درباره حسین مسافرآستانه به انگیزه سالروز تولدش
مردی که فقط روی صحنه نقش بازی میکند
درست به یاد ندارم که کدام جشنواره و کدام شهر بود. مراسم اختتامیه داشت برگزار میشد و روی سن ایستاده بودیم. آقامسافر هم بین کسانی که جوایز را اهدا میکردند ایستاده بود. همان اوایل مراسم اختتامیه از هنرمندان پیشکسوت تقدیر میشد. نام یکی از این هنرمندان که سنوسالی از او گذشته بود را اعلام کردند. خوشحال بود. از همان ردیفهای جلو بلند شد که در میان تشویق حاضران روی سن بیاید. چند پله اول را بالا آمد اما پایش روی پله آخری گیر کرد و تعادلش را از دست داد. هنرمند نازنین داشت میافتاد که نفهمیدم از کجا و چطور و با چه سرعتی آقامسافر خودش را به او رساند و زیر دستهایش را گرفت. آقامسافر روی سن را در چندین جشنواره دیدهام. با شور و شوق و جوانها میخندید و با دستهای محکم تشویق میکرد. همانجا روی سن اشک میریخت، ذوق میکرد، بلندبلند میخندید، بغل میکرد و در آغوش میگرفت. آقامسافر روی سن و آن چند دقیقهای که جوایز و لوحهای تقدیر را اهدا میکند، همیشه اجرای بینظیری دارد. همیشه واقعیترین مرد روی سن خود اوست. همان کسی است که آن پایین میبینیاش. خود خود واقعیاش.
حسین مسافرآستانه فقط در اجراهای تئاتر نقش بازی میکند و کس دیگری میشود. بهجز این چند ساعتها از معدود کسانی است که میشناسمش و از معدود انسانهایی که هیچ جای زندگیاش انگار نقشبازیکردن بلد نیست. همیشه همان آقامسافر است که هست. در مسافرت، در سالن انتظار تماشاخانه، پشت میز مدیریت و کنار دوستان و هرجای دیگری که ببینیاش، همین است که هست. برای همین به او مهربانترین مرد تئاتر ایران میگویند. برای هنرمندان تئاتر دل میسوزاند؛ سنگصبور و دوست همه است و تا آنجا که میدانم وقت و بیوقت به فکر مشکلات و مسائل آنهاست. آقامسافر هنرمند و مدیر تئاتر بهجز اینها معلم انسانیت و مهربانی است. هرکس که او را میشناسد میداند که تعارف و اغراق نمیکنم؛ احتمالا اینها را که مینویسم، تکراریترین چیزهایی است که دارد درباره او میخوانید.
حسین مسافرآستانه را همه تئاتریها دوست دارند. بیشتر تئاتری هم او را بهعنوان یک مدیر دلسوز میشناسند. مدیری که سالها پیش در انجمن تئاتر دفاعمقدس یک دوره بهیادماندنی را به یادگار گذاشت و دو سال در مرکز هنرهای نمایشی، در پردیس تئاتر تهران، در تماشاخانه ایرانشهر بود. آقامسافر، چندین دوره (ازجمله، سال گذشته و امسال) بهعنوان دبیر جشنواره بینالمللی تئاتر فجر فعالیت داشته و در جشنوارههای مختلف دیگر نیز عهدهدار همین مسؤولیت بوده است. حسن مسافرآستانه، مدیری است که همه او را با خاطرات خوب و بهدلیل مهربان و دلسوز بودنش دوست دارند.
آقامسافر البته پیش از مدیریت، یک بازیگر دوستداشتنی و در کنار آن یک کارگردان بوده است که یکی از پرمخاطبترین نمایشهای مذهبی 30سال گذشته (خورشید کاروان) را کارگردانی کرده و در آثاری چون «تپه افلاک» و «جانگز» بازی کرده است. او سالهای نخست کارش در تئاتر بازیگر بوده و اتفاقا بخشی از محبوبیتش را هم وامدار بازیهای خوبش در تئاتر است. حسین مسافرآستانه این روزها پس از چند سال دوری دوباره مانند یک بازیگر روی صحنه تئاتر رفته است.
چند سال پیش درباره حضورش در جانگز و بازگشت به صحنه گفته بود: خوشبختانه زمینهای فراهم شده که دوباره در تئاتر حضور پیدا کنم. اگرچه پیش از این نیز در هر سمت و عنوانی که کار میکردم، چه در حوزه داوری، چه دبیری جشنوارههای تئاتری و چه در مدیریت و تولید آثار هنری همواره سعی داشتهام دغدغههای خود پیرامون بازیگری و حضور روی صحنه را
فراموش نکنم.
مدیری که همیشه در جلسه نیست!
حسین مسافرآستانه؛ مدیر یا دبیر یا بازیگر یا کارگردان ... کدامیک از اینها بیشتر به آقامسافر میآید؟ در دوران مدیریتش همواره مدیری کمحاشیه بوده است که نه زیاد مورد تعریف و تمجید و نه زیاد مورد انتقاد قرار گرفته باشد. مدیری مورد اعتماد است. کمحاشیه و البته شیوه مدیریتیاش هم ظاهرا چارچوبها و دشواریها و اذیتهای مدیریتی مرسوم را ندارد. از آن دست هنرمندانی نیست که بهمحض نشستن پشت میز مدیریت ناپیدا شود و خودش را پشت میز و جلسههای واقعی و غیرواقعی قایم کند. آقامسافر، مدیر هم که باشد به اندازه قبل و بعد از پستی که میگیرد در دسترس است. این را بارها و بارها بهدلیل ارتباط مستقیم کاری که با او داشتهام تجربه کردهام. همیشه هست. همیشه پاسخگوست و همیشه با نگاهی مثبت با مسائل برخورد میکند و اصلا هم اهل جلسهبازی و وقتگذرانیهای مرسوم مدیریتی نیست.
از میان آقامسافر بازیگر و کارگردان من اولی را بیشتر دوست دارم. بازیگر صحنه است. باتجربه و مسلط و آرام صحنه را مال خود میکند و کارش بهعنوان بازیگر کاملا در خدمت اجراست. نه خودنمایی میکند و نه سعی دارد تا روی صحنه بهچشم بیاید. بازیگر خوبی است که در مود صحنه حل میشود و بیش از آنکه در پی دیده شدن باشد در خدمت کار اجرا و فعالیت گروهی است. از آن بازیگرهایی که حالا و در این دوره و زمانه، مانندش را بهسختی بتوان پیدا کرد. همانطور که گفتم آقامسافر همهجا و در هر جایگاهی همین است. بهجز زمانی که روی صحنه نقش بازی میکند، بههیچوجه اهل نقشبازیکردن نیست و تازه آنجا هم که دارد در یک اجرا نقش بازی میکند ویژگیهای شخصیتیاش در کارش جاری و ساری است.
حسین مسافرآستانه با آن خندههای همیشگی و انرژیای که انگار هیچوقت تمام نمیشود، حالا 61ساله شده است؛ امسال هم مثل سال قبل دبیرجشنواره تئاتر فجر است و در حوزههای دیگری هم مسؤولیت دارد. از آنهایی است که مقام نمیخواهد اما احساس مسؤولیت میکند. از آن آدمهای ساده و صادقی که تئاتر ما به او نیاز دارد. آقامسافر وارد هفتمین دهه زندگیاش شده و با همه تجربیاتی که در همه این سالها اندوخته و با اعتمادی که جامعه تئاتری و غیرتئاتری به او دارد میتواند در روزهای سخت تئاتر حامی تاثیرگذاری برای این هنر تااندازهایآسیبپذیر باشد. آقامسافر دوستداشتنی 61 ساله مرد قابل اتکا و قابلاعتماد تئاتر ایران است با دوستان و همکارانی در همه شهرها که آقامسافر نقطه مشترک ارتباط آنها با همدیگر است.
سهشنبه 30 شهریور 61 ساله میشود و بیشتر از نیمی از عمرش را با تئاتر و در تئاتر گذرانده است.