گردآوری و نشر دیوان استاد رضا مؤید از زبان هادی جانفدا شاعر و عضو هیأت مدیره مجمع شاعران اهلبیت(ع)
شعر مؤید چون رود زلال است
سال 1321 در یک خانواده مذهبی اهل مشهد، فرزندی متولد شد که به عشق امام هشتم شیعیان، نام رضا را برایش انتخاب کردند. سیدرضا مثل بسیاری از مردم معمولی شهر، تحصیلات ابتدایی را به انجام رساند و بعد وارد بازار کار شد. او از نوجوانی به خواندن شعر علاقهمند شد، دیوان چند شاعر را که خواند، قریحه شاعریاش نمایان شد و به این ترتیب از ابتدای جوانی آغاز به سرودن کرد که برخی از این سرودهها در دفتر شعرهایی به نامهای «گلهای اشک»، «جلوههای رسالت» و «نغمههای ولایت» منتشر شدند. حالا تمام اشعاری که استاد مؤید سرودهاند، چه آنها که منتشر نشده و چه آنها که به طبع درآمده بودند، در قالب یک مجموعه سه جلدی نفیس منتشر شدهاند؛ مجموعهای به نام «دیوان مؤید» که دو روز پیش در حرم مطهر رضوی رونمایی شد. مجمع شاعران اهلبیت(ع) برای این گردآوری آثار استاد مؤید آستین همت بالا زده بود و انتشارات دعبل خزاعی امورات این دیوان را به انجام رساند. هادی جانفدا، عضو هیات مدیره مجمع شاعران اهلبیت(ع) که در شکلگیری دیوان مؤید همکاری داشته، درباره استاد مؤید و دیوان شعرش اطلاعاتی در اختیارمان قرار داده که از این قرار است:
«دیوان مؤید» توسط بنیاد دعبل خزاعی و با مشارکت مجمع شاعران اهلبیت(ع) و جمعی از فعالان عرصه شعر آیینی گردآوری شدهاست. هادی جانفدا به جامجم توضیح داده که برای جواد حیدری، مدیرعامل مجمع شاعران اهلبیت(ع)، مفاخر ستایشگری اهلبیت(ع) و سرمایههای معنوی شعر ولایی ارزش و جایگاه ویژه دارند و او بهعنوان مدیر انتشارات آرام دل، سابقه درخشان انتشار 500 عنوان مقتل اهلبیت(ع) و معارف را در کارنامه دارد. در گفتوگوی بین حیدری با جواد هاشمی، قرار بر این شد تا سایه استاد مؤید برقرار است، اشعار ایشان چه دفاتر شعری منتشر شده و چه اشعار منتشر نشده گردآوری شوند و در قالب کلیات به چاپ برسند.
جانفدا مانند دیگر همکارانش در پروژه دیوان مؤید، بر این عقیدهاند تا زمانی که مجموعه اشعار یک شاعر در قالب کلیات منتشر نشود، نابودی یا فراموشی سرودههای شاعر را تهدید میکند.
براساس توضیحات جانفدا، بیشتر از پنج سال طول کشید تا تمام سروده و دستخطهای استاد مؤید گردآوری شود. قرار بود آستان قدس رضوی هم در انتشار این دیوان سهمی داشته باشد اما عضو هیاتمدیره مجمع شاعران اهلبیت(ع) میگوید: افتخار انتشار و تامین اعتبار برای انتشار این دیوان سه جلدی 2000 صفحهای به بنیاد دعبل خزاعی رسید که مدیریتش را سعید غضنفری بهعهده دارد.
بعد از آنکه اشعار استاد مؤید گردآوری شد، جمعی از کارشناسان ازجمله سیدمحمد رستگار، سیدمحمدرضا یعقوبی، روحا... مؤید فرزند استاد مؤید، جواد هاشمی و هادی جانفدا این اشعار را مورد بازبینی قرار دادند تا کاملا هماهنگ با نسخههای دستنویس باشد، ایراد تایپی یا مشکل عروضی یا هیچ مساله دیگری نداشته باشند.
در نهایت «دیوان مؤید» در سه جلد نفیس منتشر شد، طراحی جلد آن را مرتضی براری انجام داد و استاد غلامرضا محمدی، شعری از استاد مؤید را برای پشت جلد این دیوان خوشنویسی کرد.
در ستایش شعر مؤید
شعر مؤید برای همه ما آشناست؛ اگر استاد را دقیق نشناسیم، بدون تردید برخی اشعار این شاعر نامدار را در مداحیها، مرثیهسراییها و برنامههای آیینی مذهبی از حنجره نوحهخوانان شنیدهایم.
هادی جانفدا میگوید: استاد مؤید اهل مشهد است اما شاعر تمام مردم ایران و تمام کسانی است که قلبشان به یاد ائمه اطهار میتپد. ایشان بسیار شعر برای اهلبیت(ع) سرودهاند که بسیاری از آنها در 40 سال اخیر در هیاتهای مذهبی خوانده شدهاند و از این بابت حق عظیمی برگردن جامعه مداحی ایران دارند.
عضو هیاتمدیره مجمع شاعران اهلبیت(ع) برای اشعار استاد مؤید چند ویژگی مهم و اصلی را برمیشمارند که از این قرار است:
تنوع: استاد مؤید برای همه موضوعات مربوط به اهلبیت(ع) و شیعه و نیز انقلاب و حتی معارف دینی شعر سروده است.
محل رجوع: اشعار استاد مؤید مورد رجوع جوانان و ذاکران بوده و هست. ایشان جلسات شعری متعددی داشتهاند و همیشه از خودشان خاطرات خوش بهجا گذاشتهاند.
درخشش: اشعار استاد و نیز شخصیت ایشان ستارگان آسمان مرثیه در شعر فارسی هستند.
روان و فاخر: زبان شعری استاد مؤید زلال و روان است. شعر ایشان در عین سادگی و بیتکلفی، فاخر و عمیق است.
تسلط به معارف شیعه: اشعار استاد مؤید و ارجاعات شعری ایشان گواهی است بر این نکته که بر معارف شیعه، مسلط هستند. اشعار ایشان پر است از ارجاع به آیات و روایات و اتفاقات تاریخی.
شعر مستند: دانش و شناخت استاد مؤید از شیعه، براساس منابع معتبر است و اشعار ایشان ارجاعاتی دارد که همه مستند هستند. به شعر ایشان نمیتوان ایراد تاریخی وارد کرد و هر آنچه سرودهاند با تاریخ تشیع مطابقت دارد. ایشان از اشاره و تلمیح در اشعارشان بسیار بهره گرفتهاند اما این اشارات و تلمیحات کاملا مبتنی به تاریخ است.