شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» پیشگام در تولید «کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال‌گیر» و برخی دیگر از تجهیزات موردنیاز پتروشیمی‌ها در داخل کشور است
رفع نیاز پتروشیمی‌ها با کمپرسورهای پـاژ
سال‌ها صنایع مختلف پالایشگاهی و پتروشیمی به تجهیزاتی نیاز داشتند که همه وارداتی بود و هر سال مقادیر زیادی ارز از کشور برای تأمین آنها خارج می‌شد. یکی از مهم ترین آنها، تجهیزات دوار حساس نظیر کمپرسورها است که از حیاتی‌ترین دستگاه‌های موردنیاز این قبیل صنایع به‌شمار می‌رود. در حال حاضر، شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» در زمینه تولید این قبیل تجهیزات چند سالی است که توانسته به عنوان پیشگام در این عرصه، نیاز این بخش از صنعت را برآورده کند و مانع از خروج حجم زیادی ارز از کشور شود.
حسین خطیبی، مدیرعامل و مؤسس شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: «من به طور همزمان مدیر شرکت دیگری هم هستم که از حدود 21 سال پیش در آنجا مشغول تولید مبدل‌های حرارتی صفحه‌ای در تجهیزات صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد و سیمان هستیم. در آن زمان وقتی برای سفارش کار به پتروشیمی‌ها مراجعه می‌کردیم، متوجه وجود نقص‌های بزرگی در برخی قسمت‌ها شدیم. اوایل سال‌های 84 بود که دیدیم به‌دلیل بحث تحریم‌ها، در صنعت پتروشیمی، مشکلاتی در قطعات تجهیزات دوار وجود دارد. ما در شرکت «طاها قالب طوس» قطعات ثابت می‌ساختیم و احساس کردیم در آن قسمت با توجه به استهلاک بالایی که قطعات دوار دارند، خلأ بسیار بزرگی وجود دارد.» این فناور داخلی اشاره می‌کند که کمپرسور، قلب هر پالایشگاه و پتروشیمی است و اصلی‌ترین واحد به شمار می‌رود و این صنایع در زمینه تجهیزات دوار این کمپرسورها دچار نقص بودند. شرکت‌های بزرگی مانند اطلس کوپکو، زیمنس و میتسوبیشی ما را تحریم کرده و ساختار پتروشیمی‌های ما را هدف گرفته بودند. به‌وضوح می‌دیدیم با این کار قصد فلج‌کردن صنایع نفت و گاز کشور را دارند. این شد که درسال 85 تصمیم گرفتیم با همکاری برادرانم که به تازگی از دانشگاه فارغ‌التحصیل شده بودند، یک شرکت تولیدکننده قطعات دوار راه‌اندازی کنیم. چند نفری هم از نخبه‌های شرکت «طاها قالب طوس» و برخی دانشجویان دانشگاهی را که در این زمینه کار کرده بودند، جذب کردیم و این گونه شد که شرکت «پرتو صنعت پاژ» را حوالی سال 90 با هدف مهندسی معکوس و قطع وابستگی واردات قطعات دوار تأسیس کردیم.
مؤسس این شرکت دانش‌بنیان می‌گوید: «درواقع، شروع اولیه این شرکت به‌دلیل احساس نیاز صنایع پالایشگاهی بود. در ابتدا مهندسی معکوس انجام می‌دادیم و دوربین‌های بسیار پیشرفته مهندسی معکوس را از اروپا خریداری و نصب کردیم و با آنها نقشه‌برداری از تجهیزات را پیش از مستهلک‌شدنشان انجام می‌دادیم. بعد از تهیه نقشه، دو راه وجود داشت: نقشه را برای ساخت تجهیز به کارخانه دیگری سفارش دهیم یا این که خودمان کارگاهی احداث کنیم و طبق نقشه، تجهیزات را بسازیم.»
جالب است بدانید این شرکت اکنون قادر است یک «کمپرسور سانتریفیوژ اینتگرال‌گیر» را به‌صورت کامل تولید کند. در بحث اکسترودرها هم پیشگام بوده و قطعات لازم برای تولید و ساخت آنها را در اختیار دارد. همه اینها به‌دنبال احساس نیاز و خلأ در صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی اتفاق افتاده است.
پیشگام در رفع نیاز پتروشیمی‌ها
این شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده انواع «کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال‌گیر»؛ تولیدکننده انواع خطوط بسته‌بندی یا بگینگ به‌صورت کامل و نیز شفت‌های اکسترودرهای واحدهای پلیمری است. درواقع در شرکت اصلی دستگاه‌های کمپرسورها و در شرکت زیر مجموعه، دستگاه‌های بسته‌بندی تولید می‌شود. از جمله تجهیزاتی که در این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد، دستگاه اپتیک یا اسکنر نوری سه بعدی است که دستگاه‌های تصویربرداری یا اندازه‌گیری یا تهیه نقشه به‌‌روش اپتیک هستند که جزء دستگاه‌های پیشگام به شمار می‌روند و در شروع کار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خطیبی در ادامه توضیح درباره دستگاه‌های ساخت این شرکت می‌گوید: «کمپرسور مانند قلب یک مجموعه پالایشگاه و پتروشیمی عمل می‌کند و سیال فرآیند یا هوا را فشرده می کند و در بخش های مختلف فرایند یک پالایشگاه یا پتروشیمی استفاده می شود که مانند قلب، خون را در کل بدن پمپاژ می کند. هوای فشرده که یکی از نیازهای اولیه هر پتروشیمی برای ادامه فرآیند است. وظیفه اصلی کمپرسور، بالا بردن فشار سیال است که در آن فرآیند نیاز به افزایش فشار دارد تا به محصول نهایی تبدیل شود. دستگاه‌های بسته‌بندی یا «بگینگ» هم از دیگر محصولات شرکت است. زمانی که واحدهای پلیمری شروع به تولید می‌کنند، محصولات تولید شده را در بسته‌های 25کیلویی با سرعت 2000 کیسه در ساعت بسته‌بندی می‌کنند که کار بسیار پیچیده و دشواری است. وظیفه دستگاه‌های بسته‌بندی این است که مواد را که به‌صورت فله‌ای روی چرخ نقاله در حال حرکت هستند داخل این کیسه های 25 کیلویی وارد و بسته‌بندی کنند تا حمل‌ونقل و صادرات آنها راحت‌تر انجام شود.»
اکسترودرها هم دستگاه‌هایی هستند که در پتروشیمی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مراکز، مواد پلیمری به صورت پودر وارد اکسترودرها می‌شود که دارای شفت‌هایی با مارپیچ‌های خاص هستند و با دوران و افزایش دما، مواد پلیمری را به دانه‌بندی های موردنظر پتروشیمی تبدیل کرده و از سمت دیگر اکسترودر مانند چرخ گوشت، مواد به‌صورت دانه‌های پلیمری ریز (گرانول) خارج می‌شود.
رقیب قدرتمند شرکت‌های داخلی
این مؤسس شرکت دانش‌بنیان درمورد رقابت با دیگر شرکت‌ها در این زمینه به جام‌جم می‌گوید: «در زمینه اکسترودرها، ما اولین شرکت و پیشگام در این زمینه هستیم. در دستگاه‌های بسته‌بندی شاید شرکت‌های داخلی هم یک یا دو نماینده کشورهای خارجی داشتند که محصولات ساده را تولید می‌کردند اما هیچ کسی جرأت نداشت خط کامل یا یک دستگاه کامل بسته‌بندی را تولید کند و ما برای اولین بار در کشور این کار را انجام داده‌ایم. در زمینه کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال گیر، برخی شرکت‌ها کارهایی انجام داده بودند اما هیچ شرکتی به‌صورت متمرکز مانند شرکت ما با این قدرت و دقت این کار را انجام نداده بود. اکنون در تولید این محصول هم پیشگام هستیم.»
سهم تولید از بازار و تفاوت با قیمت جهانی
به گفته مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» با تولید دستگاه‌های بسته‌بندی، این شرکت به طور تقریبی 50 درصد مانع از ورود قطعات شده و در حال تأمین نیاز کشور است. از طرف دیگر در قسمت اکسترودرها، این شرکت حدود 70 درصد نیاز داخل را تأمین کرده است. اما غالبا شرکت‌های زیادی در این زمینه فعالیت نمی‌کنند. در زمینه تولید «کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال گیر» هم با توجه به گستردگی و عظمتی که دارد، در حال حاضر حدود 50درصد بازار صنایع پتروشیمی را از آن خود کرده است. خطیبی با اشاره به اختلاف قیمت نمونه‌های تولید داخل با نمونه‌های وارداتی می‌گوید: «نمونه‌های تولیدشده در شرکت ما با نمونه‌های اصلی اختلاف قیمت حدود 30 درصدی دارد اما در سال جاری، در قسمت کمپرسورها حداقل مانع از خروج 10 تا 12 میلیون یورو ارز از کشور شده‌ایم. در بخش اکسترودرها نیز این صرفه‌جویی ارزی به 3 تا 4 میلیون یورو می‌رسد. همچنین در قسمت بسته‌بندی هم بین 4 تا 5 میلیون یورو در خروج ارز از کشور صرفه‌جویی شده است.» در مجموع با تولیدات این شرکت دانش‌بنیان، حدود 20 تا 25 میلیون یورو در خروج ارز از کشور صرفه‌جویی اتفاق افتاده است.
گفتنی است راه‌اندازی شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» به اشتغال‌زایی نیز کمک زیادی کرده است. به‌طوری‌که این مجموعه که در ابتدا، با سه تا چهار نفر شروع به کار کرد، اکنون برای نزدیک به 200 نفر پرسنل به‌طور مستقیم اشتغال‌زایی ایجاد شده و حداقل 300 نفر هم به‌طور پیمانکاری با این شرکت فعالیت می‌کنند که در مجموع تاکنون برای 500 نفر اشتغال‌زایی شده است.
مؤسس این شرکت دانش‌بنیان می‌گوید: «درواقع، شروع اولیه این شرکت به‌دلیل احساس نیاز صنایع پالایشگاهی بود. در ابتدا مهندسی معکوس انجام می‌دادیم و دوربین‌های بسیار پیشرفته مهندسی معکوس را از اروپا خریداری و نصب کردیم و با آنها نقشه‌برداری از تجهیزات را پیش از مستهلک‌شدنشان انجام می‌دادیم. بعد از تهیه نقشه، دو راه وجود داشت: نقشه را برای ساخت تجهیز به کارخانه دیگری سفارش دهیم یا این که خودمان کارگاهی احداث کنیم و طبق نقشه، تجهیزات را بسازیم.»
جالب است بدانید این شرکت اکنون قادر است یک «کمپرسور سانتریفیوژ اینتگرال‌گیر» را به‌صورت کامل تولید کند. در بحث اکسترودرها هم پیشگام بوده و قطعات لازم برای تولید و ساخت آنها را در اختیار دارد. همه اینها به‌دنبال احساس نیاز و خلأ در صنایع پتروشیمی و پالایشگاهی اتفاق افتاده است.
پیشگام در رفع نیاز پتروشیمی‌ها
این شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده انواع «کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال‌گیر»؛ تولیدکننده انواع خطوط بسته‌بندی یا بگینگ به‌صورت کامل و نیز شفت‌های اکسترودرهای واحدهای پلیمری است. درواقع در شرکت اصلی دستگاه‌های کمپرسورها و در شرکت زیر مجموعه، دستگاه‌های بسته‌بندی تولید می‌شود. از جمله تجهیزاتی که در این شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد، دستگاه اپتیک یا اسکنر نوری سه بعدی است که دستگاه‌های تصویربرداری یا اندازه‌گیری یا تهیه نقشه به‌‌روش اپتیک هستند که جزء دستگاه‌های پیشگام به شمار می‌روند و در شروع کار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
خطیبی در ادامه توضیح درباره دستگاه‌های ساخت این شرکت می‌گوید: «کمپرسور مانند قلب یک مجموعه پالایشگاه و پتروشیمی عمل می‌کند و سیال فرآیند یا هوا را فشرده می کند و در بخش های مختلف فرایند یک پالایشگاه یا پتروشیمی استفاده می شود که مانند قلب، خون را در کل بدن پمپاژ می کند. هوای فشرده که یکی از نیازهای اولیه هر پتروشیمی برای ادامه فرآیند است. وظیفه اصلی کمپرسور، بالا بردن فشار سیال است که در آن فرآیند نیاز به افزایش فشار دارد تا به محصول نهایی تبدیل شود. دستگاه‌های بسته‌بندی یا «بگینگ» هم از دیگر محصولات شرکت است. زمانی که واحدهای پلیمری شروع به تولید می‌کنند، محصولات تولید شده را در بسته‌های 25کیلویی با سرعت 2000 کیسه در ساعت بسته‌بندی می‌کنند که کار بسیار پیچیده و دشواری است. وظیفه دستگاه‌های بسته‌بندی این است که مواد را که به‌صورت فله‌ای روی چرخ نقاله در حال حرکت هستند داخل این کیسه های 25 کیلویی وارد و بسته‌بندی کنند تا حمل‌ونقل و صادرات آنها راحت‌تر انجام شود.»
اکسترودرها هم دستگاه‌هایی هستند که در پتروشیمی‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این مراکز، مواد پلیمری به صورت پودر وارد اکسترودرها می‌شود که دارای شفت‌هایی با مارپیچ‌های خاص هستند و با دوران و افزایش دما، مواد پلیمری را به دانه‌بندی های موردنظر پتروشیمی تبدیل کرده و از سمت دیگر اکسترودر مانند چرخ گوشت، مواد به‌صورت دانه‌های پلیمری ریز (گرانول) خارج می‌شود.
رقیب قدرتمند شرکت‌های داخلی
این مؤسس شرکت دانش‌بنیان درمورد رقابت با دیگر شرکت‌ها در این زمینه به جام‌جم می‌گوید: «در زمینه اکسترودرها، ما اولین شرکت و پیشگام در این زمینه هستیم. در دستگاه‌های بسته‌بندی شاید شرکت‌های داخلی هم یک یا دو نماینده کشورهای خارجی داشتند که محصولات ساده را تولید می‌کردند اما هیچ کسی جرأت نداشت خط کامل یا یک دستگاه کامل بسته‌بندی را تولید کند و ما برای اولین بار در کشور این کار را انجام داده‌ایم. در زمینه کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال گیر، برخی شرکت‌ها کارهایی انجام داده بودند اما هیچ شرکتی به‌صورت متمرکز مانند شرکت ما با این قدرت و دقت این کار را انجام نداده بود. اکنون در تولید این محصول هم پیشگام هستیم.»
سهم تولید از بازار و تفاوت با قیمت جهانی
به گفته مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» با تولید دستگاه‌های بسته‌بندی، این شرکت به طور تقریبی 50 درصد مانع از ورود قطعات شده و در حال تأمین نیاز کشور است. از طرف دیگر در قسمت اکسترودرها، این شرکت حدود 70 درصد نیاز داخل را تأمین کرده است. اما غالبا شرکت‌های زیادی در این زمینه فعالیت نمی‌کنند. در زمینه تولید «کمپرسورهای سانتریفیوژ اینتگرال گیر» هم با توجه به گستردگی و عظمتی که دارد، در حال حاضر حدود 50درصد بازار صنایع پتروشیمی را از آن خود کرده است. خطیبی با اشاره به اختلاف قیمت نمونه‌های تولید داخل با نمونه‌های وارداتی می‌گوید: «نمونه‌های تولیدشده در شرکت ما با نمونه‌های اصلی اختلاف قیمت حدود 30 درصدی دارد اما در سال جاری، در قسمت کمپرسورها حداقل مانع از خروج 10 تا 12 میلیون یورو ارز از کشور شده‌ایم. در بخش اکسترودرها نیز این صرفه‌جویی ارزی به 3 تا 4 میلیون یورو می‌رسد. همچنین در قسمت بسته‌بندی هم بین 4 تا 5 میلیون یورو در خروج ارز از کشور صرفه‌جویی شده است.» در مجموع با تولیدات این شرکت دانش‌بنیان، حدود 20 تا 25 میلیون یورو در خروج ارز از کشور صرفه‌جویی اتفاق افتاده است.
گفتنی است راه‌اندازی شرکت دانش‌بنیان «پرتو صنعت پاژ» به اشتغال‌زایی نیز کمک زیادی کرده است. به‌طوری‌که این مجموعه که در ابتدا، با سه تا چهار نفر شروع به کار کرد، اکنون برای نزدیک به 200 نفر پرسنل به‌طور مستقیم اشتغال‌زایی ایجاد شده و حداقل 300 نفر هم به‌طور پیمانکاری با این شرکت فعالیت می‌کنند که در مجموع تاکنون برای 500 نفر اشتغال‌زایی شده است.
