متخصصان شرکت دانش‌بنیان «پیام توسعه سرزمین» موفق شده‌اند با طراحی و تولید نرم‌افزار و سخت‌افزار یک سامانه جامع، توزیع عادلانه و کاهش مصرف آب را ممکن کنند
مدیریت منابع آبی باغ با باغیار
شهرک‌های ویلایی ساخته شده در نوار ساحلی شمال کشور را دیده‌اید؟ این مجتمع‌های مسکونی که اغلب به‌شکل مجموعه‌ای از باغ‌ویلاها طراحی می‌شوند، معمولا چند حلقه چاه آب دارند که از طریق آنها آب مورد نیاز واحدها را تأمین می‌کنند؛ اما متأسفانه در سال‌های اخیر، با توجه به بحران‌های ناشی از کمبود آب در کشور و همچنین برخی مشکلاتی که در خصوص توزیع آب وجود دارد، نیاز مبرمی به تغییر ساختار آبیاری موجود احساس می‌شود. شرکت دانش‌بنیان «پیام توسعه سرزمین» یکی از مجموعه‌هایی است که با دغدغه ایجاد بستری مناسب برای توزیع عادلانه آب در بخش کشاورزی و باغات، محصولاتش را ارائه کرده است.
مدیر عامل شرکت دانش‌بنیان «پیام توسعه سرزمین» درباره ماجرای شکل‌گیری و حوزه فعالیت این شرکت به جام‌جم می‌گوید: «مجموعه ما در سال 93 به‌طور رسمی شروع به‌کار کرد و در ابتدا رویکرد آن حضور در بخش کشاورزی و ارائه خدماتی مانند طراحی، توسعه و نظارت بوده است؛ اما پس‌از مدت کوتاهی در سال 95 بخش اتوماسیون نیز به شرکت پیام توسعه اضافه شد تا بتواند در زمینه هوشمندسازی کشاورزی گام‌های مؤثری را بردارد.»
سید مجتبی حیدریان می‌افزاید: «شروع کار ما با پذیرش و اجرای پروژه‌های مختلف در حوزه ذخیره‌سازی و بهره‌برداری از منابع آبی همراه بود. در قدم اول ما می‌بایست منابع تأمین آب مزارع و باغات را شناسایی کرده و برای ذخیره‌سازی آب این منابع و آبیاری مراتع برنامه‌ریزی می‌کردیم. در مرحله بعد، کسب‌وکار ما به‌سمت هوشمندسازی پیش رفت تا بتوانیم عملیات آبیاری را ابتدا به‌صورت خودکار و سپس به‌شکل هوشمند انجام دهیم؛ اما پس‌از مدتی براساس تجربیاتی که از کار عملی به‌دست آوردیم و همچنین شناختی که از نیازهای مشتریانمان پیدا کردیم، متوجه شدیم با پذیرش و انجام تعداد زیادی پروژه سنگین، امکان گسترش ابعاد کسب‌وکار وجود ندارد و اگر بخواهیم کارمان را توسعه دهیم باید محصول‌محور شویم. زیادشدن تعداد پروژه‌ها باعث می‌شود شرکت به نیروی انسانی بیشتری نیاز داشته باشد و در نتیجه هزینه‌های مجموعه نیز افزایش پیدا می‌کند که این امر از سرعت رشد اقتصادی شرکت می‌کاهد.»
این فناور داخلی ادامه می‌دهد: «ما توانستیم با تغییر رویکرد مجموعه و ارائه یک محصول نرم‌افزاری، تمام نیازهای مشتریانمان را پوشش دهیم. از طرف دیگر نرم‌افزار به‌آسانی قابل نصب است و حتی خود مشتری هم می‌تواند بدون نیاز به دانش یا مهارت خاصی، آن را نصب کند؛ همچنین نرم‌افزار تقریبا نیازی به طراحی اولیه هم ندارد که امتیاز دیگری برای آن محسوب می‌شود. با درنظرگرفتن تمام جوانب امر، سرانجام محصول نرم‌افزاری خودمان را با نام سامانه «باغیار» تولید و عرضه کردیم و به‌خاطر آن در سال 96 موفق به کسب گواهی دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری شدیم.»
مزایای رقابتی «باغیار»
این عضو ارشد مدیریتی شرکت پیام توسعه، در رابطه با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و مزایایی که باعث برتری سامانه باغیار نسبت به دیگر پلتفرم‌های مشابهش شده است، می‌گوید: «ویژگی اول پلتفرم باغیار مربوط به جامعیت این سامانه است که مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را در خود جای داده است؛ اما پلتفرم‌های دیگر معمولا یک یا چند ویژگی را دارا هستند. همچنین برای استفاده از باغیار نیازی به اینترنت پرسرعت نیست و حتی اگر این سامانه به اینترنت 2G هم دسترسی داشته باشد، می‌توان از راه دور آن را کنترل کرد.»
حیدریان اضافه می‌کند: «ویژگی بعدی را می‌توان مربوط به طراحی صنعتی بخش سخت‌افزاری باغیار دانست. این ویژگی باعث دوام بالای سخت‌افزار شده است، در حالی که سامانه‌های دیگر معمولا از این نظر با محدودیت روبه‌رو هستند و کاربر را ملزم به نصب آنها در محیط سرپوشیده می‌کنند. از طرف دیگر اکثر کاربران در خصوص آبگیری با معضلات خاصی مواجه هستند که ما با توجه به تجربه زیادی که از انجام پروژه‌ها داریم و نیاز مشتریان را به‌خوبی می‌شناسیم، توانسته‌ایم در این زمینه نیز نواقص را
پوشش دهیم.»
او در ادامه به کاربرپسندبودن بخش نرم‌افزاری پلتفرم باغیار اشاره می‌کند و می‌گوید: «برخلاف سایر سامانه‌های مشابه، ما توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته‌ایم و تلاش کرده‌ایم اپلیکیشنی طراحی کنیم که در عین سادگی، جذابیت قابل‌قبولی نیز برای کاربر داشته باشد. همچنین ما در بخش سخت‌افزاری نیز این اصل سادگی و کاربرپسندبودن را رعایت کرده‌ایم، به‌طوری که هرکدام از کاربران با هر سطح آگاهی و دانشی که داشته باشند، فقط با اتصال یک دوشاخه به پریز برق، به‌راحتی می‌توانند سامانه باغیار را راه‌اندازی کرده و از آن استفاده کنند.»
چشم‌انداز ادامه مسیر
به گفته مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت پیام توسعه، در کشاورزی به روش سنتی تقریبا بین 70 تا 75درصد از آب مصرفی هدر می‌رود. برای اصلاح این روند و جلوگیری از اتلاف آب در چنین ابعاد گسترده‌ای، باید روش آبیاری را از شکل سنتی به‌سمت آبیاری تحت فشار برد و به این صورت می‌توان در عمل حدود 40درصد اتلاف آب در بخش کشاورزی را کاهش داد. در همین راستا، زمانی که سیستم اتوماسیون و هوشمندسازی باغیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، خطاهای انسانی را به‌شدت کاهش داده و حتی به صفر می‌رساند؛ همچنین از آنجا که امکان اتصال سنسورهای مختلفی مانند حسگر هواشناسی، حسگر اندازه‌گیری میزان رطوبت خاک و... به این سامانه وجود دارد، می‌توان آبیاری را به‌شکل بسیار دقیق‌تری انجام داد و به هرکدام از گیاهان به‌اندازه مورد نیازشان آب داده شود.تنها با همین دو اقدام ساده، هدررفت آب در بخش کشاورزی تا حدود 40 درصد
کاهش می‌یابد.
حیدریان درباره برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای ادامه مسیر شرکت پیام توسعه می‌گوید: «با توجه به ارزان‌بودن محصول ما در مقایسه با نمونه‌های خارجی و همچنین با درنظرگرفتن نرخ ارز در کشور، قطعا یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما ورود به عرصه صادرات است که با توجه به جایگاه و نقش کشاورزی در منطقه خاورمیانه، می‌تواند از لحاظ اقتصادی کمک بسیار زیادی به رشد هر چه بیشتر کسب‌وکار ما کند؛ اما پیش‌از آنکه بخواهیم به‌شکل جدی وارد مبحث صادرات شویم، تمرکز اصلی‌مان را بر بخش داخلی قرار داده‌ایم تا با تحت پوشش قراردادن زمین‌های کشاورزی بیشتر، بتوانیم نقش مؤثرتری در کاهش اتلاف آب در حوزه کشاورزی و باغات ایفا کنیم.»
به گفته حیدریان، سامانه باغیار مجموعه‌ای از بخش‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است. قسمت نرم‌افزاری باغیار از یک اپلیکیشن موبایلی تشکیل می‌شود که امکان کنترل از راه دور تجهیزات آبیاری و همچنین تعیین برنامه زمانی برای آنها را برای کاربر امکان‌پذیر می‌کند. سخت‌افزار این پلتفرم نیز به‌صورت صنعتی طراحی شده است و در ساخت آن مواد باکیفیتی به‌کار رفته که مقاومت کافی برای کارکردن در شرایط جوی مختلف مانند برف، باران و یا آفتاب شدید را ممکن کند. از سوی دیگر سخت‌افزار این سامانه به‌نحوی ساخته شده است که توان لازم برای راه‌اندازی پمپ‌های متنوع با قدرت‌های مختلف را داشته باشد.
سید مجتبی حیدریان می‌افزاید: «شروع کار ما با پذیرش و اجرای پروژه‌های مختلف در حوزه ذخیره‌سازی و بهره‌برداری از منابع آبی همراه بود. در قدم اول ما می‌بایست منابع تأمین آب مزارع و باغات را شناسایی کرده و برای ذخیره‌سازی آب این منابع و آبیاری مراتع برنامه‌ریزی می‌کردیم. در مرحله بعد، کسب‌وکار ما به‌سمت هوشمندسازی پیش رفت تا بتوانیم عملیات آبیاری را ابتدا به‌صورت خودکار و سپس به‌شکل هوشمند انجام دهیم؛ اما پس‌از مدتی براساس تجربیاتی که از کار عملی به‌دست آوردیم و همچنین شناختی که از نیازهای مشتریانمان پیدا کردیم، متوجه شدیم با پذیرش و انجام تعداد زیادی پروژه سنگین، امکان گسترش ابعاد کسب‌وکار وجود ندارد و اگر بخواهیم کارمان را توسعه دهیم باید محصول‌محور شویم. زیادشدن تعداد پروژه‌ها باعث می‌شود شرکت به نیروی انسانی بیشتری نیاز داشته باشد و در نتیجه هزینه‌های مجموعه نیز افزایش پیدا می‌کند که این امر از سرعت رشد اقتصادی شرکت می‌کاهد.»
این فناور داخلی ادامه می‌دهد: «ما توانستیم با تغییر رویکرد مجموعه و ارائه یک محصول نرم‌افزاری، تمام نیازهای مشتریانمان را پوشش دهیم. از طرف دیگر نرم‌افزار به‌آسانی قابل نصب است و حتی خود مشتری هم می‌تواند بدون نیاز به دانش یا مهارت خاصی، آن را نصب کند؛ همچنین نرم‌افزار تقریبا نیازی به طراحی اولیه هم ندارد که امتیاز دیگری برای آن محسوب می‌شود. با درنظرگرفتن تمام جوانب امر، سرانجام محصول نرم‌افزاری خودمان را با نام سامانه «باغیار» تولید و عرضه کردیم و به‌خاطر آن در سال 96 موفق به کسب گواهی دانش‌بنیان از معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری شدیم.»
مزایای رقابتی «باغیار»
این عضو ارشد مدیریتی شرکت پیام توسعه، در رابطه با ویژگی‌های منحصربه‌فرد و مزایایی که باعث برتری سامانه باغیار نسبت به دیگر پلتفرم‌های مشابهش شده است، می‌گوید: «ویژگی اول پلتفرم باغیار مربوط به جامعیت این سامانه است که مجموعه‌ای از ویژگی‌ها را در خود جای داده است؛ اما پلتفرم‌های دیگر معمولا یک یا چند ویژگی را دارا هستند. همچنین برای استفاده از باغیار نیازی به اینترنت پرسرعت نیست و حتی اگر این سامانه به اینترنت 2G هم دسترسی داشته باشد، می‌توان از راه دور آن را کنترل کرد.»
حیدریان اضافه می‌کند: «ویژگی بعدی را می‌توان مربوط به طراحی صنعتی بخش سخت‌افزاری باغیار دانست. این ویژگی باعث دوام بالای سخت‌افزار شده است، در حالی که سامانه‌های دیگر معمولا از این نظر با محدودیت روبه‌رو هستند و کاربر را ملزم به نصب آنها در محیط سرپوشیده می‌کنند. از طرف دیگر اکثر کاربران در خصوص آبگیری با معضلات خاصی مواجه هستند که ما با توجه به تجربه زیادی که از انجام پروژه‌ها داریم و نیاز مشتریان را به‌خوبی می‌شناسیم، توانسته‌ایم در این زمینه نیز نواقص را
پوشش دهیم.»
او در ادامه به کاربرپسندبودن بخش نرم‌افزاری پلتفرم باغیار اشاره می‌کند و می‌گوید: «برخلاف سایر سامانه‌های مشابه، ما توجه ویژه‌ای به این موضوع داشته‌ایم و تلاش کرده‌ایم اپلیکیشنی طراحی کنیم که در عین سادگی، جذابیت قابل‌قبولی نیز برای کاربر داشته باشد. همچنین ما در بخش سخت‌افزاری نیز این اصل سادگی و کاربرپسندبودن را رعایت کرده‌ایم، به‌طوری که هرکدام از کاربران با هر سطح آگاهی و دانشی که داشته باشند، فقط با اتصال یک دوشاخه به پریز برق، به‌راحتی می‌توانند سامانه باغیار را راه‌اندازی کرده و از آن استفاده کنند.»
چشم‌انداز ادامه مسیر
به گفته مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت پیام توسعه، در کشاورزی به روش سنتی تقریبا بین 70 تا 75درصد از آب مصرفی هدر می‌رود. برای اصلاح این روند و جلوگیری از اتلاف آب در چنین ابعاد گسترده‌ای، باید روش آبیاری را از شکل سنتی به‌سمت آبیاری تحت فشار برد و به این صورت می‌توان در عمل حدود 40درصد اتلاف آب در بخش کشاورزی را کاهش داد. در همین راستا، زمانی که سیستم اتوماسیون و هوشمندسازی باغیار مورد استفاده قرار می‌گیرد، خطاهای انسانی را به‌شدت کاهش داده و حتی به صفر می‌رساند؛ همچنین از آنجا که امکان اتصال سنسورهای مختلفی مانند حسگر هواشناسی، حسگر اندازه‌گیری میزان رطوبت خاک و... به این سامانه وجود دارد، می‌توان آبیاری را به‌شکل بسیار دقیق‌تری انجام داد و به هرکدام از گیاهان به‌اندازه مورد نیازشان آب داده شود.تنها با همین دو اقدام ساده، هدررفت آب در بخش کشاورزی تا حدود 40 درصد
کاهش می‌یابد.
حیدریان درباره برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته برای ادامه مسیر شرکت پیام توسعه می‌گوید: «با توجه به ارزان‌بودن محصول ما در مقایسه با نمونه‌های خارجی و همچنین با درنظرگرفتن نرخ ارز در کشور، قطعا یکی از مهم‌ترین برنامه‌های ما ورود به عرصه صادرات است که با توجه به جایگاه و نقش کشاورزی در منطقه خاورمیانه، می‌تواند از لحاظ اقتصادی کمک بسیار زیادی به رشد هر چه بیشتر کسب‌وکار ما کند؛ اما پیش‌از آنکه بخواهیم به‌شکل جدی وارد مبحث صادرات شویم، تمرکز اصلی‌مان را بر بخش داخلی قرار داده‌ایم تا با تحت پوشش قراردادن زمین‌های کشاورزی بیشتر، بتوانیم نقش مؤثرتری در کاهش اتلاف آب در حوزه کشاورزی و باغات ایفا کنیم.»
سامانه «باغیار» در یک نگاه
مدیر بخش تحقیق و توسعه شرکت پیام توسعه، در معرفی سامانه «باغیار» می‌گوید: «جامعه هدف این پلتفرم، باغ‌ویلاهای خارج از شهرها هستند که مالکان آنها عموما امکان سر زدن و آبیاری گیاهان باغ را در طول هفته ندارند. این دسته از کاربران می‌توانند با استفاده از سامانه باغیار، علاوه‌بر گرفتن حقابه‌های خود در طول هفته، امکان آبیاری درختان باغ خود را نیز داشته باشند؛ برای مثال ممکن است یک کاربر بخواهد زمانی که به باغ‌ویلایش می‌رود، با استخری آماده و پُر از آب مواجه شود! یا ممکن است کاربر دیگری به شادابی درختان و رعایت دقیق زمان‌بندی آبیاری به آنها اهمیت بیشتری بدهد. باغیار پلتفرمی است که برای کمک به این گروه از کاربران طراحی شده است.»به گفته حیدریان، سامانه باغیار مجموعه‌ای از بخش‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری است. قسمت نرم‌افزاری باغیار از یک اپلیکیشن موبایلی تشکیل می‌شود که امکان کنترل از راه دور تجهیزات آبیاری و همچنین تعیین برنامه زمانی برای آنها را برای کاربر امکان‌پذیر می‌کند. سخت‌افزار این پلتفرم نیز به‌صورت صنعتی طراحی شده است و در ساخت آن مواد باکیفیتی به‌کار رفته که مقاومت کافی برای کارکردن در شرایط جوی مختلف مانند برف، باران و یا آفتاب شدید را ممکن کند. از سوی دیگر سخت‌افزار این سامانه به‌نحوی ساخته شده است که توان لازم برای راه‌اندازی پمپ‌های متنوع با قدرت‌های مختلف را داشته باشد.
ضمیمه قاب کوچک
