نگاهی به برنامه «رخ‌به‌رخ»
حرف می‌زنیم تا بشناسمت
برنامه‌های تلویزیونی و پلتفرم‌ها همیشه به‌دنبال راهی برای جذب حداکثری مخاطب هستند و حال مهم اینکه مخاطبان، میان انبوهی از تولیدات تصویری سراغ چه محتوایی می‌روند؟ تجربه برنامه‌سازان در سراسر دنیا نشان داده برنامه‌های گفت‌وگومحور(تاک‌شو) یکی از آن مواردی است که همیشه باب‌میل مخاطب‌بوده و حتی گاه شدت این علاقه به‌حدی‌شده که شاهد پخش و تولید این برنامه‌ها با سال‌ها قدمت و در قسمت‌های طولانی و دنباله‌دار هستیم.
در ایران نیز تولید و پخش این‌گونه برنامه‌ها موردتوجه قرارگرفته و فارغ از بحث‌های کارشناسی، مثبت، مغرضانه و بی‌تفاوت مخاطبان آن، گاه موفق، خنثی و گاه تکراری و بی‌محتوا بوده است.
رخ‌به‌رخ نام مجموعه برنامه‌ای از شبکه‌دو سیما با همین رویکرد است. جدا از بحث ورود به موفقیت یک مجموعه برنامه که قطعا باید در جمع‌بندی از تمام قسمت‌های آن، شاهد اقبال‌عمومی یا موفقیت آن باشیم رخ‌به‌رخ تاکنون، شاخصه‌ها و مزایایی نسبت به سایر برنامه‌های مشابه دارد.
رخ‌به‌رخ از ابتدا با انتخاب نام و بِرَند فکرشده همراه با لوگویی جذاب، تکلیف خود را با ذهن مخاطبِ علاقه‌مند به گفت‌وگو آماده کرده است. فضا و طراحی فضای گفت‌وگو چالشِ دیگر این‌گونه برنامه‌هاست. برخی برنامه‌ها در فضایی ثابت و ساکن با یک صندلی یا میز عموما لوکس و گروهی دیگر با دکورهای پر زرق‌وبرق، شلوغ و درنهایت حرکات چند دوربین سعی می‌کنند زیبایی بصری را نیز به کار اضافه کنند ولی در رخ‌به‌رخ ما شاهد استفاده درست و به‌جا از دکور و حرکت دوربین هستیم. فضای تئاتری و 360درجه، تعویض درست فضای گفت‌وگو با همراهی دوربین‌ها، حتما حاصل تمرین و یک‌دست‌شدن تیم دکور و طراحی صحنه، گروه فیلمبرداری، اتاق‌فکر برنامه و کارگردان است. ما شاهد هیچ اِلِمان، نماد، حجم یا دیوار اضافی صِرفِ زیبایی و فخر در دکور نیستیم.
فضای گفت‌وگو به چند بخش تقسیم شده است. مهمانان هنگام ورود، برابر بیننده گریم می‌شوند؛ چیزی که ما می‌دانیم ولی عموما نمی‌بینیم. بعد به میز گفت‌وگو می‌رسیم در ادامه مهمان وارد اتاقی جعبه‌ای می‌شود تا درباره هر مساله‌ای که می‌خواهد بی‌حضور مجری صحبت کند و در بخش آئینه که سوالاتی ذهنی از مهمان برای خودش مطرح می‌شود و در انتها کافی‌شاپ. در تمام این بخش‌ها بیننده علاوه بر نوآوری‌ها، جذابیت‌های هم‌کلامی، نبودخستگی‌های معمول در مصاحبه‌ها و احساس صمیمیت به یک تفاوت مهم می‌رسد: این‌بار به مهمانی دعوت‌نشده که وقت برنامه با سوالات تکراری و حاشیه‌ای بیهوده پُر شود. تمام این فضاها و سوالات در خدمت درک وجوه مختلف شخصیتی مهمان از خود و درنهایت شناخت ما از اوست. این سوالات توسط مشاور روان‌شناس برنامه طراحی شده‌اند و در انتها تیپ شخصیتی مهمان برای بیننده آگاه و پیگیر سوالات و شخص مهمان مشخص می‌شود. پس فضای گفت‌وگو علاوه بر جذابیت‌های معمول و مفرح براساس مباحث علمی و با اهداف روانشناختی به چند بخش تقسیم شده است.
امیرعلی دانایی، مجری رخ‌به‌رخ با تجربه بازیگری به فضای تئاترگونه برنامه آشناست و اجرایی بی‌ادعا، باورپذیر، کنترل‌شده و همراه با احترام ولی صمیمی با مهمانان دارد و مهم‌تر از همه در طول اجرا هماهنگی او با گروه اتاق فکر و کارگردان ملموس است. او وارد حاشیه‌های مرسوم نمی‌شود. در سوالات با توجه به جواب مهمان(و حتی احتمال خروج جواب او به حاشیه) چارچوب برنامه را می‌شناسد و مورد را کنترل می‌کند. برعکس از هر نکته، جواب و حرکتی که شخصیت، احساسات و درون مهمان را بیشتر آشکار کند، استقبال می‌کند.
تنوع مهمانان برنامه از هر صنف و شغل(منتقد، فوتبالیست، بازیگر، صداپیشه، شومن و...) هم تاکنون غیرتکراری و در خورتوجه است. بیشتر مخاطبان این برنامه، خاطراتی از زندگی شخصی، سبک‌زندگی، هنر، اخلاق و روحیه مهمانان دیده یا شنیده‌اند که با وجوهی از شخصیت این افراد که در برنامه نمایش داده می‌شود، متفاوت است؛ بنابراین مواجهه‌ای متفاوت و شناختی نو اتفاق می‌افتد.
رخ‌به‌رخ با گرفتن حس خشک گفت‌وگو از مهمانان آن هم جلوی دوربین، شکستن فضاهای مرسوم، اتاق‌فکری آگاه، استفاده از مشاوران و روان‌شناسان، طراحی و دکور خلاق، تمرین و هماهنگی تیمی، هوشمندی در طرح سوالات با توجه به مکان و هدف مصاحبه، تسلط و توجیه مناسب مجری، کارگردانی حین برنامه، نمایش آشکار پشت‌صحنه برای بیننده و... تاکنون در میان برنامه‌های گفت‌وگو محور تلویزیون، آبرومند و متمایز مانده است.
در ایران نیز تولید و پخش این‌گونه برنامه‌ها موردتوجه قرارگرفته و فارغ از بحث‌های کارشناسی، مثبت، مغرضانه و بی‌تفاوت مخاطبان آن، گاه موفق، خنثی و گاه تکراری و بی‌محتوا بوده است.
رخ‌به‌رخ نام مجموعه برنامه‌ای از شبکه‌دو سیما با همین رویکرد است. جدا از بحث ورود به موفقیت یک مجموعه برنامه که قطعا باید در جمع‌بندی از تمام قسمت‌های آن، شاهد اقبال‌عمومی یا موفقیت آن باشیم رخ‌به‌رخ تاکنون، شاخصه‌ها و مزایایی نسبت به سایر برنامه‌های مشابه دارد.
رخ‌به‌رخ از ابتدا با انتخاب نام و بِرَند فکرشده همراه با لوگویی جذاب، تکلیف خود را با ذهن مخاطبِ علاقه‌مند به گفت‌وگو آماده کرده است. فضا و طراحی فضای گفت‌وگو چالشِ دیگر این‌گونه برنامه‌هاست. برخی برنامه‌ها در فضایی ثابت و ساکن با یک صندلی یا میز عموما لوکس و گروهی دیگر با دکورهای پر زرق‌وبرق، شلوغ و درنهایت حرکات چند دوربین سعی می‌کنند زیبایی بصری را نیز به کار اضافه کنند ولی در رخ‌به‌رخ ما شاهد استفاده درست و به‌جا از دکور و حرکت دوربین هستیم. فضای تئاتری و 360درجه، تعویض درست فضای گفت‌وگو با همراهی دوربین‌ها، حتما حاصل تمرین و یک‌دست‌شدن تیم دکور و طراحی صحنه، گروه فیلمبرداری، اتاق‌فکر برنامه و کارگردان است. ما شاهد هیچ اِلِمان، نماد، حجم یا دیوار اضافی صِرفِ زیبایی و فخر در دکور نیستیم.
فضای گفت‌وگو به چند بخش تقسیم شده است. مهمانان هنگام ورود، برابر بیننده گریم می‌شوند؛ چیزی که ما می‌دانیم ولی عموما نمی‌بینیم. بعد به میز گفت‌وگو می‌رسیم در ادامه مهمان وارد اتاقی جعبه‌ای می‌شود تا درباره هر مساله‌ای که می‌خواهد بی‌حضور مجری صحبت کند و در بخش آئینه که سوالاتی ذهنی از مهمان برای خودش مطرح می‌شود و در انتها کافی‌شاپ. در تمام این بخش‌ها بیننده علاوه بر نوآوری‌ها، جذابیت‌های هم‌کلامی، نبودخستگی‌های معمول در مصاحبه‌ها و احساس صمیمیت به یک تفاوت مهم می‌رسد: این‌بار به مهمانی دعوت‌نشده که وقت برنامه با سوالات تکراری و حاشیه‌ای بیهوده پُر شود. تمام این فضاها و سوالات در خدمت درک وجوه مختلف شخصیتی مهمان از خود و درنهایت شناخت ما از اوست. این سوالات توسط مشاور روان‌شناس برنامه طراحی شده‌اند و در انتها تیپ شخصیتی مهمان برای بیننده آگاه و پیگیر سوالات و شخص مهمان مشخص می‌شود. پس فضای گفت‌وگو علاوه بر جذابیت‌های معمول و مفرح براساس مباحث علمی و با اهداف روانشناختی به چند بخش تقسیم شده است.
امیرعلی دانایی، مجری رخ‌به‌رخ با تجربه بازیگری به فضای تئاترگونه برنامه آشناست و اجرایی بی‌ادعا، باورپذیر، کنترل‌شده و همراه با احترام ولی صمیمی با مهمانان دارد و مهم‌تر از همه در طول اجرا هماهنگی او با گروه اتاق فکر و کارگردان ملموس است. او وارد حاشیه‌های مرسوم نمی‌شود. در سوالات با توجه به جواب مهمان(و حتی احتمال خروج جواب او به حاشیه) چارچوب برنامه را می‌شناسد و مورد را کنترل می‌کند. برعکس از هر نکته، جواب و حرکتی که شخصیت، احساسات و درون مهمان را بیشتر آشکار کند، استقبال می‌کند.
تنوع مهمانان برنامه از هر صنف و شغل(منتقد، فوتبالیست، بازیگر، صداپیشه، شومن و...) هم تاکنون غیرتکراری و در خورتوجه است. بیشتر مخاطبان این برنامه، خاطراتی از زندگی شخصی، سبک‌زندگی، هنر، اخلاق و روحیه مهمانان دیده یا شنیده‌اند که با وجوهی از شخصیت این افراد که در برنامه نمایش داده می‌شود، متفاوت است؛ بنابراین مواجهه‌ای متفاوت و شناختی نو اتفاق می‌افتد.
رخ‌به‌رخ با گرفتن حس خشک گفت‌وگو از مهمانان آن هم جلوی دوربین، شکستن فضاهای مرسوم، اتاق‌فکری آگاه، استفاده از مشاوران و روان‌شناسان، طراحی و دکور خلاق، تمرین و هماهنگی تیمی، هوشمندی در طرح سوالات با توجه به مکان و هدف مصاحبه، تسلط و توجیه مناسب مجری، کارگردانی حین برنامه، نمایش آشکار پشت‌صحنه برای بیننده و... تاکنون در میان برنامه‌های گفت‌وگو محور تلویزیون، آبرومند و متمایز مانده است.
