای خودتان افزوده شد؟
خیلی زیاد. به خصوص اینکه خیلی از ما آدمها به خاطر دغدغههای روزمره کمتر فرصت مطالعه داریم. اما دوست داریم چیزهای جدید یاد بگیریم. اتفاقی که در این مسابقه برای من افتاد این بود که در کنار تجربه جدید در کارم و لذتی که از اجرای آن میبرم، خیلی چیزها هم یاد گرفتم و این برای من خیلی اتفاق جالب و جذابی است. بنابراین خوشحالم که این فرصت به من داده شد. حتی سعی میکنم چیزهایی را که آموختم به شرکتکنندهها و بینندهها هم منتقل کنم. یعنی زمانی که پاسخ یک سوال را میدهم، نکاتی را هم در آن زمینه بیان میکنم که به نوعی هدیه من به بینندهها و شرکتکنندههاست.
معمولا در چنین مسابقههایی مجریها خیلی شیطنت میکنند و سعی در گمراهی ذهن شرکتکننده دارند تا جوایز کمتری کسب کند. شما چقدر در این مسابقه به نفع تهیهکننده شیطنت میکنید؟
نکته مهم درباره جوایز مسابقه ما این است که از قبل میزان جوایز هر برنامه تعیین شده بود. بنابراین مجری میداند چه مقدار جایزه در هر برنامه تعیین شده. از این رو لازم نیست مجری ذهن شرکتکننده را منحرف کند تا نتواند برنده شود و از آن مرحله عبور کند. اما برای جذاب شدن برنامه شیطنتهایی میکنم.
اتفاق جالبی هنگام ضبط مسابقه رخ داده که در ذهنتان ماندگار شود؟
خیلی از دوستان و همکاران من در این مسابقه شرکت کردهاند. حتی در این میان بازیگر هم بوده است و همه میدانستند که این افراد دوستان من هستند. اما همه آنها در مرحله اول حذف میشدند و هیچ پارتیبازینکردم و اصلا هم به آنها کمک نمیکردم و برای خودم و آنها هم اتفاق جالب و بانمکی بود.