مطبوعات ایران از ظرفیت‌های تصویر چندان استفاده نمی‌کنند

در مراسم اختتامیه پنجمین دوسالانه کارتون کتاب عنوان شد

مطبوعات ایران از ظرفیت‌های تصویر چندان استفاده نمی‌کنند

طی مراسمی‌ با حضور دبیرکل، مسوولان نهاد، مشاور امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌و جمعی از هنرمندان عرصه کارتون و کاریکاتور، برگزیدگان پنجمین دوسالانه کارتون کتاب معرفی و تجلیل شدند.
به گزارش جام‌جم، آیین اختتامیه پنجمین دوسالانه کارتون کتاب دیروز در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی پارک شهر تهران برگزار شد.
مهدی رمضانی، معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد در این مراسم با تقدیر از دست‌اندرکاران برگزاری دوسالانه کارتون کتاب طی سخنانی گفت: شاید یکی از برنامه‌هایی که نقطه اتصال «هنر» و «کتاب» باشد برگزاری دوسالانه کارتون کتاب است که علی‌رغم محدودیت‌های بسیار به انجام رسیده است.
وی افزود: امیدواریم آنچه به عنوان آورده این جشنواره محسوب می‌شود، خمیر مایه‌ای باشد برای اقدامات خوب فرهنگی در کشور؛ خوشبختانه فرصت‌های متعددی برای استفاده از کارتون‌هایی که به دبیرخانه این دوسالانه رسیده فراهم شده است. به طوری که روز گذشته با دوستان خوبمان در شهرداری تهران صحبت‌هایی داشتیم تا برای هفته کتاب استفاده مناسبی از این مجموعه شود.
رمضانی در ادامه با اشاره به مجموعه اقدامات فرهنگی و ترویجی در نهاد گفت: جشنواره کتابخوانی رضوی، جشنواره کتاب هدهد سفید، راه‌اندازی محافل ادبی نهاد و سایر مجموعه اقداماتی که در حوزه فرهنگی و ترویجی کتاب و کتابخوانی نهاد شکل می‌گیرد، در جهت تثبیت و تعمیق فرهنگ کتابخوانی با استفاده از همه ظرفیت‌ها و ابزارها و امکاناتی است که در دست داریم و معتقدیم که با این قبیل اقدامات می‌توانیم شرایط را برای تشویق مردم و گره‌خوردن سر زلف عزیزان و شهروندان در سراسر کشور با حوزه کتاب و کتابخوانی فراهم کنیم.
معاون توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد تاکید کرد: در برنامه‌های تدارک دیده‌شده علاوه بر «کتاب» بر دو عنصر اساسی «کتابخانه» و «کتابدار» به عنوان دو بال در نهاد کتابخانه‌های عمومی‌کشور که شکل‌دهنده و پیش‌برنده موضوعات و فعالیت‌های مختلف هستند تأکید داریم.
 رابطه میان خلاقیت و راننده تاکسی
محمدحسین نیرومند، مشاور امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌ در مراسم اختتامیه پنجمین دوسالانه کارتون کتاب با اشاره به رویکرد رهبر معظم انقلاب در خصوص اهمیت کتاب و کتابخوانی اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در جایی فرموده‌اند «من هر زمانی که به یاد کتاب و وضع کتاب در جامعه خودمان‏ می‏‌افتم، قلبا غمگین و متاسف می‏‌شوم»؛ ایشان همچنین فرموده‌اند:«مردم ما مطالعه‌کردن بلد نیستند، به قلب من فشار می‌آید. از این بابت چقدر خسارت می‌بینیم».
نیرومند با تأکید بر لزوم توجه به حوزه ترویج کتابخوانی اظهار کرد: وظیفه هنرمند تولید اثر است، اما این اثر باید امکان ارائه پیدا کند. پیام هنرمند باید مورد توجه قرار گیرد. انتخاب کاریکاتور برای فرهنگسازی، به واسطه آشنایی‌زدایی و پیشداوری مردم که با دیدن کاریکاتور لبخند به لبشان می‌نشیند، انتخاب هوشمندانه‌ای است.
وی تصریح کرد: اگر کاریکاتور لبخند بر لبان مخاطب ننشاند، کاریکاتور نیست. با این حال مطلوب این است که کاریکاتور حاوی نقدی باشد که لبخندی به همراه آورد. بنابراین کاریکاتوریست باید در ساختار روایتی، موضوع را به گونه‌ای انتخاب کند که قابلیت لبخندنشاندن بر لبان مخاطب داشته باشد. علاوه بر این، لازم است پیام کاریکاتور فهمیده شود. گاهی طراحی اثر بسیار شخصی می‌شود در حالی که کاریکاتور به عنوان هنر ارتباطی به دنبال انتقال مفهوم است؛ بنابراین کاریکاتوریست باید اثر خود را قابل فهم کند. مجموع این عوامل یعنی جذابیت، نشاندن لبخند بر لبان مخاطب و فهم پیام، باعث گرایش مخاطب به موضوع مد نظر هنرمند می‌شود و چنانچه اثر خلاقانه طراحی شده باشد، به یادماندنی و اثرگذار خواهد شد.
مشاور امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ‌بیان کرد: خلاقیت، لازمه ماندگاری یک اثر است. خلاقیت به راننده تاکسی شباهت دارد که مقصد را نمی‌داند و این مسافران هستند که مسیر را مشخص می‌کنند. بنابراین شما طراحی ایده‌ای را آغاز می‌کنید ولی در نهایت به چیز دیگری می‌رسید. بدیع و منحصربه‌فردبودن سوژه بسیار حائز اهمیت است. تمامی‌این مراحل بر عهده هنرمند است.
وی ادامه داد: پس از خلق اثر توسط هنرمند، باید سیستمی‌برای نمایش آثار وی وجود داشته باشد. متأسفانه یکی از مشکلات ما در حوزه کتاب، مساله توزیع است و بسیاری از آثار به دست مخاطب نمی‌رسد. در حوزه آثار تجسمی‌هم این گونه است. روزنامه‌ها و نشریات ما نیز از ظرفیت‌های تصویر برای القای مفهوم و ارائه پیام چندان استفاده نمی‌کنند. سیستمی ‌باید امکان انتشار پیام به شیوه‌های مختلف را فراهم کند. آثار ارائه‌شده در دوره‌های پیشین دوسالانه کارتون کتاب پیش از این به شکل‌های مختلف حتی انیمیشن تولید شده است؛ رسانه ملی ما باید این تولیدات را در زمان‌های مختلف پرتکرار پخش کند؛ چراکه تأثیرگذاری پیام با تکرار آن بیشتر می‌شود.
مشارکت ۶۳۷ هنرمند شرکت‌کننده از ۶۴ کشور
سید مسعود شجاعی طباطبایی، دبیر پنجمین دوسالانه کارتون کتاب نیز با گرامیداشت یاد مرحوم استاد کامبیز درم‌بخش به ارائه گزارشی از روند برگزاری این دوسالانه پرداخت و گفت: پنجمین دوسالانه بین‌المللی «کارتون کتاب» در اردیبهشت ۱۴۰۰ در حالی فراخوان خود را منتشر کرد که این مسابقه از جایگاه ویژه‌ای در جهان برخوردار شده است. در واقع نظم و استمرار در برپایی این نمایشگاه، اهدای جوایز فاخر، در نظر گرفتن جوایزی با استانداردهای بین‌المللی، حضور داوران مطرح و سرشناس و همچنین کاتالوگ جشنواره، شرایطی را رقم می‌زند که ما از پنج ستاره ممکن هرپنج ستاره را داشته باشیم.
وی افزود: در این دوسالانه موضوع اصلی «کتاب، کتابدار و کتابخانه» است که با شیوع بیماری جدید، موضوع «کتاب و کرونا» نیز مورد توجه قرار گرفته و همچنین دو عنوان «کتاب و کودک»، «کتاب و رسانه» نیز به دلیل ضرورت فرهنگسازی در این عرصه در میان موضوعات قرار گرفت. هیات داوران در این دوره باعث حیرت هنرمندان در دنیا شد چرا که با جمعی از ستارگان دنیای کارتون و کاریکاتور آقایان آرس، ماچادو و نیکولا لیستس در این دوره همکاری می‌کنیم.
شجاعی طباطبایی درباره میزان مشارکت در پنجمین دوسالانه کارتون کتاب گفت: خوشبختانه از مجموع ۶۳۷ هنرمند شرکت‌کننده از ۶۴ کشور دنیا در این رویداد هنری، شاهد حضور بیش از ۲۶۸ هنرمند ایرانی بودیم. در مرحله اول داوری، آثار غیرمرتبط با موضوع و فاقد کیفیت بالا حذف شده و در مرحله دوم، انتخاب آثاری که بیشترین ارتباط را با موضوعات مطرح‌شده داشتند و در مرحله سوم ۸ اثر نهایی معرفی شدند. در بخش جوایز، علاوه بر اهدای لوح‌تقدیر و تندیس به نفرات اول تا سوم، جوایز اصلی برای نفر اول به مبلغ ۱۵۰۰یورو، نفر دوم ۱۰۰۰یورو و نفر سوم مبلغ ۵۰۰ یورو اهدا ‌شد.
دبیر پنجمین دوسالانه کارتون کتاب درباره میزان استقبال از بخش جنبی این دوسالانه نیز توضیح داد: با اختصاص بخش جنبی برای رقابت هنرمندان تازه‌کار یا آماتور در این دوره از مسابقه، بیش از ۴۰۰ اثر در این بخش مورد ارزیابی قرار گرفت که به پنج نفر مبلغ دو میلیون تومان همراه با لوح تقدیر اهدا شد.
 کارتونیست‌های برتر معرفی شدند
در ادامه این مراسم برگزیدگان پنجمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب در سه بخش آماتور یا غیرحرفه‌ای، شایستگان تقدیر و برگزیدگان در بخش حرفه‌ای معرفی و تقدیر شدند که بر این اساس اولکسی کوستوفسکی از کشور اوکراین، مجید امینی از رشت و سامان ترابی از اهواز به ترتیب به عنوان برگزیدگان اول تا سوم پنجمین دوسالانه بین‌المللی کارتون کتاب در بخش حرفه‌ای معرفی شدند که نماینده سفارت اوکراین در ایران به نمایندگی از اولکسی کوستوفسکی جایزه وی را دریافت کرد.
همچنین اولکسی کوستوفسکی  نفر اول آثار برگزیده پنجمین دوسالانه کارتون کتاب در یک پیام ویدئویی که در این مراسم پخش شد، گفت: برای من افتخار بزرگی است که جایزه اول شامل لوح تقدیر، جایزه و ۱۵۰۰ یورو در مسابقه کاریکاتوریست‌های مشهور جهان در تهران را دریافت کردم. من بسیار خوشحالم که آثار هنری من مورد تحسین هیات داوران قرار گرفته است.