با تمام توان علیه طلاق

حجت‎الاسلام علی بقایی ‌با برگزاری کلاس‌های مشاوره و رفع مشکلات زوج‌ها برای کاهش طلاق در شهرش تلاش می‌کند

با تمام توان علیه طلاق

با نگاهی به آمار طلاق و ازدواج در کشور‌ به اعداد شوکه‎‌ کننده‎ای می‏رسیم. در برخی کلانشهرهای ایران از هر سه ازدواج یکی به طلاق ختم می‏شود و این زنگ خطری جدی برای جامعه است؛ ‌زنگ خطری که از سوی مدیران و خانواده‌ها باید جدی گرفته شود. این آمار نگران کننده سبب شد حجت‎الاسلام علی بقایی، امام جماعت یکی از مساجد شهرستان شاهین‏شهر استان اصفهان به فکر طرح بازدارنده‌ای بیفتد. او زمانی که آمار بالای طلاق در شهرستان محل زندگی‎اش را دید، طرحی را عملی کرد که باعث سازش قطعی 17درصد پرونده‎های طلاقی شد که در یک سال گذشته در دادگستری شاهین‌شهر تشکیل شده است. او برای بسته شدن پرونده‎های طلاق که به دلیل مشکلات بیکاری و اعتیاد در دادگاه خانواده شهرستان تشکیل می‌شود تلاش می‌کند و برای زوج‎های بیکار ‌با کمک نهادها و ادارات کار پیدا می‏کند. او زوجینی را که گرفتار اعتیاد شده‌اند به مراکز ترک اعتیاد معرفی می‎کند.‌ افزون بر این آقای بقایی با برگزاری کلاس‌های مشاوره نیز برای کاهش آمار طلاق در شاهین شهر تلاش می‌کند.

حجت‏الاسلام علی بقایی، متولد 57 است و تحصیلات خود را تا سطح2 در حوزه علمیه ادامه داده است. او امام‌جماعت در یکی از مساجد شهرستان شاهین‏شهر اصفهان، مسجد المهدی (عج است و تا سال پیش، کارش رسیدگی به امور مسجد بود اما دیدن سیر کاهشی ازدواج و افزایشی طلاق در سال98، او را به فکر انداخت تا به سهم خودش برای بهبود این آمار تلاش کند.
آن طور که او می‌گوید‌، جمعیت شاهین شهر حدود 234هزار نفر برآورد می‌شود. در سال 98 اما 1468 مورد ازدواج در این شهرستان ثبت شده، این در حالی است که حدود 770مورد طلاق در این سال به ثبت رسیده است. او بعد از دیدن این آمار بررسی‎ها و تحقیقاتش را شروع کرد و به دادگستری شهرش رفت و حدود 1100پرونده را دید که در حوزه طلاق و در ماه‎های نخست سال تشکیل شده بودند.
ذهن بقایی مدتی درگیر این موضوع شد تا این که تصمیم گرفت دغدغه‏اش را با امام جمعه شهرستان درمیان بگذارد. امام جمعه شهرستان به دغدغه بقایی اهمیت می‏دهد و برای این معضل از او می‏خواهد طرحی ارائه کند. بقایی طرحی برای این موضوع می‌نویسد. طرح او اما برای اجرا‌ نیاز به همکاری همه‌جانبه با دادگستری دارد.
امام جمعه شهرستان طرح را با دادگستری مطرح می‏کند، دادگستری از طرح استقبال و درنتیجه تفاهم‏نامه‏ای برای همکاری امضا می‎شود.
کار شروع می‏شود
بقایی دی  سال گذشته، همراه یک گروه 100نفره از کارشناسان خانواده و طلاب به دادگستری رفت و 249 پرونده را بررسی کرد. دلایل طلاق در هرکدام از پرونده‏ها متفاوت بود، یک زوج برای بیکاری و زوج دیگری نیز به دلیل اعتیاد، پرونده طلاق تشکیل داده‏ بودند.
بقایی می‏گوید بسته به موضوع طلاق طبقه‏بندی موضوعی انجام دادند، چراکه راهکار حل هر پرونده با پرونده دیگر متفاوت است،بنابراین 40پرونده برای بیکاری زوج، 50پرونده برای اعتیاد زوج  یا زوجه، 44پرونده برای ترک نفقه، 35پرونده برای ترک زوجه  یا زوج، 50پرونده برای ناسازگاری و نبود ارتباط سازنده و 30پرونده به دلیل مشکل اخلاقی‌ و خیانت طبقه‏بندی می‏شود.
آن طور که او می‌گوید برخی پرونده‎ها اما به دلیل موضوع و ساختار غیرقابل حل هستند. در برخی پرونده‌ها، زوج یا زوجه، کشور را ترک کرده‌اند.
او و گروهش اما برای حل مشکلات با همه زوجین صحبت و تمایل به حل مشکل را مطرح می‌کنند و پرونده زوج‌هایی که به حل مشکل تمایل نشان نمی‏دهند از دستور کار خارج می‏شود.
به گفته بقایی، پرونده‎هایی مانند بیکاری و اعتیاد در اولویت رسیدگی قرار می‏گیرد،چراکه برخی زوجین اعلام می‏کنند اگر شغلی داشته باشند  یا معضل اعتیاد از بین برود، برگشت به خانواده انتخاب بعدی آنهاست. بقایی برای حل این معضلات برنامه‎ها دارد و تخصص، توانایی و تحصیلات هرکدام زوج‌ها را در نظر می‏گیرد و از ادارات، نهادها و کارخانجات کمک می‌خواهد تا برای اشتغال به کارخانه‎ها و اداراتی که در شهرستان وجود دارد، معرفی شوند. بیشتر پرونده‌های تشکیل شده به دلیل بیکاری‌ ‌با این راهکار حل می‏شود اما بعضی وقت‌ها پیش می‌آید که برخی زوج‏ها به کار کردن تمایلی ندارند و از کار خود استعفا می‌کنند. بقایی می‏گوید: «برای زوج‎هایی که به همکاری تمایلی ندارند، نمی‏توانیم کاری کنیم.»
مساله اعتیاد هم با معرفی گرفتاران اعتیاد به مراکز ترک اعتیاد حل می‏شود. هزینه استفاده از خدمات بسیاری از مراکز ترک اعتیاد رایگان است ‌اما اگر برخی مراکز هزینه‌ای طلب کنند این مساله با کمک خیرین حل می‏شود.  حل معضل اعتیاد هم مانند موضوع بیکاری با استقبال و بی‏توجهی تعدادی از زوج‌ها روبه‏رو می‏شود.
کلاس مشاوره و مهارت‎آموزی
درصد زیادی از پرونده‎های درخواست طلاق با موضوع نبود ارتباطات سالم طبقه‏بندی‏ می‌شود و امام‌جماعت مسجد المهدی(عج) شهرستان شاهین‌شهر، برای حل این معضل برگزاری کلاس‏های مشاوره را انتخاب کرده است.
هر کلاس مشاوره‏ای اما استاد متخصص می‏خواهد. دعوت از اساتید حوزه خانواده راه پیشنهادی اوست. به همین دلیل، دوباره تفاهم‏نامه‏ای با حوزه علمیه قم و مرکز تبلیغات اسلامی بسته می‏شود تا اساتید حوزه خانواده برای تدریس به شهر او بروند.
بقایی توضیح می‏دهد که بخشی از هزینه دعوت از اساتید را مرکز تبلیغات اسلامی و بخش دیگری را امام‌جماعت شهرستان پرداخت می‌کند تا کلاس‎های مشاوره همه رایگان باشند و زوجی دل‎نگران پرداخت هزینه‌های مشاوره نباشد.
 اثرات اجرای این طرح در مدت‌زمان کوتاهی از دی‌ماه تا پایان سال 99 قابل‌توجه است. 43 زوج به‌صورت قطعی از طلاق انصراف می‏دهند. یعنی 17درصد
پرونده‎ها به سازش قطعی ختم می‌شود. 20درصد از پرونده‏ها هم به بخش زوج‌درمانی معرفی می‎شود. درمجموع، با طرحی که بقایی علیه طلاق ارائه کرده است، حدود 37درصد از پرونده‎ها از روند پروسه طلاق در دادگستری خارج می‏شود.
همه پرونده‎های طلاق اما به خوشی حل نمی‏شود. گروه بقایی، برای حدود 156 پرونده طلاق نمی‎توانند کاری انجام دهند. او می‏گوید که برخی زوجین تمایلی به سازش و برگشت به خانواده نداشتند و گروه بقایی هم به دادگستری اعلام می‎کند کاری برای این پرونده‎ها نمی‎شود کرد و دادگاه به طلاق رای می‏دهد.



بازگشت به زندگی
برای رضا که یک‌سال پیش، پله‏های دادگاه خانواده شهرش، شاهین‏شهر را بالا و پایین می‌رفت، حالا زندگی به شکل دیگری ادامه دارد. او دو سال پیش در یک کارگاه کارگری می‏کرد، بعد اما کرونا آمد و کارگاه تعطیل شد. بیکاری آفت زندگی زناشویی‎اش شد و بعد از شش‌ماه، مسیر او و همسرش را بعد از 10 سال زندگی مشترک، به دادگاه خانواده کشاند. رضا حدود شش‌ماه، تلاش زیادی برای پیدا کردن شغل انجام داد. یک روز کارگر‌ ساختمانی شد و روز دیگر دستفروش‌ اما زندگی با دو پسربچه خردسال، خیلی سخت می‌گذشت و آنها حتی برای پرداخت اجاره‌خانه هم توانایی نداشتند. به این شکل شرایط راهی جز جدایی پیش پای او و همسرش نگذاشت اما سرانجام نشانه‌هایی از امید برای رضا نمایان شد. او با کمک گروه بقایی به یکی از کارخانه‌های بزرگ تهیه وسایل لوازم خانگی معرفی و دوباره صاحب شغل شد. ‌این روزها با همسر و بچه‌هایش زیر یک سقف زندگی می‌کند.
پیش از این، برای مریم صحبت از مشکلات زناشویی‎‌ سخت بوده است. او پنج سال پیش به خانه بخت رفت و مانند بسیاری از دختران انتظار داشت که خوشبخت شود. بعد اما اتفاقات زیادی در زندگی‏اش افتاد. مریم می‌گوید او و همسرش‏‌ هیچ‌گاه درباره مشکلات‌شان با هم حرف نمی‏زدند. اگر از هم ناراحت می‏شدند یا این عصبانیت به دلیل انجام کاری، سراغ‌شان می‏آمد، آنها هیچ حرفی برای گفتن نداشتند و خودخوری تنها راهکارشان بود. خیلی زود اما همه این‎ مشکلات روی هم جمع شد و‌ مانند آتشفشانی فوران کرد. مریم یک روز به خودش آمد که در راهروهای دادگاه خانواده منتظر جدایی از همسرش بود. بعد از شرکت در کلاس‎های مشاوره اما ورق به شکل دیگری برگشت. او می‏گوید: اوایل سخت بود که با همسرم صحبت کنم، حالا اما راحت درباره ناراحتی‎ها و مشکلات‌مان حرف می‌زنیم و با کمک هم راهکار مناسبی را در پیش می‌گیریم.